Na Matabete i Eroni

Elder L. Tom Perry

Of the Quorum of the Twelve Apostles

Na matabete ka tiko vei kemuni sa isolisoli talei, ka ni solia sara ga o Koya na Turaga. Mo vakayagataka, vakarokorokotaka, ka mo bula kilikili kaya.

Ena noqu vosa ena koniferedi raraba ena 25 na yabaki sa oti, au a vosa vakatakarakarataka e dua a tucake tu e yasaqu. O makubuqu tagane ulumatua. A se qai ciqoma oti toka ga na Matabete i Eroni ka tabaki me dikoni. Sa lomaqu sara meu sa cauraka vua na bibi ni kena ciqomi na Matabebete i Eroni.

Au a kaya vua na makubuqu tagane:

“Au sega soti ni taletaka na ituvaki vakavuravura o sa rawata rawa tiko kei ira na cauravou me vaka ni sa nomuni ilesilesi tiko mo ni na bula vaka e dua na tagane. Vei keimami na qase vakaoqo ka sa neimami bula ka ilesilesi me keimami vakayarayarataka na vuravura, au vakabauta ni keimami a vakanadakui kemuni ena neimami vakatarai vuravura me vakayaco-ka vei keimami. Sa mai yaco kina vei iko mo laki veimaliwai vata kei ira eso era a sega ni susugi mai me ra rokova se kila vakavinaka na veiiyaunibula tudei. O koya gona, sa dau dredre toka ka veirawai sara na vakailala.

“Eda kauta mai vale na retio, na rekoda ni sere, kei na retioyaloyalo. Me vaka ni sa rawa vei ira yadua me ra vakarautaka na veivakamarautaki e kilikili, sa vuqa tikoga na veika e buli mai meda rogoca ka sarava e sega sara ga ni kena me vakauqeta ka vakayaloqaqataki ira na cauravou. Oqo na ka dina, ni levu ga na ka sa caka tiko mai sa torosobu tikoga. Na nomu tabaka ga e dua na ivakasaribariba e nomu vale sa na rawa me vakacacana na nomu lewa e loma mo kila na ka e dodonu kei na ka e cala” (“I Confer the Priesthood of Aaron,” Ensign, Nov. 1985, 46).

Na levu ga ni veiveisau, na kedra tu ga vakadua—vakavo ga na tekinolaji. Au sa rawai kina meu tarogi ira na cauravou ni Matabete i Eroni se ra kila tiko na cava beka na rekoda ni sere.Vei ira era sega ni kila, oqo e dua na ka e tiko ena loma ni vale meda laki vakatagitaka ka vakarogo sere. Vakasamataka mada o ya—eda na lakova sara ga ka da sega ni kauta wavoki tu e veivanua.

Au a vakavulica talega vei Terry, na makubuqu tagane, e va na lesoni baleta na italanoa kei Taniela ena Veiyalayalati Makawa. Au a kaya vua (1) me ituvaki vinaka ka savasava tiko na yagona; (2) vakatorocaketaka na nona vakasama ka me tamata vuku; (3) me yaloqaqa ka vorata rawa na veitemaki ena vuravura sa vakasinaiti tu kina; kei na, (4) me nuitaka tiko na Turaga, vakabibi ena gauna o gadreva kina na Nona veitaqomaki.

Au tinia na noqu ivakasala ena veimalanivosa oqo: “Ena sega ni qase rawa na italanoa mai na ivolanikalou. Era na vakurabuitaki iko tiko ni ko wilika tiko ena nomu itutu vaka-dikoni, ivakavuvuli, bete, daukaulotu, dauveituberi ni matavuvale, peresitedi ni kuoramu ni italatala qase, se cava ga na cakacaka sa kacivi iko kina na Turaga mo cakava. Era na vakavulici iko mo tamata vakabauta, yaloqaqa, ka daulomani ira na wekamu, nuidei, ka nuitaka tiko na Turaga” (Ensign, Nov. 1985, 46).

Au marau meu tukuna eke ni a yalodinataka o Terry na ilesilesi au a solia vua ena 25 na yabaki sa oti. A qai ciqoma e muri na Matabete i Melikiseteki, veiqaravi ena yalodina ena kaulotu, veiqaravi tiko ena gauna oqo vakaperesitedi ni kuoramu ni italatala qase, ka tamana e dua na goneyalewa totoka.

Sa veisau sara e levu na ka ena iotioti ni dua na ikava ni senitiuri. E dua tale na ka a yaco o ya ni vuqa sara na makubuqu era sa tamata uabula ka ra sa vakaluveni. Ena draki katakata oqo au kalougata meu tucake wavoki vata kei ira na matabete ka tabaka na buradelai makubuqu tagane vakarua ulumatua ka solia vua na Matabete i Eroni. E dina ga ni sega ni rawa me mai tucake vata tu kei au nikua o koya, au gadreva meu na vosa mada vua kei kemuni taucoko na cauravou totoka lewe ni Matabete i Eroni.

Sa dua na veivakalougatataki cecere na kena ciqomi na Matabete i Eroni. Na itukutuku ni veigauna o ya na siga lagilagi ni kena a vakalesuimai ki vuravura na matabete sa mai soli tale vei ira na tagane na dodonu me ra cakacaka vakaitini ni Kalou ni ra vakayacora na cakacaka vakalotu savasava ni matabete. A yaco yani o Oliver Cowdery ki na vale nei Josefa Simici e Harmony, Pennsylvania ena ika 5 ni Epereli, 1829. A taroga kina o Oliver vei Parofita Josefa Simici me baleta na nona cakacaka ni vakadewataka tiko e dua na itukutuku makawa, o ya na iVola i Momani. A vakauqeti na yalona ena cakacaka vakalou oqo, ka sa vinakata kina o Oliver me vunivola ni kena vakacavari na vakavakadewa oqo. A toso sara vakavinaka na cakacaka ni vakadewa oqo ena gauna sa cakacaka kina vakavunivola o Oliver.

Ena ika 15 ni Me, 1829, erau sa yacova kina o Josefa kei Oliver na 3 Nifai. Rau kurabui vakalevu ki na itukutuku ni iVakabula sa tucaketale ni a tadu yani ki na Ra kei Vuravura, kei na Nona ivakavuvuli me baleta na papitaiso. Ni rau wilika na ika 3 Nifai sa tekivu me rau vakasamataka na veika me baleta na papitaiso. Na ivakarau cava beka ni papitaiso e dodonu, ka o cei e dodonu me vakayacora na cakacaka vakalotu tabu oqo ni veivakabulai? Erau vakasaqara na isaunitaro ki na veitaro bibi vakaivunau oqo. Rau sa nanuma me rau kerea ena masu, ka rau gole yani ki na dua na vanua voleka e kea ena bati ni uciwai na Susquehanna. Rau a sovaraka na lomadrau, ka tadola mai ko lomalagi vei rau. A rairai mai kina e dua na agilosi ka tukuna ni o koya o Joni na Dauveipapitaiso, ka kaya vei rau o Josefa kei Oliver ni sa dusimaki tiko mai vei iratou o Pita, Jemesa kei Joni ena nodratou itutu ni matabete e cecere cake. (raica na Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:72)

Ni vakotora toka na ligana e uludrau, e kaya: “Oi kemudrau na noqu itokani, au sa lesi kemudrau ena yaca ni Mesaia ki na itutu ni Matabete i Eroni, ka solia vei kemudrau na kaukauwa kei na lewa ni ilesilesi oqori, ia na nodra cakacaka na agilosi dauveiqaravi, na vunautaki ni ivakavuvuli ni veivutuni kei na papitaiso ena tabadromuci e wai me bokoci kina na ivalavala ca, raica ena tudei tu e vuravura na ilesilesi oqo, io me ra vakacabora mada vua na Turaga na isoro sa dodonu ko ira na luve i Livai” (V&V 13:1).

E muri, a qai tukuna kina vakaoqo o Oliver: “Ia … mo vakasamataka mada ka tovolea mo raitayaloyalotaka na reki ni yaloi keirau. Keirau a tekiduru sobu vakasauri, … ka lesi keirau ki na iLesilesi Tabu Vakabete” (Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:71, vakamacala e ra).

