Wase 16

Na Vakamau kei na Bula Vakaitubutubu: Vakarautaka na Noda Matavuvale ki na Bula Tawamudu

Sa na rawa vei ira ena veimatavuvale me ra duavata ka veivuke ena tara cake ni matanitu ni Kalou ka vakaivotavota ena veivakalougatataki mai lomalagi, ni ra tuberi mai vei ira na itubutubu dauloloma ka bula dodonu.

Na Bula nei Wilford Woodruff

Erau a vakamau ko Wilford Woodruff kei Phoebe Whittemore Carter ena ika 13 ni Epereli, 1837, e Kirtland, Ohio. Ena loma ni nodrau bula vakawati taucoko, erau vosota kina e vuqa sara na veivakatovolei, ka rau tubu cake ena nodrau veidinadinati vakataki rau, vei ira na luvedrau, kei na matanitu ni Kalou. Ena dua na gauna vakaoqori e a yaco ena vulaibatabata ni 1838, rauta ni vo toka e lima na vula me qai kacivi o Wilford Woodruff ki na itutu vakaiapositolo. E a liutaka o Baraca Woodruff e dua na ilawalawa Yalododonu ena dua na ilakolako me ra soqoni vata yani kei ira na vo ni lewe ni Lotu, a tauvimate bibi sara na watina. E qai nanuma lesu kina vakaoqo:

“Ena ika 23 ni Noveba, e a tauvi Phoebe na watiqu, e dua na mosi ni ulu kaukauwa, ka qai yaco me matetaka ni mona. Sa toso cake tikoga e veisiga yadua na nona yaluma ni toso tiko na neirau ilakolako. Sa dua sara ga na gauna ca vua e dua na marama me vodo tiko ena dua na qiqi dreti ena ose ena dua na gaunisala sukusukura, ni vakararawataki tu me vakataki koya. Ena gauna vata oqori e a tauvimate levu tale tikoga kina na luvei keirau.”

Ena veisiga ka tarava, sa toro sobu tikoga na ituvaki ni bula nei Sisita Woodruff, e dina ga ni ratou a kunea eso na vanua me ratou cegu mada kina vakalailai ena nodratou ilakolako. E nanuma lesu kina vakaoqo o Baraca Woodruff: “Ena ika 3 ni Tiseba sa tu sara kina ena dua na itutu ca na bula nei watiqu. Au a qaravi koya voli ga ena siga taucoko o ya, ena siga ka tarava au sa lesu tale ki Eaton [e dua na koro voleka] me laki kauta mai eso na nona iyaya. E vaka me sa torosobu tikoga yani, ena yakavibogi erau sa qai veitalatala kina na yalona kei na yagona, ka sa qai takali yani.

“Era tucake wavokita na yagona na marama, ka tagi voli, au tucake tu ka raici koya yani ena lolosi. Sa tekivu me vodoki au na Yalotabu kei na kaukauwa ni Kalou me yacova sara, me qai kena imatai ni gauna ena nona tauvimate tu, me vakasinaita na yaloqu na vakabauta, e dina ni sa davo tu e mataqu me vaka e dua e sa mate.”

Ni a vakaukauwataki ena nona vakabauta, e a qai solia kina o Wilford Woodruff vua na watina e dua na veivakalougatataki vakabete. “Au vakotora na ligaqu e buradelana,” e kaya, “ena yaca i Jisu Karisito au qai vorata kina na kaukauwa ni mate kei na veivakarusai, ka vakaroti rau me rau lako tani mai vua, ka me curuma yani na yagona na yalo ni bula.

“E a lesu tale ki yagona na yalona, ka sa vakataucokotaki tale na nona bula mai na gauna ko ya; ka keimami qai nanuma me keimami vakacaucautaka taucoko na yaca ni Kalou, ka me keimami vakabauti koya ka muria na nona ivakaro.

“Ni yaco tiko na veika oqo vei au (me vaka e qai tukuna e muri na watiqu) e a biuta na yagona na yalona, ka raica o koya na yagona ni sa davo koto ena idavodavo, ka ra sa veitagicaki tiko na marama. E a vakaraici ira ka vakakina o au, ka raica talega na luvena lailai, ia ni sa vakaraica tu na veika oqo, erau qai curu yani ki na loma ni rumu e rua na tamata. … E qai kaya vua e dua vei rau na italai oqo ni rawa ni digitaka: me lako ka laki vakacegu ena vuravura ni yalo, se, kevaka e vinakata me lesu tale ki na yagona ka laki tomana tikoga na nona itavi e vuravura. Na kena ivakarau o ya, me vakadonuya me na tu e yasai watina, ka sotava vata kei koya na ogaoga, na veivakatovolei, na veika dredre kei na veivakararawataki ni bula ka na rawa ni kacivi me na sotava me yacova na ivakataotioti ena vuku ni Kosipeli. Ni raica yani na kedratou ituvaki na watina kei na luvena e qai kaya: ‘Io, au na vakayacora!’

“Ena gauna vata e tauca kina na lewa oqori sa curumi au na kaukauwa ni vakabauta, ia niu qaravi koya oti, sa curuma lesu tale na nona vale na yalona. …

“Ena mataka ni ika 6 ni Tiseba, sa kaya kina vei au na Yalotabu: ‘Tucake, ka tomana na nomu ilakolako!’ ia mai na loloma ni Kalou a rawa kina vua na watiqu me tucake ka vakaisulu ka lako yani ki na qiqi dreti, ka keimami a qai lako yani ena reki.”¹

Ena nona yalodina ki na nona yalayala, e a tu kina e yasai watina o Sisita Woodruff, ena veigauna sara mada ga e gadrevi kina me dau tu tani mai vei iratou na nona matavuvale ena veigauna babalavu eso, ena vuku ni nona itutu vaka-iApositolo. Ena ika 4 ni Me, 1840, ni veiqaravi tiko ena dua na kaulotu mai Igiladi, e a vakauta yani vua o watina e dua na ivola, ka kaya kina: “Au kila ni nona inaki na Kalou mo ni cakacaka ena nona were ni vaini; o koya au sa duavata kina kei na nona inaki ena veika oqo. Au a sega ni biu tu meu vosa kudrukudru se meu vakacauoca ena gauna o biuti au kina, ia au sa vakanamata tu ki na siga o ni sa na lesu tale mai kina ki vale ki na loma ni nomuni matavuvale, ena nomuni sa vakacavara vakavinaka na nomuni veiqaravi ena nomuni lomana ka rerevaka na Kalou. O dau tikotiko ga vata kei au niu lako ki na itikotiko vakatui ni loloma soli wale, kei na gauna au kerea kina na veitaqomaki kei na veivakalougatataki me baleti au kei ira na gone, kau kerea talega na kena me baleta na noqu itokani lomani, ka sa tu yawa mai vei au, io ki na dua na vanua tani, me vunautaka na taucoko ni kosipeli i Jisu Karisito.”²

Ena veigauna vakaoqori ni veitawasei, sa dau vakaraitaka talega o Peresitedi Woodruff na nona gagadre me baleta na nona matavuvale, ka salavata kei na nona yalayala me cakava na loma ni Turaga. Ena ika 3 ni Epereli, 1847, sa vakavakarau kina me lako vata kei ira na imatai ni kabani ni painia ki na Buca o Salt Lake. E a vola kina vakaoqo ena nona ivolaniveisiga: “Au se sega vakadua ni bau vakila na bibi ni icolacola ena noqu vakasama, ena veigauna au dau biuta kina na noqu matavuvale meu lako ena veiqaravi ni kaulotu, me vaka ena gauna oqo. Na noqu masu vua na Kalou sai koya me na tokoni au kei na noqu matavuvale me keitou na sota tale e vuravura me vaka sa dau vakayacora tiko mai ena vuqa na gauna ni veiqaravi vakaulotu e vuravura ena nona were ni vaini na Turaga.”³ Ni oti e va na siga eratou a vakaraici koya tu na nona matavuvale ena nona sa biuta mai na nodra itikotiko na Yalododonu e Winter Quarters, Nebraska. E a laki cegu vakalailai ena dela ni dua na tokaitua e sega ni yawa mai na itikotiko, e a raici iratou lesu tale kina vakadua na nona matavuvale ena nona ivakadodorairai.⁴

E reki o Wilford Woodruff ena nona kila ni rawa me na tawamudu na nona matavuvale. E a solia vua na dina oqo na igu me vosota kina na veika dredre ni bula. E a kaya kina, “Au dau vakasamataka vakalevu kevaka au na cakacaka tiko me yacova niu sa qase sara me vakataki Maciusela ke na rawa kina ki na noqu matavuvale me keitou na tiko ena lagilagi ena veivuravura tawamudu, sa na sauma vei au na mosi kece kei na rarawa ena rawa niu sotava ena vuravura oqo.”⁵ Na yalayala me baleta na matavuvale tawamudu sa laki manata sara vakalevu na nona ivalavala vei iratou na lewe ni nona matavuvale. Ena dua na nona ivola vei Blanche na luvena goneyalewa, e dikeva kina: “Keitou namaka kece tiko me keitou na laki bula vata me tawamudu ni oti na mate. Au nanuma ni dodonu vei keda kece me vaka ni da itubutubu ka vakakina ni da gone, me da cakava na veika kece eda rawata, me da veivakamarautaki kina vakaikeda ena gauna taucoko ni noda bula me kakua ni dua na ka me da na qai rarawa kina.”⁶

iVakavuvuli nei Wilford Woodruff

E cecere cake sara na veivakalougatataki ni vakamau kei na itubutubu mai na iyau vakavuravura.

Sa tukuna oti tu vei keda na Turaga ni sa ilesilesi ni Kalou vua na tamata na vakamau [raica V&V 49:15]. Na vakamau ena so na vanua eda wilika na kena itukutuku, sa lutu sobu sara ki na dua na ivakatagedegede lolovira. E tukuni ni sa vaka me takavi keda tiko mai na ivakarau oqori. Na vuna, e sega ni vakataratututaki, e semati ki na kena sa levu cake na iyau kei na nodra sega ni taleitaka na cauravou me ra vakaogai ena icolacola ni vakawatini kei na matavuvale. Ni da sa gole tani mai na rawarawa ni veigauna taumada, e rawa ni da namaka me na tubu cake tikoga na ivakarau oqo ni sa dredre vei ira na cauravou me ra duguci ira na goneyalewa, vakavo ga kevaka e rawa ni ra vakarautaka vei ira na veika me vaka e dua na vale vinaka me tautauvata kei na kena era a tiko kina mai vei ira na nodra itubutubu. Na itovo ni bula isau levu kei na iyaya sau lelevu era tuberi mai kina na goneyalewa ena rawa talega ni vakavuna na nona lomalomaruataka na cauravou na vakawati. … E dodonu me ra na vakavulici na itabagone ni sega ni gadrevi na iyau ki na bula mamarau ni vakawati.⁷

Ni ra duavata na goneyalewa ni Saioni kei ira na cauravou ena vakawati, kakua ni taroga na taro me vaka na —“E dua tu beka na nona vale buloko vinaka na tagane oqo, e tu beka na nona ose vivinaka kei na kena kareti vinaka?” e dodonu me ra taroga vakaoqo—“E tamata beka ni Kalou o koya oqo? E tu vata beka kei koya na Yalo ni Kalou? O koya beka e dua na Yalododonu Edaidai? E dau masu beka? E tiko beka vata kei koya na Yalotabu me rawa kina vua me tara cake na matanitu?” Kevaka e tu vua na veika oqori veitalia na vale buloko kei na kareti, tauri koya ka mo drau vakaduavatataki me vaka na lawa ni Kalou.⁸

Sa nodra itavi na cauravou oqo [e] Saioni me ra tauri ira na goneyalewa ni Saioni me ra veiwatini, ka vakarautaka na vale [na yago] me baleta na yalo ni tamata, sai ira na luvena na Tamada Vakalomalagi. Era sa waraka tu na vale, era sa lesi me ra lako mai ki ke, ka dodonu me ra mai sucu ena vanua ko Saioni ka sega ena vanua ko Papiloni.⁹

Au sa bolei kemuni kina na itubutubu kece sara e Saioni mo ni vakauqeti ira na luvemuni tagane kei na yalewa me ra lakova na sala ni bula dodonu kei na dina ka vakavinakataka cake na veigauna vinaka sa tu e matadra. Ni kakua ni vagolea vata na yalomuni ki na veika tawayaga ni vuravura, ia mo ni vulica mo ni rokova ni o ira na gone yalodina sai ira na veivakalougatataki digitaki ka cecere duadua.¹⁰

Na veivakalougatataki sa vakatakila mai na Kalou ena kena ivakarau vakapeteriaki—na veivauci me baleta na gauna oqo kei na tawamudu—e sega soti ni da dau vakabibitaka me vaka na kena dodonu.¹¹

Sa dodonu me da dau vakabibitaka na noda matavuvale, kei na noda dau veimaliwai, ena noda nanuma tiko ni kevaka eda na yalodina eda na taukena na lagilagi, na bula tawa mate rawa kei na bula tawamudu, ka sai koya na isolisoli cecere duadua vei ira kece sara na nona isolisoli na Kalou vua na tamata [raica V&V 14:7].¹²

Mai na nodra ivakavuvuli kei na ivakaraitaki na itubutubu, ena rawa kina me ra vakarautaki ira na gone me ra veiqaravi ena Lotu ka tudei tikoga ena vakabauta.

E sega vakadua niu se bau lomalomaruataka na dina kei na kena qaqa na cakacaka oqo. E sega nikua. Au sega ni lomalomaruataka ni na yaco taucoko na veika era a raica na parofita me baleti Saioni, na kena lagilagi, na kena kaukauwa, na kena qaqa kei na kena igu, ka na koto kina na kaukauwa ni Kalou.

Ni raici tu na veika kece oqo, na taro sa qai basika mai ena noqu vakasama, kau sa dau vakasamataka sara vakalevu, sai koya, ko cei beka ena kauta na matanitu oqo ka na tutaka? Ko cei beka ena rai vua na Turaga me kauta na matanitu oqo ki na iotioti ni qaqa ka vakarautaka ki na kena itutu uasivi sara kei na kena lagilagi me baleta na nona lako mai na Luve ni Tamata? Ki vei ira na luveda tagane kei na yalewa. … Ena taqa ena usouso ni domomuni na matanitu oqo, ni ra sa na toki yani ki na yasana kadua ni ilati na tamamuni kei ira na italatala qase. E matata vakavinaka sara tu ga vei au na veika oqo me vaka ga na matanisiga ena maliwalala ni lomalagi. Niu vakasamataka na veika oqo, au tarogi au kina, na ituvaki cava era tu kina na noda cauravou kei na goneyalewa? Eda sa vakayacora tiko beka na noda itavi vei ira, me vaka ni da itubutubu? Era sa tovolea tiko beka me na ganiti ira, ka ra vakarautaki ira tiko ki na icavacava cecere kei na cakacaka sa koto e matadra?¹³

E sega ni dua vei keda e kila na vanua era na goleva na luveda. Eda vakaraitaka ga vei ira na ivakaraitaki vinaka, ka da segata me da vakavulici ira ena ivakavuvuli dodonu; ia ni ra sa yacova na kena yabaki sa tu na nodra galala ka ra na vakatulewa ga vakataki ira.¹⁴

Ena noda sasaga me da vunautaka na Kosipeli vei ira na tamata ena veivanua kecega, me da kakua ni guilecava na itavi me baleta na nodra tuberi cake vakavinaka na luveda, ena kena bucini e lomadra, ni ra se gone, me ra taleitaka na dina kei na veika kecega e vinaka, me ra dau vakarokorokotaka na veika tabu, ka vakavulica vei ira me ra kila na ivakavuvuli ni Kosipeli.¹⁵

