Դաս 20

Բազմակնություն

Նախաբան

Մեկ տղամարդու և մեկ կնոջ միջև ամուսնությունը Տիրոջ օրենքն է, քանի դեռ Նա չի պատվիրում մեկ այլ բան (տես Հակոբ 2․27–30): Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթին պատվիրվեց վերականգնել բազմակնության սովորույթը, որը կիրառվեց Եկեղեցում կես դարից ավելի, մինչև Նախագահ Վիլֆորդ Վուդրուֆը ոգեշնչվեց Տիրոջ կողմից՝ դադարեցնել այդ սովորույթը։ Բազմակնությունը հավատքի մեծ փորձություն էր Ջոզեֆ Սմիթի և շատերի համար, ովքեր կիրառեցին այն։ Երբ ուսանողները հավատք գործադրեն, նրանք կարող են իմանալ, որ վերջին օրերում բազմակնության կիրառումը բոլոր բաների Վերականգնման մի մասն էր։

Ընթերցանության օժանդակ նյութեր

• “Plural Marriage in The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints,” Gospel Topics, lds.org/topics.

• “Plural Marriage in Kirtland and Nauvoo,” Gospel Topics, lds.org/topics.

• “Plural Marriage and Families in Early Utah,” Gospel Topics, lds.org/topics.

• “The Manifesto and the End of Plural Marriage,” Gospel Topics, lds.org/topics.

Նշում․ Ավետարանական թեմաների ակնարկները ավելի շատ նյութ կտան ձեզ, քան դուք կարող եք ուսուցանել ձեզ հատկացված ժամանակում։ Խնդրում ենք հիշել այդ` դասը նախապատրաստելիս և ուսուցանելիս։

Ուսուցման առաջարկներ

Հակոբ 2․27–30, Վարդապետություն և Ուխտեր 132․1–2, 34–48, 54, 63

Տերը հայտնում է բազմակնության կիրառման մասին

Բացատրեք, որ 1831 թվականին, երբ Ջոզեֆ Սմիթն աշխատում էր Հին Կտակարանի ոգեշնչված թարգմանության վրա, որը հայտնի է որպես Ջոզեֆ Սմիթի Թարգմանություն, նա կարդաց, որ որոշ հնադարյան մարգարեներ կիրառել են բազմակնությունը (նաև կոչվում է բազմամուսնություն)։ Այդ մարգարեների թվում են եղել Աբրահամը, Հակոբը, Մովսեսը և Դավիթը։ Ջոզեֆ Սմիթն ուսումնասիրում և խորհում էր սուրբ գրությունների շուրջ, որպեսզի իմանար, թե ինչպես էին այս մարգարեները արդարացվում այդ սովորույթի կիրառության դեպքում (տես ՎևՈւ 132․1–2)։ Նրա հարցերին Տերը պատասխանեց հայտնության միջոցով, որն այսօր հայտնի է, որպես Վարդապետություն և Ուխտեր 132 բաժին։ Չնայած որպես այս հայտնության ամսաթիվ նշվում է 1843 թվականի հուլիսի 12-ը, հավանական է, որ Ջոզեֆ Սմիթը, 1831 թվականից սկսած, ժամանակ առ ժամանակ այս բաժնում տրված սկզբունքների վերաբերյալ հայտնություն էր ստանում։

Հրավիրեք մի քանի ուսանողների հերթով բարձրաձայն կարդալ Վարդապետություն և Ուխտեր 132․34-36 հատվածները: Դասարանին խնդրեք հետևել, փնտրելով , թե ինչու Աբրահամն ու Սարրան սկսեցին կիրառել բազմակնությունը:

• Համաձայն հատված 34-ի, ինչո՞ւ Սարրան մեկ այլ կին տվեց Աբրահամին։ Սա ի՞նչ կարող է սովորեցնել մեզ բազմակնության մասին։ (Երբ ուսանողները պատասխանեն, գրատախտակին գրեք հետևյալ սկզբունքը. Բազմակնությունն ընդունելի սովորույթ է միայն այն դեպքում, երբ Տերն է պատվիրում այն։)

