Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021
22–28 Fēpueli. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18–19: “ʻOku Mahuʻinga Lahi ʻa e Ngaahi Laumālié”


“22–28 Fēpueli. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18–19: ‘ʻOku Mahuʻinga Lahi ʻa e Ngaahi Laumālié,’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 2021 (2020)

“22–28 Fēpueli. Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18–19,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2021

ʻĪmisi
faama ʻa Māteni Hālisí

Faama ʻa Māteni Hālisí, tā ʻe Al Rounds

22–28 Fēpueli

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18–19

“ʻOku Mahuʻinga Lahi ʻa e Ngaahi Laumālié”

Kole ki he Tamai Hēvaní ke tokoni atu ke ke maʻu ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18–19 ʻa ia ʻe ʻuhingamālie ki he fānaú.

Lekooti Hoʻo Ngaahi Ongó

ʻĪmisi
fakaʻilonga feʻinasiʻakí

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:2, pea fakamatalaʻi ange naʻe tokoni ʻa e Laumālié kia ʻŌliva Kautele ke ne ʻiloʻi ʻoku moʻoni ʻa e folofolá. Talanoa ki he fānaú haʻo aʻusia ne fakamoʻoniʻi ai ʻe he Laumālié kiate koe ʻoku moʻoni ʻa e folofolá. Tuku ke nau vahevahe hanau ngaahi aʻusia ne nau ongoʻi ai ʻoku moʻoni ʻa e folofolá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Iiki Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:10–12

ʻOku tau mahuʻinga kotoa pē ki he ʻOtuá.

Ko e taimi ʻoku ʻilo ai ʻe he fānaú ʻoku ʻofa ʻa e Tamai Hēvaní ʻiate kinautolú—pea mo e kotoa ʻo ʻEne fānaú—ʻoku nau loto falala mo angaʻofa lahi ange ki he niʻihi kehé.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Tokoni ki he fānaú ke nau toutou lau fakataha mo koe ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:10. Fakamatalaʻi ange ʻoku ʻuhinga ʻa e “ngaahi laumālié” ki he fānau kotoa pē ʻa e ʻOtuá. Toe lau fakataha mo e fānaú ʻa e veesi 10, kae fetongi ʻa e “ngaahi laumālié” ʻaki e hingoa ʻo e fānaú. (Vakai foki ki he peesi ʻekitivitī ki he uike ní.)

  • Tokoni ki he fānaú ke nau fakakaukau ki he ngaahi meʻa ʻoku pehē ʻe he kakaí ʻoku mahuʻinga. Pea tuku leva ki he fānaú ke nau taufetongi ʻi he sio ki ha sioʻata, pea ʻi heʻenau fai iá, talaange ki he fānaú takitaha ko e tamasiʻi/taʻahine ia ʻa e ʻOtuá pea ʻokú ne mahuʻinga lahi. Fakamoʻoni ange ʻoku nau mahuʻinga ange ki he Tamai Hēvaní ʻi he ngaahi meʻa kotoa pē ne nau fakakaukau ki ai kimuʻá.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:13–16.

ʻOku hoko ʻa hono vahevahe ʻo e ongoongoleleí ke maʻu ai ha fiefia lahi.

Te ke fakalotoʻi fēfē ʻa e fānaú ke nau fakaafeʻi ʻa e niʻihi kehé ke nau haʻu kia Kalaisi pea aʻusia ha fiefia lahí?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Talanoa ki he fānaú kau ki ha meʻa ʻokú ne ʻomi ʻa e fiefia kiate koe. Tuku ke fakamatala atu ʻe he tamasiʻi/taʻahine takitaha ha meʻa ʻokú ne ʻomi ʻa e fiefia kiate ia. Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:13, 16. Ko e hā e meʻa ʻoku ne ʻomi ʻa e fiefiá ki he ʻEikí? Ko e hā e meʻa ʻokú Ne folofola ʻaki te ne ʻomi ʻa e fiefiá kiate kitautolú?

  • Hivaʻi fakataha ha foʻi hiva fekauʻaki mo e ngāue fakafaifekaú, hangē ko e “ ʻOku ou Fie Hoko Leva ko ha Faifekau” (Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 90), pea tokoni ki he fānaú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga ʻe lava ke nau vahevahe ai ʻa e ongoongoleleí, ʻo kau ai honau ʻapí. Talanoa ki ha taimi naʻá ke vahevahe ai ʻa e ongoongoleleí, pea tuku ki he fānaú ke nau vahevahe ʻenau ngaahi aʻusiá.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:18–19, 23–24

Naʻe talangofua ʻa Sīsū Kalaisi ki he Tamai Hēvaní, ʻo aʻu pē ki he taimi naʻe faingataʻa aí.

