Regionaal Nieuws
Treuren met hen die treuren?
We zullen haar Lisa noemen. Jaren geleden sprak ik met haar. Ze ervoer veel stress. Ze was een lieve, hardwerkende vrouw die uit alle macht haar best deed om alles te doen wat van haar werd gevraagd. Ze gaf alle ‘zondagsschool-antwoorden’. Toch durfde ze nauwelijks de deur uit vanwege haar angsten die met de dag groter werden. Ze wilde niet meer leven, maar de mensen in haar omgeving wisten dat niet.
We zullen hem Jochem noemen. Een teruggekeerde zendeling met een jong gezin, die altijd veel had gediend en zelfs bisschop was geweest. Toch kampt hij al jaren met een dwangstoornis die met name op zijn zending zo groot was dat hij dagelijks fantaseerde dat hij in een ongeluk zou terechtkomen, zodat er een einde aan zijn lijden kwam.
We zullen hem Brandon noemen. Een teruggekeerde zendeling die in allerlei roepingen diende. Hij werkte hard en had een een diep getuigenis. Hij gaf wekelijks fenomenale lessen, tot er iets in zijn leven gebeurde waardoor zijn geloof op losse schroeven kwam te staan. In zijn zoektocht naar antwoorden keerde hij zich tot de hem bronnen: de Schriften, gebed en advies van zijn kerkleiders. Ook probeerde hij binnen de gemeenschap steun en antwoorden te zoeken. Die vond hij echter niet. Hij voelde zich zeer angstig en alleen. ’s Nachts lag hij wakker en overdag was hij aan het zoeken. Hij vond niemand om mee te praten. Zijn wereld stond op zijn kop en hij vond geen rust. Hij twijfelde aan zichzelf en zijn eigenwaarde.
‘De reis begint met het vertellen van je verhaal’
Mpho Tutu van Furth
De afgelopen jaren heb ik gesprekken mogen voeren met veel mensen. Ik heb het voorrecht om dichtbij te mogen komen en hun verhalen te horen. Ik mag horen wat er echt in hun hart speelt. Hun gevoelens, worstelingen en gedachten. Dat is heilige grond. Het raakt me vaak diep als ik hoor waar mensen al jaren mee rondlopen. Het is soms hartverscheurend. Aan de buitenzijde zie ik leden van onze kerkgemeenschap vrolijk en toegewijd dienen. Maar dan leer ik de andere kant van hun verhaal kennen: depressie, burn-out, angsten, verslavingen en regelmatig veel schaamte en zelfkritiek. En ook andersom: soms zie ik mensen die openlijk worstelen en door anderen scheef worden aangekeken, en dan mag ik juist hun andere kant zien, de diepgevoelige en gelovige kant leren kennen die de meeste mensen niet zien.
Eigenlijk verschillen wij mensen niet veel van elkaar. Ik hoor regelmatig dezelfde pijnen en ik herken die ook in mijn eigen leven. Toch laten we zo weinig van die binnenwereld aan elkaar zien. Denken we dat we uniek zijn? Dat er iets mis is met ons? Zit daar schaamte? Wat hebben we nodig om werkelijke verbinding met elkaar aan te gaan?
Alma legt het doopverbond mooi uit, hij vertelt dat het een verbond is om ‘te treuren met hen die treuren’ en ‘elkaars lasten te dragen’.1 Regelmatig kom ik erachter dat er leden jarenlang alleen hebben getreurend. Ze hebben suïcidale gedachten, twijfelen aan hun geloof, worstelen met een diep verdriet om een verslaving waar ze geen vat op hebben, en twijfelen aan hun waardigheid. We ontmoeten elkaar op zondag maar weten vaak niet wat er echt speelt, waardoor het soms lastig is om vertroosting te zoeken bij elkaar.
De Amerikaanse hoogleraar Brené Brown heeft onderzoek gedaan naar schaamte. Ze zegt: ‘Als je schaamte in een petrischaaltje wilt kweken, heeft het drie ingrediënten nodig om exponentieel te groeien: geheimhouding, stilte en veroordeling. Als je dezelfde hoeveelheid kweekt en voedt met empathie, kan het niet overleven.’ Empathie is het vermogen om de emoties van anderen aan te voelen en te begrijpen wat ze denken of voelen. Empathie wil niet zeggen dat iemand gevoelens bij ons oproept, maar dat we met hem of haar meevoelen. Omdat Jezus Christus beneden alle dingen is neergedaald, heeft Hij goddelijke empathie en weet Hij hoe Hij ons moet steunen in onze beproevingen.
Ik sprak met iemand die met pijn in het hart toch had besloten de kerk te verlaten. Hij vertelde mij dat er pas na 4 jaar iemand vroeg waarom hij de kerk had verlaten, en dat was niet eens iemand die dicht bij hem stond. Al die jaren had niemand de moeite genomen om te vragen waarom hij tot zijn besluit was gekomen, en hoe het met hem ging. Hoe komt het dat we niet aandachtig genoeg luisteren naar de pijn die achter iemands beslissingen schuilt?
Christus leerde ons hoe we werkel1ijk empathie kunnen hebben. De vrouw die voor hem gebracht werd na overspel. De vrouw die 12 jaar bloedingen had gehad, en die Hij tegenkwam op weg naar een stervend meisje van 12. Maria en Martha die rouwden om hun broer, de soldaat die Petrus het oor had afgeslagen. Toen Hem gevraagd werd wat het grootste gebod was, sprak Hij de bekende woorden: ‘U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw zielen met heel uw verstand. Dit is het eerste en het grote gebod. En het tweede, hieraan gelijk, is: U zult uw naaste liefhebben als uzelf.’2 Ik lees hierin een aantal belangrijke verbindingen: namelijk tussen God en ons, tussen ons en onze naasten, en tussen ons tot onszelf. Dit zijn ook behoorlijk grote uitdagingen. Hoe blijf ik in verbinding met alle partijen? Zo kan een introvert persoon bijvoorbeeld graag voor zijn geliefde willen zorgen, maar heeft hij oplaadtijd nodig, want anders loopt hij vast. Sommige mensen hebben meer slaap nodig of meer afwisseling in hun dag. Elk mens heeft andere dingen nodig. Wanneer hij dat niet krijgt, wordt de verbinding met zichzelf, zijn omgeving of beide verbroken. De Britse Johann Hari noemt depressie een kwestie van verbroken verbindingen. Depressie zou volgens hem een ziekte van isolement kunnen zijn. Het verliezen van verbinding met jezelf, de mensen om je heen en ook met God.
In het grootste gebod hoor ik de liefdevolle zorg en betrokkenheid van onze hemelse Vader die mogelijk wil dat wij in verbinding blijven met Hem, elkaar en onszelf. President Russell M. Nelson heeft ons in de algemene aprilconferentie 2023 uitgenodigd om goed bij onszelf te rade te gaan hoe wij omgaan met onze medemensen. ‘Als een echtpaar in uw wijk gaat scheiden, een jonge zendeling vervroegd naar huis terugkeert, of een tiener aan zijn getuigenis twijfelt, is uw kritiek het laatste dat ze nodig hebben. Ze moeten de reine liefde van Jezus Christus door uw woorden en daden proeven.’
Ook zei hij het volgende: ‘Broeders en zusters, we kunnen letterlijk de wereld veranderen, één persoon en één interactie tegelijk.’
Ik pleit ervoor dat we beter leren luisteren naar elkaar, en dat we onze verbinding met God en met onszelf zullen koesteren. Ik wil getuigen van een liefdevolle hemelse Vader en zijn Zoon Jezus Christus, die ons voortdurend uitnodigen om te leren en verder te kijken dan wat we zelf denken te weten.