“25 septiembre–1 octubre. Galatas: “Chexb’eeq rub’el xwankil li Musiq’ej,” ” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Ak’ Chaq’rab’ 2023 (2022)
“25 septiembre–1 octubre. Galatas,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2023
Chirix naq kiwakli chi yo’yo, li Kolonel kirula’ani laj Pablo sa’ li tz’alam (chi’ilmanq Hechos 23:11). Li Jesukristo naru nokoxkol chiru “riiqlebʼ li moosil” (Galatas 5:1).
25 septiembre–1 octubre
Galatas
“Chexb’eeq rub’el xwankil li Musiq’ej”
Naq nakawil ru li hu Galatas, tz’iib’aheb’ li musiq’anb’il na’leb’ nakak’ul. Li xb’aanunkil a’in tatxtenq’a re taajultiko’q aawe, ut re tatruuq chixk’oxlankil sa’ li kutan chalel.
Tz’iib’a li nakak’oxla
Lix evangelio li Jesukristo naxyeechi’i qach’ab’ankil chiru li musiq’ejil preexil. A’ut wan naq eb’ li ak xe’xk’ul li ach’ab’aak xb’aan li evangelio neke’risi rib’ rik’in, ut neke’raj “sutq’iik wi’chik rub’el xwankil” li preexil (Galatas 4:9). A’in li yookeb’ chixb’aanunkil junjunq reheb’ laj paab’anel aj Galacia—yookeb’ chaq chirisinkil rib’ rik’in li ach’ab’aak li kixyeechi’i li Kristo reheb’ (chi’ilmanq Galatas 1:6). Chi jo’kan, sa’ lix hu laj Pablo reheb’ laj Galacia, a’an yoo chixb’oqb’aleb’ chi sutq’iik sa’ li ach’ab’aak xb’aan li Kristo, a’an li “ach’ab’anb’ilaqo wi’ chi yaal” (Galatas 5:1). Aajel ru naq taqab’i ut too’ab’inq chiru li b’oqok a’in, xb’aan naq us ta naru najalman li wanko wi’, junelik te’wanq li ach’ab’aak ut li preexil chi ka’pak’al chiqu. Jo’ kixye laj Pablo, moko tz’aqal ta naq “xoob’oqe’k re wank chi ach’ab’anb’il” (Galatas 5:13); tento ajwi’ “toowanq chi kaw qach’ool” sa’ li ach’ab’aak (Galatas 5:1) rik’in xkanab’ankil qib’ chiru li Kristo.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
Lix chaq’rab’ li Kristo nikinrach’ab’.
Laj Pablo kixtz’iib’a li hu rik’ineb’ laj santil paab’anel aj Galacia naq kirab’i resil naq yookeb’ chi jalb’ehiik xb’aan li b’alaq’il na’leb’ (chi’ilmanq Galatas 1:6–9). Jun reheb’ li na’leb’ a’in, a’an naq re te’kole’q, eb’ laj Gentil li xe’paab’ank re li evangelio tento te’xk’ul li xsetb’al xtz’uumal li tz’ejwalej, ut te’xpaab’ chixjunil li jar paay chik chi na’leb’ re lix chaq’rab’ laj Moises (chi’ilmanq Galatas 2). Laj Pablo kixk’ab’a’in li na’leb’ a’an “li iiqleb’ re li moosil” (Galatas 5:1). Naq nakawil ru li raatin laj Pablo choq’ reheb’ laj Galacia, sik’eb’ li na’leb’ li tate’xtenq’a chixtawb’al ru li tz’aqal ach’ab’aak. Naru ajwi’ taak’oxla k’a’ru paay chi b’ak’leb’ malaj yalaq chik chi iiqleb’ li wan sa’ laa yu’am. Ma wan k’a’ru yoo chixramb’al chawu li ach’ab’aak li yeechi’inb’il sa’ li evangelio? Chan ru naq “xat-ach’ab’aak” xb’aan li Kristo ut lix evangelio? (Galatas 5:1).