Ko e finangalo lelei ko ia ʻa e Fakamoʻuí ke “inu ʻi he ipu mahí, pea [‘ikai] holomui aí” (veesi 18) ko ha sīpinga ia kiate kitautolu hono kotoa ʻo e talangofua ki he finangalo ʻo e Tamai Hēvaní. Fakakaukau ki he founga te ke ueʻi fakalaumālie ai ʻa e fānaú ke nau muimui ki he sīpinga ʻa Sīsuú.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e mamahi ʻa Sīsū Kalaisi ʻi Ketisemaní (vakai, fokotuʻutuʻu fakanounou ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí). Kole ki he fānaú ke nau tala atu e meʻa ʻoku nau ʻiloʻi fekauʻaki mo e meʻa ʻoku hoko ʻi he fakatātā ko ʻení. Fakamatalaʻi fakanounou ʻi hoʻo lea pē ʻaʻau ʻa e meʻa ne folofola ʻaki ʻe he Fakamoʻuí ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:18–19 fekauʻaki mo ʻEne mamahí. Fakamamafaʻi ko e mamahi maʻa ʻetau ngaahi angahalá ko e meʻa faingataʻa taha ia kuo fai ʻe ha taha, ka koeʻuhí ko e ʻofa ʻa Sīsū ʻi Heʻene Tamaí mo kitautolú, naʻá Ne talangofua ai ki he finangalo ʻo e ʻOtuá. Te tau lava fēfē ke talangofua ki he Tamai Hēvaní?

  • Tokoni ki he fānaú ke nau fakakaukau ki he ngaahi ngāue faingofua ʻoku fenāpasi mo e ngaahi kupuʻi lea ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:23. Toutou lau ʻa e vēsí lolotonga iá ʻoku fakatātaaʻi ʻe he fānaú ʻa e ngāué. Tokoni ke nau fakakaukau ki he ngaahi founga ʻe lava ke tau ako ai ʻia Kalaisí mo fakafanongo ki Heʻene ngaahi folofolá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Akoʻi e Tokāteliné: Fānau Lalahi Angé

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:10–12

ʻOku tau mahuʻinga lahi kotoa pē ki he ʻOtuá.

ʻOku tokolahi ʻa e kakai ʻoku nau fefaʻuhi mo e ongoʻi ʻoku ʻikai hanau mahuʻingá; mo e niʻihi ʻoku nau angakovi ki he kakai ʻoku kehe meiate kinautolú. ʻE malava ke liliu ʻe he pōpoaki mālohi ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:10 ʻa e founga ʻoku tau fakakaukau ai kiate kitautolú mo e kakai ʻoku tau feohi mo iá.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Kole ki he tamasiʻi/taʻahine takitaha ke ne hiki hono hingoá ʻi ha laʻipepa pea tufa takai ʻa e ʻū laʻipepá ʻi he lokí. Fakaafeʻi ke nau tohi ʻi he laʻipepa kotoa pē ʻoku nau maʻú ha meʻa ʻoku nau saiʻia ai ʻi he tokotaha ko iá. Poupouʻi ke nau angaʻofa mo faʻa fakakaukau ʻi heʻenau fakamatalá. Tokoni leva ki he fānaú ke nau lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:10–12, pea fakaafeʻi ke nau vahevahe ʻa e meʻa ne nau ako fekauʻaki mo e ongo ʻa e ʻOtuá kiate kitautolú. Fakamatalaʻi ange ʻoku tau mahuʻinga lahi kotoa pē ki he ʻOtuá he ko ʻEne fānau kitautolu.

  • Fakaʻaliʻali ki he fānaú ha meʻa ʻoku matuʻaki mahuʻinga kiate koe. Te tau tauhi fēfē ʻa e ngaahi meʻa ʻoku mahuʻinga kiate kitautolú? Kole ki ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18:10. Te tau fakahaaʻi fēfē ki he niʻihi kehé ʻoku “mahuʻinga lahi [honau] ngaahi laumālié” kiate kitautolu?

    ʻĪmisi
    Ko hono pukepuke ʻe Sīsū ha kiʻi tamasiʻi

    Mahuʻinga ʻo ha Laumālie, tā ʻe Liz Lemon Swindle

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá 19:16–19

Naʻe mamahi ʻa Sīsū Kalaisi maʻaku.

Te ke fakaafeʻi fēfē ha laumālie ʻo e loto-ʻapasiá ʻi hoʻo kalasí koeʻuhi kae lava ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻo fakamoʻoniʻi ki he fānaú ne totongi ʻe Sīsū Kalaisi ʻenau ngaahi angahalá?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Vahevahe e talanoa ki he mamahi ʻa Sīsū Kalaisi maʻa ʻetau ngaahi angahalá (vakai, “Vahe 51: Ko e Mamahi ʻa Sīsū ʻi he Ngoue ko Ketisemaní,” Ngaahi Talanoa ʻo e Fuakava Foʻoú, 129–32, pe ko e vitiō ʻoku fekauʻaki mo iá ʻi he ChurchofJesusChrist.org). Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau toe fakamatalaʻi ʻa e foʻi talanoá ʻi he lea pē ʻanautolu, pea fakaafeʻi leva ke nau lau ʻa e anga hono fakamatalaʻi ʻe he Fakamoʻuí ʻa e meʻa ne hokó ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:16–19. Ko e hā ʻoku tau ako mei Heʻene fakamatalá?

  • Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke kuikui honau matá ʻi hoʻo lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:16–19 pea nau fakakaukau ki he anga ʻenau ongo kau ki he Fakamoʻuí. Tokoni ki he fānaú ke nau fekumi ʻi he Ngaahi Himí pe ko e Tohi Hiva ʻa e Fānaú ki ha ngaahi hiva ʻoku tokoniʻi kinautolu ke nau fakahaaʻi ʻenau ngaahi ongo fekauʻaki mo Sīsū Kalaisí (vakai ki he fakahokohoko ʻo e ngaahi kaveingá ʻi he ongo tohi ko ʻení). Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau hivaʻi ʻa e ngaahi hiva ne nau filí pea mo fai ʻenau fakamoʻoní.

  • Tokoniʻi e fānaú ke nau ako maʻuloto e tefito ʻo e tui hono tolú.

Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:26, 34–35, 38

ʻOku maʻongoʻonga ange ʻa e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻOtuá ʻi he ngaahi koloa ʻo e māmaní.

Naʻe mamafa ʻa hono paaki ʻo e Tohi ʻa Molomoná, pea naʻe ʻikai lava ʻe Siosefa Sāmita ʻo totongi ia. Naʻe folofola ʻe he ʻEikí kia Māteni Hālisi ke ne “foaki ha konga ʻo [ʻene] koloá,” ʻa ʻene ngoue mahú, ke totongi ʻaki e mīsini pākí (veesi 34). Kuo tau maʻu ha ngaahi tāpuaki lahi fau koeʻuhí ko e ngaahi feilaulau ʻa Māteni mo e niʻihi kehe tokolahi.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Hiki ʻi he palakipoé ha ngaahi fehuʻi ke tokoni ke mahino ki he fānaú ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:26, 34–35, 38: hangē ko ʻení Ko e hā naʻe folofola ʻaki ʻe he ʻEikí kia Māteni Hālisi ke ne faí? Ko e hā hono ʻuhinga naʻá Ne kole ai ke ne fai iá? Ko e hā naʻá Ne talaʻofa ange kiate iá? Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau ngāue tautau toko ua ke nau kumi ʻa e ngaahi talí ʻi he ngaahi veesi ko ʻení. Fehuʻi ange pe ne nau mei ongoʻi fēfē nai kapau ko Māteni Hālisi kinautolu.

  • Fakaʻaliʻali ki he fānaú ha tatau ʻo e Tohi ʻa Molomoná, pea talaange ha meʻa ʻokú ke manako ai ʻi he tohí. Fakaafeʻi ke nau vahevahe ʻenau ongo ki he tohí. Talanoa nounou ki he feilaulau naʻe fai ʻe Māteni Hālisi kae lava ke paaki ai ʻa e Tohi ʻa Molomoná (Ngaahi Talanoa ʻo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá, 33). Ko e hā naʻe folofola ʻaki ʻe he ʻEikí kia Māteni ʻi he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:38 ne ala tokoniʻi ai ia ke ne faivelenga mo talangofuá? Tokoni ki he fānaú ke nau fakakaukau ki ha meʻa te nau lava ʻo feilaulauʻi ke nau talangofua ai ki he ʻOtuá pe tokoni ki Heʻene ngāué.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻí

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau fakakaukau ki ha taha ʻe ala tokoni ki ai ʻa e meʻa ne nau ako mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 18 pe 19—hangē ko ʻení, ʻoku tau mahuʻinga lahi kotoa pē ki he ʻOtuá. Poupouʻi ke nau palani ʻa e founga te nau vahevahe ai ʻa e meʻa ne nau akó mo e tokotaha ko iá.

Fakatupulaki ʻo ʻEtau Founga Akoʻí

Tokoniʻi e fānaú ke nau ako mei he folofolá. Ko e fānau ʻe niʻihi ʻoku faingataʻa ke nau lau e folofolá. ʻE ala tokoni ke nau tokanga taha ki ha foʻi veesi pe kupuʻi lea pē ʻe taha.

Paaki