E parau ha’amāramaramara’a poto nō ni’a i te Buka a Moromona
Te Buka a Moromona ’o te hō’ē ïa pāpa’a parau mo’a nō te mau ta’ata i te ’anotau tahito i te fenua Amerika ’e ’ua ’ō’otihia te reira i ni’a i te mau ’api punu. Teie te mau ’api nō roto mai teie pāpa’a parau :
-
Te mau ’api a Nephi, tē vai ra e piti huru : te mau ’api na’ina’i ’e te mau ’api rarahi. Te mau ’api mātāmua ra nō ni’a ïa i te mau mea pae vārua ’e te ’ohipa tāvinira’a ’e te mau ha’api’ira’a a te mau peropheta, ’e te hope’a rā nō ni’a ïa te pae rahi i te ’ā’amu o teie mau ta’ata i fa’a’itehia (1 Nephi 9:2–4). Terā rā, mai te taime mai o Mosia, tei roto ato’a i te mau ’api rarahi te mau mea faufa’a rahi i te pae vārua.
-
Te mau ’api a Moromona, tei roto i te reira te parau ha’apotohia a Moromona nō roto mai i te mau ’api rarahi a Nephi, ’e ’ua ’āmuihia atu e rave rahi mau ha’amāramaramara’a. Tei roto ato’a i teie mau ’api te toe’a nō te ’ā’amu i pāpa’ihia e Moromona ’e te tahi atu mau tufa’a a tāna tamaiti o Moroni.
-
Te mau ’api a Etera, tē fa’a’ite nei te reira i te ’ā’amu o te mau ’āti Iareda. ’Ua pāpa’i-ha’apoto-hia teie pāpa’a parau e Moroni, ’e ’ua ’āmui ato’a mai ’oia i tōna iho mau mana’o ’e ’ua ’āmui tāhō’ē ’oia i teie pāpa’a parau i te ’ā’amu tā’āto’a ’e ’ua topahia te i’oa, « Te Buka a Etera ».
-
Te mau ’api veo, ’ua ’āfa’ihia mai te reira ’e te mau ta’ata o Lehi mai Ierusalema mai i te matahiti 600 H.M. Tei roto i te reira « te mau buka e pae a Mose… ’e ’oia ato’a te pāpa’a parau nō te mau ’āti Iuda mai te ha’amatara’a mai ā, ē tae roa mai i te ha’amatara’a nō te fa’aterera’a a Zedekia, te ari’i nō Iuda ; ’e ’oia ato’a te mau parau tohu a te mau peropheta mo’a » (1 Nephi 5:11–13). E rave rahi mau fa’ahitira’a parau nō roto mai i teie mau ’api, tei fa’ahiti mai ia Isaia ’e te tahi atu mau peropheta nō roto mai i te Bibilia ’e nō rāpae i te Bibilia, ’o tei fa’a’itehia i roto i te Buka a Moromona.
I roto i te Buka a Moromona tē vai nei hō’ē ’ahuru ma pae mau tātufa’ara’a rarahi ’o tei parauhia e mau buka, hō’ē ana’e iho ’aita, ’e ’ua topa-pinepine-hia i ni’a ia rātou te i’oa o te ta’ata rahi i pāpa’i i te reira. Te tufa’a mātāmua (te mau buka mātāmua e ono e tae roa atu i te buka a Omoni) e ’īritira’a te reira nō roto mai i te mau ’api na’ina’i a Nephi. I rōpū i te buka a Omoni e te buka a Mosia tē vai ra te tahi mau pāpa’ira’a i tu’uhia mai, ’e ’ua parauhia te reira, te Mau parau a Moromona. Nā teie mau pāpa’ira’a e pū’oi i te pāpa’a parau i ’ō’otihia i ni’a i te mau ’api na’ina’i ’e te parau ha’apoto a Moromona nō te mau ’api rarahi.
Te tufa’a roa a’e, mai ia Mosia ē tae atu ia Moromona pene 7, ’o te hō’ē ïa ’īritira’a parau nō te parau ha’apoto a Moromona nō te mau ’api rarahi a Nephi. Te tufa’a hope’a mai ia Moromona pene 8 ē tae atu i te hope’a o te buka, ’ua ’ō’otihia ïa e Moroni, te tamaiti a Moromona, ’o tei ha’apoto i te pāpa’a parau a te ’āti Iareda (te buka a Etera) i muri iho i tōna fa’aotira’a i te pāpa’a parau nō ni’a i te orara’a o tōna metua tāne, ’e i muri iho ’ua ’āmui mai ’oia i te mau tufa’a i parauhia te buka a Moroni.
I te matahiti 421 M.M. ’e ’aore rā fātata i taua taime ra, ’ua tāpiri ’o Moroni, te peropheta-pāpa’i ’ā’amu hope’a nō te ’āti Nephi i teie pāpa’a parau mo’a, ’e ’ua huna atu i te reira ’ia au i te hina’aro o te Fatu, ’e ’ia fa’aho’ihia mai i te mau mahana hope’a nei, mai tei tohuhia e te reo o te Atua nā roto i tōna mau peropheta tahito. I te matahiti 1823 M.M., ’ua fā mai ’o Moroni iho ’o tei ti’afa’ahou mai, i te peropheta ra ia Iosepha Semita, ’e ’ua hōro’a mai iāna i te mau ’api i ’ō’otihia.
Nō nia i teie buka i nene’ihia : Te ’api upo’o parau tumu, nā mua noa mai i te ’api nō te tāpura, nō roto mai ïa i te mau ’api punu ’e e tuha’a ho’i te reira nō te papa’ira’a mo’a. Nā reira ato’a te mau parau ’ōmuara’a ’aita i fa’ahipahia te papa’ira’a, mai tei ’itehia i roto ia Nephi ’e nā mua noa mai ia Mosia pene 9, e mau tuha’a ato’a ïa nō te papa’ira’a mo’a. Te mau parau ’ōmuara’a tei fa’ahipahia te papa’ira’a, mai tei ’itehia i roto i te mau upo’o pene, e ’ere ïa i te mau pāpa’ira’a tumu, e mau parau tauturu rā nō te tuatāpapara’a tei tu’uhia atu.
’Ua ō mai te tahi mau hape ri’i i roto i te mau nene’ira’a mātāmua nō te Buka a Moromona tei ha’apararehia nā roto i te reo Peretāne. I roto i teie nei nene’ira’a ’ua fa’a’āfarohia teie mau vāhi hape ri’i ’ia tano i te ’īritira’a mātāmua nā mua a’e i nene’ihia ai ’e i te tahi mau nene’ira’a mātāmua i hi’opo’ahia e te peropheta Iosepha Semita.