Dou Qarauni Kemudou

Mai vei Elder Anthony D. Perkins

Ena Vitusagavulu

Mo ni tikoga ena sala ni matabete ena nomuni vakatitobutaka na nomuni saumaki mai ka vaqaqacotaka na nomuni matavuvale. … Levea na veika rerevaki ena nomu rogoca ka muria na ivakatakilakila vakayalo ni “Qaqarauni” sa biuta tu ena noda sala na Kalou kei ira na parofita.

Niu se cauravou, keitou dau draiva vakamatavuvale kosova na Veiulunivanua Vatuvatu kei Amerika me keitou laki sikovi ira na tubui keitou. E tekivu yani na gaunisala ena veivanua bucabuca veikau lalai, ka cabeta yani na veidelana robota tu na veipaini, qai yacova yani na vanua veivuni asipeni kei na vanua veico ena dela ni ulunivanua ka leka ga na mata ni da raica yani.

Ia na gaunisala totoka oqo e sega ni taqomaki vinaka sara. Na iwase levu ni gaunisala e ta wavokita na yasa ni ulunivanua. Me ra taqomaki kina na dauveilakoyaki, era tara na dauta gaunisala na bai ka biuta na ivakatakilakila ka volai kina “Qarauna: Vatu dau Lutu Mai.” Keitou raica e levu sara na vuna e biu tu kina na ivakasala ni qaqarauni oqo. Era kabuwacara tu ena boto ni uciwai maca mai ra na vatu kei na tiki ni devo lelevu. Ena so na gauna, keitou raica na icaca ni motoka ena boto ni ulunivanua, na kedra ivakaraitaki rerevaki na draiva era a sega ni qaqarauni.

Bubului kei na Veiyalayalati ni Matabete

Kemuni na taciqu, o kemuni yadua o ni sa cakava, se o ni na qai cakava ena dua na gauna ga oqo, na bubului kei na veiyalayalati ni Matabete i Melikiseteki.¹ Ena veiyalayalati oqori e davo koto kina e dua na ilakolako lagilagi ka tekivu ena noda ciqoma na matabete lailai kei na matabete levu, ka qai toso yani ena kena qaravi vakavinaka na noda ilesilesi, ka qai kaba cake tikoga ki na nona veivakalougatataki cecere duadua na Kalou, me yacova ni da sa ciqoma na “ka kecega sa tu [vei] Tamaqu.”²

Na disaina yalomatua ni gaunisala vakaselesitieli sa biuta tale toka ga na veiivakatakilakila ni qaqarauni me baleta na noda ilakolako. Na bubului kei na veiyalayalati ni matabete oqo e tiko kina na ivakasala titobu oqo: “Ia au sa vakarota mo dou qarauni kemudou.”³

Na cava beka na vuna e vakaroti keda kina na Kalou meda qaqarauni? E kila o Koya ni tiko dina o Setani⁴ ka vinakata me dreta sobu na yaloda ki na ikeli ni rarawa kei na yaluma tawamudu.⁵ E kila tale tiko ga na Kalou ni tiko voli e lomadra na matabete na “itovo vakayago”⁶ “ka rawa ni ra lakosese.”⁷ O koya oqo, era sa sureti keda kina na parofita meda “luvata tu na tamata makawa”⁸ ka ni “sai Karisito dou sa vakasulumi kemudou kina”⁹ ena vakabauta, veivutuni, cakacaka vakalotu ni veivakabulai, kei na bulataki ni kosipeli e veisiga.

Levea na Veika Rerevaki

Ni da cabeta tiko na sala ni matabete, ena rawa ni dretaki sobu na gonetagane kei na tagane yadua kevaka e sega ni qaqarauni. O ni sa bau vakidroataki ka vakararawataki ena nona lutu e dua na cauravou kilaitani, qai suka ga mai ena daukaulotu, iliuliu ni matabete dokai, se lewe ni matavuvale lomani?

Ena italanoa kei Tevita ena Veiyalayalati Makawa sa ivakaraitaki ni kaukauwa vakamatabete a vakararawataki vakalialia. E dina ga ni a vakadrukai Koliaci ena gauna ni gone ka bula savasava ena vica vata na itabagauna,¹⁰ na parofita-tui oqo a se rawarawa tu ga na nona yavalati vakayalo. Ena gauna bibi o ya a raica kina mai na nona dela ni vale ni sili tiko na marama totoka o Pacisepa, a sega na dauveitaqomaki e tu voleka me kailavaka, “Qarauna, Tevita, tamata lialia!” Na nona sega ni qarauni koya¹¹ ka muria na veivakauqeti ni Yalotabu ¹² a vakavuna na yali ni nona matavuvale tawamudu.¹³

Kemuni na taciqu, kevaka e rawa me kuitaki tani mai na sala ni bula vakacerecerei o Tevita na qaqa, e rawa vakacava ni da levea na ka vata ga a yaco o ya?

Na bai drua ni saumaki mai vakatitobu kei na isema qaqaco vinaka ni matavuvale ena veivuke meda toka dei kina ena sala cecere vakalomalagi.

Ni kila tu na veika oqo, sa dau sereka mai o Setani na vatu lelevu me voroka na saumaki mai ka basuraka na matavuvale me butukosova na noda sala ni matabete. Eda vakavinavinaka, ni sa biuta tu o Jisu Karisito kei ira na Nona parofita na ivakatakilakila ni “Qaqarauni” e gaunisala. Era vakasalataki keda e veigauna me kakua na dokadoka de na veirawai na vere¹⁴ kei na ramusu vakamatavuvale ena ivalavala ca me vaka na cudru, kocokoco, kei na dodomo ca.

E vakasalataka o Mosese, ena dua na gauna makawa sara, “Mo ni qarauni kemuni de ko ni guilecavi Jiova.”¹⁵ Ena noda vuravura totolo ka sinai kina na ivalavala ni veivakamarautaki, o ira na tamata sa dau totolo nodra “guilecava na Turaga, … ka kitaka na ivalavala ca, ka muria na tevoro.”¹⁶

Vakatitobutaka na Saumaki Mai ka Vaqaqacotaka na Matavuvale

Meda toka dei ena sala ni matabete ena loma ni sisi ni veivakatovolei, meu vakananuma tale vei keda e ono na ivakavuvuli taumada ka na vakatitobutaka na saumaki mai ka vaqaqacotaka na matavuvale.

Matai, na masu wasoma e dolava na katuba ni veivuke vakalou me “kakua ni rawai iko ko Setani.”¹⁷ Ena veigauna kece e vakayadrati keda kina na matabete ko Jisu meda “qarauna, ni sa segata ko Setani me sivitaki [iko],” sa vakamacalataka ko Koya na masu me icoqa ni veitemaki.¹⁸ E vakavuvulitaka o Peresitedi Thomas S. Monson: “Kevaka e dua vei keda e bera na nona muria na ivakasala ni dau masu wasoma, e sega tale ni dua na gauna vinaka meda tekivu kina mai na gauna oqo. … Sa ituvaki cecere vua e dua na tamata na nona tekiduru ka masu.”¹⁹

Karua, e semati keda vua na Kalou na noda vulica na ivolanikalou makawa kei na kena ena gauna oqo. Sa vakasalataki ira na lewe ni Lotu na Turaga “mera qaqarauni ni ra sa rogoca na vosa ni Kalou mera vakabauta ka muria sara, mera kakua ni vakawaletaka ni ra na cudruvi kina, io era na tarabe ka bale.”²⁰ Meda levea na veivakacacani vakaturaga oqo, sa dodonu meda wilika vagumatua na ivolanikalou ka vakakina na mekasini ni Lotu kei na mataveilawa eso ka rawa kina ni da “vakasalataki ena dua na sala titobu yadua mai vei ira na nona parofita digitaki [na Turaga].”²¹

Katolu, na noda vakaivotavota kilikili kaya na veicakacaka vakalotu e vakarautaki keda meda taura “na Yalo Tabu me dusimaki [keda].”²² Ena gauna e veivakasalataki kina na Turaga, “Dou qarauni kemudou vinaka mo dou kakua ni vakaisini,” Sa yalataka o Koya ni na sega ni vakakina kevaka eda “gadreva sara … na isolisoli vinaka kecega” ni Yalotabu.²³ Na noda vakayagataka ena bula kilikili na sakaramede e veimacawa eda sa rawata kina na lewenilotu “ka me tiko ga kei ira na nona Yalotabu.”²⁴ Ena sokalou ena valetabu ena rawa kina ni da “vakasinaiti ena Yalo Tabu.”²⁵

Kava, e uto ni saumaki mai ni tamata yadua kei na isema vakamatavuvale na ivakaraitaki ni loloma dina. A dusimaka o Penijamini na Tui,” Mo ni qarauna mo ni kakua ni vakarorogo ki na yalo ca ka ni na yaco kina na veileti ena kemuni maliwa.”²⁶ Kakua ni guilecava ni o Setani sa ikoya na “vu ni veileti”²⁷ ka vakasaqara na lewe ni matavuvale mera “veileti ka veivala.”²⁸ Kemuni na taciqu, kevaka eda veivakalolomataki e lomada, ena vosa, se e yagodra na lewe ni noda matavuvale, sa na muduki na noda kaukauwa vakamatabete.²⁹ Digitaka mo lewa na cudru. O ira na lewe ni matavuvale e dodonu mera rogoca na veivakalougatataki mai gusuda, ka sega ena vosa ni cudru. E dodonu meda veivakatataki ena veivakauqeti wale ga kivei ira tale eso, vosota vakadede, yalomalua, na yalomalumalumu, na loloma sega ni veivakaisini, kei na loloma cecere.³⁰

Kalima, na muri ni lawa ni ikatini e tiki yaga bibi ni vakabauta kei na duavata ni matavuvale. Baleta ni dau vakayagataka o Setani na yalokocokoco kei na vaqarai ni iyau me kuitaki ira tani kina na veimatavuvale mai na sala cecere vakaselesitieli, sa vakasalataki keda kina o Jisu, meda “Qarauna na yalokocokoco.”³¹ Ena tarovi na kocokoco ni da tuvalaka na veika eda rawata mai, sauma vakadodonu na nomu ikatini kei na isolisoli ni lolo, tuva na vakayagataki ilavo e gadrevi, levea na dinau sega ni yaga, mamaroroi me baleta na veisiga ni mataka, ka yaco meda bula rawati keda vakayago. Na nona yalayala na Turaga vei keda, “Ia dou vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou, kei na nona yalododonu; ia ena soli me kena ikuri vei kemudou na ka kecega oqo.”³²

Kaono, na bulataki ni taucoko ni lawa ni tiko savasava ena kauta mai na yalodei meda tu “ena iserau ni Kalou” ka me “tudei tu ga me tawamudu”³³ na noda veitokani kei na Yalo Tabu. O Setani sa bololaka tiko na ivalavala dodonu kei na bula vakawati ena vuqa na ivakavuvuli ka vakadonui kina ivalavala ni bula vakasisila. Ena gauna e vakasalataki ira kina na dau veidauci na Turaga mera “liaci ira mada ka veivutuni kusa rawa,” Na nona ivakamacala e kovuta na ivalavala vakayago ni veidauci ka tara yani na vakanananu ca a liu mai.³⁴ Era sa dau vosa vakavuqa ka vakamatata na parofita kei ira na iapositolo ni gauna oqo me baleta na matetaka ni iyaloyalo kei na ivola vakasisila. A vakavulica o Peresitedi Gordon B. Hinckley: “[Na iyaloyalo vakasisila] e sa vaka e dua na cagilaba, e vakarusai ira na tamata yadua kei na matavuvale, ka vakacacana vakadua sara na ka a taucoko tu ka talei. … Sa kena gauna oqo vua e dua vei keda e se vakayacora tiko me dro tani mai na ivesu butobuto oqo.”³⁵ Kevaka o sa temaki mo voroka na lawa ni tiko savasava ena kena ivalavala cava ga, muria na ivakaraitaki nei Josefa mai Ijipita ka a “dro, ka curu yani ki tuba.”³⁶

Na ono na ivakavuvuli taumada oqo ena vukei kemuni na matabete mo ni tomana cake na ilakolako ena sala ki lomalagi ka taqomaki vinaka ena maliwa ni bai vakayalo ni saumaki mai vakatamata yadua kei na veimaliwai vakamatavuvale. Kemuni na cauravou, nomuni talairawarawa ki na veivakavuvuli oqo ena vakarautaki kemuni ki na veiyalayalati ni valetabu, veiqaravi vakadaukaulotu tudei, kei na vakamau tawamudu. Kemuni na turaga vakawati kei na tama, ni bulataki na ivakavuvuli eso oqo ena rawa kina vei kemuni mo ni vakatulewa vakadodonu ena nomuni veivale, ka mo ni iliuliu vakayalo ena nomuni matavuvale, ka nomuni itokani vakatautauvata na watimuni.³⁷ Na sala ni matabete sa ilakolako vakasinaiti ena reki.

Tikoga ena Sala ni Matabete

Me lesuvi tale na veika au sotava niu se cauravou, au nanuma e dua na itatakoso ena Ulunivanua Veivatu. Ni sivi e dua na ivakatakilakila ni “Qarauna: Vatu dau Lutu Mai,” qai raica o tamaqu ni tautiko e gaunisala e matai keitou na qereqere. A vakamaluataka sara o koya na motoka ka voleka sara ni tu vakadua ena gauna vata oqori e cawi volekati keitou kina e dua na vatu vaka na polo ni basketbol na kena levu. A waraka o Ta me oti na qera ni vatu ni bera ni qai toso tale. Na tudei toka ni matai tamaqu kei na totolo ni nona ivukivuki a rawa kina ni keitou yaco bula ki na vanua keitou lako tiko kina.

Kemuni na taciqu e segata o Setani me “rawai ira na tamata ka vakarusai ira sara.”³⁸ Kevaka sa kuitaki tiko na yalomu ki na dua na bati ni barinisavu vakayalo, tu vakadua ena gauna oqo ni se bera ni o lutu, ka gole donu tale.³⁹ Kevaka o vakila ni sa voca tu na yalomu ena boto ni dua na qakilo ka sega ena dela ni sala vakamatabete baleta ni o a vakawalena na ivakatakilakila ni “Qaqarauni” ka ivalavala ca, au vakadinadinataka ena veivutuni dina sara kei na kaukauwa ni nona veisorovaki o Jisu Karisito, sa rawa ni o laveti cake kina ka vakalesui tale ki na nona sala cecere vakalomalagi na Kalou.⁴⁰

E vakavuvulitaka o Jisu, “Dou qarauni kemudou mai na … veivakaisini.”⁴¹ Kevaka o sega ni kilikili tu mo veiqaravi vakamatabete, yalovinaka ka sotava na nomu bisopi, o koya e rawa ni vukei iko mo veivutuni. Yaloqaqa e dina ni sa vakadeitaka na iVakabula, “Mo dou qarauni kemudou …, ka muduka sara na nomudou ivalavala ca,”⁴² E yalataka talega o Koya, “Koi au na Turaga, au sa vosota na nomudou ivalavala ca. … Dou lako yani ka kakua ni ivalavala ca tale.”⁴³

Au sureta kina na gonetagane kei na tagane vakayadua mo ni tikoga ena sala ni matabete ena nomuni vakatitobutaka na nomuni saumaki mai ka vaqaqacotaka na nomuni matavuvale. Na masu, ivolanikalou, kei na cakacaka vakalotu e vakatitobutaka na saumaki mai. Na loloma, ikatini, kei na ivalavala savasava e vaqaqacotaka na matavuvale. Levea na veika rerevaki ena nomu rogoca ka muria na ivakatakilakila vakayalo ni “Qaqarauni” sa biuta tu ena noda sala na Kalou kei ira na parofita. Segata mo muria na nona ivakaraitaki uasivi sara o Jisu Karisito, o koya a “mai vakatovolei ka sega ni rawai.”⁴⁴

Au yalataka kevaka era rokova na veiyalayalati ni matabete na tagane “mo dou qarauni kemudou,”⁴⁵ sa rawa ni vakadeitaki vei keda kei na noda matavuvale ni da na yacova bula yani ena mamarau na noda iyacoyaco vakacerecerei ena matanitu selesitieli. Au vakadinadinataka ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni.