Lesson 26—Doktrina at mga Tipan 12–17; Joseph Smith—Kasaysayan 1:66–75

Doktrina at mga Tipan 17

Ang Tatlong Saksi

Nangako ang Panginoon kay Joseph Smith na may tatlong iba pa na magiging mga saksi ng mga laminang ginto. Sina Oliver Cowdery, David Whitmer, at Martin Harris ang mga saksing ito na tinawag ng Diyos. Sa pamamagitan ng kanilang pananampalataya, dinalaw sila ng anghel na si Moroni at narinig nila ang tinig ng Tagapagligtas na nagpapahayag na ang nakita nila ay totoo. Ang lesson na ito ay makatutulong sa mga estudyante na mapalakas ang sarili nilang patotoo sa Aklat ni Mormon habang pinag-aaralan nila ang mga patotoo ng Tatlong Saksi.

Paghahanda ng estudyante: Maaari mong anyayahan ang mga estudyante na magsaliksik sa ChurchofJesusChrist.org, at maghanap ng impormasyon tungkol sa Tatlong Saksi ng Aklat ni Mormon, at dumating sa klase na handang ibahagi ang nalaman nila.

Mga Posibleng Aktibidad sa Pag-aaral

Mga Saksi

Para maipabatid ang tungkulin ng mga saksi, maaari kang mag-anyaya ng tatlong estudyante na maging mga saksi. Ang isang paraan para magawa ito ay magtago ng isang bagay sa isang bag at sabihin sa isang estudyante na tingnan ito at ilarawan ang item. Itanong sa mga miyembro ng klase kung naniniwala sila sa estudyante. Sabihin sa iba pang mga estudyante na maging pangalawa at pangatlong saksi. Talakayin kung bakit nakatutulong ang pagkakaroon ng maraming saksi.

Mahalaga ang ginagampanan ng mga saksi sa plano ng kaligtasan ng Ama sa Langit. Basahin ang Doktrina at mga Tipan 6:28, at alamin ang itinuro ng Panginoon tungkol sa mga saksi (tingnan din sa 2 Corinto 13:1).

• Ano ang ilang halimbawa ng mga saksi sa Simbahan?

• Sa inyong palagay, bakit nagbigay ang Tagapagligtas ng maraming saksi sa Kanyang gawain?

Ang Tatlong Saksi

Alam ni Joseph Smith sa pamamagitan ng Aklat ni Mormon at mga paghahayag na tutulutan ng Panginoon na makita ng iba pang mga tao ang mga laminang ginto. Alam niya na makikita ang mga ito ng tatlo sa mga saksi sa pamamagitan ng kapangyarihan ng Diyos (tingnan sa 2 Nephi 27:12–13; Eter 5:2–4; Doktrina at mga Tipan 5:11–15). Bawat isa kina Oliver Cowdery, David Whitmer, at Martin Harris ay nagkaroon ng inspiradong hangarin na maging isa sa mga saksi. Bawat isa ay may mahalagang ginagampanan sa paglabas ng Aklat ni Mormon.

Maaari mong ipakita ang mga larawan ng Tatlong Saksi o isulat ang kanilang mga pangalan sa pisara. Maaaring basahin ng isang estudyante ang mga sagot, at maaaring sabihin ng klase ang katugmang saksi. O maaari mong pasagutan sa mga estudyante ang quiz. Ang mga tamang sagot ay 1. B, 2. C, 3. A.

Itugma ang bawat isa sa Tatlong Saksi sa tamang detalye ng kanilang buhay.

1. Oliver Cowdery

2. David Whitmer

3. Martin Harris

1. Nagbigay ng pondo para sa pagpapalimbag ng Aklat ni Mormon

2. Naglingkod bilang pangunahing tagasulat ni Joseph para sa karamihan sa pagsasalin ng Aklat ni Mormon

3. Nag-anyaya kay Joseph Smith na tapusin ang pagsasalin ng Aklat ni Mormon sa tahanan ng kanyang pamilya

Basahin ang Doktrina at mga Tipan 17:1–2, at alamin kung ano ang sinabi ng Panginoon na makikita ng Tatlong Saksi.

