“16–22 mayo. Deuteronomio 6–8; 15; 18; 29–30; 34: Chak’e reetal maare anchal taasachq sa’ laa ch’ool li Qaawa’,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Najter Chaq’rab’ 2022 (2021)
“16–22 mayo. Deuteronomio 6–8; 15; 18; 29–30; 34,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2022
Xjalam-uuch laj Moises sa’ li Tzuul Nebo, © Providence Collection/licensed from goodsalt.com
16–22 mayo
Deuteronomio 6–8; 15; 18; 29–30; 34
Chak’e reetal maare anchal taasachq sa’ laa ch’ool li Qaawa’
Laj Moises kixtaqlaheb’ li ralal xk’ajol laj Israel chixk’utb’al li raatin li Qaawa’ chiruheb’ lix kok’al (chi’ilmanq Deuteronomio 6:7). Naq nakatzol li hu Deuteronomio chiru li xamaan a’in, k’oxla chan ru taawotz li nakatzol rik’in laa junkab’al.
Tz’iib’a li nakak’oxla
Lix k’anjel laj Moises kitikla sa’ jun li tzuul, naq li Dios kiraatina chalen chaq sa’ jun toon chi k’ix li naxamnak (chi’ilmanq Exodo 3:1–10). Lix k’anjel kiraqe’ ajwi’ sa’ jun li tzuul, 40 chihab’ chaq chirix a’an, naq li Dios kixkanab’ laj Moises chirilb’al li yeechi’inb’il ch’och’ naq wan sa’ li Tzuul Nebo (chi’ilmanq Deuteronomio 34:1–4). Laj Moises kixnumsi xyu’am chixkawresinkileb’ li ralal xk’ajol laj Israel re te’ok sa’ li yeechi’inb’il ch’och’ a’an, ut sa’ li hu Deuteronomio wan lix ch’olob’ahom, lix jultikahom, lix tz’aamahom, ut li relajihom chiruheb’ laj Israelita. Sa’ rilb’al ru li raatin, naru xk’eeb’al reetal naq li tz’aqal kiraj laj Moises sa’ xk’anjel—li kawresink-ib’ ke’raj ru li tenamit—maawa’ yal xkuyb’al li wank sa’ li yamyookil ch’och’, xramb’al junaq na’ajej, malaj xk’uub’ankil junaq na’ajej choq’ reheb’. Kiraj b’an naq te’xtzol xraab’al, rab’inkil, ut xpaab’ankil li Dios. A’an li naqaj ru chiqajunilo re too’ok sa’ li yeechi’inb’il ch’och’ re li junelik yu’am. Us ta laj Moises maajun wa ki’ok sa’ li “ch’och’ nab’utun wi’ li leech ut xya’al kab’,” (Exodo 3:8), xb’aan lix paab’aal ut lix tiikilal, ki’ok sa’ li yeechi’inb’il ch’och’ li xkawresi li Dios choq’ re chixjunileb’ li neke’taaqenk re.
Re xtzolb’al k’a’ru wan sa’ li hu Deuteronomio, chi’ilmanq “Deuteronomio” sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
Deuteronomio 6:4–7; 8:2–5, 11–17; 29:18–20; 30:6–10, 15–20
Li Qaawa’ naraj naq tinra a’an chi anchal inch’ool.
Sa’ li raatin sa’ roso’jik lix yu’am, laj Moises kixye reheb’ li ralal xk’ajol laj Israel, “Ak ka’k’aal chihab’ anajwan naq li Qaawa’ lee Dios wank eerik’in chi maak’a’ xmajelo’k eere,” us ta wankeb’ sa’ li yamyookil ch’och’ (Deuteronomio 2:7). Anajwan naq okeb’ re laj Israelita sa’ li yeechi’inb’il ch’och’, rik’ineb’ li “tenamit ink’a’ k’ojob’anb’ileb’ xb’aaneb’, ut li ochoch nujenaqeb’ chi b’ihomal li moko xsik’omeb’ ta a’an,” (Deuteronomio 6:10–11), laj Moises kiwan xk’a’uxl naq te’xkawob’resi li raameb’ ut taasachq sa’ xch’ooleb’ li Qaawa’.
K’oxla chan ru laa waam laa’at naq nakawil li raatin laj Moises. Naru taawileb’ li raqal a’in ut taatz’iib’a li nakak’oxla:
K’a’ru naru taab’aanu re naq ink’a’ taakawuuq laa waam, re naq taara b’an li Qaawa’ chi anchal aach’ool? K’a’ru li na’leb’ nakawil sa’ Deuteronomio 6:5–6 ut Mateo 22:35–40 li naxk’am rib’ chi us? (chi’ilmanq ajwi’ Levitico 19:18).
Chi’ilmanq ajwi’ Dieter F. Uchtdorf, “Xpatz’b’al li qochochnal,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2017.
Chak’e reetal maare anchal taasachq sa’ laa ch’ool li Qaawa’.
Lix k’ihaleb’ laj Israelita li te’ok sa’ li yeechi’inb’il ch’och’ ink’a’ ke’rileb’ li ninqi rahilal sa’ Egipto chi moko ke’xq’ax ru li Kaqi Palaw. Laj Moises kixnaw naq tento taajultikamanq reheb’ a’an—jo’ ajwi’ li te’chalq chirixeb’—eb’ lix sachb’a-ch’oolej ut eb’ lix chaq’rab’ li Dios re naq te’kaanaq jo’ xtenamit li Dios.
K’a’ru li na’leb’ kixk’e laj Moises sa’ Deuteronomio 6:4–12, 20–25 li naru tixk’e chi jultiko’k aawe li xninqal k’a’aq re ru kixb’aanu li Dios choq’ aawe? K’a’ru nakaweek’a naq taab’aanu re naq li raatin li Qaawa’ “taawanq sa’ laa ch’ool” (raqal 6) wulaj wulaj?
Chan ru taanumsi laa paab’aal reheb’ li ani te’chalq chawix?
Chi’ilmanq ajwi’ Deuteronomio 11:18–21; Gerrit W. Gong, “Junelik xjultikankil a’an,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2016.
Xtenq’ankileb’ li neb’a’ naraj ru li uq’ej ut ch’oolej aj k’ehonel.
Sa’ Deuteronomio 15:1–15 wan li na’leb’ chirix xtenq’ankileb’ li neb’a’ ut li ani maak’a’ wan re, jo’ ajwi’ xkomon chik li na’leb’ li ink’a’ chik nab’aanuman sa’ li qakutankil. A’b’an, k’e reetal k’a’ru neke’xk’ut li raqal a’in chirix xtenq’akileb’ li neb’a’ ut k’a’ut naq nim xwankil choq’ re li Qaawa’ li rajom qach’ool chixtenq’ankileb’. K’a’ru nakak’oxla naq li Qaawa’ naraj naq taatzol sa’eb’ li raqal a’in chirix xtenq’ankileb’ laa was aawiitz’in?
Chi’ilmanq ajwi’ Russell M. Nelson, “Xkab’ li xnimal ru taqlahom,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2019.
Li Jesukristo a’an li Profeet li taawaklesiiq jo’ laj Moises.
Laj Pedro, laj Nefi, laj Moroni, ut li Kolonel ajwi’ ke’aatinak chirix li profeetil aatin sa’ Deuteronomio 18:15–19 (chi’ilmanq Hechos 3:20–23; 1 Nefi 22:20–21; Jose Smith—Resilal 1:40; 3 Nefi 20:23). K’a’ru nakatzol chirix li Kolonel sa’eb’ li raqal a’in? Chan ru naq li Kolonel “chanchan” laj Moises? (Deuteronomio 18:15).
Li Jesukristo, a’an li profeet jo’ laj Moises.
K’a’ru kixk’ul laj Moises?
Us ta naxye sa’ Deuteronomio 34:5–8 naq kikam laj Moises, naqanaw anajwan naq a’an kijaltesiik ru, malaj kijale’ re naq ink’a’ tixk’ul rahilal chi moko taakamq toj reetal naq taawakliiq chi yo’yo (chi’ilmanq Alma 45:18–19; K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, “Moises”; “Jaltesinb’il junxaqalil”). Aajel ru naq kijaltesiik ru laj Moises, re naq taawanq xjunxaqalil re naq truuq tixk’eheb’ xlaawil li tijonelil re laj Pedro, laj Santiago, ut laj Jwan sa’ li Tzuul re Jaltesink-u (chi’ilmanq Mateo 17:1–13).
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al
-
Deuteronomio 6:10–15.Eb’ li raqal a’in maare te’reek’asi laa junkab’al chixk’oxlankil li osob’tesiik ak xek’ul. Chan ru taqak’e reetal maare anchal taasachq sa’ qach’ool li Qaawa’? (Deuteronomio 6:12). Us raj xtz’iib’ankil li nakak’oxla chirixeb’ laa wosob’tesinkil, maare sa’ jun diario malaj sa’ FamilySearch.
-
Deuteronomio 6:13, 16; 8:3.Eb’ li raqal a’in ke’xtenq’a li Kolonel sa’ xyu’am; re rilb’al chan ru, ilomaq Mateo 4:1–10. Ma wankeb’ li raqal sa’eb’ li loq’laj hu li ak xoohe’xtenq’a sa’ ch’a’ajkil hoonal?
-
Deuteronomio 7:6–9.B’aanu li k’a’ru naxsahob’resi xch’ool laa junkab’al; maare taak’uub’ li xtib’el wa nawulak chiruheb’. Toja’ naq teeril Deuteronomio 7:6–9 ut tex’aatinaq chirix xyaalalil li wank jo’ “jun tenamit q’axtesinb’il” (raqal 6) choq’ re li Qaawa’.
-
Deuteronomio 29:12–13.Deuteronomio 29:12–13 texxtenq’a chi aatinak chirixeb’ li sumwank ak xeb’aanu malaj li toj teeb’aanu rik’in li qaChoxahil Yuwa’. K’a’ru naraj naxye wank jo’ xtenamit li Dios? Chan ru naq eb’ li qasumwank “nokohe’xxaqab’ … choq’ xtenamit li Dios”? (raqal 13).
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Jun b’ich naru xb’ichankil: “Tinpaab’ li evangelio,” B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 72.
Xkawresinkil aawib’ chi tzolok
Sik’ aamusiq’ejil na’leb’. Li tusleb’ aatin a’in naxye k’a’ruheb’ li raqal ut na’leb’ li taajayali wi’ aawib’, a’b’an maakanab’ naq a’an taaramoq re li k’a’ru taatzol. Naq yookat chi tzolok, maare taatzol jalan chik li na’leb’ li moko yeeb’il ta arin. Kanab’ li Musiq’ej chab’eresinkil chixtzolb’al li k’a’ru tento taatzol.
Li Qaawa’ kixk’ut chiru chixjunil li ch’och’, xb’aan laj Walter Rane