Wase 1

Bulataki ni Veika Eda Vakabauta

Sa dodonu me na dau vakamawe tiko ena noda bula e veisiga na noda lotu.

Na Bula nei George Albert Smith

Ni yabaki 34, a virikotora o George Albert Smith e dua na ituvatuva ni veika sa yalataka ka vakatoka me nona “ivakavuvuli vakataki koya”—e 11 na yavu sa yalataka me ivakarau ni nona bula:

“Meu nodra itokani o ira e sega tu na nodra itokani ka dau kune marau ena noqu veiqaravi ena vuku ni nodra gagadre na dravudravua.

“Au na dau sikovi ira na tauvimate kei ira era kune rarawa ka vakauqeti ira me ra gadreva na vakabauta me rawa kina na veivakabulai.

“Au na vakavuvulitaka na dina me ra kila ka ra vakalougatataki kina na kawatamata.

“Au na vakasaqarai koya sa lakosese ka tovolea meu kauti koya lesu tale mai ki na buladodonu ka mamarau.

“Au na sega ni segata meu vakasaurarataki ira na tamata me ra muria na noqu yavu ia, au na lomani ira me ra cakava na veika e dodonu.

“Au na bula vata kei ira na tamata tawavanua ka veivuke ena kena wali na nodra leqa me ra na marau kina ena nodra bula e vuravura.

“Au na levea na irogorogo ni itutu cecere ka vakayalolailaitaka na nodra veicavilaki na itokani sega ni dau veinanumi.

“Au na sega ni vakamavoataka na yalona e dua, e sega mada ga o koya e cakacala vei au, ia au na segata meu caka vinaka vua ka yaco me noqu itokani ko koya.

“Au na vakamalumalumutaka na itovo ka na basika kina na kocokoco kei na dauvuvu ka reki ena nodra qaqa na luvena na Tamaqu Vakalomalagi.

“Au na sega ni veimecaki kei na dua na tamata.

“Niu kila tu ni sa solia tu ki vuravura na Dauveivueti ni kawatamata na ituvatuva duadua ga ka taucoko kina na noda vakatorocaketaki ka da na marau dina kina eke ka vakakina ni sa oti eke, au nanuma ni sega walega ni dua na itavi ia e dua na galala veivakalougatataki meda wasea na dina oqo.”¹ [Raica na vakatutu 1 ena tabana 10.]

O ira era kilai Peresitedi Smith era vakadinadinataka ni a dau bula dina o koya me vaka na nona yavu. A wasea o Peresitedi Ezra Taft Benson, ka lewena voli na Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua ena gauna ko ya e dua na ka a yaco ka a yalodina kina o Peresitedi Smith ki na nona yalayala me dau “sikovi ira na tauvimate kei ira era kune rarawa ka vakauqeti ira me ra gadreva na vakabauta me rawa kina na veivakabulai”:

“Ena sega ni oti na noqu dau vakavinavinakataka na veisiko e dau vakayacora ki na neitou vale ena gauna au lako voli tu kina vakadaukaulotu yalomalumalumu. … Vakauasivi na noqu vakavinavinaka me baleta na veisiko ena dua na vakanomodi ni bogi ni sa voleka tu me ciba na luvei keirau lailai. E sega mada ga ni bau tukuni vua, ia a kunea o Peresitedi Smith na gauna me curu yani kina ki na neitou vale ka vakotora na ligana e uluna na luvei keirau lailai, ni roqoti voli e ligai tinana ena loma ni vica na auwa sa oti, ka yalataka kina ni na vakabulai. Oqori o Peresitedi Smith, sa dau kunea e veigauna na gauna me veivuke kina, vakauasivi vei ira na tauvimate, o ira era gadrevi koya vakalevu duadua.”²

E tukuna o Spencer W. Kimball e dua na ka a yaco ka vakaraitaki kina ena veika e vakayacora o Peresitedi Smith na nona yalodina me dau caka vinaka tikoga “vua e dua a cakacala [vua]”:

“A tukuni vei [Peresitedi Smith] ni dua e butako mai na nona qiqi na kote ni qiqi. A sega ni cudru, ia a sauma vakaoqo: ‘Au diva ga me tou kila o cei e butako, me rawa ni soli talega vua na itutuvi, de liliwa talega; kei na so talega na kakana, de viakana tu.’”³

E dua talega na daudidike a vola vakaoqo me baleti George Albert Smith: “Na nona lotu e sega ni ivunau walega. E sega ni vakasama walega. E levu cake na kena ibalebale vua mai na dua walega na ituvatuva totoka me vakasakiti. E uasivi cake mai na dua walega na vakasama ni bula. Ena dua na nona vakasama, na lotu sai koya na yalo e bula voli kina e dua na tamata, na yalo e cakava kina na veika eso, kevaka wale mada ga me tukuna kina e dua na vosa vakayalovinaka se solia e dua na bilo wai batabata. Sa dodonu me vakaimawe na nona lotu ena nona ivalavala. Sa dodonu me na basika ena veika matailalai ni bula e veisiga.”⁴

E dua vei rau na nona daunivakasala ena Mataveiliutaki Taumada, o Peresitedi J. Reuben Clark Jr., a umana vata na nona bula dokai o Peresitedi Smith ena veimalanivosa oqo: “E dua o koya vei ira na tamata e rawa ni o tukuna me baleti koya ni a bula me vaka na nona ivakavuvuli.”⁵

iVakavuvuli nei George Albert Smith

Na noda talairawarawa ki na kosipeli—sega walega ni noda lewena na Lotu—ena rawa kina ni da vakatokai meda Yalododonu.

Na sokalou ena Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai e bula yalataki, e dua na gagadre meda kilikili kaya kei koya eda a buli ena kena ivatuka kei koya sa solia vei keda na ka kecega … e yaga—na kosipeli i Jisu Karisito.⁶

Sa dua na ka talei meda vakila ni da lewena e dua na lotu era lewena se dodonu me ra lewena na yalododonu. E sega ni sa rauta walega me tu na yacada ena kena ivolatukutuku. Sa bibi meda bulataka na bula ena rawa kina ni da vakatokai meda Yalododonu, ia kevaka o na vakayacora oqori, o na marau. …

Ena nona lako mai ki vuravura o Jisu mai Nasareci ka tekivu me vunautaka na Kosipeli ni Matanitu, e lewevuqa, vakauasivi o ira na Farisi dau vakadonui ira ga, era a sega ni ciqoma na Nona itukutuku, ka ra kaya ni o ira na kawa i Eparaama ka ra tukuna ni na vakabulai ira ki na Matanitu ni Kalou na kedra isema.

A tukuna vei ira na iVakabula ni kevaka era sa kawa i Eparaama, era na cakava na cakacaka i Eparaama. [Raica na Joni 8:33–39.] Au na vinakata meu na tukuna vei ira na Yalododonu Edaidai, kevaka e kilikili meda vakatokai meda Yalododonu Edaidai, e baleta ni da bulataka tiko na bula ni yalododonu, na inaki ni kosipeli me na rawa kina vei keda. Sa tu na vuravura ena dua na ituvaki ka sa temaki tiko kina mai vua na meca ena dua na gauna balavu ka sa kacivaka tiko kina ni ka ga e gadrevi na vakabauta na Kalou, oqori na ka au rerevaka. Oqori e dua ga na nona ivadi na meca.⁷ [Raica na vakatutu 2 ena tabana 10.]

Na “Vakabauta vaka-Momani,” me vaka e vakatokai kina, sai koya na Kosipeli i Jisu Karisito, sa yaco kina me kaukauwa ni Kalou me ia kina na veivakabulai vei ira kece era vakabauta ka talairawarawa ki na kena ivakavuvuli. E sega ni o ira walega era sa kaya, na “Turaga, Turaga,” era na marautaka na veitokani ni Nona yalotabu ia ko ira ga era cakava na Lomana [raica na Luke 6:46].⁸

Niu wilika na Maciu 7:24 au kunea na veika oqo:

“Ia oqo, ko koya yadua sa rogoca na noqu vosa oqo ka cakava, kau na vakatautauvatataka kei na tamata vuku, sa tara na nona vale ena dela ni vatu:

“A sa tau mai na uca, ka coka mai na dobui, ka liwa na cagi, ka tabaka na vale ko ya; a sa sega ni bale, ni sa tauyavutaki ena vatu.

“Ia ko koya yadua sa rogoca na noqu vosa oqo, ka sega ni cakava, ena vakatautauvatataki kei na tamata lialia, sa tara na nona vale ena dela ni nuku:

“A sa tau mai na uca ka coka mai na dobui, ka liwa na cagi, ka tabaka na vale ko ya; a sa bale kina: ia na ka levu na kena bale.” [Maciu 7:24–27.]

E vica vei keda, ka vulica tiko na lomai Tamada, eda sa cakava tiko? E vica vei keda, ena veisiga yadua, eda sa vakadavora tiko na yavu ka tara tiko e dua na vale ka na vaka na cecere kei na rokovi ni kena ivatuka na noda iVakavuvuli? ‘Io, na tamata e vale ni Kalou, io na valetabu; ia na valetabu sa vakadukadukalitaki, ena vakarusa na Kalou na valetabu oqori.’ V&V 93:35 Sa solia vei keda ko Koya na vuku kei na yalomatua ka sivi ira cake na wekada. Na kila ka me baleta na bula taumada sa soli vei ira na Yalododonu Edaidai; meda kila ni noda sa mai tiko oqo e baleta ni da a dina ena noda bula taumada, ka sa soli vei keda na madigi meda rawata na bula tawamudu ena nona iserau na Tamada Vakalomalagi, ena noda dina ena bula oqo. Eda na sega ni lewai me vaka na nodra lewai na tacida kei na ganeda e vuravura, ia me vaka ga na veimadigi cecere ka a soli vei keda. Eda na wili vata kei ira era sa ciqoma na nona vosa na Turaga, o ira era sa rogoca na nona ivosavosa, ia kevaka eda vakayacora ena yaco vei keda na bula tawamudu ia kevaka e sega ena yaco kina na cudruvi.⁹

Meda vinaka cake me vaka e se bera vakadua ni bau yaco ena dua na gauna sa oti. Meda vakavouya na noda yalayala meda Yalododonu Edaidai dina sara, ka sega ni kena ivakatakarakaraka walega. … Au sega ni kila e dua na tamata me sega ni rawata me vakavinakataki koya cake mai na kena ituvaki ena gauna oqo, kevaka e lomana me cakava vakakina.¹⁰

E namaka vei keda na Tamada Vakalomalagi meda vakavakarau ka bula kilikiliki kaya na Nona veivakalougatataki sa yalataki tu.

Au sa cereka oqo na ika ruasagavulu karua ni iwase ni nona itukutuku o Maciu me baleta na nona ivakavuvuli na iVakabula, kau na wilika na italanoa vakatautauvata oqo:

“A sa vosa tale ko Jisu, ka tukuna vei ira na italanoa vakatautauvata, ka kaya,

“Sa tautauvata na matanitu vakalomalagi kei na dua na tui, ko koya sa cakava na magiti ni vakawati ni luvena tagane,

“A sa talai ira yani na nona tamata me ra lakovi ira ka sureti ki na kana magiti ni vakawati. …

“A sa qai curu mai na tui me raici ira era sa tiko me ra kana, a sa raica kina e dua na tamata sa sega ni vakaisulu ena isulu ni vakawati:

“A sa kaya vua, Noqu itau, e vakaevei ni ko sa curu mai kike ni sa sega vei iko na isulu ni vakawati? A sa vagagalu ga ko koya.

“Sa qai kaya na tui vei ira na nona tamata, dou vesuka, a yavana kei na ligana, ka kauti koya tani, ka biuta e tautuba, ena dau tagi kina ka vakasequruquru bati.

“E lewevuqa era sa kacivi ia e lewe lailai ga era digitaki.” [Raica na Maciu 22:1–3, 11–14.] …

… Oqo e dua na tamata ka lako mai ki na kana magiti ni vakawati, ia ni sa yaco mai na gauna sa raica na tui se na ivakavuvuli ni sega ni daramaka tu na isulu ni vakawati. E matata ni a vakalecalecava na kena bibi. A curu mai, sega tu ni vakarau, ka nanuma me mai vakaivotavota kina. A lako mai ko koya ki na kana magiti—era a sureti kece ki na kana magiti, ia au nanuma ni a dodonu me ra sa kila tiko ni na vakatarai ga me ra curu o ira era sa daramaka tu na kena isulu, e kurabui na tamata ko ya ni tarogi vua na taro se cava e curu yani kina ni vaka tu o ya.

E nanuma tu ko vuravura ni rawa ni lako mai ena gauna ga sa vakarau kina. O ira na luvena na Tamada era sega ni kila ni dodonu me vakayacori mada e dua na vakavakarau. Sa lawakitaki ira na meca me ra nanuma ni sega ni yaga me dua na vakavakarau, sa rauta e dua ga na ka e rawa, ia ena itukutuku e tukuna oqo na iVakabula ena italanoa vakatautauvata vei ira na nona itokani sa tukuni kina vei keda ni dodonu me dua na vakavakarau, ia kevaka e sega na vakavakarau oqori ena sega ni dua e vakatarai me vakaivotavota ena nona isolisoli uasivi cake na Tamada Vakalomalagi. Era okati talega kina na lewe ni Lotu oqo era nanuma tiko baleta ni ra sa sureti, ka ni sa tiko na yacadra ena ivolatukutuku ena kedra maliwa o ira era sa kacivi, sa sega tale ni dua na ka me ra cakava. … Era sa guilecava na Turaga ka ra sega ni vakarautaki ira ki na kana magiti sa sureti ira kina o koya.

Na Tamada Vakalomalagi e nona inaki meda vakarautaki keda ki na kana magiti ni vakawati se eda na sega ni vakatarai kina. E namaka vei keda meda tomana tiko na noda vakavodoka ki na noda vakanananu na dina, ka vakarabailevutaka na dina oqori vei ira kece na luvena ena gauna e basika kina na kena madigi. Na kena sa tu na yacada ena ivolatukutuku ni Lotu e sega ni vakadeitaka ni na dua na noda tikina ena matanitu vakasilesitieli. O ira walega e kilikili kaya na nodra bula me ra lewena na matanitu o ya era na kunea kina e dua na nodra tikina.

Ena loma ni ituvaki sega ni tudei oqo, na veilecayaki e tu oqo e vuravura, kevaka beka e dua na gauna meda dikevi keda kina, meda kila se da sa cakava tiko na ka e vinakata vei keda na Turaga, nikua sara ga na kena siga; kevaka beka me dua na gauna e dodonu meda vakadeitaki keda kina ni da sa tu ena sala ni bula tawamudu, oqo sara ga na kena gauna. E sega ni rawa ni da vakalaiva na madigi oqo. Ena sega ni vakalialiai na Kalou. Ni sa solia vei keda ko koya e dua na isolisoli, ni sa biuta mai vei keda e dua na veivakalougatataki, ni sa sureti keda meda vakaivotavota ena dua na kana magiti ka da qai vakalaiva, eda na vakadeitaka ni da na sotava na rarawa e dau yacovi ira era sega ni via ciqoma na nona veivakalougatataki na Turaga ni sa soli tu vei ira.¹¹

E sega ni rawa ni da bula tiko me vakataki vuravura ka qai namaka meda rawata na noda tikina ena Matanitu. E tukuna vei keda na Turaga ena imatai ni wase ni Vunau kei na Veiyalayalati, ena nona tukuna tiko me baleta na ca: ni sa sega sara ni vakadonuya na ivalavala ca [raica na V&V1:31]. Oqo na wainimate dredre, baleta ni so vei keda ena Lotu eda nanuma ni rawa ni da vakawalena na nona Kosipeli na noda Turaga kei na veika taumada ni Bula Tawamudu, meda qai rawata ga na vanua eda vinakata. E sega ni dina oqo. Ena tu vua na Turaga na loloma cecere, ia ena tu talega vua na lewa dodonu, kevaka eda vinakata e dua na veivakalougatataki e dua ga na sala meda rawata kina, o ya meda talairawarawa ki na ivakaro me rawa kina ni noda na veivakalougatataki o ya.¹² [Raica na vakatutu 3 ena tabana e 10.]

Kevaka eda sa vakayacora tiko na noda itavi kece sara, ena vakadinadinataki ena noda bula na noda vakabauta na kosipeli.

Ena loma ni yabaki sa oti, a noqu na galala meu sota ka veitalanoa me baleta na kosipeli kei ira eso na turaga era vakaitikotiko ena vanua oqo [Salt Lake City], era sega ni lewena na noda Lotu. E dua na turaga sa vakaitikotiko eke ena ruasagavulu na yabaki, e dua na turaga ka sega ni vakamelei rawa na nona bula, e dua na lewenivanua vinaka, ka daunibisinisi vakasakiti, e dua e dau yalovinaka ena vukudra na noda. E tukuna vei au o koya ni sa vakaitikotiko eke ena ruasagavulu na yabaki, ka sa vakadeitaka kina ni tautauvata na keda vinaka kei ira na wekada era lewena na veimatalotu tale eso; e sega ni raica rawa o koya e dua na keda duidui.

Au via tukuna vei kemuni, na taciqu kei na ganequ, oqori e sega ni veivakacaucautaki vei au. Kevaka e se sega ni vakavinakataki au cake na kosipeli i Jisu Karisito, au se bera ni vakatorocaketaki me vaka na kena dodonu, ka kevaka era se sega ni raica ena noda bula na wekada era sega ni lewena na Lotu ka ra sa tiko vata kei keda ena veiyabaki sa oti yani na vinaka e yaco mai na noda talairawarawa ki na ivakarao ni Kalou, sa gadrevi me dua na veisau e Isireli. …

… O sa cakava tiko li na nomu itavi? Eda sa cakava tiko li na cakacaka sa nuitaki keda kina na Turaga? Eda sa vakila tiko beka na icolacola e noda? Se eda sa kuitaki sobu tiko beka, ka lako vata voli kei na ua ka da nanuma tiko ni da na vakabulai ena siga mai muri?¹³

Eda sa vakatokai me tamata e nona na Kalou [raica na 1 Pita 2:9] baleta, de rairai, eda vakabauta taucoko sara na kosipeli i Jisu Karisito. …

Kevaka na nona taukeni keda na Kalou sa laki yacova na ivakatagedegede meda sa bula ena vosa kecega e lako mai na gusuna na Tamada Vakalomalagi [raica na V&V 84:44], eda sa na tamata vakalougatataki dina sara. Ia o keda, ena dua na kena ivakatagedegede levu, eda bula tiko ena ivakadinadina sa solia vei keda na noda Dauveivueti, ka da sa tamata vakalougatataki tiko kina me yacova mai oqo; ia eda na vakalougatataki vakalevu cake sara ka vakasaututaki kevaka eda na rawa ni qarava taucoko sara na noda itavi.

Sa noqu masu me na tiko vata kei keda na yalo ena rawa kina vei keda meda veiqaravi ena yalodina, me na vakamalumalumutaka na veitemaki e dau yaco mai vei keda na noda gadreva meda caka vinaka, ka vakakina, ena veivanua kecega eda na lako kina, era na daucikeva me ra vakacaucautaka na Tamada sa tiko mai lomalagi o ira era vakaraica tiko na noda ivalavala vinaka [raica na Maciu 5:16].¹⁴

Meda dikevi keda mada oqo. Eda sa cakava tiko beka na kena levu e dodonu meda cakava? Ia kevaka e sega, meda vuki lesu ka cakava vakavinaka cake. Kevaka eda sa cakava tiko me vaka na kena dodonu, kevaka eda sa dolele tiko yani ena veiyasana kecega meda caka vinaka vei ira na luvena na Tamada, eda na kauta mai vei keda na nona veivakalougatataki na Tamada sa kila na ka kecega, ka da na reki ena veika vinaka eda sa cakava eke. …

Meda yalomalumalumu ka dau masu, ka bula voleka vei Tamada Vakalomalagi, ka vakadinadinataka na noda vakabauta na Kosipeli i Jisu Karisito ena noda bula me vaka na kena ivakavuvuli. Meda vakadinadinataka na noda vakabauta na Kalou, kei na cakacaka sa solia ki vuravura ko Koya, ena bula dodonu ka tudei, ni sai koya oqori na ivakadinadina kaukauwa duadua e rawa ni da wasea me baleta na dina ni cakacaka oqo.¹⁵ [Raica na vakatutu 4 ena tabana e 10.]

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko vulica na iwase oqo se ni ko vakavakarau mo veivakavulici. Me ikuri ni veivuke, raica na tabana viii–x.

Ni ko railesuva tiko na ivakavuvuli nei Peresitedi Smith (tabana 1–2), vakasamataka mada eso na vakasama se ivakavuvuli o na vinakata mo muria ena nomu bula. Raica mo vola ena dua na nomu ivolaniveisiga.
Wilika taumada na imatai ni va na parakaravu ena tabana e 3. Na cava na kena ibalebale meda Yalododonu Edaidai? Na cava e rawa ni cakava e dua na itubutubu me vukea kina na luvedrau me vulica ka bulataka na bula ni dua na yalododonu?
Ni o wilika na iwase ka tekivu ena tabana e 5, vakasamataka na sala e rawa ni vakayagataki kina ena nomu bula na italanoa vakatautauvata ni kana magiti ni vakawati (raica talega na Maciu 22:1–14). Me vaka oqo, na cava o nanuma ni vakaibalebaletaki ena kana magiti ni vakawati? Era vakaibalebaletaki vei cei na vulagi sureti? Vakasamataka na veika e rawa ni o cakava mo “vakarautaki iko ki na kana magiti ni vakawati” (tabana e 6).
Wilika na iotioti ni parakaravu ni veivakavulici (ena tabana e 9) ka vakasamataka e dua o kila ka tu vua e dua na ivakadinadina kaukauwa ni kosipeli. E vakadinadinataki vakacava ena nona bula na tamata oqori na nona ivakadinadina? Vakasamataka na veika e rawa ni o cakava mo vakadinadinataka kina na nomu ivakadinadina.

iVolanikalou Veisemati: Maciu 7:16–23; Jemesa 1:22–25; 2:15–18; 1 Joni 2:3–6; Moronai 7:3–5; Vunau kei na Veiyalayalati 41:5

Veivuke ni Veivakavulici: “Me vukei keda ena noda veivakavulici mai na ivolanikalou kei na nodra vosa na parofita ni gauna oqo, sa vakarautaka na Lotu na ivolavakarau ni lesoni kei na iyaragi tale eso. E sega soti ni gadrevi na idusidusi se ivola veidusimaki tale eso” (Na Veituberi, Me iLutua ni Noda Bula: E Dua na iVurevure ni Veidusimaki me baleta na Veivakavulici ena Kosipeli [1999], 52).

“Ia oqo, ko koya yadua sa rogoca na noqu vosa oqo ka cakava, kau na vakatautauvatataka kei na tamata vuku, sa tara na nona vale ena dela ni vatu.”

“Kevaka eda sa dolele tiko yani ena veiyasana kecega meda caka vinaka vei ira na luvena na Tamada, e da na reki ena veika vinaka eda sa cakava eke.”