Luke 2:1–39;Mātiu 2:1–12

Fakamoʻoni ʻo e Fakamoʻuí

Naʻe hoko ʻa e kau tauhisipí, kau Tangata Potó, Simione, mo ʻAna ko e kau fuofua fakamoʻoni ia ʻo e Fakamoʻuí. ʻI hoʻo ako fekauʻaki mo ʻenau ngaahi aʻusiá, te ke lava ʻo fakatupulaki ha holi ke fekumi mo tupulaki pea fiefia ʻi hoʻo fakamoʻoni pē ʻaʻau kia Sīsū Kalaisí.

Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi ‘a e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení: ‘Oku mālohi fēfē nai hoʻo ongoʻi te ke lava ʻo fakamoʻoniʻi ʻa Sīsū Kalaisí? Te ke lava fēfē nai ʻo fakamālohia hoʻo fakamoʻoni ki he Fakamoʻuí?

Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó

ʻOku Fakamoʻoni ‘a e Laumālie Māʻoniʻoní kia Sīsū Kalaisi

Fakakaukau ke kamata ‘a e kalasí ʻaki hono hivaʻi ‘a e himi “ ‘Oku Moʻui Hoku Huhuʻí” (Ngaahi Himí, fika 68). ʻE ala tokoni foki ke vahevahe ha fakamoʻoni fakataautaha ki he Fakamoʻuí.

Fakakaukau ki he ngaahi fehuʻi ko ‘ení:

Ko e hā ʻa e fakamoʻoni?

Kapau ʻe faingataʻaʻia ʻa e kau akó ʻi hono fakamatalaʻi pe ko e hā ʻa e fakamoʻoní, fakakaukau ke fakaʻaongaʻi ʻa e fakamatala mei he Gospel Topics ʻi he konga ko e “Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá”.

Ko e hā te ke lava ʻo fakahoko ke fakalahi mo fakamālohia ai hoʻo fakamoʻoní?
ʻI hoʻo ʻiloʻi ko ia ʻoku tokoniʻi koe ʻe he niʻihi kehé he taimi ʻe niʻihi ke fakatupulaki ha fakamoʻoní, ko e hā ʻoku ʻikai lava ai ʻe hoʻo mātuʻá, ngaahi tokouá, pe kaungāmeʻá ʻo ‘oatu ha fakamoʻoní?

ʻOku maʻu ʻa e fakamoʻoní ʻi he taimi ʻoku fakapapauʻi ai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻa e moʻoní ki ha tokotaha ʻoku fekumi fakamaatoato. ʻOua naʻá ke lotofoʻi kapau ʻe fie maʻu ha taimi lahi ki hono maʻu hoʻo fakamoʻoní. ʻI he hokohoko atu hoʻo fekumi fakamaatoato ki ha fakamoʻoni, ʻe tali atu ʻe he ʻEikí ʻi Heʻene taimi mo e founga pē ʻAʻana.

Kapau ʻe tokoni ki he kau akó, fakakaukau ke aleaʻi nounou ʻa e founga fakamoʻoniʻi ‘a e Laumālie Māʻoniʻoní. ʻE lava ke tokoni ʻa e ngaahi potufolofola ko ʻení: Sione 14:26 ; 16:13 ; Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 6:23 ; 8:2–3 .

Lau ʻa e Sione 15:26 pea mo e lea ko ʻeni ʻa Palesiteni Lāsolo M. Nalesoní, ʻo kumi ‘a e meʻa ʻoku nau akoʻi fekauʻaki mo ha fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisi.

Ko e moʻoni mahuʻinga taha ʻe lava ke fakamoʻoniʻi ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní kiate koé, ko Sīsū ʻa e Kalaisí, ko e ʻAlo ʻo e ʻOtua moʻuí.

(Russell M. Nelson, “Fakahā maʻá e Siasí, Fakahā ki Heʻetau Moʻuí,” Ensign pe Liahona, Mē 2018, 96)

Fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení, peá ke fakakaukau ke tohi hoʻo ngaahi talí ʻi hoʻo tohinoa akó:

Fakamanatu ki he kau akó naʻe fai ange kiate kinautolu ʻa e ngaahi fehuʻí ni, ko e teuteu ki he lēsoni ko ʻení. ʻOange ha kiʻi taimi ke nau fakakaukau ai ki heʻenau ngaahi talí. Fakakaukau ke aleaʻi ‘a e fehuʻi hono uá.

ʻOkú ke pehē ko e hā ‘a e ‘uhinga ʻoku hoko ai ʻeni ko e moʻoni mahuʻinga taha ʻe fakamoʻoniʻi atu ʻe he Laumālié kiate koé?
Te ke lava fēfē nai ʻo fakamālohia hoʻo fakamoʻoni ki he Fakamoʻuí?

Te ke ako ʻi he lēsoni ko ʻení fekauʻaki mo e ngaahi fakamoʻoni ki he ʻaloʻi ʻo e Fakamoʻuí. ʻI hoʻo ako ʻenau ngaahi fakamatalá, kumi ki he ngaahi founga naʻe ʻilo ai ʻe he kau fakamoʻoni ko ʻení ʻa e Fakamoʻuí, mo e meʻa naʻa nau fakahoko ʻaki ‘a e ngaahi fakamoʻoni ne nau maʻú. Manatuʻi ʻa e moʻoni ko ʻení ʻi hoʻo akó: ʻOku maʻu ʻeku fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí ‘o fakafou mai ʻi he fakamoʻoni ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní.

Fakakaukau ke hiki ‘a e moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé, pea fakaafeʻi ‘a e kau akó ke nau hiki ia ʻi heʻenau tohinoa akó.

Simione mo ʻAna

Hili ha ʻaho ʻe valu mei hono ʻaloʻi ʻo Sīsuú, naʻe ʻave ʻe Mele mo Siosefa ʻa e pēpē ko Sīsuú ki he temipalé ʻo fakatatau ki he lao ʻa e kau Siú (vakai, ʻEkesōtosi 13:2). Naʻe ʻiloʻi ʻe Simione mo ʻAna, ʻa ia naʻá na ʻi he temipalé, ʻa e valevale ko Sīsuú ko hona Fakamoʻuí Ia.

Lau ʻa e Luke 2:25–33, 36–38, ʻo kumi ki ha fakamoʻoni ʻo hono tokoniʻi ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻa Simione mo ʻAna ke na maʻu ha fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí. Ko e kupuʻi lea “tatali ki he fiemālieʻanga ʻo ʻIsilelí” ʻi he veesi 25 ʻoku ʻuhinga ia ki he tatali ke hoko mai ʻa e Mīsaiá.

Naʻe tokoniʻi fēfē nai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻa Simione ke ne maʻu ha fakamoʻoni kia Kalaisí?
Ko e hā kuo fakahoko ʻe ʻAna ke tokoniʻi ia ke ne maʻu ha fakamoʻoni ki he ʻEikí?
Ko e hā te ke lava ʻo ako meia Simione mo ʻAna ʻe lava ʻo tokoni atu ke ke fekumi, tupulaki, mo fiefia ʻi hoʻo fakamoʻoni pē ʻaʻau kia Sīsū Kalaisí?

Fakakaukau ke vahevahe ʻa e kau akó ki ha fanga kiʻi kulupu iiki pea vahe ki he kulupu takitaha ha taha ʻo e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení.

Tānaki atu kia Simione mo ʻAná, ʻoku hangē naʻe maʻu foki ʻe he kau tauhisipí mo e Kau Tangata Potó ha fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí. Te tau lava ʻo ako mei heʻenau ngaahi sīpingá ʻa e founga ʻe lava ke tākiekina ai kitautolu ʻe heʻetau maʻu ha fakamoʻoni ki he Fakamoʻuí. Kapau ʻokú ke fie ako lahi ange fekauʻaki mo hono vahevahe hoʻo fakamoʻoní, ako ʻa e kau tauhisipí ʻi he ʻEkitivitī A. Kapau ʻokú ke fie fakaleleiʻi hoʻo moihuú pea fakakaukau ki he ngaahi meʻaʻofa te ke lava ʻo foaki ki he ʻEikí, ako ʻa e Kau Tangata Potó ʻi he ʻEkitivitī E.

ʻEkitivitī A: Ko e Kau Tauhisipí (Luke 2:15–20)—Vahevahe Hoʻo Fakamoʻoní

ʻI he pō naʻe ʻaloʻi ai ʻa e Fakamoʻuí ʻi Pētelihemá, naʻe tokangaʻi ʻe he kau tauhisipí ʻenau fanga sipí ʻi he ngoueʻanga takatakai ʻi he koló. Naʻe hā mai ha ʻāngelo kiate kinautolu ʻo fakahā hono ʻaloʻi ʻo Sīsū Kalaisí, ʻo ʻomi ʻa e “ongoongo lelei ʻo e fiefia lahi” ki he “kakai fulipē” ( Luke 2:10).

Lau ʻa e Luke 2:15–20, ‘o kumi ki he founga naʻe tali ʻaki ʻe he kau tauhisipí ʻa e fekau ʻa e ‘āngeló. Te ke lava foki ʻo mamata ʻi he foʻi vitiō “ʻIlo ‘e he kau tauhisipí ‘a e ‘Aloʻi ‘o Kalaisí” (2:50), ʻoku maʻu ʻi he ChurchofJesusChrist.org.

2:3

ʻOkú ke pehē ko e hā naʻe vahevahe ai ʻe he kau tauhisipí ʻenau fakamoʻoni ki he ʻEikí mo e niʻihi kehé?
Ko e hā ‘a e meʻa ʻokú ke lava ʻo ako mei he fakamatalá ni fekauʻaki mo e meʻa ʻoku hoko ʻi hoʻo maʻu haʻo fakamoʻoni ʻaʻau kia Sīsū Kalaisí?
Ko e fē ha taimi kuó ke loto ai ke vahevahe hoʻo fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne ongoongoleleí mo e niʻihi kehé? Vahevahe ha aʻusia kuó ke maʻu ʻi hono vahevahe hoʻo fakamoʻoní.

ʻEkitivitī E: Ko e Kau Tangata Potó (Mātiu 2:1–12)—Fakatupulaki hoʻo mōihuú

Naʻe fekumi ‘a e Kau Tangata Potó ki he Fakamoʻuí mei he taimi naʻe ʻaloʻi ai Iá kae ‘oua kuó Ne hoko ko e tamasiʻi kei siʻi (vakai, Mātiu 2:1–2).

Lau ʻa e Mātiu 2:9–11, ʻo kumi ki he meʻa naʻe fakahoko ʻe he Kau Tangata Potó ʻi he taimi naʻa nau ʻilo ai ʻa e Fakamoʻuí. Te ke lava foki ʻo mamata ʻi he foʻi vitiō “Fekumi ‘a e kau Tangata Potó kia Sīsū” mei he taimi 2:58 ki he 4:37. ‘Oku maʻu ‘a e vitioó ni ‘i he ChurchofJesusChrist.org.

2:3

Ko e hā ʻe lava ke ke ako mei he sīpinga ko ia ‘a e kau Tangata Potó?
ʻOku tākiekina fēfē nai ʻe hoʻo fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí hoʻo holi ke mōihū kiate Iá?
Naʻe foaki ʻe he Kau Tangata Potó ha ngaahi meʻaʻofa ke mōihū ki he kiʻi tamasiʻi ko Sīsuú. Ko e hā ha ngaahi founga ʻe niʻihi te ke lava ai ʻo mōihū ki he Fakamoʻuí ?

Ko hoʻo fakamoʻoni pē ʻaʻau

Fakamanatu ʻa e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi ongo kuó ke maʻu mei he Laumālie Māʻoniʻoní lolotonga ‘a e lēsoni ko ʻení. ʻI he hokohoko atu hoʻo ako ‘a e moʻui ʻa e Fakamoʻuí ʻo hangē ko hono lekooti ʻi he Fuakava Foʻoú, tokanga ki he founga ʻoku fakamoʻoniʻi atu ai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní kiate koe kau kia Sīsū Kalaisí.

ʻOku lahi ha ngaahi founga ʻe lava ke vahevahe ai ʻe he kau akó ʻenau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí. ʻOku ʻikai totonu ke ongoʻi ʻe he kau akó ʻoku fakamālohiʻi kinautolu ke vahevahe ka ʻoku totonu ke nau ongoʻi ʻoku fakaafeʻi kinautolu. Ko ha ngaahi founga ʻeni ʻe lava ke vahevahe ai ʻe he kau akó.

Vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he Fakamoʻui ko Sīsū Kalaisí pe ko e meʻa ʻokú ke ʻilo fekauʻaki mo Iá. Te ke lava ʻo vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he ʻEikí ʻi he ngaahi founga lahi. Hangē ko ʻení, te ke lava ʻo hiki hoʻo fakamoʻoní mo ha fakatātā ʻo e Fakamoʻuí ʻi he mītia fakasōsialé, vahevahe hoʻo fakamoʻoní ʻi ha houa lotu fakamoʻoni, pe hiki hoʻo fakamoʻoní ʻi ha tatau ʻo e Tohi ʻa Molomoná pea ʻoange ia ki haʻo kaungāmeʻa pe mēmipa ʻo e fāmilí.

Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

Ko e hā ʻa e fakamoʻoní?

Ko e fakamoʻoní ko ha fakamoʻoni fakalaumālie ia ʻoku foaki mai ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní. Ko e fakavaʻe ʻo ha fakamoʻoní ko e ʻiloʻi ko ia ʻoku moʻui ʻa e Tamai Hēvaní mo ʻofa ʻi Heʻene fānaú; ʻoku moʻui ʻa Sīsū Kalaisi, ko e ʻAlo Ia ʻo e ʻOtuá, pea naʻá Ne fakahoko ‘a e Fakalelei taʻefakangatangatá; ko Siosefa Sāmita ʻa e palōfita ʻa e ʻOtuá naʻe uiuiʻi ke fakafoki mai ai ‘a e ongoongoleleí; ko e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní ʻa e Siasi moʻoni ʻo e Fakamoʻuí ʻi he māmaní; pea ʻoku tataki ʻa e Siasí ʻe ha palōfita moʻui ʻi he ʻahó ni. ʻI he fakavaʻé ni, ʻoku tupulaki ha fakamoʻoni ke fakakau ki ai e ngaahi tefitoʻi moʻoni kotoa ʻo e ongoongoleleí.

(Ngaahi Tefito ‘o e Ongoongoleleí, “Fakamoʻoni,” topics.ChurchofJesusChrist.org)

ʻOku tākiekina fēfē nai kitautolu ʻe ha fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisi?

Naʻe fakamatala ‘e Palesiteni Henry B. Eyring ʻo e Kau Palesitenisī ʻUluakí, ʻa e founga ʻoku fakamoʻoni ai ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní kia Kalaisí:

Ko e Laumālie Māʻoniʻoní ʻokú Ne fakamoʻoniʻi ko Sīsū Kalaisi ʻa e ʻAlo ʻOfaʻanga ʻo e Tamai Hēvaní ʻokú Ne ʻofeina kitautolu pea ʻokú Ne finangalo ke tau maʻu fakafāmili ʻa e moʻui taʻengatá mo Ia. Pea ʻi he kamata ʻo e fakamoʻoni ko iá, ʻoku tau maʻu ha fiemaʻu vivili ke tauhi kiate Ia pea tauhi ʻEne ngaahi fekaú. ʻI heʻetau vilitaki ʻi hono fakahoko iá, ʻoku tau maʻu ʻa e meʻaʻofa ʻo e Laumālie Māʻoniʻoní ke Ne ʻomai ʻa e mālohi ʻi heʻetau ngāué. ʻOku tau mātā tonu ai ‘a e toʻukupu ʻo e ʻOtuá, ʻo mahino ange pea ʻikai ngata pē ʻi heʻetau manatu kiate Iá, ka ʻoku tau ʻofa kiate Ia, pea ʻi he mālohi ʻo e Fakaleleí, ʻoku tau hoko ʻo hangē ange ko Iá.

(Henry B. Eyring, “O Remember, Remember,” Ensign or Liahona, Nov. 2007, 68–69)

2:3

Ko e hā ha ngaahi meʻaʻofa te ke lava ʻo foaki kia Sīsū Kalaisi?

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Russell M. Nelson ʻo pehē:

Ko e meʻaʻofa lelei taha te ke lava ʻo foaki maʻá e ʻEikí ko hono tauhi koe ke ke maʻa mei māmani, pea taau ke hū ki Hono fale māʻoniʻoní. Ko ʻEne meʻaʻofa maʻaú ko e melino mo e malu ʻo hoʻo ʻiloʻi ʻokú ke taau ke feʻiloaki mo Iá, pe ko e fē pē taimi ʻe toki hoko mai aí.

(Russell M. Nelson, “Ko e Kahaʻu ‘o e Siasí: Ko Hono Teuteu ‘o e Māmaní ki he Hāʻele ‘Anga Ua Mai ʻa e Fakamoʻuí,” Ensign pe Liahona, ‘Epeleli 2020, 15)

Naʻe akonaki ʻa ʻEletā Dieter F. Uchtdorf ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

Ko kitautolú, ʻo hangē ko e Kau Tangata Poto ʻi he kuonga muʻá, ‘oku totonu ke tau fekumi kia Kalaisi, pea tau tuku ʻi Hono ʻaó ‘a e meʻaʻofa mahuʻinga mo lelei tahá; ko ha loto kuo mafesifesi mo ha laumālie fakatomala. ʻOku totonu ke tau foaki kiate Ia ʻetau ʻofá. ʻOku totonu ke tau foaki kiate Ia ʻetau loto fiemālie ke toʻo kiate kitautolu Hono huafá pea ʻaʻeva ʻi he hala ʻo e tuʻunga fakaākongá. ʻOku totonu ke tau palōmesi ke manatua maʻu pē Ia, faʻifaʻitaki ki Heʻene sīpingá, pea feʻaluʻaki ʻo fai lelei (vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 20:77, 79 ; Ngāue 10:38).He ʻikai ke tau lava ʻo foaki kiate Ia ʻa e meʻaʻofa ʻo e haohaoa ʻi he meʻa kotoa pē, he ko ha meʻaʻofa ia ʻoku ʻikai ke tau lava ʻo foaki—he taimí ni. Ka ʻokú Ne fie maʻu ke tau ʻomi ko ha meʻaʻofa ʻa ʻetau feinga ʻaki hotau lelei tahá ke ʻaʻeva ʻi he ngaahi founga kuó Ne teuteu mo akoʻí.

(Dieter F. Uchtdorf, “True Gifts of Christmas,” New Era, Dec. 2018, 3)

Ko e hā naʻe foaki ai ʻe Mele ha fanga kiʻi kulukulu pe lupe ʻi he temipalé?

Naʻe fakahā ʻe he fono ʻa Mōsesé ʻoku taʻemaʻa fakaouau ʻa e kakai fefiné ʻi he hili ʻenau fāʻelé. Naʻe pau ki ha faʻē naʻe toki fāʻele ke ne ʻoatu ha lami ki he temipalé ke fakahoko ha feilaulau tutu, pea ʻoatu mo ha foʻi lupe pe kulukulu ko ha feilaulau maʻá e angahalá (vakai, Levitiko 12:5–6). “Pea kapau ʻoku ʻikai faʻa ʻomi ʻe ia ha lami, te ne toki ʻomi ʻe ia ha kulukulu [turtledoves], ʻe ua, pe ko e lupe mui ʻe ua” (Levitiko 12:8). Naʻe ʻikai ke ʻoatu ʻe Mele ha lami ka ko e ongo kulukulu pe lupe, pea ko e fakamoʻoni ia naʻe ʻaloʻi ʻa Sīsū Kalaisi ki ha faʻē naʻe masiva ʻi he ngaahi koloa fakamatelié.

ʻEkitivitī Fakalahi ki he Akó

Hangē ko e Kau Tangata Potó, te tau lava ʻo foaki ha ngaahi meʻaʻofa ki he Fakamoʻuí

Hili hono aleaʻi ‘o e Kau Tangata Potó, fakaafeʻi ‘a e kau akó ke nau fakakaukau ki he ngaahi meʻaʻofa te nau lava ʻo foaki ki he Fakamoʻuí. Fakakaukau ke vahevahe ʻa e lea ʻa Palesiteni Nelson mo ʻEletā Uchtdorf ʻoku fakakau ʻi he konga “Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá” ʻo e lēsoni ko ʻení.