Հրավիրեք որևէ ուսանողի բարձրաձայն կարդալ Հակոբ 2.27, 30 հատվածները։ Շեշտեք հետևյալ սկզբունքը․ Մեկ տղամարդու և մեկ կնոջ միջև ամուսնությունը Տիրոջ սահմանած չափանիշն է, քանի դեռ Նա չի պատվիրում մեկ այլ բան։ Նշեք, որ այս հատվածներում նաև տրվում է բազմակնություն կիրառելու Տիրոջ տված պատճառը՝ «սերունդ աճեցնել [Տիրոջ] համար», մեծացնելով հավատարիմներին ծնված երեխաների թիվը (տես նաև ՎևՈւ 132․63)։

Բացատրեք, որ Տերը Ջոզեֆ Սմիթին հայտնեց, ինչպես տրված է Վարդապետություն և Ուխտեր 132․37-43, որ երբ Իր ժողովուրդը կիրառում է բազմակնությունը, քանի որ Նա է պատվիրել նրանց անելու այդ, նրանք չեն մեղադրվում շնության մեջ։ Այնուամենայնիվ, եթե մեկը կիրառում է բազմակնությունը` առանց Տիրոջից Իր մարգարեի միջոցով պատվիրան ստանալու, մեղադրվում է շնության մեջ։ Ուսանողների ուշադրությունը գրավեք այն փաստի վրա, որ կործանվել բառը 41 և 54 հատվածներում նշանակում է, որ նրանք, ովքեր դրժում են իրենց սուրբ ուխտերը` ներառյալ իրենց ամուսնական ուխտը, կհեռացվեն Աստծուց և Նրա ուխտյալ ժողովրդից (տես նաև Գործք Առաքելոց 3․22–23, 1 Նեփի 22․20)։

Հրավիրեք ուսանողներին մտքում կարդալ Վարդապետություն և Ուխտեր 132․40 հատվածը և գտնել բազմակնության կիրառման մեկ այլ պատճառ, որը տրվել է Տիրոջ կողմից։

• Համաձայն հատված 40-ի Տերը ի՞նչ էր պատրաստվում անել վերջին տնտեսությունում: («Վերականգնիր բոլոր բաները»։)

Բացատրեք, որ «բոլոր բաները» արտահայտությունը վերաբերում է ավետարանի օրենքներին և արարողություններին, որոնք հայտնի են դարձվել նախկին տնտեսություններում։ Գրատախտակին գրեք հետևյալ ճշմարտությունը․ Վերջին օրերում բազմակնության օրենքով ապրելու պատվիրանը բոլոր բաները Վերականգնելու մի մասն էր (տես նաև Գործք Առաքելոց 3․20–21)։

Ուսանողներից մեկին հանձնարարեք բարձրաձայն կարդալ Վարդապետություն և Ուխտեր 132․45, 48 հատվածները: Դասարանին խնդրեք հետևել, փնտրելով, թե ինչը հնարավոր դարձրեց, որ Ջոզեֆ Սմիթը մասնակցի բոլոր բաները Վերականգնելուն։ Օգնեք ուսանողներին հասկանալ հետևյալ սկզբունքը․ Բազմակնությունը կարող է լիազորվել միայն Եկեղեցու Նախագահին տրված քահանայության բանալիների միջոցով։

Յուրաքանչյուր ուսանողի տրամադրեք թերթիկի մեկական օրինակ, որը գտնվում է այս դասի վերջում։ Հրավիրեք որևէ ուսանողի բարձրաձայն կարդալ առաջին բաժինը, որի վերնագիրն է «Բազմակնություն»։

• Իմացությունը, որ բազմակնությունը Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթին տրվել էր հայտնության միջոցով, ինչպե՞ս կարող է օգնել ձեզ` ավելի լավ հասկանալ դրա կիրառությունը Եկեղեցու վաղ շրջանում։

Բազմակնության կիրառությունը հավատքի փորձություն էր

Դասարանի կեսին հանձնարարեք մտքում կարդալ թերթիկի «Դժվար պատվիրան» վերնագրով բաժինը։ Թող դասարանի մյուս մասը կարդա «Հավատքի փորձություն» վերնագրով բաժինը։ Այնուհետև քննարկեք հետևյալ հարցերը.

