Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
23–29 Māʻasi. ʻĪnosi–Ngaahi Lea ʻa Molomoná: ʻOku Ngāue ʻIate Au Ke Fai Hono Finangaló


“23–29 Māʻasi. ʻĪnosi–Ngaahi Lea ʻa Molomoná: ʻOku Ngāue ʻiate Au ke Fakahoko Hono Finangaló,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Tohi ʻa Molomoná 2020 (2020)

23–29 Māʻasi. ʻĪnosi–Ngaahi Lea ʻa Molomoná,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2020

ʻĪmisi
Ko ʻĪnosi ʻi heʻene kei siʻí mo ʻene tamaí, Sēkope pea mo ʻene faʻeé

Sēkope mo ʻĪnosi, tā ʻe Scott Snow

23–29 Māʻasi

ʻĪnosiNgaahi Lea ʻa Molomoná

ʻOku Ngāue ʻIate Au ke Fai Hono Finangaló

Teuteu ke akoʻi ʻaki haʻo lau ʻa e ʻĪnosiNgaahi Lea ʻa Molomoná mo fokotuʻu ha palani akoʻi (vakai, Ko e Faiako ‘i he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 19). ʻE lava foki ke tokoni atu ʻa e ngaahi fokotuʻu mo e ngaahi tokāteline ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení ke ke maʻu ha ngaahi fakakaukau.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
fakaʻilonga vahevahé

Fakaafeʻi Ke Vahevahe

Te ke lava ʻo vahevahe ʻa e kalasí ki ha ngaahi kulupu pea vahe ki he kulupu takitaha ke nau lau ha taha ʻo e ngaahi vahe ʻi he ʻĪnosiNgaahi Lea ʻa Molomoná, ke maʻu ai ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha faingamālie ke vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau ako ʻi ʻapí. Kole ange ke nau fokotuʻu mai ha ngaahi veesi mei he vahe ko iá, ʻoku nau ongoʻi ʻoku totonu ke aleaʻi ʻe he kalasí. Hiki ʻa e ngaahi veesi ko ʻení ʻi he palakipoé, pea fili ha niʻihi tokosiʻi ke nau fakamatalaʻi.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi

Akoʻi ʻa e Tokāteliné

ʻĪnosi 1:1–17

Te tau lava ke maʻu ha fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá ʻi heʻetau fakaʻaongaʻi e tui kia Sīsū Kalaisí.

  • Ko ha ngaahi fehuʻi ʻeni te ke lava fakafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto ki ai pea mo aleaʻi ʻi hoʻomou ako ʻa e ʻĪnosi 1:1–17: Ko e hā ʻoku tau ako mei he ngaahi aʻusia ʻa ʻĪnosí fekauʻaki mo hono maʻu ha fakamolemole ʻo ʻetau angahalá? Naʻe fakahaaʻi fēfē ʻe ʻĪnosi ʻa ʻene tui kia Sīsū Kalaisí? Naʻe tokoniʻi fēfē ʻe he aʻusia ko ʻení ʻa ʻĪnosi pea mo e anga ʻo ʻene fakakaukau kiate ia pea mo e niʻihi kehé?

ʻĪnosi 1:4–17

ʻE tali ʻetau lotu fakamātoató.

  • Te ke lava ʻo vahevahe ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ki ha fanga kiʻi kulupu pea fakaafeʻi ʻa e kulupu takitaha ke nau ako ha taha ʻo e ngaahi potufolofola ko ʻení mei he ʻĪnosi 1: veesi 2–8, 9–11, pe 12–17, ke tokoni ke fakaloloto ange ʻenau mahino ki he lotú. Hili ia, pea kole ki he kulupu takitaha ke nau akoʻi e toenga ʻo e kalasí ʻi ha faʻahinga meʻa naʻa nau ako fekauʻaki mo e lotú, mei he ngaahi veesi naʻe vahe angé. Hangē ko ʻení, te ke ala fakaafeʻi kinautolu ke nau vahevahe ha ngaahi foʻi lea mo ha ngaahi kupuʻi lea ʻoku nau fakamatalaʻi e founga ʻo e lotu ʻa ʻĪnosí.

