Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
22–28 Sune. ʻAlamā 17–22: “Te u Ngaohi ʻa Kimoutolu ko ha Meʻangāue”


“22–28 Sune. ʻAlamā 17–22: ‘Te u Ngaohi ʻa Kimoutolu ko ha Meʻangāue,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Tohi ʻa Molomoná 2020 (2020)

“22–28 Sune. ʻAlamā 17–22,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2020

ʻĪmisi
ʻoku talanoa ʻa ʻĀmoni ki he Tuʻi ko Lāmonaí

ʻĀmoni mo e Tuʻi ko Lāmonaí, tā fakatātaaʻi ʻe Scott M. Snow

22–28 Sune

ʻAlamā 17–22

“Te u Ngaohi ʻa Kimoutolu ko ha Meʻangāue”

ʻE lava ke maʻu ʻe he fānau ʻokú ke akoʻí ha ngaahi aʻusia fakalaumālie mo e folofolá ʻa ia ʻe lava ke ne tākiekina ʻenau moʻuí ʻi he ngaahi taʻu ka hoko maí, ʻo hangē pē ko e ngaahi aʻusia fakalaumālie liliu moʻui naʻe maʻu ʻe Lāmonai mo e niʻihi kehe ʻi he talanoa ko ʻení. Manatuʻi eni ʻi hoʻo fakalaulauloto ki he founga te ke akoʻi ai kinautolú.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi Ke Vahevahe

Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻokú ne talamai ha meʻa naʻe hoko ʻi he ʻAlamā 17–22 (vakai, fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí). Kole ki he fānaú ke nau tala atu e meʻa ʻoku nau sio ki ai ʻi he fakatātaá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

ʻAlamā 17–19

Te u lava ʻo vahevahe ʻa e ongoongoleleí ki he niʻihi kehé.

ʻE lava fēfē ʻe he tā sīpinga ʻa e ngaahi foha ʻo Mōsaiá ʻo ueʻi hoʻo kalasí ke nau vahevahe ʻenau fakamoʻoní mo e niʻhi kehé?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tokoniʻi e fānaú ke nau fakafaivaʻi e talanoa ʻo ʻĀmoní ʻi he ʻAlamā 17–19. Te ke lava ʻo vakai ki he “Vahe 23: Ko ʻĀmoní: Ko ha Tamaioʻeiki Lelei” (Ngaahi Talanoa ʻo e Tohi ʻa Molomoná, 64–68; pe ko e vitiō ʻoku fekauʻaki mo ia ʻi he ChurchofJesusChrist.org). Kapau ʻokú ke pehē ʻe fiefia ai e fānaú, ʻomi ha ngaahi teunga fakafaiva mo e teuteu. Talaange ki he fānaú e meʻa ʻokú ke ako mei he talanoá, pea fakaafeʻi ke nau fai e meʻa tatau.

  • Fakaʻaliʻali ha meʻangāue, pea talanoa ki he fānaú ʻa e meʻa ʻoku fakaʻaongaʻi ki aí. Ko e hā mo ha toe meʻangāue kehe ʻoku ʻilo ʻe he fānaú? Fakaafeʻi ke nau fakangalingali pē ʻoku nau fakaʻaongaʻi ha meʻangāue. Fakamatalaʻi ange ʻe lava ke meʻangāue ʻaki kitautolu ʻe he Tamai Hēvaní ke fakahoko ʻEne ngāué, hangē pē ko ʻetau fakaʻaongaʻi e meʻangāué ke fai ʻaki ʻetau ngāué. Lau e ʻAlamā 17:11, pea fakamatalaʻi ange naʻe hoko ʻa ʻĀmoni mo hono ngaahi tokouá ko ha meʻangāue ʻa e Tamai Hēvaní ke tokoni ke ako ʻe he kau Leimaná ʻa e ongoongoleleí.

  • Fakaafeʻi e kalasí ke nau lele tuʻu maʻu pea fakangalingali pē ʻoku nau tukituki ʻi he matapaá lolotonga hoʻo fai e talanoa ʻo e ʻalu ʻa ʻĀpisi mei he fale ki he fale ʻo talaki ki he kakaí fekauʻaki mo e mālohi ʻo e ʻOtuá (vakai, ʻAlamā 19:16–34). Tokoniʻi e fānaú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga te nau lava ai ʻo hangē ko ʻĀpisí ʻo vahevahe e ongoongoleleí mo e niʻihi kehé.

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau tā ha fakatātā ʻo kinautolu ʻoku nau vahevahe e ongoongoleleí mo ha taha. Tokoni ke nau fakakaukau ki ha ngaahi meʻa pau ʻe lava ke nau vahevahe. Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí, hangē ko e “ ʻOku Ou Fie Hoko Leva ko ha Faifekau” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 90). ʻOange ha faingamālie ke nau vahevahe ʻenau ongo fekauʻaki mo e ngaahi meʻa naʻe akoʻi ʻe ʻĀmoní.

ʻAlamā 17:21–25; 20:9–27

Te u lava ʻo tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau haʻu kia Kalaisi ʻaki ʻeku fakahaaʻi ʻeku ʻofa kiate kinautolú.

Naʻe hoko e ʻofa mo e tokoni ʻa ʻĀmoní ke fakavaivaiʻi ai e loto ʻa e Tuʻi ko Lāmonaí mo ʻene tamaí. Ko e hā ʻe lava ke ako ʻe he fānaú mei he ngaahi talanoa ko ʻení?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakamatala fakanounou ʻa e ʻAlamā 17:21–25 maʻá e fānaú, ʻo fakamamafaʻi naʻe fie maʻu ʻe ʻĀmoni ke ne ngāue tokoni kia Lāmonai. Fakaafeʻi e fānaú ke nau vahevahe ʻenau ngaahi aʻusia ʻi he taimi ne nau ngāue tokoni ai ki ha taha. Fakamanatu ki he fānaú naʻe tokoni ʻa e ngāue maʻongoʻonga ʻa ʻĀmoní ke fie ako ai ʻa e Tuʻi ko Lāmonaí fekauʻaki mo e ongoongoleleí (vakai, ʻAlamā 18:15–23). Fakaafeʻi e fānaú ke nau fakakaukau ki ha taha te nau lava ʻo ngāue tokoni ki ai he ʻahó ni, pea aleaʻi e founga te nau lava ai ʻo tokoni ki he tokotaha ko iá.

  • Talanoa ki he fānaú ʻa e talanoa ʻi he ʻAlamā 20:8–27. Te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi e “Vahe 24: Ko e Feʻiloaki ʻa ʻĀmoni mo e Tamai ʻa Lāmonaí” (Ngaahi Talanoa ʻo e Tohi ʻa Molomoná, 69–70, pe ko e vitiō ʻoku fekauʻaki mo ia ʻi he ChurchofJesusChrist.org). Kole ki he fānaú ke nau fakakaukau ke fakatātaaʻi ha meʻa te nau lava ʻo fai he taimi kotoa pē ʻokú ke puʻaki ai e hingoa ʻo ʻĀmoni, Lāmonai, pe ko e tamai ʻa Lāmonaí. Fakamahinoʻi ange ko e ʻuhinga ʻe taha ne liliu ai e loto ʻa e tamai ʻa Lāmonaí he naʻe ʻofa lahi ʻa ʻĀmoni kia Lāmonai. Fakaafeʻi e fānaú ke nau tā ha fakatātā ʻo ha meʻa te nau lava ʻo fai ke fakahaaʻi ʻaki ʻenau ʻofa ki ha taha.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

ʻAlamā 17:1–4

ʻOku tupulaki ʻeku fakamoʻoní ʻi heʻeku lau e folofolá, lotú, pea mo e ʻaukaí.

Naʻe fakaʻau ʻo mālohi ʻa e ngaahi foha ʻo Mōsaiá ʻi he ongoongoleleí pea naʻa nau hoko ko ha kau faifekau māʻongoʻonga he naʻa nau faivelenga ʻi he ako e folofolá, lotú, pea mo e ʻaukaí. ʻE lava foki ʻe he ngaahi meʻa tatau ko ʻení ʻo tokoniʻi e fānau ʻokú ke akoʻí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • ʻOmi ki he kalasí ha ngaahi meʻa ʻoku nau fakafofongaʻi e folofolá, lotú, pea mo e ʻaukaí, ʻo hangē ko ha ʻū tohi folofola, fakatātā ʻo ha taha ʻoku lotu, mo ha fakatātā ʻo e meʻakaí, pea fakamatalaʻi e meʻa ʻoku fakafofongaʻi ʻe he fakatātā takitaha. Lau e ʻAlamā 17:1–4, pea fehuʻi ki he fānaú e founga ne tokoni ai e ngaahi meʻá ni ki he ngaahi foha ʻo Mōsaiá. ʻOku tokoni fēfē nai hono lau e folofolá, lotú, mo e ʻaukaí ke tau ofi ange ki he Tamai Hēvaní?

  • Fakaʻaongaʻi e fakahokohoko fakamotuʻalea ʻo e Tohi Hiva ʻa e Fānaú ke tokoni ki he fānaú ke nau kumi ha ngaahi hiva fekauʻaki mo e ako folofolá mo e lotú. Hivaʻi fakataha ha niʻihi ʻo e ngaahi hivá, pea tokoniʻi e fānaú ke nau ʻiloʻi ʻa e meʻa ʻoku akoʻi ʻe he hivá fekauʻaki mo e founga ʻoku tāpuekina ai kitautolu ʻi heʻetau fai e ngaahi meʻa ko ʻení.

ʻAlamā 17–18; 22:1–3

Te u lava ʻo tokoni ki he niʻihi kehé ke nau haʻu kia Kalaisi ʻaki ʻeku fakahaaʻi ʻeku ʻofa kiate kinautolú.

Naʻe hoko e holi ʻa ʻĀmoni ke ne hoko ko e tamaioʻeiki ʻa Lāmonaí ke faifai peá ne maʻu ai e faingamālie ke akoʻi ʻa Lāmonai lolotonga e fakaava hono lotó mo mateuteu ke ne tali ʻa e ongoongoleleí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tokoniʻi e fānaú ke nau lau ha ngaahi veesi mei he ʻAlamā 17:21–39 ʻoku fakamatalaʻi ai e talanoa ʻo e ngāue ʻa ʻĀmoni ki he Tuʻi ko Lāmonaí. Fakaafeʻi ke nau tā ha ʻū fakatātā ʻo e kakai pe ngaahi meʻa naʻe hoko ʻi he talanoá pea nau fai leva e talanoá ʻi he lea pē ʻanautolu. Tokoniʻi e fānaú ke nau ʻiloʻi e founga naʻe tākiekina ai ʻe he ngāue ʻa ʻĀmoní ʻa e tuʻí (vakai, ʻAlamā 18:9–23). Ko e hā te tau lava ʻo ako mei he talanoa ko ʻení fekauʻaki mo e founga ke tokoni ai ki he niʻihi kehé ke nau ako lahi ange fekauʻaki mo e ongoongleleí?

    ʻĪmisi
    ko hono fakahaofi ʻe ʻĀmoni e fanga sipi ʻa e tuʻí

    Minerva Teichert K. (1888–1976), ʻOku Fakahaofi ʻe ʻĀmoni ʻa e Tākanga Monumanu ʻa e Tuʻí, 1935–1945, vali lolo ʻi he papa, ʻinisi ʻe 35 x 48. Musiume ʻo e ʻĀtí ʻUnivēsiti Pilikihami ʻIongí

  • Lau e ʻAlamā 22:1–3, pea kole ki he fānaú ke nau fanongo ki he founga naʻe tākiekina ai ʻe he tā sīpinga lelei ʻa ʻĀmoní ʻa e tamai ʻa e Tuʻi ko Lāmonaí. Fakaafeʻi ke nau fakakaukau ki ha taha ʻoku nau ʻiloʻi ʻoku fie maʻu ke ne ʻilo fekauʻaki mo e ongoongoleleí. Fokotuʻu ange ki he fānaú ʻe ala tokoni ʻenau ʻofá mo e tā sīpinga leleí ki he tokotaha ko ʻení ke ne ʻiloʻi ʻa e maʻongoʻonga ʻo e ongoongoleleí. Tokoniʻi e fānaú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga te nau lava ai ʻo tā sīpinga lelei pea fakahaaʻi ʻa e ʻofá ki he kakai naʻa nau fakakaukau ki aí.