• Ի՞նչը կարող էր պատճառ հանդիսանալ, որ Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթը և այլոք վարանեին կիրառել բազմակնությունը։

• Ի՞նչ փորձառություն ունեցան Ջոզեֆ Սմիթը, Լյուսի Վոքերը և այլոք, որն ի վերջո օգնեց նրանց հաղթահարել մեծ դժվարությունները, որպեսզի նրանք կարողանային ընդունել բազմակնության օրենքը և ապրել դրանով։

Հրավիրեք մի քանի ուսանողների հերթով բարձրաձայն կարդալ թերթիկի «Ջոզեֆ Սմիթը և բազմակնությունը» վերնագրով բաժինը:

Բացատրեք ուսանողներին, որ մենք շատ բան չգիտենք Եկեղեցու վաղ շրջանում բազմակնության կիրառման մասին։ Օրինակ, կնքում եզրույթի մեր ներկայիս հասկացողությունը ճիշտ նույնը չէ, ինչ այդ եզրույթի հասկացողությունն էր 1840-ականներին, երբ կնքման կիրառությունը դեռ նոր էր և կիրառման որոշ ոլորտներ դեռևս լիովին չէին հասկացվում։ Մենք լսում ենք կնքում եզրույթը և մեխանիկորեն մտածում ենք ամուսնության մասին, սակայն Ջոզեֆ Սմիթի և վաղ շրջանի Սրբերի համար կնքումը ոչ միշտ էր նշանակում ամուսնություն ամբողջական իմաստով` ի նկատի ունենալով որպես ամուսին և կին միասին ապրելը։ Բազմակնության կիրառման շատ մանրամասներ գաղտնի են պահվել, և պատմական գրառումները պարզապես չեն պատասխանում մեր բոլոր հարցերին։ Հրավիրեք ուսանողներին ուսումնասիրել դասի վերջում տրված ուսանողի ընթերցարանի նյութերը, որպեսզի նրանք լրացուցիչ տեղեկություններ ձեռք բերեն բազմակնության վերաբերյալ։

Դուք կարող եք հիշեցնել ուսանողներին, որ երբ նրանք ուսումնասիրեն բազմակնությունը, նրանք պետք է հիշեն օրինաչափությունը, որին Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթը հետևեց ավետարանի իր ուսումնասիրության ժամանակ։ Նա ուսումնասիրեց, խորհեց և աղոթեց, որպեսզի գիտելիք ձեռք բերի։ Նրանք պետք է հիշեն նաև, որ բազմակնության վերաբերյալ բազմաթիվ ոչ հավաստի տեղեկություններ կան համացանցում ու շատ տպագիր աղբյուրներում։ Որոշ հեղինակներ, ովքեր գրում են Եկեղեցու և դրա պատմության մասին, ներկայացնում են համատեքստից դուրս տեղեկություններ կամ ներառում են մասնակի ճշմարտություններ, որոնք կարող են մոլորեցնող լինել։ Այս գրառումներից մի քանիսի նպատակը հավատքը կործանելն է։

Պաշտոնական Հայտարարություն 1

Տերը հայտնում է, որ Վերջին Օրերի Սրբերը պետք է դադարեցնեն բազմակնության կիրառությունը

Բացատրեք, որ բազմակնությունը լայն կիրառում գտավ Յուտայի տարածք Սրբերի ժամանելուց հետո և այնուհետև դադարեցվեց հայտնության համաձայն։ Հրավիրեք մի քանի ուսանողների` հերթով բարձրաձայն կարդալ թերթիկի «Ընդդիմություն բազմակնությանը» և «Երկրորդ հռչակագիրը» վերնագրերով բաժինները:

• Ի՞նչ հետևանքների բախվեցին վաղ շրջանի Վերջին Օրերի Սրբերն այն պատճառով, որ հնազանդվեցին բազմակնություն կիրառելու Տիրոջ պատվիրանին։

Հրավիրեք մի քանի ուսանողների Վարդապետություն և Ուխտերից հերթով բարձրաձայն կարդալ Պաշտոնական Հայտարարություն 1-ի վերջին երկու պարբերությունները և «Քաղվածքներ հռչակագրի վերաբերյալ նախագահ Վիլֆորդ Վուդրուֆի երեք ելույթներից» տեքստի առաջին և յոթերորդ պարբերությունները, որ հետևում է Պաշտոնական Հայտարարություն 1-ին։ Այնուհետև հարցրեք.

• Ի՞նչ էր Սրբերին ուսուցանում Նախագահ Վուդրուֆը։ (Նրա ուսուցանած որոշ սկզբունքներ ներառում էին հետևյալը․ Տերը երբեք թույլ չի տա, որ Եկեղեցու Նախագահը մոլորեցնի Եկեղեցին։ Տերն առաջնորդում է Իր Եկեղեցին Եկեղեցու Նախագահին տրված հայտնության միջոցով:)

Հետևյալ տեքստը կարող է օգնել բազմակնության կիրառությունը դադարեցնելու որոշման վերաբերյալ հետագա բացատրությանը․

«Նախագահ Ջորջ Ք․ Քենոնը անդրադարձել է հայտնության գործընթացին, որն առաջ բերեց հռչակագիրը․ «Եկեղեցու Նախագահությունը պետք է քայլի ճիշտ այնպես, ինչպես դուք եք քայլում», ասել է նա։ «Նրանք պետք է քայլ դնեն այնպես, ինչպես դուք եք քայլ դնում։ Նրանք պետք է հենվեն Աստծո հայտնությունների վրա, երբ դրանք տրվում են նրանց։ Նրանք չեն կարող ի սկզբանե տեսնել վերջը, ինչպես Տերն է տեսնում»։ «Այն ամենը, ինչ մենք կարող ենք անել,- ասել է Քենոնը, խոսելով Առաջին Նախագահության մասին,- Աստծո միտքը և կամքը փնտրելն է, և երբ այն տրվում է մեզ, չնայած երբեմն այն բոլոր զգացումների հետ, որոնք մենք նախկինում ունեցել ենք, մենք չունենք ուրիշ ոչ մի տարբերակ, մենք պետք է կատարենք այն քայլը, որ Աստված է ցույց տալիս և վստահենք Նրան» (“The Manifesto and the End of Plural Marriage,” Gospel Topics, lds.org/topics)։

Դասի վերջում ուսանողներին հարցրեք․

• Հիմնվելով ձեր սովորածի վրա՝ դուք ինչպե՞ս կպատասխանեք, եթե մեկը հարցնի ձեզ, թե արդյո՞ք Վերջին Օրերի Սրբերը կիրառում են բազմակնություն։

Կիսվեք Նախագահ Գորդոն Բ. Հինքլիի հետևյալ խոսքերով.

«Եթե մեր անդամներից մեկը կիրառում է բազմակնություն, նրան հեռացնում են Եկեղեցուց, որն ամենալուրջ պատիժն է, որ Եկեղեցին կարող է կիրառել։ … Ավելի քան մեկ դար առաջ Աստված հստակ հայտնեց Իր մարգարե Վիլֆորդ Վուդրուֆին, որ բազմակնության կիրառումը պետք է դադարեցվի, որը նշանակում է, որ այժմ այն դեմ է Աստծո օրենքին։ Նույնիսկ այն երկրներում, որտեղ քաղաքացիական կամ կրոնական օրենքը թույլ է տալիս բազմակնություն, Եկեղեցին ուսուցանում է, որ պետք է լինի մենամուսնություն և իր անդամության մեջ չի ներառում նրանց, ովքեր կիրառում են բազմակնությունը» (“What Are People Asking about Us?” Ensign, Nov. 1998, 71–72).

Հետևյալ պարբերությունը կարող է օգտակար լինել, եթե դուք քննարկեք Եկեղեցու ներկայիս սովորությունները․

«Ջոզեֆ Սմիթի ուսմունքների համաձայն Եկեղեցին թույլ է տալիս տղամարդուն, ում կինը մահացել է, կնքվել մեկ այլ կնոջ հետ, երբ նա կրկին ամուսնանում է։ Ավելին, անդամներին թույլ է տրվում արարողություններ կատարել մահացած տղամարդկանց և կանանց համար, ովքեր երկրի վրա ամուսնացել են մի քանի անգամ, կնքելով նրանց բոլոր ամուսինների հետ, ում հետ նրանք օրենքով ամուսնացած են եղել։ Հաջորդ կյանքում այս հարաբերությունների ճշգրիտ էությունը հայտնի չէ, և բազմաթիվ ընտանեկան հարաբերություններ պարզ կդառնան գալիք կյանքում։ Վերջին Օրերի Սրբերին քաջալերվում է վստահել իմաստուն Երկնային Հորը, ով սիրում է Իր զավակներին և ամեն ինչ անում նրանց աճի ու փրկության համար (“Plural Marriage in Kirtland and Nauvoo,” Gospel Topics, lds.org/topics)։

Նախքան դասի ամփոփումը ուսանողներին տեղեկացրեք, որ որոշ մարդիկ, ովքեր ուրացել են Եկեղեցին, բազմակնություն են կիրառում մեր օրերում։ Նրանք համոզում են մարդկանց աղոթել և խորհել, թե արդյո՞ք ճիշտ է բազմակնության կիրառումն այսօր։ Մենք չպետք է ձգտենք այնպիսի հայտնություն ստանալ, որը հակասում է Իր մարգարեների միջոցով Տիրոջ հայտնածին։ Իր մարգարեի միջոցով Տերը հայտնել է, որ բազմակնության կիրառությունը դադարեցվել է Եկեղեցում։ Ցանկացած մարդ, ով այսօր քաջալերում է բազմակնության կիրառումը, Տիրոջ ծառան չէ։

Կիսվեք Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթի մասին ձեր վկայությամբ։ Դուք կարող եք վկայել, որ նա Աստծուց հայտնություն ստացավ և հնազանդվեց դրան, ճիշտ ինչպես արել էին հնադարյան մարգարեներ Աբրահամը, Իսահակը և Հակոբը (տես ՎևՈւ 132․37)։

Ուսանողի ընթերցարան

• Հակոբ 2․27–30, Վարդապետություն և Ուխտեր 132․1-3, 34–48, 54, 63, Պաշտոնական Հայտարարություն 1։

• “Plural Marriage in The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints,” Gospel Topics, lds.org/topics.

Հասկանալ բազմակնությունը

Վերականգնման հիմքերը. Դաս 20

Բազմակնություն

«Վերջին Օրերի Սրբերը հավատում են, որ մեկ տղամարդու և մեկ կնոջ միջև ամուսնությունը Տիրոջ մշտապես գործող օրենքն է ամուսնության վերաբերյալ։ Աստվածաշնչյան ժամանակներում Տերը պատվիրել է ոմանց կիրառել բազմակնությունը՝ մեկ տղամարդու և մեկից ավելի կանանց ամուսնությունը։ 1840-ականների սկզբին հայտնության միջոցով Տերը պատվիրեց Ջոզեֆ Սմիթին հաստատել բազմակնության կիրառությունը Եկեղեցու անդամների մեջ։ Կես դարից ավել Եկեղեցու Նախագահի ղեկավարությամբ բազմակնությունը կիրառվեց Վերջին Օրերի որոշ Սրբերի կողմից» (“Plural Marriage in The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints,” Gospel Topics, lds.org/topics)։

Դժվար պատվիրան

Էլիզա Ռ․ Սնոուն (1804–87)՝ Սփոփող Միության երկրորդ գերագույն նախագահը, կնքվել էր Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթի հետ։ Նա գրառել է հետևյալ փորձառությունը, որի ժամանակ Մարգարե Ջոզեֆն ուսուցանել է բազմակնության սկզբունքը նրա եղբայր Լորենզո Սնոուին։