Ena nodra sa mai waraka tiko ena veisenijiuri na kai vuravura me vakalesuimai na lewa ni Kalou, sa tadu lesu mai kina ki vuravura na kaukauwa kei na lagilagi ni Matabete Savasava i Eroni. Ena wase 107 ni Vunau kei na Veiyalayalati, eda vulica kina na vuna e vakatokai kina na matabete lailai sobu me Matabete i Eroni:

“Na ikarua ni matabete sa vakatokai me Matabete i Eroni, ni a soli vei Eroni kei ira na nona kawa e na itabatamata kecega.

“Ia sa vakatokai me matabete e ra, ni sa vakarorogo ki na Matabete vaka-Melikiseteki se ki na matabete e cake, a sa nona itavi me qarava na veika vakayago. …

“Raica sa tu ki na ilesilesi e ra se na matabete vaka-Eroni, na kaukauwa kei na lewa ni nodra cakacaka na agilosi dauveiqaravi, io me ra vakayacora na cakacaka vakayago me vaka sa volai ena ivakavuvuli; io me ra papitaisotaki ira sa veivutuni me bokoci kina na nodra ivalavala ca, me vaka sa virikotori ena veiyalayalati kei na vunau” (V&V 107:13–14; 20).

Era sega walega ni ciqoma na Matabete i Eroni na kaukauwa kei na lewa me ra matataka kina na Turaga ena kena vakayacori na ilesilesi ni matabete, ia era sa ciqoma talega na idola ni nodra veiqaravi na agilosi.

Kemuni na cauravou lewe ni Matabete i Eroni, au sa vakadinadinataka vei kemuni ni sa vauci tu na Turaga ena veiyalayalati vakalou me na vakalougatataka na nomuni bula me vaka na nomuni yalodina tiko. Kevaka mo ni na muria na domo ni ivakaro ni Yalo Tabu ka muria na Nona veidusimaki, ko ni na vakalougatataki vata kei ira na agilosi dauveiqaravi. Na veivakalougatataki oqo ena vakuria vei kemuni na vuku, kila-ka, kaukauwa, ka lagilagi na nomuni bula. Oqo na veivakalougatataki dina sa yalataka tu na Turaga me nomuni.

Ena vica na vula sa oti au a laki tiko ena dua na soqoni ni lolo kei na soli ivakadinadina. A tucake kina e dua na dauvakasala ni Matabete i Eroni me wasea na nona ivakadinadina. Au vakavinavinaka ki na nona ivakadinadina me baleta na ibalebale ni nona taura tu e dua na lewe ni Matabete i Eroni na idola ni veiqaravi ni agilosi.

A tukuna kina na dauvakasala oqo na veika a sotava ena soqoni ni Matabete i Eroni ena mataka o ya. A lako tiko mai lotu ka raica sara e rua na dikoni ni rau kauta tiko eso na waqa ni ivola ni isolisoli ni lolo ki na nodra vale na lewenilotu. E totoka vua na nodrau isulusulu ni Sigatabu o ya kei na nodrau doka ka dinata na nodrau ilesilesi. A gole vata sara o koya kei na rua na bete me ratou laki qaravi sakaramede ena nodra vale na turaga e vakaleqai tu na yagodra kei na nodra vakasama. Oqo na isevu ni gauna me rau butuka kina oi rau na bete na vale oqo, ka raica rawa o dauvakasala na nodrau doka ka rokova na nodrau ilesilesi vakabete.

A mani wasea o dauvakasala e dua na ka a tara vakatitobu na yalona, baleta ni a tukuna e dua vei rau na bete oqo na cava na ibalebale dina mo italai yalodina i Jisu Karisito—mo sa agilosi dina dauveiqaravi. A yaco sara na bete cauravou a vota tiko na wai ki na ivavakoso vua e dua e tauvi koya bibi tiko na Down Syndrome. Na ituvaki ni turaga oqo a sega ni tara rawa kina na bilo mai na terea me gunuva. Sa kila sara na ka oqo o bete cauravou. A qai taura na kesuna ena ligana imawi me dalaga rawa kina, ka tara mai ena ligana imatau na bilo mai na tere ka vagunuva vakamalua na turaga oqo. E laurai e matai koya na turaga oqo na vakavinavinaka—na ivakaraitaki ni matana e dua e qaravi. Sa tomana sara yani o cauravou bete totoka oqo me vota yani na wai vei ira na vo ni ivavakoso.

A vakaraitaka ena nona ivakadinadina o dauvakasala na veika a vakila ena gauna bibi o ya. A kaya ni a tagi na lomana ena marau, ka kila ni sa kalougata na Lotu ni ra sa tiko o ira na cauravou oqo, veikauwaitaki, talairawarawa era lewe ni Matabete i Eroni.

A kaya ena dua na gauna o Peresitedi Ezra Taft Benson: “Solia mai vei au e dua na cauravou sa maroroya tiko na nona bula savasava ka sa dau lakova ena yalodina na veisoqoni eso ni Lotu. Solia mai vei au e dua na cauravou sa dau vakalevulevuya na nona matabete ka sa rawata na iCocovi ni iTavi Vua na Kalou kei na Eagle Scout. Solia mai vei au e dua na cauravou sa qeretueti mai na semineri ka kaukauwa sara na nona ivakadinadina ni iVola i Momani. Ni soli ira mai na cauravou vakaoqori, kau na qai solia yani vei kemuni e dua na cauravou e rawa ni caka mana ena vukuna na Turaga ena vanua ni kaulotu kei na nona bula taucoko” (“To the Youth of Noble Birthright,” Ensign, May 1986, 45).

Oi kemuni na itubutubu ni cauravou kei na goneyalewa vakasakiti oqo, sa nomuni na ilesilesi tabu mo ni vakavulici ira na luvemuni ena vunau ni matabete tabu. Sa dodonu vei ira na luvemuni me ra vulica ni ra se lalai na veivakalougatataki me ra taura na matabete tawamudu kei na veika e gadrevi me ra vakayacora o ira yadudua me ra rawata kina na veivakalougatataki oqo.

Bisopi, sa tiko vei kemuni na idola ni matabete mo ni liutaki ira kina na cauravou ni Matabete i Eroni, mo ni dau bose vata ka vakavulica vei ira na nodra ilesilesi ni matabete. Mo ni vakadeitaka ni cauravou yadudua era sa kilikili me ra ciqoma na Matabete i Eroni me ra kila vakavinaka tiko na nodra cakacaka kei na kena veivakalougatataki ena yaco vei ira yadudua ni ra sa lewe ni matabete. Vukei koya me vulica me vakalevulevuya na nona matabete ena gauna oqo ena nomuni solia vua na ilesilesi bibi eso ka vukei koya me veivuke ka veiqaravi yani vei ira tale eso.

Kemuni na cauravou, au bolei kemuni mo ni tara cake na nomuni bula ena yavu ni dina kei na bula dodonu. Oqo ga na yavu ena tudei tiko ena voravora ni bula oqo ka vosota rawa yani na veigauna sa tawamudu. Na matabete ka tiko vei kemuni sa isolisoli talei, ka ni solia sara ga o Koya na Turaga. Mo vakayagataka, vakarokorokotaka, ka mo bula kilikili kaya. Au gadreva mo ni kila niu sa kila vakaiau ka vakaidina na kena kaukauwa. Sa vakalougatataka sara vakalevu na noqu bula.

Au sa bolei kemuni talega mo ni sa vakadeitaka rawa nikua ko ni na rokova na veivakalougatataki cecere oqo ka tu vakarau mo ni toro cake yani ki na itutu yadudua ni Matabete i Eroni—o ya ena dikoni, ivakavuvuli, kei na bete. Vakarautaki kemuni ki na veivakalougatataki cecere oqo mo ni ciqoma na Matabete i Melikiseteki, ka sa gadrevi mo ni bula kilikili kina ni bera ni o ni gole ki na kaulotu. Sa gadrevi kemuni tu na Turaga mo ni vakavakarau yani ki na Nona cakacaka, vakabibi ki na kena ilesilesi vakaitamera mo ni kaburaka na Nona kosipeli ki vuravura taucoko. Au sa yalataka vei kemuni kevaka mo ni na vakavakarau mo ni ciqoma na Nona matabete tabu, ena sovaraka dina e buradelamuni na veivakalougatataki. Au sa laiva na ivakadinadina oqo vei kemuni ena yaca ni noda Turaga ka iVakabula, o Jisu na Karisito, emeni.