  • Fakaafeʻi e kau faifekau taimi kakató pe ko ha taha ne toki ʻosi ngāue fakafaifekau ke ne vahevahe e talanoa kia ʻĀmoní ʻi he ʻAlamā 17–18. Kole ange ke nau vahevahe e meʻa ne nau ako meia ʻĀmoni fekauʻaki mo e ngāue fakafaifekaú pea mo e fatongia ʻo e ngāue tokoní ʻi heʻenau ngaahi feingá. Aleaʻi mo e fānaú e ngaahi founga te nau lava ai ʻo muimui ki he tā sīpinga ʻa ʻĀmoní.

  • Hiki fakataha mo e kalasí ʻi he palakipoé ha lisi ʻo e ngaahi meʻa ʻe lava ke fai ʻe he fānaú ke nau tokoni ai ki he kau mēmipa honau fāmilí. ʻE tāpuekina fēfē ʻe he fanga kiʻi ngāue tokoni ko ʻení ʻa e fāmilí hono kotoa?

‘Alamā 18:24–43; 19:16–34

Te u lava ʻo vahevahe ʻa e ongoongoleleí ki he niʻihi kehé.

Te ke fakaʻaongaʻi fēfē e ngaahi talanoa ʻi he ʻū veesi ko ʻení ke ueʻi e fānaú ke nau hoko ko ha kau faifekau hangē ko ʻĀmoni mo ʻĀpisí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ha ʻū fakatātā ʻoku nau fakafofongaʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi moʻoni naʻe vahevahe ʻe ʻĀmoni ki he Tuʻi ko Lāmonaí ʻa ia ʻoku hā ʻi he ʻAlamā 18:24–40 (vakai ki he peesi ʻekitivitī ʻo e uike ní). Fakaafeʻi e fānaú ke nau fakangalingali pē ko ha kau faifekau kinautolu pea nau fevahevaheʻaki e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e ngaahi moʻoni ko ʻení.

  • Lau fakataha mo e fānaú e talanoa kia ʻĀpisí (vakai, ʻAlamā 19:16–20, 28–29). Fakaafeʻi e fānaú ke nau taufetongi ʻi heʻenau fakangalingali pē ko ʻĀpisi kinautolu ʻaki ʻenau tukituki ʻi he matapā ʻo e loki akó pea fakamoʻoniʻi e meʻa naʻe hoko ʻi he ʻAlamā 19:1–17. ʻE founga fēfē haʻatau hangē ko ʻĀpisí ʻo fakamoʻoniʻi e ngaahi moʻoni ʻoku tau ʻiloʻí?

ʻĪmisi
fakaʻilonga ako

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Fakaafeʻi e fānaú ke nau fokotuʻu mo honau fāmilí ha taumuʻa ʻi he faʻa lotu ke vahevahe ʻa e ongoongoleleí mo ha taha.

Fakatupulaki ʻEtau Akoʻí

Muimuiʻi e ngaahi fakaafe ke ngāué. ʻI hoʻo fakaafeʻi e fānaú ke nau ngāueʻi e meʻa ʻoku nau akó, muimuiʻi ʻa e fakaafé ko iá lolotonga e kalasi hokó. ʻOku fakahā heni ki he fānaú, ʻokú ke tokanga ki he founga ʻoku tāpuekina ai ʻe he ongoongoleleí ʻenau moʻuí. ʻI heʻenau vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá, ʻe fakamālohia kinautolu pea te nau fetokoniʻaki ke moʻui ʻaki e ongoongoleleí (vakai, Faiako ‘i he Founga ʻa e Fakamo‘uí, 35).

Paaki