Laj Jonas chire li palaw aran Nineve, xb’aan laj Daniel A. Lewis

21–27 noviembre

Jonas; Mikeas

“Naxra li uxtaanank”

Naq nakatz’iib’a li nakak’oxla, k’oxla chan ru naq li na’leb’ sa’ xhu laj Jonas ut xhu laj Mikeas naxk’am rib’ rik’in li ak yookat chixtzolb’al sa’eb’ li loq’laj hu.

Tz’iib’a li nakak’oxla

Laj Jonas wan sa’ jun jukub’ li yoo chi xik Tarsis. Maawa’ maak li xik sa’ Tarsis, a’b’an jwal najt rik’in li tenamit Nineva nakana, b’ar wi’ taqlanb’il laj Jonas chixjultikankil li raatin li Dios. Jo’kan naq, sa’ li hoonal naq li jukub’ ki’ok sa’ jun nimla kaq-sut-iq’, laj Jonas kixnaw naq a’an xmaak lix q’etom. Chi patz’b’il reheb’ xb’aan laj Jonas, eb’ li winq kixkut laj Jonas sa’ xchamal li palaw re xch’anab’ankil li kaq-sut-iq’. Maare a’an xraqik laj Jonas ut lix k’anjel. A’b’an li Qaawa’ ink’a’ kixkanab’ laj Jonas—jo’ naq maji’ naxkanab’eb’ aj Nineva, ut jo’ naq ink’a’ nokoxkanab’ qajunes laa’o. Jo’ kixye laj Mikeas, li Qaawa’ ink’a’ nawulak chiru xk’eeb’al tojb’a-maak sa’ qab’een, a’b’an “naxra uxtaanank.” Naq naqasik’ a’an, a’an “taaruxtaana wi’ chik qu, tixmuq li qamaa’usilal ut tixkut chixjunileb’ li qamaak sa’ xchamal li palaw.” (Mikeas 7:18–19).

Re xtzolb’al k’a’ru wan sa’ lix hu laj Jonas ut lix hu laj Mikeas, chi’ilmanq “Jonas” ut “Mikeas (Miqueas)” sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu.

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes

Jonas 1–4; Mikeas 7:18–19

Li Qaawa’ naruxtaanaheb’ li neke’sik’ok re.

Lix hu laj Jonas naxk’ut naq li Qaawa’ nokoruxtaana naq naqajal qak’a’uxl. Naq nakawil ru xhu laj Jonas, k’e reetal li ruxtaan. K’oxla chan ru naq nakak’ul li uxtaan a’an sa’ laa yu’am. K’a’ru nakatzol li tatxtenq’a chiruxtaanankileb’ laa was aawiitz’in?

Xk’eeb’al reetal li ruxtaan li Qaawa’ nokoxk’e chi kok’ aj xsa’ chi rahok ut chi b’antioxink. A’b’an, laj Jonas “ink’a’ kiwulak chiru li kixb’aanu li Qaawa’, ut k’a’jo’ naq kijosq’o’k” (Jonas 4:1) naq li Qaawa’ kiruxtaanaheb’ aj Nineva, li xik’ ilb’ileb’ xb’aaneb’ aj Israelita. K’a’ut naq maare a’in li kireek’a laj Jonas? Ma aaweek’ahom ajwi’ a’an laa’at? K’a’ru nakak’oxla naq kiraj li Qaawa’ naq tixtaw ru laj Jonas sa’ li ch’ol 4?

K’oxla li na’leb’ k’utb’il sa’ Mikeas 7:18–19. Chan ru naq li na’leb’ a’in ke’xtenq’a raj laj Jonas chixjalb’al xna’leb’ chirix li Qaawa’ ut chirixeb’ aj Nineve?

Chi’ilmanq ajwi’ Lukas 15:11–32; Jeffrey R. Holland, “La justicia y la misericordia de Dios,” Liahona, septiember 2013, 20–25.

Naru taqawotz li evangelio rik’ineb’ li ralal xk’ajol li Dios.

{Jonas 1; 3–4

Chixjunileb’ li ralal xk’ajol li Dios tento te’rab’i li evangelio.

Nineva, a’an jun tenamit sa’ lix awa’b’ejihomeb’ aj Asiria, li xik’ ke’ilok re Israel ut mas ke’pleetik ut ke’rahob’tesin. Maare laj Jonas ink’a’ kixpaab’ naq eb’ aj Nineva te’xk’ulub’a li raatin li Qaawa’ ut te’xjal xk’a’uxl. A’ut, jo’ kixye li Awa’b’ej Dallin H. Oaks: “Maamin us xxaqab’ankil qib’ jo’ aj raqol aatin chirix ani yo’on wan ut ani ink’a’. Li Qaawa’ naxnaw ru xch’ooleb’ chixjunil li ralal xk’ajol, ut wi tootijoq re xk’ulb’al li musiq’anb’il na’leb’, a’an toxtenq’a chixtawb’aleb’ li ani nawb’ileb’ xb’aan li “wankeb’ chi kawresinb’il re rab’inkil li aatin” (Alma 32:6)” (“Xwotzb’al li evangelio k’ojob’anb’il wi’chik,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2016). K’a’ru nakatzol sa’ Jonas 3 li nakatreek’asi chixwotzb’al li evangelio rik’ineb’ li ani nakak’oxla naq maji’ te’raj xjalb’aleb’ xk’a’uxl?

Maare us xjuntaq’eetankil li kireek’a laj Jonas (chi’ilmanq Jonas 1; 3–4) rik’in li ke’reek’a laj Alma ut eb’ li ralal laj Mosiah (chi’ilmanq Mosiah 28:1–5; Alma 17:23–25).

Chi’ilmanq ajwi’ 3 Nefi 18:32.

Mikeas 4:11–13; 5:8–15; 7:5–7

Li Jesukristo kixye li raatin laj Mikeas.

Nawb’il chi us naq li Kolonel kixye li raatin laj Isaias ut eb’ li Salmo. Ma nakanaw naq kixye li raatin laj Mikeas k’iila sut? K’oxlaheb’ li raqal a’in, ut k’a’ut naq maare ninqeb’ xloq’al choq’ re li Kolonel. K’a’ut naq ninqeb’ xwankil choq’ aawe?

Mikeas 4:11–13 (chi’ilmanq 3 Nefi 20:18–20). Li Qaawa’ kixjuntaq’eeta li ch’utub’ank sa’ roso’jikeb’ li kutan rik’in li q’olok trigo (chi’ilmanq ajwi’ Alma 26:5–7; Tzol’leb’ ut Sumwank 11:3–4). K’a’ru naxye li na’leb’ a’in chirix lix ch’utub’ankil Israel?

Mikeas 5:8–15 (chi’ilmanq 3 Nefi 21:12–21). K’a’ru neke’xk’ut li raqal a’in chawu chirix lix tenamit li Dios (“li rela’ laj Jakob”) sa’ roso’jikeb’ li kutan?

Mikeas 7:5–7 (chi’ilmanq Mateo 10:35–36). Jo’ naxye sa’eb’ li raqal a’in, k’a’ut naq aajel ru xsik’b’al li Qaawa’ xb’een wa? K’a’ut naq aajel ru sa’ li kutan a’in?

Mikeas 6:1–8

K’a’ru naxtaqla li Qaawa’ naq taab’aanu?

Laj Mikeas nokoxb’oq chixk’oxlankil chan raj ru li chalk chiru li Qaawa’, ut li “xwiqib’ankil qib’ chiru lix Dios li choxa” (Mikeas 6:6). Jo’ nakataw sa’eb’ li raqal 6–8 k’a’ru li naril li Qaawa’ naq naxtz’il rix laa yu’am?

Chi’ilmanq ajwi’ Mateo 7:21–23; 25:31–40; Dale G. Renlund, “Xb’aanunkil li tiik ru, xraab’aal li uxtaan, b’eek chi tuulan rik’in li Dios,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2020.

Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al

Jonas 1–4.Maare taawulaq chiruheb’ li kok’al xk’utb’esinkil li seraq’ chirix laj Jonas, jo’ li eelelik, li kaq-sut-iq’ sa’ palaw, malaj li nuq’e’k xb’aan li nimla kar (chi’ilmanq “Jonas” sa’ Relatos del Antiguo Testamento). Patz’ re laa junkab’al k’a’ru neke’xtzol rik’in li kixk’ul laj Jonas. Re xtawb’al jun na’leb’ naqatzol rik’in laj Jonas, chi’ilmanq li raqal 7 re “Jun li profeet” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 58–59).

Jonas 3.K’a’ru kixtzol laj Jonas chirix xwotzb’al li evangelio? Ani nakanaw li osob’tesinb’ilaq raj rik’in rab’inkil resil lix evangelio li Jesukristo li k’ojob’anb’il wi’chik?

Mikeas 4:1–5.A’ yaal li yeeb’il sa’eb’ li raqal a’in, k’a’ru tixk’e li tuqtuukilal ut li usilal re lix tenamit li Qaawa’? K’a’ru naru taqab’aanu re xtz’aqob’resinkil ru li profeetil aatin a’in sa’ li qochoch?

Mikeas 5:2.Naru taak’ut xjalam-uuch li ch’ina al Jesus rik’in lix na’ (chi’ilmanq Hu reheb’ li Jalam-uuch re li Evangelio, 33) sa’ jun pak’al li kab’l, ut xjalam-uucheb’ laj q’e sa’ li jun pak’al chik. Ilomaq Mikeas 5:2 ut Mateo 2:1–6. Chan ru naq lix profeetil aatin laj Mikeas kixtenq’aheb’ laj q’e chixtawb’al li Jesus? Laa junkab’al naru te’xk’e xjalam-uucheb’ laj q’e chixk’atq xjalam-uuch li Jesus. Maare taawulaq chiru laa junkab’al rilb’al li video “El Niño Jesús: Un relato de la Natividad” (ChurchofJesusChrist.org).

Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.

Jun b’ich naru xb’ichankil: “Tinxik b’ar taawaj naq tinxik,” Eb’ li B’ich, 174.

Xkawresinkil aawib’ chi tzolok

Taw lix rahom li Dios. Naq nakawil li loq’laj hu, naru taajuch’eb’ li reetalil lix rahom li Dios li neke’wulak chawu. Naru taasik’ chan ru naq li Dios kixk’ut xrahom choq’ reheb’ li ralal xk’ajol sa’ li seraq’ chirix laj Jonas.

Jalam-uuch xb’aan laj Kevin Carden