  • Makehe mei heʻetau ako fekauʻaki mo e founga ʻo e lotu ʻa ʻĪnosí, ka te tau lava foki ʻo ako lahi mei he meʻa naʻe lotua ʻe ʻĪnosí. Mahalo naʻa lava ke tala ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí pe ko hai pe ko e hā ʻa e meʻa naʻe lotua ʻe ʻĪnosi ʻi he ʻĪnosi 1:4–17. Fakatatau mo e ngaahi veesi ko ʻení, ko e hā naʻe fie lotua ai ʻe ʻĪnosi ʻa e niʻihi kehé? Ko e hā ha ngaahi moʻoni kehe fekauʻaki mo e lotú ʻoku tau ako meia ʻĪnosi?

Seilomi ʻAmenai

Kapau te tau tauhi ʻa e ngaahi fekaú, te tau tuʻumālie.

  • Naʻe tohi ʻe Seilomi mo kinautolu naʻa nau tohi ʻa e tohi ʻAmenaí fekauʻaki mo e puleʻanga ʻo e kakai Nīfaí, ka ʻoku toe kaunga foki ʻenau ngaahi pōpoakí ki he niʻihi fakafoʻituituí. Ko e hā ʻoku tau ako mei he tohi ʻa Seilomi mo ʻAmenaí fekauʻaki mo e founga ʻoku fakaiku ai ʻa e angatonú ki he tuʻumālié? (hangē ko ʻení, vakai, Seilomi 1:7–12 mo e ʻAmenai 1:5–7, 12–18). Mahalo naʻa tokoni ke fakaʻuhingaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e tuʻumālié ʻo fakaʻaongaʻi ha tikisinali mo e folofolá (hangē ko ʻení, vakai, ʻAlamā 37:13; 48:15). ʻOku fēfē hono fakafehoanaki e fakaʻuhinga ʻa māmaní ki he fakaʻuhinga ʻa e ʻEikí? ʻOku tokoniʻi fēfē ʻe he ʻEikí Hono kakaí ke nau tuʻumālie?

  • ʻOku ngāue foki hotau kau palōfita ʻo e ngaahi ʻaho kimui ní ke akoʻi kitautolu fekauʻaki mo e ngaahi fekaú, ʻo tatau tofu pē mo e ngāue faivelenga ʻa e kau palōfita Nīfaí ke akoʻi ʻa e ngaahi fekaú ki he kakaí. ʻE lava ke aleaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ngaahi akonaki fakamuimuitaha ʻa e kau taki ʻo e Siasí ʻokú ne ueʻi kinautolu ke nau tauhi e ngaahi fekaú, ʻo ka hili ʻenau lau ʻa e Seilomi 1:9–12. Mahalo naʻa ʻaonga ke fakamanatu ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e ngaahi pōpoaki ʻo e konifelenisi lahi fakamuimuitahá ʻoku ʻi he ngaahi makasini ʻa e Siasí pe ʻi he Gospel Library app. Pe te nau fakamanatu ʻa e ngaahi tuʻunga moʻui ʻoku fakamatalaʻi ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú. Kapau ʻe fie maʻu, te mou lava ʻo lave ki he lisi ʻo e ngaahi pōpoaki ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé.” ʻOku tokoniʻi fēfē kitautolu ʻe he talangofua ki he ngaahi fekaú ke tau “tuʻumālie” ʻi heʻetau moʻuí?

ʻAmenai

Naʻe ʻomi ʻe he ʻEikí ha kakai tokolahi ki he fonua ʻo e talaʻofá.

  • ‘Oku ʻi he Tohi ʻa Molomoná ha hisitōlia lahi, pea ʻe lava ke faingataʻa hano muimuiʻi e faʻahinga kakai kehekehe ʻokú ne fakamatalaʻí. Ko e taha ha founga ke ako ai ki he kakai ʻi he Tohi ʻa Molomoná ko hano tā ha saati ʻi he palakipoé pea fakaafeʻi ʻa e kalasí ke nau fakafonu ia ʻaki e fakamatala fekauʻaki mo e kakai takitaha (hangē ko e kakai Nīfaí, kakai Leimaná, pea mo e kakai ʻo Seilahemalá). Hangē ko ʻení, ʻe lava ke kau ʻi he sātí ʻa e ngaahi ʻuluʻi tohi ko ʻení: Hingoa ʻo e kulupú, Taimi mo e founga ʻenau tūʻutá, mo e Meʻa naʻe hoko kiate kinautolú. Aleaʻi fakataha ʻa e ʻuhinga ʻoku tokoni ai ke mahino ʻa e ngaahi meʻa naʻá ke ako fekauʻaki mo e kulupu takitaha. ʻE lava ke tokoni ʻa e ngaahi fakamatala ko ʻeni ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá (ChurchofJesusChrist.org): “Kolianitomuli,” “Kau Sēletí,” “Kau Leimaná,” “Mūleki,” “Kau Nīfaí,” mo e “Seilahemala.”

Ngaahi Lea ʻa Molomona 1:1–8

ʻE ngāue ʻa e ʻOtuá ʻo fakafou ʻiate kitautolu kapau te tau muimui ki Heʻene fakahinohinó.

  • Ko ha konga ʻo hono aleaʻi ʻo e Ngaahi Lea ʻa Molomoná, te ke lava ʻo fakaafeʻi ha mēmipa ʻo e kalasí ke haʻu mateuteu ke vahevahe ʻa e ʻuhinga naʻe ueʻi ai ʻa Molomona ke ne fakakau ʻa e ʻū lauʻi peleti īkí (1 Nīfai– ʻAmenaí) ʻi he Tohi ʻa Molomoná. ʻE lava ke teuteu ʻe he mēmipa ko ʻeni ʻo e kalasí ʻaki haʻane lau ʻa e Ngaahi Lea ʻa Molomoná mo ha ngaahi maʻuʻanga tokoni kehe, hangē ko e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 10:8–19, 39–45; fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Aú—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí; pea mo e vahe 5 ʻo e Kau Māʻoniʻoní, voliume 1. Poupouʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakakau ha fakaikiiki mahuʻinga fekauʻaki mo e mole ʻa e peesi ʻe 116 ʻo e Tohi ʻa Molomoná mo e ʻuhinga naʻe fie maʻu ai ʻa e ʻū lauʻi peleti īkí ke ne fetongi ʻa e ngaahi peesi naʻe molé. Ko e hā ha ngaahi moʻoni ʻoku ako ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí mei he meʻá ni fekauʻaki mo e founga ʻo e ngāue ʻa e ʻEikí ʻo fakafou he tangatá? Ko e hā ʻoku maʻu ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻi he Ngaahi Lea ʻa Molomona 1:1–8 ʻokú ne ueʻi kinautolu ke nau muimui he fakahinohino mei he ʻOtuá ʻo aʻu ki he taimi ʻoku ʻikai ke nau maʻu ai mahino kakato ki he ngaahi ʻuhingá?

    ʻĪmisi
    Ko e fakatahatahaʻi ʻe Molomona ʻa e ʻū lauʻi peleti koulá

    Ko e Fakatahaʻi ʻe Molomona ʻa e ʻŪ Lauʻi Peletí, tā fakatātaaʻi ʻe Jorge Cocco

  • Naʻe tāpuekina ʻe Molomona ha moʻui ʻe lauimiliona koeʻuhí ko ʻene muimui he ngaahi ueʻi ʻa e Laumālié fekauʻaki mo e ʻū lauʻi peleti īkí (vakai, Ngaahi Lea ʻa Molomona 1:7). Fakakaukauʻi ha ngaahi founga te ke lava ai ʻo tokoniʻi ke mahino ki he kau mēmipa hoʻo kalasí te nau lava mo kinautolu ʻo tāpuekina ha niʻihi kehe ʻi heʻenau feinga ke hoko ko e ngaahi meʻangāue ʻi he toʻukupu ʻo e ʻOtuá mo muimui ʻi he ngaahi ueʻi ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní. Naʻe ngāue fēfē ʻa e ʻOtuá ʻo fakafou ʻia Molomona? Ko e hā kuo fakatokangaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí kuo fakahoko ʻe he ʻEikí ʻo fakafou ʻiate kinautolu pe ha niʻihi kehe ʻi heʻenau talangofua ki he Laumālié mo feinga ke fai e finangalo ʻo e ʻOtuá? ʻOku ʻomi ʻe he talanoa fekauʻaki mo Palesiteni Tōmasi S. Monisoni ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” ha sīpinga ʻe ala tokoni ke fakakaukau ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí ki he ngaahi sīpinga mei heʻenau moʻui ʻanautolú.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi

Poupouʻi ʻa e Ako ʻi ʻApí

Koeʻuhí ʻe fakatou hoko ʻa e konifelenisi lahí mo e Toetuʻú ʻi he ngaahi uike siʻi ka hokó, poupouʻi ʻe kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakafanongo ki he ngaahi pōpoaki ʻe vahevahe ai ʻe he kau mēmipa ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí mo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻenau fakamoʻoni makehe kia Sīsū Kalaisí.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ngaahi maʻuʻanga tokoní

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehe

Ngaahi vitiō ʻo e Tohi ʻa Molomoná fekauʻaki mo ʻĪnosí.

Kumi ha ngaahi vitiō ʻoku nau fakafōtunga e ngaahi fakamatala mei he tohi ʻa ʻĪnosí ʻi he Ngaahi Vitiō ʻo e Tohi ʻa Molomoná ʻi he ChurchofJesusChrist.org pe ko e Gospel Library app.

Ngaahi pōpoaki konifelenisi lahi fekauʻaki mo hono tauhi ʻo e ngaahi fekaú.

“Lulululu ʻa e nima ʻo e fānau kotoa pē.”

Lolotonga e hoko ʻa Palesiteni Tōmasi S. Monisoni ko e mēmipa ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, naʻá ne lea ki ha fakatahaʻanga ʻo ha fānau Palaimeli ʻi ha kolo Haʻamoa. Naʻe ueʻi ia, ʻi heʻene ʻosí ke ne feʻiloaki tonu mo e fānaú takitaha ʻe toko 247, naʻe ʻi aí. Neongo ia, naʻá ne fakatokangaʻi ʻe ʻikai ke ne maʻu ha taimi feʻunga; naʻá ne feinga ke fakangaloʻi ʻa e foʻi fakakaukau ʻo e feʻiloaki mo e fānaú ka naʻe ʻikai ke ne lava.

Naʻe fāifai pea tafoki ki he faiako ʻa e fānaú ʻo ne pehē ange, “ʻOku ou fuʻu fie lulululu mo e taʻahine pea mo e tamasiʻi takitaha. ʻE malava nai ʻeni?”

Naʻe malimali ʻa e faiakó mo lea ki he fānaú ʻi he lea faka-Haʻamoá. Naʻa nau kamokamo fiefia honau ʻulú. Hili ia pea talaange ʻe he faiakó kia ʻEletā Monisoni ko e taimi naʻá ne ʻilo ai ʻoku ʻamanaki ʻaʻahi ange ha taha ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, naʻá ne palōmesi ki he fānaú kapau te nau lotu fakamātoato mo tui, ʻe ʻaʻahi ange ʻa ʻEletā Monisoni ki honau koló pea ʻe ueʻi ia ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke lulululu mo e fānaú kotoa (vakai, Thomas S. Monson, “Friend to Friend: Talofa Lava,” Friend, May 1972, 12–13).

Paaki