Chi’ilmanq ajwi’ 2 Nefi 2:27; 9:10–12.
Laa’in xweechani li osob’tesink li yeechi’inb’il re laj Abraham.
Wankeb’ laj santil paab’anel aj Galacia li wankeb’ xk’a’uxl naq rik’in naq maawa’eb’ tz’aqal ralal xk’ajol (malaj “riyajil”) laj Abraham, ink’a’ te’xk’ul li osob’tesink li yeechi’inb’il re laj Abraham, jo’ li taqenaqil loq’al. Jo’ chanru yeeb’il sa’ Galatas 3:7–9, 13–14, 27–29, chan ru naq na’ok junaq choq’ “ralal xk’ajol laj Abraham”?
Re tzolok chirix li osob’tesink yeechi’inb’il re laj Abraham ut li osob’tesink tooruuq chixk’ulb’al jo’ li riyajil, chi’ilmanq Temas del Evangelio, “Convenio Abrahamico,” topics.ChurchofJesusChrist.org. K’a’ut naq aajel ru choq’ aawe li osob’tesink yeechi’inb’il re laj Abraham?
Laj Abraham kixyu’ami lix evangelio li Jesukristo.
Li profeet aj Jose Smith kixye, “Ink’a’ naru naqapaab’ naq eb’ li najteril winq chalen chaq xtiklajik maak’a’eb’ chaq xna’leb’ chirix li k’a’ru re choxa jo’ k’oxlanb’il, xb’aan naq chixjunileb’ li kolb’ileb’ xe’kole’ rik’in xwankil li nimla k’uub’anb’il na’leb’ a’in re li tojok-ix, rub’elaj xchalik li Kristo jo’ ajwi’ chirix. … Laj Abraham kixmayejaheb’ li mayej, a’ut us ta kixb’aanu a’in, kijultikaman ajwi’ li evangelio chiru” (“The Elders of the Church in Kirtland to Their Brethren Abroad,” The Evening and Morning Star, marzo 1834, 143, JosephSmithPapers.org). K’a’ut naq aajel ru naq eb’ laj santil paab’anel sa’ xkutankil chaq laj Pablo ke’xnaw naq laj Abraham ut naab’aleb’ chik junxil profeet ke’xyu’ami chaq lix evangelio li Jesukristo? K’a’ut naq aajel ru taanaw li na’leb’ a’in? (Chi’ilmanq Helaman 8:13–20; Moises 5:58–59; 6:50–66.)
Chi’ilmanq Enseñanzas de los Presidentes de la Iglesia: José Smith (2007), 47–57.
Wi “ninb’eek rub’el xwankil li Musiq’ej,” tink’ul “li naruuchin li Musiq’ej.”
Rik’in xtzolb’aleb’ li raqal a’in, naru taak’e reetal chan ru naq yookat chi b’eek sa’ li Musiq’ej. Ma yookat chixk’ulb’al li ruuchinihom li Musiq’ej li yeeb’il resil sa’eb’ li raqal 22–23? K’a’ru chik li ruuchinihom xawil, malaj li k’a’ru nachal rik’in li musiq’ejil wank? K’oxla k’a’ru tento taab’aanu re xk’ulb’al chi k’a’jo’ wi’chik li uuchinihom a’in. Chan ru naq xsik’b’al li uuchinihom a’in tatxtenq’a sa’ laa wanjik rik’ineb’ li raab’ileb’ aab’aan sa’ li yu’am a’in?
Tento tinsik’ “li naruuchin li Musiq’ej” sa’ lin yu’am.
Wi yookat chixyalb’al aaq’e chi wank rochb’een li Musiq’ej a’b’anan lix yalb’al aaq’e ink’a’ na’uuchin jo’ yeeb’il, il Galatas 6:7–10. K’a’ru li na’leb’ nakak’oxla naq li Qaawa’ yoo chixyeeb’al aawe sa’eb’ li raqal a’in?
Chi’ilmanq ajwi’ Alma 32:28, 41–43; Tzol’leb’ ut Sumwank 64:32–34.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al
-
Galatas 3:11.K’a’ru naraj naxye “twanq xyu’am xb’aan lix paab’aal”? Chan ru naq wan qayu’am xb’aan li qapaab’aal jo’ junkab’al?
-
Galatas 4:1–7.Re xk’utb’al Galatas 4, maare us taach’olob’ chan ru naq eb’ lix moos jun li rey jalaneb’ xwankil rik’ineb’ li ralal xk’ajol li rey. K’a’ru naru naxk’ul jun li ralal li rey li ink’a’ naru chixk’ulb’al jun lix moos? K’oxlahomaq a’in naq nekeril ru sa’ komonil eb’ li raqal 1–7. K’a’ru neke’xk’ut li raqal a’in chirix li qawanjik rik’in li qaChoxahil Yuwa’?
-
Galatas 5:16–26.Naru neketz’il rix lix jalanil lix “b’aanuhom li tz’ejwalej” rik’in li “ruchinihom li Musiq’ej.” Re rajsinkil b’ayaq eeru jo’ junkab’al naru teek’e li kok’ hu chiru junjunq ki’il q’een wankeb’ wi’ li aatin kiroksi laj Pablo sa’ xyeeb’al resil li k’a’ru naruuchin li Musiq’ej. Chirix a’an, li junjunq komon sa’ li junkab’al naru tixsik’ ru jun ki’il q’een, naru tixch’olob’ xyaalal, ut taa’aatinaq chirix ani naxk’ut li uuchinihom a’an. Rik’in a’an, naru tetz’il rix sa’ junkab’al chan ru naq texruuq chixb’oqb’al li Musiq’ej sa’ lee rochoch, re taa’uuchinq li uuchinihom a’an. Chirix aatinak, naru teetzekaheb’ li ki’il q’een sa’ komonil.
-
Galatas 6:1–2.Maare wan naq wan jun komon sa’ laa junkab’al li “taat’ane’q sa’ junaq maak.” K’a’ru li na’leb’ nakataw sa’ Galatas 6:1–2 chirix li tento xb’aanunkil naq nak’ulman chi jo’kan?
-
Galatas 6:7–10.Wi wan k’a’ru xeraw jun sutaq jo’ junkab’al, naru teeroksi a’an re xk’utb’al xyaalal li na’leb’ naq “li k’a’ru naraw li winq, a’an ajwi’ li tixq’ol” (raqal 7). Malaj ut naru taapatz’ reheb’ li komon sa’ li junkab’al k’a’ru li ru che’ li nawulak chiruheb’, ut tex’aatinaq chirix k’a’ru nab’aanuman re taanimanq li che’ ut taaruuchini li ru che’ a’an. (Chi’ilmanq li jalam-uuch sa’ xraqik li raqal a’in.) Naru nekex’aatinaq chirixeb’ li osob’tesink li teeraj xk’ulb’al jo’ junkab’al, ut chan ru “xq’olb’al” li osob’tesink a’an.
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Jun b’ich naru xb’ichankil: “Tzolin chi b’eek sa’ saqen,” B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 197).
Xkawresinkil qib’ jo’ aj k’utunel
Tenq’aheb’ laa junkab’al chixjuntaq’eetankileb’ li loq’laj hu rik’ineb’ a’an. Laj Nefi kixye, “Kinjuntaq’eeta chixjunileb’ li loq’laj hu qik’in, re naq taawanq choq’ re qachaab’ilal ut qatzolb’al” (1 Nefi 19:23). Re xtenq’ankileb’ li wankeb’ sa’ laa junkab’al chixb’aanunkil a’in, naru taaye reheb’ naq te’xk’oxla jo’q’e xe’xk’ul li ruuchinihom li Musiq’ej li yeeb’il resil sa’ Galatas 5:22–23. (Chi’ilmanq Li k’utuk jo’ li Kolonel, 21.)
Laj Pablo kixk’ut naq wi nokob’eek rub’el xwankil li Musiq’ej, taqak’ul li “ruuchinihom li Musiq’ej” sa’ li qayu’am.