Mabikila a mu Bukenji
Shapita 3: Dilongesha 1—Mukenji wa Dipinguluja dia Lumu Luimpa Lua Yezu Kilisto


“Shapita 3: Dilongesha 1—Mukenji wa Dipinguluja dia Lumu Luimpa Lua Yezu Kilisto,” Longesha Lumu Luimpa Luanyi: Buludiki bua Ditangalaja dia Lumu Luimpa lua Yezu Kilisto (2023)

“Shapita 3: Dilongesha 1,” Longesha Lumu Luimpa Luanyi

Shapita 3: Dilongesha 1

Mukenji wa Dipinguluja dia Lumu Luimpa Lua Yezu Kilisto

Image
Tshimônyi tshia Kumpala

Bantu badi Mua Kudikonka

  • Nzambi udi koku anyi?

  • Mushindu kayi undi mua kudiumvua pabuipi ne Nzambi?

  • Mushindu kayi undi mua kulonga bulelela mu buloba bua tshibuejakaji lelu?

  • Mushindu kayi udi tshitendelelu mua kungambuluisha?

  • Buatshinyi kudi ekelezia ya bungi?

  • Buatshinyi ndi ne ntatu ya bungi?

  • Mushindu kayi undi mua kupeta ditalala mu meba a diyoyi?

  • Mushindu kayi undi mua kuikala ne disanka?

  • Mushindu kayi udi muambi mua kuambuluisha ba pa buloba lelu?

Katshia ku ntuadijilu wa buloba, Nzambi wakabuluila bana benda lumu luimpa kupitshila ku bambi. Wakatshienza kupitshila ku Muanenda Yezu Kilisto. Ku kala, Yezu wakabuluila lumu luimpa kudi bambi bumudi Adama, Noa, Abalahama, ne Mose. Kadi bantu ba bungi bakalubenga.

Bidimu binunu bibidi bipita, Yezu Kilisto nkayenda wakalongesha lumu luimpa luenda ne wakashindamija Ekelezia wenda. Bantu bakabenga nansha Yezu. Pashisha kunyima kua lufu luenda, kuakalua dijimija dinena dia bulelela ne Ekelezia wa Yezu. Tshiuwidi tshia lumu luimpa ne bukokeshi bua buakuidi kabivua kabidi pa buloba to.

Nkama ya bidimu mipita, Nzambi wakabikila muambi mukuabu, Joseph Smith. Nzambi wakapinguluja tshiuwidi tshia lumu luimpa kupitshila kudiye bua kulongolola Ekelezia wa Yezu Kilisto tshiakabidi.

Dipeta dia tshiuwidi tshia lumu luimpa lua Yezu Kilisto pa buloba tshidi tshimua tshia ku mabenesha manena a tshikondu etshi. Lumu luimpa ludi lutuambuluisha bua kuandamuna ku nkonku ya bukebikebi ya moyo. Bambi badi ne moyo badi batuludika mu bikondu bia ntatu. Bukokeshi bua buakuidi bua Nzambi budi kabidi pa buloba bua kubenesha bana benda.

Image
bena bukenji balongesha dîku

Ngenyi bua Kulongesha

Tshitupa etshi tshidi tshifila tshilejilu tshipepela bua ku kuambuluisha bua udilongolola bua kulongesha. Tshidi kabidi tshiangata bilejilu bia nkonku ne mabikila awudi mua kuenzela.

Pawudi udilongolola bua kulongesha, tangila mu disambila malu adinawu muntu yonsu ne majinga enda a mu nyuma. Pangadika tshidi mua kuikala ne diambuluisha dikola bua kulongesha. Dilongolola bua kumvuija miaku idi bantu kabayi mua kumvua. Longolola bilondeshila diba diwikala nadi, vuluka bua kulama malongesha a bikosu.

Sungula mifundu iwenzela pawudi ulongesha. “Tshishimikidi tshia Dilongesha” Tshitupa dia dilongesha didi ne mifundu miambuluishI ya bungi.

Tangila nkonku iwudi mua kuela pawudi ulongesha. Longolola mabikila awudi mua kufila adi mua kukankamika bantu bua kuteka mu tshienzedi.

Imanyina pa mabenesha adi Nzambi mulaya, ne tangalaja bujadiki bueba bua biwudi ulongesha.

Tshiwudi Mua Kulongesha Bantu mu Minuta 15–25

Sungula dilongesha dimua anyi a bungi adi alonda â bua kulongesha. Tshishimikidi tshia dilongesha dia nshindamenu yonsu ntshifidibua kunyima kua tshikepeshilu etshi.

Nzambi udi Tatu Wetu wa mu Diûlu wa Dinanga

  • Nzambi udi Tatu wetu wa mu Diûlu, ne tudi bana Benda Wakatufuka mu tshimfuanyi Tshienda.

  • Nzambi mutumanya muntu ku muntu ne mmutunanga.

  • Nzambi udi ne mubidi wa musunyi ne mifuba udi mujalama, mutumbishibua.

  • Nzambi musua kutubenesha ne ditalala ne tshiuwidi tshia disanka diashala bua tshiendelela.

  • Bualu Nzambi udi mutunanga, wakatuma Muanenda, Yezu Kilisto, bua kutusungila ku bubi ne ku lufu.

Nzambi udi ubuluila Lumu luimpa kupitshila ku Bambi mu Tshipungu Tshionsu

  • Nzambi udi ubikila bambi bua kuikala bamuimanyinyi pa buloba.

  • Ku kala Nzambi wakabikila bambi bumudi Adama, Noa, Abalahama, ne Mose.

  • Muambi udi ne moyo udi upeta dibuluila dia kudi Nzambi bua kulongesha ne kutulombola lelu.

Mudimu ne Bupikudi bia Yezu Kilisto pa Buloba

  • Yezu Kilisto udi Muana wa Nzambi.

  • Mu mudimu wenda pa buloba, Yezu wakalongesha lumu luimpa luenda ne wakashindika Ekelezia wenda.

  • Yezu wakabikila Bapostolo dikumi ne babidi ne kubapaye bukokeshi bua kulombola Ekelezia wenda.

  • Ku ndekelu kua moyo wenda, Yezu wakatusungila ku bubi ku dikenga dienda mu budimi bua Getesemane ne diba dia dipopibua ku mutshi mutshiamakana. Kunyima kua lufu lua Yezu, wakabika ku lufu.

  • Kupitshila ku mulambu wa bupikudi wa Yezu Kilisto, tudi mua kufuidibua lusa ne kutokeshibua ku mibi yetu patudi tukudimuna mutshima. Tshidi tshituadila ditalala ne tshitupepejila bua tuetu kupingana kumpala kua Nzambi ne kupeta tshiuwidi tshia disanka.

  • Kupitshila ku Dibika ku Lufu dia Yezu, netubishibua ku lufu kunyima kua difua dietu. Tshidi tshiumvuija ne nyuma ne mubidi bia muntu yonsu nebisangishibua ne yonsu wa kutudi neikala ne moyo bua kashidi.

Dilekela Ditaba

  • Kunyima kua lufu lua Bapostolo, kuakalua dijimija dinena dia bulelela ne Ekelezia wa Yezu Kilisto.

  • Mu tshikondu atshi, bantu bakashintulula malongesha a bungi a lumu luimpa. Bantu bakashintulula kabidi milulu ya buakuidi, bumudi ditambula. Bukokeshi bua buakuidi ne Ekelezia bivua Yezu mushikika kabivua kabidi pa buloba to.

Dipinguluja dia Lumu Luimpa lua Yezu Kilisto kupitshila ku Joseph Smith

  • Joseph Smith uvua ukeba bua kumanya Ekelezia uvua mulelela wa Nzambi bua ne udi mua kumulamata. Tatu wa mu Diûlu ne Yezu Kilisto bakamumuenekela mu 1820. Tshikuma etshi tshidi tshibikidibua ne Tshimônyi tshia Kumpala.

  • Nzambi wakabikila Joseph Smith bua kuikala muambi, amu muvuaye mubikila bambi bikondu bishala.

  • Lumu luimpa lua Yezu Kilisto luvua lupingulujibua kupitshila ku Joseph Smith.

  • Bakuabu batumibua bakapinguluja buakuidi, Joseph wakapeta bukokeshi bua kulongolola Ekelezia wa Yezu Kilisto.

  • Yezu Kilisto udi utungunuka ne kulombola Ekelezia wenda kupitshila ku bambi ne bapostolo badi ne moyo.

Mukanda wa Molomo: Bujadiki Bukuabu bua Yezu Kilisto

  • Mukanda wa Molomo udi mupiku wa mifundu mifunda mu bikondu bia kala kudi bambi ba mu Amelika wa kala. Joseph Smith wakawukudimuna ku dipa ne ku bukola bua Nzambi.

  • Pamua ne Bibilia, Mukanda wa Molomo udi ufila bujadiki bua mudimu wa Yezu, malongesha, ne bukenji buenda bu Mupandishi wetu.

  • Tudi mua kusemena pabuipi ne Nzambi ku dibala dia Mukanda wa Molomo ne mu dinemeka dia malongesha awu.

  • Tudi mua kumanya ne Mukanda wa Molomo udi dîyi dia Nzambi kudimubala, kudimunanyina meji, ne disambila buawu. Ngenzelu ewu neatuambuluisha bua tuetu kumanya ne Joseph Smith uvua muambi.

Kusambila bua Kumanya Bulelela kupitshila ku Nyuma wa Tshijila

  • Disambila didi muyuki wa bantu pankatshi pa Nzambi ne bana benda.

  • Kupitshila ku disambila dilelela, tudi mua kumanya ne mukenji wa Dipinguluja dia Lumu Luimpa Lua Yezu Kilisto udi mulelela.

  • Patudi tusambila, Nyuma wa Tshijila udi utulongesha ne utujadikila bulelela.

Image
bena bukenji balongesha nsongaluma

Nkonku Iwudi Mua Kukonkesha Bantu

Nkonku idi ilonda idi mikala bilejilu biwudi mua kukonkesha bantu. Nkonku eyi idi mua kukuambuluisha bua kuikala ne miyuki miumvuika ne kumvua majinga ne muenenu wa muntu.

  • Tshiuwudi witaba pa Nzambi ntshinyi?

  • Mushindu kayi udi udiumvua pabuipi ne Nzambi mua kukuambulusha?

  • Tshiuwudi mumanya pa Yezu ntshinyi? Mushindu kayi udi moyo wenda ne malongesha enda bikukoka?

  • Mushindu kayi udi mua kupeta mandamuna malenga mu buloba bua tshibuejakaji lelu?

  • Mushindu kayi udibi mua kukuambuluisha bua kumanya ne kudi muambi udi ne moyo pa buloba lelu?

  • Ukatu mumvua bua Mukanda wa Molomo? Tudi mua kuabanyangana buatshinyi udi ne mushinga?

  • Udi mua kutangalaja ditaba dieba pa disambila? Tudi mua kutangalaja ditaba dietu pa disambila?

Mabikila Awudi Mua Kutuala

  • Neukonka Nzambi mu disambila bua akuambuluisha bua umanya ne bitudi balongesha mbilelela anyi? (Tangila “Muenenu wa Malongesha: Disambila” mu tshitupa tshia ndekelu tshia dilongesha edi.)

  • Neuya mu ekelezia mu Dialumingu edi bua kulonga bia bunyi pa bitudi balongesha anyi?

  • Neubala Mukanda wa Molomo ne neusambila bua kumanya ne udi dîyi dia Nzambi anyi? (Udi mua kufilaku shapita anyi kanungu misunguluka.)

  • Neulonda tshilejilu tshia Yezu ne neutambuishibua anyi? (Tangila “Dikila bua kutambushibua ne Kujadikibua,” didi didianjidila katataka dilongesha edi.)

  • Tudi mua kuangata diba bua dikumbula dietu dialua anyi?

Tshishikaminu tshia Dilongesha

Tshitupa etshi tshidi tshifila dilongesha ne mifundu biwudi mua kulongesha ne kukankamika dimanya dieba ne bujadiki bua lumu luimpa ne kuambuluisha bua kulongesha.

Image
dîku

Nzambi udi Tatu Wetu wa mu Diûlu wa Dinanga

Nzambi udi Tatu wetu wa mu Diûlu, ne tudi bana benda Wakatufuka mu tshimfuanyi Tshienda. Udi ne mubidi wa musunyi ne mifuba udi mujalama, mutumbishibua ulengibua bu wa muntu (Dilongesha ne Bipungidi 130:22).

Nzambi mmutumanya muntu ku muntu ne mmutunanga bipita ngumvuilu wetu. Udi umvua ntatu yetu, tunyinganyinga, ne mateketa etu, ne Udi utupesha dikuatshisha ku biobi. Udi usanka mu kuya kuetu kua kumpala ne neatuambuluisha bua kuenza masungula mimpa. Udi musua kuyukila netu, ne tudi mua kuyukila nenda kupitshila ku disambila.

Nzambi wakatupesha dimanya edi pa buloba bua ne tudi mua kulonga, kukola, ne kulua bu yeya. Ne dinanga dijalama, musua bua tualukila kudiyi kunyima kua lufu luetu. Nansha nanku, katuena mua kudienzela tshiotshietshi. Bualu Nzambi udi mutunanga, uvua mutuma Muanenda, Yezu Kilisto, bua kutusungila. “Bualu bua Nzambi wakatamba kusua ba pa buloba, yeye wakabapa Muanenda mulela umuepela,… bua buloba bujima bupandishibua buenda.” (Yone 3:16–17).

Nzambi musua kutubenesha ne ditalala ne tshiuwidi tshia disanka diashala bua tshiendelela. Wakafila dilongolola didi ditupesha mushindu bua kupeta mabenesha â. Dilongolola edi didi dibikidibua ne dilongolola dia lupandu (tangila dilongesha 2).

Dilonga dia Mifundu

Longa Bia bungi pa Nshindamenu Ewu

  • Buludiki bua Mifundu: “Father in Heaven,” “God, Godhead

  • Gospel Topics: [Biena bualu bia Lumu luimpa]: “God the Father [Nzambi Tatu]

Image
Mose ne mabua a biamua, kudi Jerry Harston

Nzambi udi ubuluila Lumu luimpa kupitshila ku Bambi mu Tshipungu Tshionsu

Bambi Badi Bimanyinyi ba Nzambi pa Buloba

Mushindu umua wa mushinga udi Nzambi uleja dinanga dienda buetu, udi mu dibikila bambi, dibapesha bukokeshi bua buakuidi, ne dibapesha meji bua kuakula buenda. Bambi badi bimanyinyi ba Nzambi pa buloba. Muambi Amosa wa Dipungila Dikulukulu wakafunda ne “Mukalenga kena wenza bualu, kadi kayi muanji kubuluila musokoku wenda kudi bena mudimu benda bambi” (Amosa 3:7). Amua a ku mabenesha atudi tupeta kudi bambi adi maleja kuinshi eku.

Bajadiki ba Yezu Kilisto. Bambi badi bajadiki basunguluka ba Yezu Kilisto, bajadika buenda bu Mupandishi ne Musungidi.

Malongesha Bambi badi bapeta bulombodi kudi Nzambi bua kutuambuluisha bua kujingula buimpa ne bubi. Badi batulongesha bua kutumikila mikenji ya Nzambi ne kukudimuna mutshima patudi tupona kakesa. Badi bajukula bubi ne batudimuisha bua bipeta biabu.

Malongesha a bambi adi atubandisha kudi Nzambi ne atuambuluisha bua kupeta mabenesha adiyi musua buetu. Bukubi buetu bunena budi mu meyi a Mukalenga mafila kupitshila kudi bambi benda.

Bukokeshi bua Buakuidi Muambi wa matuku â udi muena buakuidi udi ulombola pa buloba. Buakuidi budi bukokeshi ne bukola bia Nzambi. Muambi udi ne bukokeshi bua kuakula ne kuenza mu dina dia Nzambi bua lupandu lua bana benda.

Dilombola dia Ekelezia. Ekelezia wa Yezu Kilisto udi muibakibua pa tshishimikidi tshia bambi ne bapostolo (tangila Efeso 2:19–20; 4:11–14).

Bambi ba mu Bikondu bia Kala

Adama uvua muambi wakumpala pa buloba. Nzambi wakamubuluila lumu luimpa lua Yezu Kilisto ne kumupeshaye bukokeshi bua buakuidi. Adama ne Eva bakalongesha bana babu malelela â ne kubakankamika bua bakolesha ditabuija ne bateka mu tshienzedi lumu luimpa.

Ndekelu ndelanganyi ya Adama ne Eva bakatombokela ne kubenga lumu luimpa. Etshi tshidi tshilombola ku dibangu didi dibikidibua ne dipambuka anyi dilekela ditaba. Padi dipambuka ditangalaka, Nzambi udi umbusha bukokeshi bua buakuidi buenda budi ne mushinga bua kulongesha ne kulombola milulu ya lumu luimpa.

Dipungila Dikulukulu didi dilonda mishindu ya bungi ya dipambuka ditangalaka. Bua kujikija bipolu ebi, Nzambi wakolola tshianza kudi bana benda mu dibikila dia muambi mukuabu. Wakabuluila kabidi malelela a lumu luimpa kudi bambi aba ne kubapesha bukokeshi bua buakuidi. Bamua ba ku bambi aba bavua Noa, Abalahama, ne Mose. Diakabi, mu mishindu miambulula mu bula bua bikondu, bantu bakabenga amu bambi ne kulekela ditaba.

Dilonga dia Mifundu

Longa Bia bungi pa Nshindamenu Ewu

  • Buludiki bua mu Mifundu: “Muambi

  • Gospel Topics:[Biena bualu bia Lumu luimpa]: “Prophets [Bambi],” “Restoration of the Church [Dipinguluja dia Ekelezia]

Image
O My Father [Tatu Wanyi], kudi Simon Dewey

Mudimu ne Bupikudi bia Yezu Kilisto pa Buloba

Yezu Kilisto udi Muana wa Nzambi. Yezu ne Bupikudi buenda badi munkatshi mua dilongolola dia Nzambi. Bupikudi buenda budi buangata kukenga kuenda mu Budimi bua Getesemane ne kabidi kukenga ne kufua kuenda pa mutshi mutshiamakana, ne Dibika ku Lufu dienda.

Katshia ku tshikondu tshia Adama ne Eva, bantu bavua bindila ne ditekemena dionsu dilua dia Yezu Kilisto bu Mupandishi ne Musungidi wabu. Tatu wa mu Diûlu wakatuma Yezu pa buloba kukadi bidimu bisambuka 2.000.

Yezu wakasomba ne moyo mujalama, kayi bubi. Wakabalongesha lumu luimpa luenda ne kushikika Ekelezia wenda. Wakabikila Bapostolo dikumi ne babidi ne kubapeshaye bukokeshi bua buakuidi bua balongesha ne kukumbaja milulu ya tshijila bu mudi ditambula. Wakabapesha kabidi bukokeshi bua kulombola Ekelezia wenda.

Ku ndekelu kua moyo wenda, Yezu wakatusungila ku bubi ku dikenga dienda mu Getesemane ne diba dia dipopibua dienda ku mutshi mutshiamakana. Kupitshila ku mulambu wa bupikudi wa Yezu Kilisto, tudi mua kutokeshibua ku mibi yetu patudi tukudimuna mutshima. Tshidi tshitupepejila bua tuetu kupingana kumpala kua Nzambi ne kupeta tshiuwidi tshia disanka.

Kunyima kua Yezu mupopibua ku mutshi mutshiamakana, wakabika ku lufu, mmutshimuna lufu ku bukola bua Tatu wa mu Diûlu. Bualu bua Dibika ku Lufu dia Yezu, yonsu wa kutudi neabika ku lufu kunyima kua lufu luetu. Tshidi tshiumvuija ne nyuma ne mubidi bia muntu yonsu nebisangishibua, ne yonsu wa kutudi neikala ne moyo bua kashidi mu mubidi mujalama ne mubishibua ku lufu. (Tangila “Bupikudi bua Yezu Kilisto” mu dilongesha 2.)

Image
Muambi Joseph Smith

Muambi Joseph Smith wakalongesha ne, “Nshindamenu ya tshishimikidi tshia ntendelelu wetu bidi bujadiki bua bapostolo ne bua bambi pa bidi bitangila Yezu Kilisto, wakafua, wakajikibua, ne wakabika dituku disatu, ne wakabanda mu diûlu; ne bintu bikuabu bionsu bidi ku ntendelelu wetu bidi bikumbajilu” (Teachings of Presidents of the Church: Joseph Smith [2007], 49).

Dilonga dia Mifundu

Longa Bia bungi pa Nshindamenu Ewu

  • Buludiki bua mu Mifundu: “Jesus Christ,” “Atone, Atonement

  • Nkonga Miaku ya mu Bibilia: “Bupikudi

  • Gospel Topics: [Biena bualu bia Lumu luimpa]: “Jesus Christ [Yezu Kilisto],” “Atonement of Jesus Christ [Bupikudi bua Yezu Kilisto]

Dilekela Ditaba

Kunyima kua lufu lua Yezu Kilisto, Bapostolo benda bavua basua kulama dilongesha dikezuka dia Yezu ne kukuba bulongolodi mu Ekelezia. Kadi, bidimba bia Ekelezia bia bungi biakabenga Bapostolo ne dilongesha divua Yezu mulongesha.

Kunyima kua Bapostolo bashipibua, kuakalua dimijija dinena dia lumu luimpa ne Ekelezia wa Yezu Kilisto. Dilekela ditaba edi didi dibikidibua ne Dipambuka Dinena. Bua tshiotshi etshi, Nzambi wakumbusha bukokeshi bua buakuidi pa buloba. Dijimija edi didi diangata bukokeshi budi bujingibua bua kulombola Ekelezia. Bu tshipeta, Ekelezia uvua Yezu mushikika kavua kabidi pa buloba to.

Mu tshikondu atshi, bantu bakashintulula malongesha a bungi a lumu luimpa. Dimanya dia bungi pa bulelela bua bumuntu bua Tatu wa mu Diûlu, bua Yezu Kilisto, ne bua Nyuma wa Tshijila bivua binyanguka anyi bijimina. Bantu bakashintulula kabidi milulu ya buakuidi, bumudi ditambula.

Nkama ya bidimu mipita, baluma ne bakaji mu dikeba dia bulelela bakateta bua kulongolola malongesha ne ngezelu bivua bikala bishintulula. Bakakeba butoka bunena bua nyuma, ne bamua ba ku bobu bakakula bua dijinga dia dipinguluja dia bulelela. Ku dienzeja kuabu kuakalombola ku dilongolola dia ekelezia ya bungi.

Tshipolu tshia diba etshi tshiakafikisha ku divula dia bualu bua budishikaminyi bua ntedelelu, buvua bunzulula njila bua Nzambi kupinguluja bulelela ne bukokeshi.

Bambi ne bapostolo bavua bamana kuakula bua dilekela dia ditaba (tangila 2 Tesalonike 2:1–3 Bavua bamana kuakula kabidi ne lumu luimpa ne Ekelezia wa Yezu Kilisto ne bikala mua kupingulujibua pa buloba (tangila Bienzedi 3:20–21). Bu koku kakuyi dilekela ditaba, dipinguluja kadivua mua kuikala dijingibua to.

Dilonga dia Mifundu

Longa Bia bungi pa Nshindamenu Ewu

Dipinguluja dia Lumu Luimpa lua Yezu Kilisto kupitshila ku Joseph Smith

Tshimônyi tshia Kumpala ne Dibikila dia Joseph Smith bu Muambi

Mu nkama ya bidimu pavua tshiuwidi tshia lumu luimpa lua Yezu Kilisto katshiyi pa buloba, Tatu wa mu Diûlu uvua mutungunuka ne koluela bana benda bianza. Mu bula bua tshikondu, Wakalongolola mushindu wa bobu kubeneshibua kabidi ne tshiuwidi tshia lumu luimpa luenda. Pavua mianda mikumbana, Wakabikila Joseph Smith bu muambi kupitshila kudiye lumu luimpa ne Ekelezia wa Yezu Kilisto bivua mua kupingulujibua.

Joseph Smith uvua musombela mu Esta wa Etats-Unis ku tshikondu tshinena tshia divula dia ntendelelu. Bidimba bia dîku dienda bivua bidifila kudi Nzambi ne bivua bikeba bulelela. Ekelezia ya bungi ivua idingisha bua kuikala ne bulelela, ne Joseph wakajinga bua kumanya wepi wa kuyoyi uvua mulelela (tangila Joseph Smith—Muyuki 1:18). Bibilia udi ulongesha ne kudi “Mukalenga umua, ditabuija dimua, ditambula dimua” (Efeso 4:5 Muvua Joseph uya mu ekelezia ya bungi, kadi uvua mu tshibuejakaja pa umua wa kubuela. Wakamba pashisha ne:

“Dibuejakaja ne dikokangana biakadiunda munkatshi mua ntendelelu mishilangana, ne kabiakakumbana bu mumvua nsonga … bua kufika ku dijadika pa uvua mulelela ne uvua wa mafi. …

“Munkatshi mua mvita eyi ya miaku ne ngenyi ya diyoyi, nankadiambila ne: Ntshinyi tshidi ne bua kuenzeka? Ntshisumbu kayi mu bisumbu ebi tshidi tshilelela; anyi, biobi bionsu mbia mafi anyi? Bikala tshimua tshia ku biobi tshidi tshilelela, tshiepi, ne mushindu kayi ungatshimanya?” (Joseph Smith—Muyuki 1:8, 10).

Bu mudi bantu ba bungi, Joseph Smith uvua kabidi ne nkonku pa lupandu lua anyima wenda. Wakajinga bua mibi yenda ibuikidibua ne bua kuikala mukezuka kumpala kua Nzambi. Bu muvuaye ukeba bulelela munkatshi mua ekelezia mishilanga, wakabala mu Bibilia, “biapanga umua wa kunudi meji, âlomba kudi Nzambi udi upa bonsu ne mutshima mutoka kayi ukontonona; neamupebu.” (Yakobo 1:5).

Kupitshila ku mufundu ewu, Joseph wakapangadika bua kulomba Nzambi tshia yeya kuenza. Mu tshibangishilu tshia 1820, wakaya mu tshipuka tshia mitshi tshivua pabuipi ne ku nzubu wenda ne kutuaye binu mu disambila. Kudi milubu inayi ya tshimônyi idi ilonda, mifunda kudi Joseph Smith anyi kudi bafundi ku bulombodi buenda (tangila Gospel Topics Essays [Didikija dia Biena Bualu bia Lumu Luimpa], “First Vision Accounts [Milubu ya Tshimônyi tshia Kumpala]”). Mu mulubu muitaba bu mufundu, wakumvuija tshivua tshimufikila nunku:

Image
Tshimônyi tshia Kumpala, kudi Linda Christensen ne Michael T. Malm

Ngakamona dikunji dia bukenka buludi pa mutu wanyi, bupita kukenka kua diba, buakapueka biteketa tô ne mua kaponabu pa mutu wanyi. … Pakasomba bukenka pamutu wanyi, ngakamona Bantu babidi, bavua bukenka ne butumbi bupita diumvuija, bimana ku mutu kuanyi mu lupepela. Umua wa ku bobu wakakula kudiye, umubikila mu dina dienda wamba mu kuleja mukuabu ne—Ewu udi Muan’anyi Musuibue. Umuteleja!” (Joseph Smith—Muyuki 1:16–17).

Mu tshimônyi etshi, Nzambi Tatu ne Muanenda, Yezu Kilisto, bakamuenekela Joseph Smith. Mupandishi wakamuambila bua kabuedi nansha mu umua wa ku ekelezia to.

Mu mulubu mukuabu wa tshimônyi etshi, Joseph udi utangalaja ne Mupandishi wakamuambila kabidi ne: “Mibi yeba mifidibua lusa. … Mona Ndi muikala Nzambi wa butumbi. Mvua mupopibua pa mutshi mutshiamakana bua ba pa buloba bonsu badi bitabuija mu dina dianyi bikala ne moyi wa tshiendelela.”

Kuyima kua tshimônyi, Joseph wakaleja, “Anyima wanyi uvua muwujibua ne dinanga, ne matuku a bungi mvua ngumvua disanka dinena ne Mukalenga uvua nanyi ” (Joseph Smith Muyuki, pabuipi ne Eté wa 1832, 3, josephsmithpapers.org; Difunda ne bitudilu bia buena lelu).

Kupitshila ku tshimônyi etshi, Joseph Smith wakalua mujadiki wa Yezu Kilisto ne wakalonga malu malelela a mushinga pa bunzambi. Tshilejilu, wakalonga ne Tatu wa mu Diûlu ne Yezu Kilisto badi bashilangana. Pakamubikilabu mu dina dienda, wakalonga ne mbamumanya yeye muina. Pakambilabu Joseph ne mufuidibua lusa, yeya wakalonga ne Nzambi uvua muena lusa. Dimanya edi diakamuwuja ne disanka.

Bu muvua Nzambi muenza ne bambi ba bungi bakala, wakabikila Joseph Smith bua kuikala muambi kupitshila ku yeya tshiuwidi tshia lumu luimpa tshivua mua kupingulujibua pa buloba. Dipinguluja edi didi muakuambuluisha bana ba Nzambi bua bapeta disanka pa buloba apa ne mu muaba walua—bionsu ebi kupitshila ku Yezu Kilisto.

Dipinguluja dia Bukokeshi ne Nsapi bia Buakuidi

Image
Upon You My Fellow Servants [Pa Mutu Penu Bena dianyi Basadidi], kudi Linda Curley Christensen ne Michael Malm

Panyima pa dimueka dia Tatu ne Muana, batumibua bakuabu ba mu diûlu bakatumibua kudi Joseph Smith ne muena dienda Oliver Cowdery. Yone Mutambuishi wakamueneka mu muntu mubika ku lufu ne kubambika Buakuidi bua Alona ne nsapi yabu kudibu. Buakuidi bua Alona budi buangata bukokeshi bua kutambuisha.

Image
Dîyi dia Petelo, Yakobo, ne Yone, kudi Welden C. Andersen

Mutantshi mupita, Petelo, Yakobo, ne Yone—basatu ba ku Bapostolo ba ntuadijilu ba Kilisto—bakamueneka bu bantu babika ku lufu ne kuambika Buakuidi bua Melekisedeke ne nsapi yabu kudi Joseph Smith ne Oliver Cowdery. Buakuidi ebu budi ne bukokeshi bua momumua ne buvua Kilisto mupesha Baposto benda ba kala.

Image
Image of Moses Elias and Elijah descending into the Kirtland temple and appearing to Joseph Smith.

Mu Ntempelu wa Kirtland, Moses, Eliase, ne Eliya bakamuenekela Joseph Smith ne Oliver Cowdery ne bakabapesha bukokeshi ne nsapi bia nsakidilu bivua ne mushinga bua kukumbaja mudimu wa Nzambi mu matuku a ndekelu. Mose wakafila nsapi ya disangisha dia Isalele. Eliase wakafila ya tshipungu tshia lumu luimpa lua Abalahama. Eliya wakafila nsapi ya bukola bua disuika. (Tangila Dilongesha ne Bipungidi 110:11–16; tangila kabidi Mukanda Munena wa Maludiki, 3.1.)

Bulongolodi bua Ekelezia

Joseph Smith uvua muludikibua bua kulongolola Ekelezia wa Yezu Kilisto kabidi pa buloba. Kupitshila kudiye, Yezu Kilisto wakabikila Bapostolo dikumi ne babidi.

Bambi ba mu Bibilia bavua bafunkuna tshikondu tshitudi bikala etshi bu ndekelu wa matuku anyi matuku a ndekelu. Tshidi tshikondu tshidi kumpala kua Kulua Kuibidi kua Yezu Kilisto. Ke bualu kayi Ekelezia udi ubikidibua ne Ekelezia wa Yezu Kilisto wa Bansantu ba Matuku a Ndekelu (tangila Dilongesha ne Bipungidi 115:3–4; tangila kabidi 3 Nefi 27:3–8).

Bambi ne Bapostolo ba Moyo ba Lelu

Bu muvua Yezu mubikila Bapostolo diba dia mudimu wenda wa tshifuaka bua kulombola Ekelezia wenda, mmubikila Bapostolo bua kumulombola lelu. Bulombodi Bukulu bua Kumpala ne mpuilu wa Bapostolo Dikumi ne Babidi badi bambi, bamonyi, ne babuluidi.

Amu Mupostolo mukulumpa ke udi ubikidibua ne muambi bualu udi ulombola Ekelezia mujima ne yeya nkayenda mupeshibua bukokeshi bua kuakula bua Mukalenga. Udi mupinganyi muanyishibua wa Joseph Smith. Yeya ne Bapostolo badiku mpidiewu badi bangata bukokeshi buabu kudi Yezu Kilisto mu bulondanganyi kabuyi bukoseka bua kujidila kudi kubanga padi Joseph Smith mujidibua muinshi mua bianza bia batumibua ba ku diûlu.

Dilonga dia Mifundu

Longa Bia bungi pa Nshindamenu Ewu

Mukanda wa Molomo: Bujadiki Bukuabu bua Yezu Kilisto

Mukanda wa Molomo udi mupiku wa mifundu ya kala ya tshijila bumudi Bibilia. Bibilia udi ujadika bua Yezu Kilisto, ne Mukanda wa Molomo udi bujadiki buibidi bua mudimu wenda, malongesha enda, ne bukenji bua Mupandishi.

Joseph Smith uvua muludikibua kudi mutumibua wa ku diûlu ubikidibua ne Moloni, ku kakuna kavua miandiku ya kala mijikibua bua nkama ya bidimu. Muandiku ewu, uvua mufundisha pa bitata bia ngolo (mabeji a biamua), mikala ne mifundu ya bambi pa malanda a Nzambi ne bamua ba ku bantu ba kala ba mu Amelika. Joseph Smith wakakudimuna muandiku ewu ku dipa ne ku bukola bua Nzambi.

Bambi ba mu Mukanda wa Molomo bavua bamanya bua bukenji bua Yezu Kilisto ne bakalongesha lumu luimpa luenda. Kunyima kua dibika ku lufu dienda, Yezu wakamuenekela bantu aba ne wakabakumbula yeya muina. Wakabalongesha ne wakashindika Ekelezia wenda.

Mukanda wa Molomo udi utuambuluisha bua kusemena pabuipi ne Nzambi patudi tulonga, tumvua, ne tuteka malongesha â mu tshienzedi. Muambi Joseph Smith wakamba ne “muntu muluma [anyi mukaji] udi mua kusemena pabuipi ne Nzambi mu dinemeka malongesha a [mukanda], kupita a mukuabu mukanda onsu” (Teachings: Joseph Smith64).

Image
muntu muluma ubala

Bua kumanya ne Mukanda wa Molomo udi dîyi dia Nzambi, tudi dijinga ne kuwubala, kuwunanyila meji, ne kusambila buawu. Muambi wa mu Mukanda wa Molomo wakalaya ne Nzambi neyikala mua kutubuluila bulelela bua Mukanda patudi tusambila ne mutshima mulelela, dijinga dilelela, ne ditabuija mu Kilisto (tangila Moloni 10:3–5). Dilonga dia Mukanda wa Molomo didi ne mushinga bua dikudimuna dia moyo dia ntanta.

Patudi tubala Mukanda wa Molomo ne tusambila buawu, tudi tulonga malelela pa Yezu Kilisto ikala mua kubenesha nsombelu wetu. Netufika kabidi kudimanya ne Joseph Smith uvua muambi wa Nzambi ne lumu luimpa ne Ekelezia wa Yezu Kilisto bivua bipinguluja kupitshila kudiye.

Image
Mulombodi Mukulu Russell M. Nelson

“Ndi laya ne panudi nulonga Mukanda wa Molomo dituku dionsu, nenuenza mapangadika malenga—dituku dionsu. Ndi laya ne panudi nunana meji pa binudi nulonga, madidishi a ku diûlu neunzuluka, ne nenupeta mandamuna ku nkonku yenu ne buludiki bua moyo wenu. Ndi laya ne nenu badina nkayenu ku dituku ne dituku mu Mukanda wa Molomo, nudi mua kuepuka ku bubi bua ku dituku” (Russell M. Nelson, “The Book of Mormon: What Would Your Life Be Like without It?Liahona, Nov. 2017, 62–63).

Dilonga dia Mifundu

Longa Bia bungi pa Nshindamenu Ewu

  • Buludiki bua mu Mifundu: “Mukanda wa Molomo

  • Gospel Topics: [Biena bualu bia Lumu luimpa]: “Book of Mormon [Mukanda wa Molomo]

Image
mukaji usambila

Sambila bua Kumanya Bulelela kupitshila ku Nyuma wa Tshijila

Bualu Nzambi udi Tatu wetu, Yeya neatuambuluisha bua tumanya bulelela. Tudi mua kumanya ne mukenji wa Dipinguluja dia lumu luimpa lua Yezu Kilisto udi mulelela patudi tubala Mukanda wa Molomo ne tusambila Nzambi. Patudi tusambila ne ditabuija ne dipangadika dia bushuwa, neatuandamuna ku nkonku yetu ne netuludika mu nsombelu yetu.

Nzambi udi wandamuna pa tshibidilu masambila etu kupitshila ku Nyuma wa Tshijila. Patudi tusambila, Nyuma wa Tshijila udi utulongesha ne utujadikila bulelela. Mayukilangana a ku Nyuma wa Tshijila adi ne bukola. Adi atufikila pa tshibidilu bu dijadika dia ditalala kupitshila ku ngumvuilu, meji, ne dimona (tangila 1 Bakalenga 19:11–12; Helamana 5:30; Dilongesha ne Bipungidi 8:2).

Kutamba kulonga mifundu (nangananga Mukanda wa Molomo), kuya kua mu tshisangilu tshia biadidia bia tshijila lumingu lonsu, ne disambila dilelela, bidi bituambuluisha bua kumvua bukola bua Nyuma wa Tshijila ne kujandula bulelela.

Dilonga dia Mifundu

Longa Bia bungi pa Nshindamenu Ewu

  • Buludiki bua mu Mifundu: “Disambila

  • Bible Dictionary [Nkonga Miaku wa Bibilia]: “Prayer

  • Gospel Topics [Biena bualu bia Lumu luimpa]: “Prayer [Disambila]

Ndejelu wa Dilongesha Dikesa anyi Dikumbana

Ndejelu udi ulonda udi tshilejilu tshipepela tshia tshiwudi mua kulongesha muntu pawudi muikala amu ne diba dikesa. Pawudi wenzela ndongamu ewu, sungula nshindamenu umua anyi ya bungi bua kulongesha. Tshishimikidi tshia dilongesha dia nshindamenu yonsu ntshifidibua kumpala mu dilongesha.

Pawudi ulongesha, ela nkonku ne teleja. Tuala mabikila adi mikala mua kuambuluisha bantu bua balonga mushindu udibu mua kusemena pabuipi ne Nzambi. Dibikila dimua dia mushinga didi bua muntu atutakena neba kabidi. Bula bua dilongesha budi bulondeshila nkonku iwudi wela ne ntema yiwenza.

Image
bena bukenji bakula ne muntu muluma

Tshiwudi Mua Kulongesha Bantu mu Minuta 3–10

  • Nzambi udi Tatu wetu wa mu Diûlu, ne wakatufuka mu tshimfuanyi tshienda. Mmutumanya muntu ku muntu ne mmutunanga. Mmusua bua kutubenesha ne ditalala ne tshiuwidi tshia disanka diashala bua tshiendelela.

  • Yezu Kilisto udi Muana wa Nzambi. Bukenji buenda buvua bua kutupepejilatshi bua tuikala bakezuka ku mibi yetu, tutshimuna lufu, ne tupeta moyo wa tshiendelela.

  • Nzambi udi ubikila bambi bua kuikala bamuimanyinyi pa buloba. Ku kala, wakabikila bambi bumudi Adama, Noa, Abalahama, ne Mose. Muambi udi ne moyo udi upeta dibuluila dia kudi Nzambi bua kulongesha ne kutulombola lelu.

  • Mu mudimu wa tshifuaka wa Yezu, Wakashikika Ekelezia wenda. Kunyima kua lufu lua Bapostolo, kuakalua dijimija dinena dia bulelela ne Ekelezia wa Yezu Kilisto. Bantu bakashintulula malongesha a bungi a lumu luimpa ne milulu ya buakuidi, bumudi ditambula.

  • Nzambi wakabikila Joseph Smith bua kuikala muambi, amu muvuaye mubikila bambi tshikondu tshishala. Tatu wa mu Diûlu ne Yezu Kilisto bakamumuenekela. Lumu luimpa lua Yezu Kilisto luvua lupingulujibua kupitshila ku diye.

  • Mukanda wa Molomo udi mupiku wa mifundu. Bumudi Bibilia, udi ujadika bua Yezu Kilisto ne utuambuluisha bua kusemena pabuipi ne Nzambi patudi tumubala ne tuteka malongesha awu mu tshienzedi. Joseph Smith wakawukudimuna ku dipa ne ku bukola bua Nzambi.

  • Kupitshila ku disambila dilelela, tudi mua kuyukilangana ne Nzambi. Tudi mua kumanya ne mukenji wa Dipinguluja dia lumu luimpa lua Yezu Kilisto udi mulelela.

Print