Me da tovolea me da tuberi ira cake na luveda ena nona veikaroni kei na ivakasala na Turaga [raica Efeso 6:4]. Me da vakaraitaka vei ira na ivakaraitaki vinaka ka vakavulica vei ira na ivakavuvuli vinaka ni ra se gone. Era soli vei keda mai vua na Tamada Vakalomalagi; sai ira na noda matanitu, sai ira na yavu ni noda bula vakacerecerei kei na lagilagi, era coke ni tamata vakairogorogo [raica V&V 124:61], sa dodonu me da segata me da laveti ira cake ena mata ni Turaga, ka vakavulici ira me ra masuta ka vakabauta na Turaga ena kena levu ga eda rawata, ni yaco mai na gauna me da sa toki yani, era sa na mai sosomitaki keda ena buturara ni cakacaka oqo me rawa ni ra na kauta voli na cakacaka cecere ni gauna e muri oqo kei na matanitu ni Kalou e vuravura.¹⁶

O ira era bula donuya na gauna ni rarama, e a vakavulici vei ira na lawa ni bula savasava—na ivakaro e tini—era vakavulici me ra kakua ni dau lasu, kakua ni vosavosa ca, kakua ni dau butako, me vakalekalekataki ga, me ra kakua ni cakava na veika e okati tu me sega ni vakalou, sega ni savasava ka sega ni dodonu ena noda bula veimaliwai. Ni ra vakavulica na itubutubu na ivakavuvuli oqo vei ira na luvedra ena gauna era se gone kina era sa vakauqeta tiko na nodra vakasama, ena gauna ga era yacova kina na yabaki me ra vakatulewa vakataki ira ena vakamawe ena nodra ivalavala na veivakauqeti mai na gauna ni gone, ka na vakakina ena gauna taucoko ni nodra bula. O ira na gone era vakauqeti ka tuberi mai ena veika vakaoqori, era na vakila tiko ena veigauna taucoko sara era rogoci ira kina na nodra itokani ni ra vosavosa ca ka cavuta vakaveitalia na yaca ni Kalou, ia kevaka era na vulica na vosavosa ca ena gadrevi e dua na sasaga levu me ra vorata rawa na veivakayarayarataki ena gauna taumada ni nodra bula.¹⁷

Sa dua … na veivakalougatataki levu vei ira na gone o ira na itubutubu era dau masu ka vakavulici ira na luvedra ena ivakavuvuli vinaka, ka ivakaraitaki vinaka e matadra. Ena sega ni rawa vei ira na itubutubu me ra vakadodonutaki ira na luvedra ena dua na itovo era vakayacora sara tiko mada ga o ira.¹⁸

Kevaka eda ivakaraitaki vinaka vei ira na luveda, ka tovolea me da dusimaki ira mai na nodra gauna ni gone me yacova ni ra sa yalomatua, vakavulica vei ira me ra dau masu ka vakarokorokotaki Koya sa Cecere Sara; vakavulica vei ira na ivakavuvuli ka na tokoni ira tiko ena nodra gauna taucoko ni vakatovolei, me na tiko kina vata kei ira na Yalo ni Turaga, … ena qai sega kina ni rawa ni ra vagolei tani vakarawarawa. Ena dau muri ira tu ena nodra bula taucoko na veivakanananu vivinaka, ia na ivakavuvuli cava ga ena soli mai, ena sega sara ni laivi ira na veivakayarayarataki vivinaka o ya.¹⁹

Na itubutubu yalomatua era na sega ni vakalaiva na leqa mai taudaku me mai vakaliuci ena nodra matavuvale.

Au sa kila makawa sara ni sa sasaga tiko vagumatua na tevoro me tawasei ira na itubutubu mai vei ira na luvedra, ka tovolea me vakauqeta ka vakota ena nodra vakasama na luvedra tagane kei na yalewa na yalododonu na veivakanananu sega ni vinaka ka na tarovi ira ena nodra muria na we ni yavadra na tamadra kei na tinadra. …

… Sa bibi dina sara ka dodonu me da tama ka tina yalomatua, ka dodonu me da ivalavala vakayalomatua ena noda vakota ki na nodra vakasama na luveda na veivakavuvuli kece sara ka na tuberi ira yani ki na veika e dodonu, ka me ra bulataka na ivakavuvuli ni bula dodonu kei na dina. …

… Sa ka cecere me da kila na noda ivalavala me da rawata kina na lomadra kei na nodra gagadre na noda matavuvale, ka na liutaki keda yani ena sala me ra na vakabulai kina. Oqo e dua na vuli kei na cakacaka me ra na kakua ni vakawalena na itubutubu. … Ena vuqa na gauna eda na nanuma ni sa ka bibi na bisinisi ka sa dodonu me na tababokoca mai na noda vakasama na veika oqo, ia e sega ni dodonu me vakakina. Na vakasama ni tamata e tadola tu, ka vakanamata tiko ki na cakacaka e tu mai matada, ena raica ka vakila ni sa rui vakaitamera na itavi e nona me baleta na nona matavuvale, ka vakabibi na nodra susugi cake na luvena.

Eda vinakata me da vakabulai ira na luveda, ka me ra vakaivotavota ena veivakalougatataki kece sara ka baleti ira na vakasavasavataki, me ra ciqoma kina na nodra veivakalougatataki na nodra itubutubu ka ra sa dau yalodina tiko ki na taucoko ni kosipeli.²⁰

Me da dau rai taucoko e vale, ka me da segata yadua me da liutaka na noda dui matavuvale ka raica me ra vale ni bula vakaivakarau.²¹

Na tama yadua me vakatulewa ena nona matavuvale ena yalovinaka kei na bula dodonu.

Niu se gonetagane ka vuli tiko, sa dau lako mai na qasenivuli ka kauta mai e dua na ivau tabanikau ka rauta ni walu na fiti na kena balavu, ka sa imatai ni ka keimami namaka sai koya ni keimami na kanakanakuita. Kemami dau kanakuita ni dua na ka e cala e matana. Na kanakuita e dau vakayacori vei au ena gauna o ya e sega ni kauta mai vei au e dua na ka vinaka. … Na yalovinaka, na ivalavala malua kei na loloma cecere era uasivi cake sara ena veisala kecega. Au vinakata na ivakavuvuli oqo me vakoti ki na nodra vakasama na cauravou, me ra dau kauta voli ena ivalavala kece sara ni nodra bula. Na veiliutaki sega ni dodonu e sega ni vinaka, se ra vakayacora na tui, o ira na peresitedi, se o ira na italai ni Kalou. E uasivi cake sara na vosa vakayalovinaka mai na vosa rogo kaukauwa. Kevaka, ena gauna eda veisaqasaqa kina vakataki keda, me da yalovinaka tikoga ka veiraici, eda na galala kina mai na vuqa sara na leqa.

… Mo lako mada ki na dua na matavuvale ka dau ivalavala vakayalovinaka na turaga vei na watina kei iratou na luvena, o na raica ni ratou ivalavala talega vakakina vei koya. Au dau rogoca eso na itukutuku me baleta na nodra ivalavala vei watidra eso na tagane. Era sega ni dau vakarautaka na veika era vinakata. Era sega ni dau yalovinaka vei ira. Na veika kece oqo e dau vakamosia na yaloqu. E sega ni dodonu me yaco tiko na veika oqo. … E dodonu me da dau yalovinaka, me da dau dui caka vinaka vei keda sara mada ga na veiwatini, ka cakacaka me da vakavinakataka cake kina na noda tiko vinaka, na noda dui veika talei kei na bula mamarau, vakabibi vei ira na noda dui matavuvale.

E tu ena ulu ni matavuvale na tagane. Sai koya na peteriaki ni matavuvale. … E sega tale ni dua na ka rairai vinaka cake e vuravura mai na noda raica e dua na tagane me tu ena ulu ni dua na matavuvale ka vakavulica vei ira na ivakavuvuli dodonu ka solia vei ira na ivakasala vinaka. O ira na gone oqo era dau vakarokorokotaka na tamadra, ka kena isau vei ira ni ra na tamata bula dodonu.²²

Na nona ivakavuvuli kei na ivakaraitaki e dua na tina ena rawa ni vakauqeta tu na nona matavuvale ena bula oqo kei na tawamudu.

Me vaka ni dua na lawa, eda dau raica ni o koya na tina ena bulia cake na nona ivakarau ni bula e dua na gone. Au nanuma ni o koya na tina e veivakauqeti vakalevu cake vei ira na nona kawa mai vua e dua tale na tamata. Sa dau basika kina ena so na gauna na taro, “Na gauna cava e dau tekivu kina na vuli oqo?” Era kaya na noda parofita, “ni sa curuma na yago na yalo ka lako mai vua na Kalou.” Na kena ituvaki na tina ena gauna o ya ena laurai ena vua ni nona ivicovico; kei na nona sucu mai na gone, ka vakakina ena nona bula taucoko, ena liutaka ka lewa vakalevu sara na ivakavuvuli kei na ivakaraitaki nei tina, na gone oya, ka na vakilai na nona veivakauqeti ena gauna oqo kei na gauna tawamudu sa bera mai.²³

Sa koto ena usouso ni domodra na tina, vakalevu sara, na itavi ni kena vakatorocaketaki vakadodonu na kaukauwa ni vakasama kei na ivakarau ni bula ni itabatamata e se qai tubu tiko, se o ira na gone dramidrami, itabagone, se ni ra sa matua cake. … E sega ni dua na tina e Isireli e dodonu me na vakalaiva me lako siviti koya e dua na siga ka sega ni vakavulica vei ira na luvena me ra dau masu. Sa dodonu mo ni dau masu sara mada ga koi kemuni, ka vakavulica vei ira na luvemuni me ra dau vakayacora talega vakakina, ka dodonu mo ni susugi ira cake ena sala oqo, ena gauna o ni sa na takali yani kina, ka ra sosomitaki kemuni ena nodra tosoya na cakacaka cecere oqo ni Kalou, me sa vakoti tu ki na nodra vakasama eso na ivakavuvuli ka na tokoni ira tiko ena gauna oqo ki na tawamudu. Au sa dau tukuna tiko e veigauna sai koya na tina ena cokonaka na nona vakasama e dua na gone. …

… Vakaraitaka vei au e dua na tina dau masu, ka sa lako sivita na veivakatovolei ni bula ena masu, o koya sa dau vakararavi vua na Turaga na Kalou ni Isireli ena nona veivakatovolei kei na veika dredre, ka ra na muria na gaunisala vata o ya na luvena. Ena sega ni laivi ira na veika oqo ni ra lako mai me ra mai cakacaka ena matanitu ni Kalou.²⁴

O ira na ganeda … e tu na itavi me ra qarava na turaga watidra. E dodonu me ra vakasamataka na nona itutu kei na veika e sotava. … Na marama vakawati taucoko e dodonu me dau yalovinaka vua na watina. E dodonu me vakacegui koya ka cakava na veika vinaka e rawa ni cakava vua, ena veidraki kece sara ni bula. Ni ra sa duavata kece na matavuvale, era sa marautaka e dua na yalo vakalomalagi e vuravura. E dodonu me vakaoqo; ni sa taura e dua na tagane ena lotu oqo e dua na marama me watina sa namaka tu me na tiko vata kei koya ena gauna oqo ka tawamudu. Ena mataka ni imatai ni tucaketale e namaka me na tiko vata kei na watina kei ira na luvena me vaka e dua na matavuvale, me ra na tu ga vakakina me tawamudu ka tawamudu. Sa dua sara na vakasama lagilagi o ya!²⁵

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni o vulica na kena iwase oqo se ni ko ni vakavakarau mo ni veivakavulici. Raica na tabana e vi–x, me ikuri ni veivuke.

Na cava e vakauqeti kemuni me baleta na nodrau veiwekani o Wilford kei Phoebe Woodruff? (Raica na tabana e 181–84.)
Raica lesu na ivakasala nei Peresitedi Woodruff vei Blanche na luvena goneyalewa (tabana e 184). Vakasamataka se veivosakitaka eso na ka e rawa ni o ni cakava mo ni vukea kina na nodra mamarau na nomuni matavuvale.
Na cava e dau vakauqeti kemuni ena nomuni dau wilika na ivakasala nei Peresitedi Woodruff vei ira na itabagone me baleta na vakamau kei na bula vakaitubutubu? (Raica na tabana e 185.) Ena yaga beka vakacava ki na nodra bula na lewe ni Lotu na nona ivakasala?
Wilika na iotioti ni tolu na parakaravu ena imatai ni iwasewase ni veivakavulici (tabana e 186–88). Na sala cava ena rawa ni vagolei keda tani kina mai na bula mamarau ni matavuvale na veika “tawayaga kei na veika ni vuravura“? Na sala cava e rawa ni da vakaraitaka kina vei ira na noda matavuvale ni da vakamareqeta na noda veimaliwai vata kei ira?
Wilika taucoko na imatai ni parakaravu ena tabana e 189. Na cava o ni nanuma ni kena ibalebale me da “tuberi ira cake na luveda ena nona ivakasala na Turaga”? Na cava soti eso na ka o ni sa bau cakava mo ni rawata kina na veika oqo?
Raica lesu taucoko na ikatolu kei na ikava ni parakaravu ena tabana e 187. Na sala cava era na rawa ni vukei ira kina na luvedra na itubutubu me ra rawata na gagadre me ra veiqaravi ena Lotu?
Ni o ni wilika na ivakasala nei Peresitedi Woodruff me baleta na nodra vakavulici na gone, na ivakavuvuli bibi cava o ni raica rawa? (Raica na tabana 187–89.)
Raica lesu na iwase ka tekivu ena tabana e 190. Na cava e rawa ni ra cakava na itubutubu me vakaliuci duadua ga kina na veiwekani ni matavuvale?
Na ivakavuvuli cava e rawa ni ra vulica na itubutubu mai na veika a sotava o Wilford Woodruff ena nona gauna ni vuli vata kei na nona qasenivuli? (Raica na tabana e 191.)
Na cava e tukuna o Peresitedi Woodruff me baleta na nodra veivakauqeti na tagane vakawati kei na tama? (Raica na tabana e 191–92.) Na cava e kaya me baleta na nodra veivakauqeti na marama vakawati kei na tina? (Raica na tabana e 191–92.) Na sala cava e rawa ni ra veivukevukei kina na veiwatini ena nodra itavi?
Na sala cava ena yaga kina vei ira na tubunigone na ivakavuvuli ena iwase oqo? Na veika cava beka eda sa sotava e vakaraitaka na sala e rawa ni ra veivakauqeti kina vakavinaka na tubunigone vei ira na makubudra?
Na ivakaraitaki cava soti beka o ni sa raica mai vei ira na itubutubu kei ira na tubunigone ena nodra qarava vakavinaka na nodra itavi ki na nodra matavuvale?

iVolanikalou Veisemati: Inosi 1:1; Mosaia 4:14–15; Alama 56:45–48; V&V 68:25–31; 93:38–40

four generations in President Woodruff’s family — E va na itabatamata ena matavuvale nei Peresitedi Woodruff. Ena imatau mai cake ki ra: Wilford Woodruff Jr. luvena tagane, Wilford S. Woodruff makubuna, Charles W. Woodruff makubuna vakarua, kei Peresitedi Wilford Woodruff.

family home evening — “Me daru tovolea me daru susugi ira cake na luvedaru ena kena vakamuri na ivakasala ni Turaga.”