«Մարգարե Ջոզեֆն իր սիրտը բացեց [Լորենզո Սնոուի առաջ] և նկարագրեց իր` բազմակնությունը ներկայացնելու հետ կապված անտանելի հոգեկան ծանր ապրումները, երբ փորձել էր հաղթահարել նողկանքի զգացումը, որը կրթության ուժի և հասարակական սովորույթի բնական արդյունքն էր: Նա ճանաչում էր Աստծո ձայնը. նա գիտեր, որ Ամենակարողը պատվիրում էր նրան առաջ շարժվել, օրինակ ծառայել և հաստատել Սելեստիալ բազմակնությունը։ Նա գիտեր, որ նա ոչ միայն պետք է պայքարեր և հաղթահարեր իր անձնական նախապաշարումները և կանխակալ կարծիքը, այլ ողջ քրիստոնյա աշխարհն էր իր ուշադրությունը սևեռել նրա վրա։ Սակայն Աստված, ով բոլորից բարձր է, տվել էր պատվիրան և Նրան պետք էր հնազանդվել։ Մինչ Մարգարեն ժամանակ առ ժամանակ վարանում էր և հետաձգում իր քայլերը, Աստծո մի հրեշտակ կանգնեց նրա կողքին՝ սուրը ձեռքին և ասաց նրան, որ եթե նա առաջ չգնար և չհաստատեր բազմակնությունը, նրա Քահանայությունը կվերցվեր նրանից և նա կկործանվեր։ Այս վկայությամբ նա կիսվեց ոչ միայն իմ եղբոր հետ, այլ նաև ուրիշների հետ, վկայություն, որին չի կարելի հակառակվել [հերքել]» (Biography and Family Record of Lorenzo Snow [1884], 69–70)։

Հավատքի փորձություն

Շատերը, ովքեր պայքարում էին բազմակնության սկզբունքի դեմ, օրհնվեցին սկզբունքի ճշմարտության վերաբերյալ հաստատող հոգևոր վկայությամբ։

«Համաձայն Հելեն Մար Քիմբալի՝ Ջոզեֆ Սմիթը հայտարարել է, որ «այս սկզբունքի կիրառումը լինելու է ամենադժվար փորձությունը, որով Սրբերը երբևէ ստիպված կլինեն փորձել իրենց հավատը»։ Չնայած այն եղել է իր կյանքի «ամենադաժան» փորձությունը, նա վկայել է, որ այն դարձել է նաև «մեծագույն օրհնություններից մեկը»։ …

Լյուսի Վոքերը հիշում էր իր հոգու շփոթմունքը, երբ Ջոզեֆ Սմիթը առաջարկեց նրան դառնալ իր կինը։ «Իմ հոգու յուրաքանչյուր զգացում ապստամբեց դրա դեմ», գրել է նա։ Սակայն մի քանի անհանգիստ գիշերների ծնկաչոք աղոթքից հետո նա հանգստություն գտավ, երբ նրա սենյակը «լցվեց սուրբ ներգործությամբ», որը նման էր «արևի փայլուն շողերին»։ Նա ասել է․ «Իմ հոգին լցվեց հանգիստ, քաղցր խաղաղությամբ, որը ես երբեք չէի զգացել» և «իմ ողջ էությանը տիրեց գերագույն երջանկությունը» (“Plural Marriage in Kirtland and Nauvoo,” Gospel Topics, lds.org/topics)։

Ջոզեֆ Սմիթը և բազմակնությունը

Շատ կանայք կնքվեցին Ջոզեֆ Սմիթի հետ, սակայն ճշգրիտ թիվն անհայտ է։

Բազմակնության կիրառման դարաշրջանում Վերջին Օրերի Սրբերը տարբերակում էին ժամանակի և հավերժության համար կատարվող կնքումները և միայն հավերժության համար կատարվող կնքումները։ Ժամանակի և հավերժության համար կնքումները ներառում էին պարտավորություններ և հարաբերություններ այս կյանքի ընթացքում` հիմնականում ներառելով սեռական հարաբերությունների հնարավորությունը։ Միայն հավերժության համար կնքումներում նշվում էր հարաբերությունները միայն հաջորդ կյանքում։

… Որոշ կանայք, ովքեր կնքվել էին Ջոզեֆ Սմիթի հետ, հետագայում վկայում էին, որ իրենց ամուսնությունները ժամանակի և հավերժության համար էին, մինչդեռ մյուսները նշում էին, որ իրենց հարաբերությունները միայն հավերժության համար էին։

Ջոզեֆ Սմիթի հետ կնքվածների մեծ մասը նրա հետ կնքվելիս 20-40 տարեկան էին։ Ամենամեծը՝ Ֆանի Յանգը 56 տարեկան էր: Ամենաերիտասարդը Հելեն Մար Քիմբալն էր, … ով կնքվել էր Ջոզեֆի հետ իր 15 տարեկանը բոլորելուց մի քանի ամիս առաջ։ Ամուսնությունն այդ տարիքում, որն անպատշաճ է ըստ մեր օրերի չափանիշների, օրինական էր այդ ժամանակ, և որոշ կանայք ամուսնանում էին իրենց դեռահասության կես տարիքում։ Հելեն Մակ Քիմբալը խոսել է Ջոզեֆի հետ իր կնքման մասին որպես «միայն հավերժության համար», ակնարկելով, որ նրանց միջև բացակայում էր սեռական հարաբերությունը։ …

… Ջոզեֆ Սմիթը կնքվել է մի շարք կանանց հետ, ովքեր արդեն իսկ ամուսնացած են եղել։ Ոչ այս կանայք, ոչ էլ Ջոզեֆը շատ բացատրություն չեն տվել այս կնքումների մասին, չնայած մի քանի կանայք ասել են, որ դրանք եղել են միայն հավերժության համար։ Մյուս կանայք գրառումներ չեն թողել, անհայտ թողնելով այն փաստը, թե արդյոք այս կնքումները եղել են ժամանակի և հավերժության, թե միայն հավերժության համար։

Այս կիրառությունն ունի մի քանի հնարավոր բացատրություններ։ Այս կնքումները միգուցե ուղի են պատրաստել` ստեղծելու հավերժական կապ Ջոզեֆի ընտանիքի և Եկեղեցու մյուս ընտանիքների միջև։ Այս կապերը տարածվում էին թե ուղղահայաց՝ ծնողից զավակ, թե հորիզոնական՝ մի ընտանիքից մյուս ընտանիքին։ Այսօր նման հավերժական կապեր ստեղծվում են այն անհատների տաճարային ամուսնությունների միջոցով, ովքեր նաև կնքված են իրենց իսկ ընտանիքների հետ, որտեղ ծնվել են, այսպիսով իրար կապակցելով ընտանիքները» (“Plural Marriage in Kirtland and Nauvoo,” Gospel Topics, lds.org/topics)։

Մարգարեի մահից հետո շատ կանայք կնքվեցին նրա հետ, ովքեր մահկանացու կյանքում հարաբերություններ չէին ունեցել նրա հետ։

Ընդդիմություն բազմակնությանը

Միացյալ Նահանգներում բազմաթիվ կրոնական և քաղաքական ղեկավարներ ընդդիմացան բազմակնության համակարգի դեմ, որը նրանք համարեցին անբարո և ոչ քաղաքակիրթ։ Վերջին Օրերի Սրբերին ծաղրում էին հասարակական ելույթների ժամանակ, գրքերում, ամսագրերում և թերթերում։ Միացյալ Նահանգների կոնգրեսը տարածեց օրենքներ, որոնք սահմանափակեցին Եկեղեցու անդամների ազատությունը և վնաս հասցրին Եկեղեցուն տնտեսապես` սահմանափակելով սեփականության քանակը, որ Եկեղեցին կարող էր ունենալ։ «Վերջին հաշվով այդ օրենքը պաշտոնատար անձանց համար հիմք էր հանդիսանում ձերբակալելու և բանտարկելու այն տղամարդկանց, ովքեր մեկից ավելի կանայք ունեին` զրկելով նրանց քվեարկելու իրավունքից, իրենց տների վրա սեփականության իրավունքից և այլ քաղաքացիական ազատություններից» (Մեր ժառանգությունը․ Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցու հակիրճ պատմությունը [1996], 106)։ Մինչև 1890 թվականը հարյուրավոր հավատարիմ Վերջին Օրերի Սրբեր բանտարկվեցին։ Մյուսները թաքնվում էին, որպեսզի խուսափեին ձերբակալումներից և բանտարկությունից։ Այս պայմաններում շատ ընտանիքներ տառապեցին անհանգստությունների, վշտի, աղքատության և սովի պատճառով։

Չնայած աշխարհը ծաղրում էր նրանց բազմակնություն կիրառելու համար, բազմաթիվ հավատարիմ Վերջին Օրերի Սրբեր պաշտպանեցին այդ կիրառությունը և վկայեցին, որ իրենք գիտեին, որ այն հայտնել էր Աստված՝ Մարգարե Ջոզեֆ Սմիթի միջոցով։

Այդ դժվար իրավիճակները մղեցին Նախագահ Վիլֆորդ Վուդրուֆին աղոթքով փնտրել Տիրոջ առաջնորդությունը Սրբերի կողմից բազմակնության կիրառության վերաբերյալ։ 1889 թվականին Նախագահ Վուդրուֆը հրահանգեց Եկեղեցու ղեկավարներին դադարեցնել բազմակնության սկզբունքի ուսուցումը։ Մինչև 1890 թվականը շատ քիչ բազմամուսնություններ կատարվեցին, և սրանք կատարվեցին Նախագահ Վուդրուֆի խորհրդին հակառակ։ Այնուամենայնիվ, որոշ մարդիկ հրատարակում էին հաշվետվություններ այն մասին, որ Եկեղեցին շարունակում էր նպաստել բազմակնության կիրառությանը։ Այս հաշվետվությունները ընդդիմություն առաջացրին Եկեղեցու դեմ։ 1890 թվականի սեպտեմբերին Նախագահ Վուդրուֆը հանդես եկավ Հռչակագրով, որն այժմ հայտնի է որպես Պաշտոնական Հայտարարություն 1 և գտնվում է Վարդապետություն և Ուխտերում։

Երկրորդ Հռչակագիրը

«[Պաշտոնական Հայտարարություն 1] Հռչակագիրը հայտարարեց Նախագահ [Վիլֆորդ] Վուդրուֆի մտադրությունը՝ ենթարկվելու Միացյալ Նահանգների օրենքներին։ Այնտեղ ոչինչ չասվեց այլ երկրների օրենքների մասին։ Երբ Մեքսիկայում և Կանադայում գաղութներ բացվեցին, Եկեղեցու ղեկավարները բազմակնությունը կիրառեցին այդ երկրներում և 1890 թվականի հոկտեմբերից հետո բազմակնությունը շարունակվեց աննկատ իրականացվել այդ վայրերում։ … Բացառիկ հանգամանքներում քիչ քանակությամբ նոր բազմակնություններ էին կատարվում Միացյալ Նահանգներում 1890-1904 թվականների ընթացքում, չնայած անհայտ է, թե արդյոք ամուսնությունները լիազորված էին կատարվելու նահանգներում, թե ոչ» (“The Manifesto and the End of Plural Marriage,” Gospel Topics, lds.org/topics)։

«1904 թվականի ապրիլի գերագույն համաժողովի ժամանակ Նախագահ Ջոզեֆ Ֆ․ Սմիթը հանդես է գալիս համոզիչ հայտարարությամբ, որը հայտնի է որպես Երկրորդ Հռչակագիր, դարձնելով նոր բազմակնությունները վտարման պատժին արժանի» (“Plural Marriage in The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints,” Gospel Topics, lds.org/topics)։

© 2015 by Intellectual Reserve, Inc. Բոլոր իրավունքները վերապահված են: