Seminelí
Fakataukei Fakatokāteliné: ‘Efesō 1:10


Fakataukei Fakatokāteliné: ‘Efesō 1:10

Ko Hono Fakafoki Mai ʻo e Ngaahi Meʻa Kotoa Pē

ʻĪmisi
Tā valivali ʻo e ʻuluaki mata meʻa-hā-maí naʻe fai ʻe Walter Rane. Ko e hā mai ʻa e Tamaí mo e ʻAló Joseph Smith kia Siosefa Sāmita ʻi he vaoʻakau tapú.

ʻI hoʻo ako ʻa e ʻEfesō 1, naʻá ke ako ai fekauʻaki mo e tokāteline ʻo ehono Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí. ʻE ʻoatu ʻe he lēsoni ko ʻení ʻa e faingamālie ke fakatupulaki hoʻo taukei ʻi he ngaahi akonaki ‘i he ‘Efesō 1:10 ʻaki haʻo ako maʻuloto ʻa e fakamoʻoni fakafolofolá mo e kupuʻi lea mahuʻingá, fakamatalaʻi e tokāteliné, pea fakaʻaongaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ʻi ha tūkunga moʻoni ʻo e moʻuí.

Ko hono manatuʻi e taumuʻa ʻo e fakataukei fakatokāteliné. Naʻe fakamatalaʻi ʻe Palesiteni M. Lāsolo Pālati ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ko e fakataukei fakatokāteliné ʻe nofotaha ia “ʻi hono fakatupulaki mo fakamālohia ʻa e tui ʻetau kau akó kia Sīsū Kalaisí mo maluʻi kinautolu ʻaki ʻa e ivi lavameʻa lahi ke moʻui mo fakaʻaongaʻi ʻa e ongoongoleleí ʻi heʻenau moʻuí. Te nau ako mei he folofolá mo e lea ʻa e kau palōfitá ʻa e founga ke ngāue ai ʻi he tui kia Kalaisí ke maʻu ʻa eʻ ilo mo e mahino fakalaumālie ʻo ʻEne ongoongoleleí. Pea te nau maʻu ha ngaahi faingamālie ke ako e founga ke fakaʻaongaʻi ai e tokāteline ʻo Kalaisí mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻo e ongoongoleleí ki he ngaahi fehuʻi mo e ngaahi faingataʻa ʻoku nau fanongo mo mamata ai he ʻaho kotoa pē ʻi honau toʻú pea mo e mītia [fakasōsialé]” (M. Russell Ballard, “Ko e Ngaahi Faingamālie mo e Ngaahi Fatongia ʻo e Kau Faiako ʻa e CES ʻi he Senituli hono 21” [Lea ki he Kau Faiako Fakalotu ʻa e CES, 26 Fēp. 2016], broadcasts.ChurchofJesusChrist.org).

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke nau omi mateuteu ki he kalasí ke vahevahe ha moʻoni ʻe ua pe lahi ange ʻoku nau ongoʻi ʻoku fiemaʻu ke ʻilo mo mahino ki he tokotaha kotoa fekauʻaki mo hono Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí.

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

ʻOku fokotuʻutuʻu ʻa e lēsoni fakataukei fakatokāteline ko ʻení ke akoʻi ia ʻi he hili ʻa e “ʻEfesō 1ʻa ia ko e lēsoni fakaʻuhinga ia ki he potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻo e ʻEfesō 1:10. Kapau ʻe fiemaʻu ke ʻunuakiʻi e lēsoni fakataukei fakatokāteline ko ʻení ki ha uike kehe, fakapapauʻi ke akoʻi foki mo e lēsoni fekauʻaki mo iá lolotonga e uike ko iá.

Fakamatalaʻí mo e ako maʻulotó

Fakakaukauloto naʻe liʻaki ako ha niʻihi ʻo e kaungā akó ʻi he ʻaho naʻe ako ai ʻe hoʻo kalasi seminelí ʻa e tokāteline ʻo hono Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí ʻi he ʻEfesō 1. ʻOku kole atu hoʻo faiako seminelí ke ke fakaʻaongaʻi ha ngaahi miniti siʻi ke fakamatalaʻi fakanounou ʻa e ngaahi akonaki mahuʻinga taha ʻokú ke ongoʻi ʻoku fiemaʻu ke ʻilo mo manatuʻi ʻe he kau akó kotoa fekauʻaki mo e tokāteline ʻo hono Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí mo e ngaahi akonaki mei he ʻEfesō 1:10.

Ke talí, ʻe lava ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ʻa e meʻa naʻa nau fai ʻi he teuteu ʻa e tokotaha akó ki he lēsoni ko ʻení. Fakafanongo fakalelei ki he ngaahi tali ʻa e kau akó ke ‘ilo mei ai ‘a e tūkunga mahino ‘oku nau maʻú. Kapau ʻe fiemaʻu, toe fakamanatu e ngaahi potufolofola mo e ngaahi tefitoʻi moʻoni mei he lēsoni kimuʻá.

  • Ko e fē ha ngaahi moʻoni mahuʻinga fekauʻaki mo hono Fakafoki Mai ʻo e ongoongoleleí te ke vahevahé? Ko e hā hono ʻuhingá?

  • Ko e hā ha founga te ke fakamatalaʻi ai ʻa e ngaahi akonaki ʻi he ʻEfesō 1:10 ʻi hoʻo lea pē ʻaʻau?

  • ʻE founga fēfē ʻa e hoko ʻa hono maʻu ha mahino ki he Fakafoki Mai ʻo e ongoongoleleí ke tākiekina ai e mahino mo e ongo ʻa ha taha ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí?

ʻOange ha faingamālie ki he kau akó ke nau ako maʻuloto ʻa e fakamoʻoni fakafolofola ki he potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻo e ʻEfesō 1:10 mo e kupuʻi lea mahuʻinga mei he folofolá ʻoku ʻoatu fakataha mo iá. Ko ha sīpinga ʻeni ʻe taha ʻo e founga ke fakahoko ai ʻení.

Lekooti ʻi hoʻo tohinoa akó pe ʻi hoʻo meʻangāue fakaʻilekitulōniká ʻa e kupuʻi lea mahuʻinga mo e fakamoʻoni fakafolofola ki he potufolofola fakataukei fakatokāteline ʻEfesō 1:10 ʻaki hano vahevahe ia ki ha konga ʻe fā ʻo hangē ko ʻene hā atu ʻi laló:

  • ʻI he kakato ʻo e ngaahi kuongá

  • Naʻá Ne tuʻutuʻuni, ke ne fakakātoa fakataha

  • ʻA e meʻa kotoa pē ʻia Kalaisi

  • ʻEfesō 1:10

ʻUfiʻufiʻi ʻa e laine 2–4, pea toutou lea ʻaki ʻa e laine 1 ʻi ho ʻatamaí kae ʻoua kuó ke maʻuloto ia. Hiki ki he laine hono uá, pea toe fai pē ʻa e meʻa tatau. Fai e meʻa tatau ki he laine 3 mo e 4. ʻI he taimi ʻokú ke maʻu ai ha loto-falala kuó ke ʻosi maʻuloto kotoa ʻa e laine ʻe faá, hiki kotoa kinautolu ʻi hoʻo tohinoa akó taʻe te ke sio ki he potufolofolá. Toe fai pē ʻa e meʻa tatau ʻo ka fiemaʻu kae ʻoua kuó ke lava ʻo hiki kotoa ʻa e kupuʻi lea mahuʻingá mo e fakamoʻoni fakafolofolá mei ho manatú.

ʻE lava ke liliu ʻa e ʻekitivitī kimuʻá ʻaki hano fakaʻaliʻali ʻa e ngaahi konga ʻe fā kuo vahevahé pea vahe ʻa e ngaahi kulupu kehekehe ʻo e kau akó ki he konga takitaha. Hili iá pea tuhu ki ha kulupu ʻe taha, pea tuku ki he kau ako ʻi he kulupu ko iá ke nau lau leʻolahi ʻenau kongá. Toutou fai ʻeni ki he ngaahi kulupú kotoa. Toutou tuhu ki he ngaahi kulupú ke tokoni ki he kau akó ke nau akoako lea ʻaki mo fanongo ki he ngaahi kupuʻi lea ko ʻení. Hili iá pea tuku ki he kalasí ke nau toutou lau fakataha ʻa e kupuʻi leá mo e fakamoʻoni fakafolofolá. Fai ʻeni ki he lahi taha ʻe fiemaʻ.u ke ako maʻuloto ʻe he kau akó ʻa e potufolofola fakataukei fakatokāteline ko ʻení pea mo hono kupuʻi lea mahuʻingá.

Akoako hono fakaʻaongaʻí

Fakakaukau ke toe vakaiʻi e palakalafi 5–12 ʻi he Fakamatala ki he ʻElito ʻo e Fakataukei Fakatokāteliné (2022). Fili ha taha ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe tolu ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié, pea faʻu ha fakaʻilonga pe fakatātā faingofua ke fakamanatu atu ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení mo hono fakakaukaú. Hangē ko ʻení, ko e tefitoʻi moʻoni “vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá,” mahalo te ke fakakaukau ke ʻai ha fakatātā hangē ko ʻení:

ʻĪmisi
Matasioʻata mo ha meʻafakaʻata mo ha telesikoupi.

Ke fakapapauʻi ha taimi feʻunga ki hono akoako fakaʻaongaʻi ʻení, fakakaukau ke ʻoange ki he kau akó ha taimi fakangatangata ko e miniti ʻe ua ki he fā ke faʻu ha fakatātā faingofua ʻo ha taha ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié. ʻI he ʻosi ʻa e ngāue ʻa e kau akó, fakaafeʻi ha niʻihi tokosiʻi ke vahevahe ʻenau fakatātaá pea fakamatalaʻi e founga ʻoku fakafofongaʻi ai ʻe he meʻa naʻa nau faʻú ʻa e tefitoʻi moʻoni naʻa nau filí.

Lau ʻa e fakatātā ko ʻení ke tokoniʻi koe ke ke ʻahiʻahi fakahoko ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié pea mo e tokāteline naʻe akoʻi ʻi he ʻEfesō 1:10 ko e lolotonga e kuonga ʻo e kakato ʻo e ngaahi kuongá, ʻe tānaki fakataha ʻa e meʻa kotoa pē ʻia Kalaisi. Fakaʻaongaʻi leva ʻa e talanoa ko ʻení, pe faʻu haʻo meʻa pē ʻaʻau, ke tali ʻa e ngaahi fehuʻi ʻoku muimui maí.

Naʻe papitaiso haʻo kaungāmeʻa mo hono fāmilí pea naʻá ne ongoʻi loto-falala ʻi he taimi naʻá ne muimui ai ki he sīpinga ʻa Sīsū Kalaisí ʻi heʻene kau mai ki Hono Siasí. Ka ʻi he taʻu kuo ʻosí talu mei hono papitaisó, naʻe faʻa ʻahiʻahiʻi ia ʻe ha ngaahi kaungāmeʻa kehe ke ne maumauʻi e ngaahi fekaú. ʻOku kamata ke ne fifili pe ko e Siasi moʻoni nai ʻeni ʻo Kalaisí pea ʻoku ʻaonga nai ke ne kei tui faivelenga ki he ongoongoleleí.

Neongo ʻoku lahi ha ngaahi moʻoni ʻe lava ʻo tokoni ki ho kaungāmeʻá, ka ke fakakaukau ki he founga ʻe lava ai ‘e he ngaahi tokāteline ʻo hono Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí pea mo e kuonga ʻo e kakato ʻo e ngaahi kuongá ke fakamālohia mo fakalotolahiʻi iá.

Fakakaukau ke tānaki atu ha ngaahi meʻa kehekehe ke tokoni ki he kau akó ke nau maʻu ha aʻusia fakangalongataʻa, kae ʻoua ʻe kole ki he kau akó ke nau tali fakaʻangataha ʻa e ngaahi fehuʻi kotoa ko ʻení. Hangē ko ʻení, ʻe lava ke fakaafeʻi e kau akó ke nau ngāue tautau toko ua pe fakakulupu iiki ke aleaʻi e ngaahi fehuʻí. Te nau lava foki ʻo fakatātaaʻi ʻa e talanoá ʻo fakaʻaongaʻi ʻenau ngaahi tali ki ha niʻihi ʻo e ngaahi fehuʻi ko ʻení. Ko ha founga ʻe taha, ʻe lava ke vahe ki he ngaahi hoá pe fanga kiʻi kulupu īkí ha taha ʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hono maʻu ʻo e ʻilo fakalaumālié ke nau ʻomi ha tali ki ai pea toki ʻomi ʻenau ngaahi fakakaukaú ki he kalasí.

Ngāue ʻi he tuí

  • Ko e hā ha ngaahi sitepu te ke ala fakalotolahiʻi ho kaungāmeʻá ke ne foua koeʻuhí ke ne ngāue ai ʻi he tuí?

  • ʻE tokoni fēfē ʻa e ngāue ʻi he tuí ki ho kaungāmeʻá mo ʻene ngaahi fehuʻí mo e ngaahi meʻa ʻokú ne hohaʻa ki aí?

Vakaiʻi e ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi fehuʻí ʻaki ha fakakaukau ʻoku taʻengatá

  • Ko e hā ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí fekauʻaki mo hono Fakafoki Mai ʻo e Ongoongoleleí?

  • ʻE tokoni fēfē nai ʻa hono tauhi ha fakakaukau ʻoku taʻengatá kiate koe mo ho kaungāmeʻá fakatouʻosi ʻi he tūkunga ko ʻení?

Fekumi ke maʻu ha mahino lahi ange ʻo fakafou ʻi he ngaahi maʻuʻanga tokoni kuo fokotuʻu fakalangí

  • ʻE tokoni fēfē nai ʻa e ngaahi moʻoni ʻoku maʻu ʻi he ʻEfesō 1:10ʻi he tūkunga ko ʻení?

  • Kapau naʻá ke maʻu ha taimi lahi ange ke ke fai ai ha tali ki ho kaungāmeʻá, ko e hā nai e meʻa te ke toe vakaiʻí pe akó?  Ko e hā ha ngaahi maʻuʻanga tokoni te ke fakaafeʻi ho kaungāmeʻá ke ne ako ʻiate ia peé? Ko e hā hono ʻuhingá?

Hili hono maʻu ʻe he kau akó ha taimi ke fakalaulauloto mo tali ai e ngaahi fehuʻi ʻi ʻolungá, fakakaukau ke fakaafeʻi ke nau vahevahe ʻa e fakatātā naʻa nau fakaʻaongaʻí pea mo aleaʻi ʻenau ngaahi talí.

Toe vakaiʻi ʻo e fakataukei fakatokāteliné

Ke tokoni ke fakamanatu ʻe he kau akó ʻa e potufolofola fakataukei fakatokāteliné mo e kupuʻi lea mahuʻinga ki he ʻEfesō 1:10ʻi ha lēsoni he kahaʻú, fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e ʻekitivitī tatau ʻo hono lau maʻuloto e konga ʻe faá naʻe fakafeʻiloaki ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoni ko ʻení.

Paaki