• Ano ang alam ninyo tungkol sa alinman sa mga bagay na ito?

• Ano ang ipinagagawa ng Panginoon sa mga lalaking ito para makita ang mga bagay na ito?

Basahin ang Doktrina at mga Tipan 17:3–9, at alamin kung ano ang magiging responsibilidad ng Tatlong Saksi matapos makita ang mga lamina.

Ano ang responsibilidad natin kapag binigyan tayo ng Panginoon ng mga saksi ng mga banal na katotohanan?

Tulungan ang mga estudyante na matukoy ang alituntunin: Matapos tayong pagkalooban ng Panginoon ng isang saksi ng katotohanan, may responsibilidad tayong magpatotoo tungkol dito.

Maaari mong sabihin sa mga estudyante na markahan sa talata 6 kung paano naging halimbawa ng katotohanang ito ang Tagapagligtas.

Sa inyong palagay, bakit mahalaga na ibinigay ng Tagapagligtas ang Kanyang patotoo tungkol sa Aklat ni Mormon?

“Ang Patotoo ng Tatlong Saksi”

Basahin ang “Ang Patotoo ng Tatlong Saksi,” na nasa mga pambungad na pahina ng Aklat ni Mormon, at alamin kung ano ang pinatotohanan nila.

• Ano sa palagay ninyo ang mahalaga sa kanilang patotoo?

Para makakita ng paglalarawan ng karanasan ng Tatlong Saksi, maaari mong ipanood ang video na “Isang Araw para sa mga Kawalang-hanggan” (23:09; panoorin mula sa time code na 15:01 hanggang 17:55), matatagpuan sa ChurchofJesusChrist.org.

Habang binabasa ng mga estudyante ang “Ang Patotoo ng Tatlong Saksi,” maaari mo silang anyayahang isulat sa pisara ang mga salita o parirala na nagpapahayag ng katotohanan ng Aklat ni Mormon. Talakayin ang isinulat ng mga estudyante sa pisara. Maaaring makatulong na ipaliwanag na maraming espirituwal na halimbawa ang Tatlong Saksi. Dagdag pa sa patotoo ni Joseph Smith, nakita nila ang anghel na si Moroni at narinig nila ang tinig ng Tagapagligtas na nagpapahayag sa kanila na ang gawain ay totoo.

• Ano ang matututuhan natin mula sa Tatlong Saksi tungkol sa pagkakaroon ng sarili nating patotoo na ang Aklat ni Mormon ay totoo?

Pinatotohanan ni Pangulong Henry B. Eyring ng Unang Panguluhan ang kapangyarihan ng kanilang patotoo. Basahin ang sumusunod na pahayag o panoorin ang video na “An Enduring Testimony of the Mission of the Prophet Joseph” (17:32; panoorin mula sa time code na 4:18 hanggang 5:43).

Higit pa sa nahahawakang ebidensya ng nakita at narinig ng mga saksing iyon ang maaaring matanggap ng mga mahal ninyo. May iba pang taglay ang tatlong saksing iyon na kailangan nating lahat. Pinatotohanan ng Espiritu Santo sa puso at isipan nila na totoo ang kanilang nakita at narinig. Sinabi sa kanila ng Espiritu na ang anghel ay mula sa Diyos at ang tinig ay sa Panginoong Jesucristo. Ang pagsaksing iyon ng Espiritu ay ibinigay sa kanila at sa marami na wala roon. Isa iyong pagsaksi na mapapasaatin at mananatili sa atin magpakailanman kung magiging marapat tayo sa paggabay ng Espiritu Santo.

Kailanman ay hindi itinatwa ng Tatlong Saksi ang patotoo nila sa Aklat ni Mormon. Hindi nila maatim dahil alam nilang totoo ito. Nagsakripisyo sila at nagpakahirap nang higit pa sa alam ng karamihan. Ganoon din ang patotoo ni Oliver Cowdery tungkol sa banal na pinagmulan ng Aklat ni Mormon noong naghihingalo na siya. Ngunit sa oras ng pagsubok, atubili sila sa paniniwalang propeta pa rin ng Diyos si Joseph at ang tanging paraan para makalapit sa Tagapagligtas ay sa pamamagitan ng Kanyang ipinanumbalik na Simbahan. Ang patuloy nilang pagpapatunay sa nakita at narinig nila sa kamangha-manghang karanasang iyon, sa matagal nilang pagkakawalay sa Simbahan at kay Joseph, ang higit na nagpapalakas sa kanilang patotoo. (Henry B. Eyring, “Isang Tumatagal na Patotoo sa Misyon ni Propetang Joseph,” Liahona, Nob. 2003, 90)

• Paano nakaapekto ang “Ang Patotoo ng Tatlong Saksi” sa sarili ninyong patotoo sa Aklat ni Mormon? kay Jesucristo?

• Ano ang ilang paraan na maibabahagi natin ang ating patotoo tungkol sa Tagapagligtas at sa Aklat ni Mormon?

Maaari mong anyayahan ang mga estudyante na ibahagi ang kanilang patotoo tungkol sa Tagapagligtas at sa Aklat ni Mormon. Ang isang paraan ay anyayahan ang mga estudyante na isulat ang sasabihin nila kung ang sarili nilang patotoo tungkol kay Jesucristo at sa Aklat ni Mormon ang ilalathala para sa mundo. Maaari mong hikayatin ang mga estudyante na ibahagi ang kanilang patotoo sa klase o sa ibang tao. Maaari ka ring magbahagi ng iyong patotoo.

Karagdagang Resources

Saan ko malalaman pa ang tungkol sa Tatlong Saksi?

• Mga Paksa sa Kasaysayan ng Simbahan, “Mga Saksi ng Aklat ni Mormon,” ChurchofJesusChrist.org/study/history/topics

• Mga Banal: Ang Kuwento ng Simbahan ni Jesucristo sa mga Huling Araw, Tomo 1, Ang Pamantayan ng Katotohanan, 1815–1846 [2018], 83–86

• Larry E. Morris, “The Experience of the Three Witnesses,” sa Revelations in Context (2016), 25–28

• “Whitmer Farm: A Place of Miracles” (video; manood mula sa time code na 9:20 hanggang 11:45), ChurchofJesusChrist.org

Bakit napakahalaga ng patotoo ng Tatlong Saksi?

Itinuro ni Pangulong Dallin H. Oaks ng Unang Panguluhan:

Bawat isa sa tatlo ay may sapat na dahilan at pagkakataong bawiin ang kanyang patotoo kung mali iyon, o palabuin ang mga detalye kung mayroong hindi tumpak. Tulad ng alam ng nakararami, dahil sa hindi pagkakasundo o mga inggitan sa iba pang mga lider ng Simbahan, bawat isa sa tatlong saksi ay itiniwalag mula sa Ang Simbahan ni Jesucristo ng mga Banal sa mga Huling Araw mga walong taon matapos ang paglalathala ng kanilang patotoo. Nagkanya-kanya sila, na walang hangaring magsabwatan sa pagsisinungaling. Ngunit hanggang mamatay sila—mula 12 hanggang 50 taon mula nang itiwalag sila—wala ni isa sa mga saksing ito ang lumihis sa kanilang nakalathalang patotoo o nagsabi ng anuman para pagdudahan ang katotohanan nito.

Bukod pa rito, ang kanilang patotoo ay hindi kailanman sinalungat ng iba pang mga saksi. Maaaring hindi paniwalaan ng tao ang [kanilang patotoo], ngunit paano maipapaliwanag na nagkaisa at nagpursige ang tatlong mabubuting lalaking ito na ilathala ang kanilang patotoo hanggang sa katapusan ng kanilang buhay sa gitna ng matinding panlalait at iba pang bagay na maglalagay sa kanila sa alanganin? Tulad ng Aklat ni Mormon mismo, wala nang paliwanag na huhusay pa kaysa sa ibinigay mismo sa patotoo, ang taimtim na pahayag ng mabubuti at tapat na kalalakihan na nagsabi ng kanilang nasaksihan. (Dallin H. Oaks, “The Witness: Martin Harris,” Ensign, Mayo 1999, 36)

Anong patotoo ang ipinahayag ng bawat isa sa Tatlong Saksi sa pagwawakas ng kanilang buhay?

Pinatotohanan ni Oliver Cowdery (1806–1850):

Malapit na akong mamatay, at ano ang mapapala ko kung magsisinungaling ako sa iyo? Alam ko … na ang Aklat ni Mormon ay isinalin sa pamamagitan ng kaloob at kapangyarihan ng Diyos. Nakita ng aking mga mata, narinig ng aking mga tainga, at naantig ang aking pang-unawa, at alam ko na ang pinatotohanan ko ay totoo. Hindi iyon isang panaginip, hindi walang-kabuluhang imahinasyon ng isipan—iyon ay totoo. (Jacob F. Gates, “Testimony of Jacob Gates,” Improvement Era, Mar. 1912, 418–19)

Pinatotohanan ni David Whitmer (1805–1888):

Noong Linggo ng gabi, alas 5:30 (Ene. 22, 1888), tinawag ni Mr. Whitmer ang kanyang pamilya at ilang kaibigan sa tabi ng kanyang kama. … Pagkatapos ay sinabi niya sa lahat ng nakapalibot sa kanya ang mga salitang ito: “Ngayon, lahat kayo ay dapat na maging matapat kay Cristo. Gusto kong sabihin sa inyong lahat na ang Biblia at ang talaan ng mga Nephita (ang Aklat ni Mormon) ay totoo, upang masabi ninyo na narinig ninyo akong magbahagi ng aking patotoo habang ako nakaratay sa higaan at malapit nang mamatay. Maging matapat kayong lahat kay Cristo, at kayo ay gagantimpalaan ayon sa inyong mga gawa. Pagpalain nawa kayong lahat ng Diyos. Ako ay nananalig kay Cristo magpakailanman, sa mga daigdig na hindi mabilang. Amen.” (Richmond Democrat, Peb. 2, 1888, sinipi sa Andrew Jenson, Latter-day Saint Biographical Encyclopedia, 4 na tomo [1901], 1:270)

Pinatotohanan ni Martin Harris (1783–1875):

Oo, talagang nakita ko ang mga lamina na pinagsulatan ng Aklat ni Mormon; nakita ko ang anghel; narinig ko ang tinig ng Diyos; at alam ko na si Joseph Smith ay Propeta ng Diyos, na may hawak ng mga susi ng Banal na Priesthood. (“The Last Testimony of Martin Harris,” itinala ni William H. Homer sa isang pahayag na sinumpaan sa harapan ni J. W. Robinson, Abr. 9, 1927, sinipi sa Francis W. Kirkham, A New Witness for Christ in America, 2 tomo [1960], 1:254)

Doktrina at mga Tipan 17:4. Paano napagpala si Joseph Smith ng patotoo ng Tatlong Saksi?

Pagkatapos magpakita sa Tatlong Saksi ang anghel, kaagad na bumalik si Joseph sa tahanan ng mga Whitmer at sinabi sa kanyang mga magulang: “Itay, Inay; hindi ninyo alam [kung gaano] ako kasaya ngayon; itinulot ng Panginoon na makita ng tatlo pang tao ang mga lamina bukod pa sa akin—nakakita sila ng anghel, na nagpatotoo sa kanila; at kinakailangan nilang magpatotoo sa katotohanan ng sinabi ko; dahil alam na nila ngayon sa kanilang sarili, na hindi ko tinatangkang linlangin ang mga tao. At nadarama kong gumaan ang aking pasanin, na halos [napakabigat] at hindi ko na makayang pasanin; at napuspos ng galak ang aking puso, na hindi na ako nag-iisa sa mundo.” (“Lucy Mack Smith, History, 1845,” 154, josephsmithpapers.org)

Mga Karagdagang Aktibidad sa Pag-aaral

“Ang Patotoo ng Walong Saksi”

Para matulungan ang mga estudyante na pag-aralan ang “Ang Patotoo ng Walong Saksi,” maaari mong basahin ang kanilang patotoo sa mga pambungad na pahina ng Aklat ni Mormon. Maaari mo ring basahin ang 2 Nephi 27:13. Ang video na “Isang Araw para sa mga Kawalang-hanggan” mula sa time code na 18:17 hanggang 18:38 ay naglalarawan ng kanilang karanasan. Maaari mong talakayin ang kahalagahan ng kanilang patotoo at kung paano naiiba ang kanilang karanasan sa Tatlong Saksi.

Si Mary Whitmer ay saksi sa mga laminang ginto

Maaari mong ibahagi ang karanasan ni Mary Whitmer:

Nang lumipat sina Joseph, Emma, at Oliver sa tahanan ng mga Whitmer, nadagdagan ang gawain ni Mary Whitmer. Inaasikaso niya ang mga pangangailangan ng kanyang asawa at walong anak na nakatira sa kanilang tahanan o sa malapit. Bagama’t hindi nagrereklamo si Mary tungkol sa karagdagang gawain, napapagod na siya.

“Isang araw, habang nasa labas siya ng kamalig kung saan ginagatasan ang mga baka, may nakita siyang isang lalaking kulay-abo ang buhok na may bag na nakasabit sa kanyang balikat. Natakot si Mary sa biglaang paglitaw nito, ngunit sa paglapit ng lalaki, kinausap siya nito sa mabait na tinig kaya napanatag siya.

“‘Ang pangalan ko ay Moroni,’ sabi niya. ‘Ikaw ay tunay na napagod sa lahat ng karagdagang gawain na kailangan mong gampanan.’ Inalis niya ang bag mula sa kanyang balikat, at nakita ni Mary na sinimulan niyang alisin ang pagkakatali nito.

“‘Ikaw ay lubos na matapat at masipag sa iyong mga gawain,’ dagdag pa niya. ‘Nararapat, kung gayon, na tumanggap ka ng pagpapatotoo upang mapalakas ang iyong pananampalataya.’

“Binuksan ni Moroni ang kanyang bag at kinuha ang mga gintong lamina. Ipinakita niya iyon kay Mary at binuklat ang mga pahina upang makita nito ang mga nakasulat doon. Matapos niyang ipakita ang pinakahuling pahina, hinimok niya si Mary na maging matiyaga at matapat habang ginagawa ang dagdag na trabaho sa kaunti pang panahon. Ipinangako ni Moroni na pagpapalain si Mary dahil dito.

“Naglaho ang matandang lalaki makalipas ang isang saglit, at naiwang mag-isa si Mary. May mga trabaho pa siyang gagawin, ngunit hindi na niya iyon inalala” (Mga Banal: Ang Kuwento ng Simbahan ni Jesucristo sa mga Huling Araw, Tomo 1, Ang Pamantayan ng Katotohanan, 1815–1846 [2018], 80–81).

Maaari mo ring ipanood ang video na “Mary Whitmer Sees the Gold Plates” (2:26) o ang “Whitmer Farm: A Place of Miracles” (15:42; panoorin mula sa time code na 5:06 hanggang 6:09).

Ang ating patotoo tungkol sa Aklat ni Mormon

Maaari mo ring talakayin kung paano tayo magkakaroon ng patotoo tungkol sa Aklat ni Mormon. Maaari mong ibahagi ang video na “Book of Mormon Testimonies” (3:46) at anyayahan ang mga handang estudyante na magbahagi ng patotoo tungkol sa Aklat ni Mormon o ng mga scripture passage mula sa aklat na makabuluhan sa kanila.