Mokano mpo na Libela
Kosalela na mayele ya bonsomi ya kozua mikano nayo moko ezali na motuya mpona bokoli nayo ya molimo, sikawa mpe mpona libela.
Balingami na ngai ya mibali na basi, mokolo nioso ezali mokolo ya mokano. Mokambi Thomas S. Monson ateyaki biso ete “ mokano ezali kolaka atandele.’’1 Bosaleli ya bwanya ya bonsomi mpo na kozwa mikano na binomei ezali na ntina monene mpo na kokola na bino ya molimo, sikawa mpe mpo na libela. Bozali lisusu bilenge mike te mpo na koyekola, mikolo mingi te mpo na kobongwana. Bamposa na bino ya makasi ya koyekola mpe ya mbongwana ezali koya na makasi mpo na botamboli ya libela etiami na bonzambe. 2Mokolo nioso ekomema libaku mpo na mikano ya libela.
Tozali mpona libela—bana ya molimo ya baboti ya lola. Bibilia elobi ete ‘’ Nzambe akelaki bato na lolenge na yemei, m obali na mwasi akelaki bango.’’3Kalate nayokaki bayembi ya bana koyemba loyembo ya bolingo ‘’ 194 ‘’4. Nakamwaki, mpo na nini nayokaki te loyembo wana koyembama mbala na mbala na bamama to na bapapa ya kondima? Tozalibanso tebana ya Nzambe? Na bosolo, ata moko te kati na biso akokikotika ata moke tekozala mwana na Nzambe.
Lokola bana ya Nzambe, tosengeli kolinga ye na motema mpe molimo mobimba, ata koleka ndenge bolingo ya baboti na biso ya nse.5Tosengeli kolinga moto ya pene pene lokola bandeko ya basi mpe mibali. Mibeko mokoteezalimonene lokola oyo.6Mpe tosengeli komemia motuya ya bomoyi ya moto, na biteni na yango nionso.
Makomi ezali koteya ete nzoto na molimo ezali molimo ya moto. 7Na lisanga, moko na moko kati na bino akoki kokumisa Nzambe mpo na makabo ya motuya ya nzoto na bino mpe na molimo.
Nzoto ya moto
Mosala na ngai ya mibu lokola monganga dokotolo apesaki ngai limemia monene mpo na nzoto ya moto. Kokelamaka na Nzambe lokola likabo mpo na bino, ezali bobele ya kokamwa! Kanisa mpo na miso na yo oyo emonaka,matoyi oyo eyokaka,mpe misapu oyo esimbaka biloko nionso ya kokamwa nzinganzinga na yo. Bongo na yo ekosunga yo kotanga, kokanisa, mpe koluka ntina. Motema nayo ezali kobeta na kolembaka te butu mpe moyi, penepene na kozanga boyebi na yo.8
Nzoto na yo ezali komibatela yango moko. Pasi ekoya lokola bokebisi ete eloko moko ezali malamu te mpe esengeli na bokengi. Boyingeli ya maladi ebetaka kowuta na ngonga moke moke, mpe ntango ezali kosala, bibundeli ya nzoto ezali kosangana ete ematisa bokasi na yo na bokono ekoya.
Nzoto na yo ekomisalisa yango moko. Mikiwa ebukani ekokomai makasi mbala moko lisusu. Napesi kasi mwa moke elembo mpo ya nabikamwisi Nzambe apesa bolamu mpo na nzoto na yo.
Ata kutu, emonami ete na mabota mingi, soki te na moto nionso, bizalela ya bomoto ezali kosenga kobatelama ya mpenza.9 Libongisi ya kolekisa elongo lokola momekano epesamaka na Nkolo. Ye alobaki,’’na pesi bato bolembu ete bayeba na komikitisa;mpo soki bamikitisi bangomei mpe bazali na bondimi na ngai, nakosala ete biloko ya bolembu ekoma makasi kati na bango.”10
Milimo ya koleka evandaka mbala mingi na nzoto ya ebongi te.11 Likabo lokola oyo ya nzoto ekoki sika kopesa makasi na libota lokola baboti mpe bandeko basi na mibali mbala moko kotonga bomoyi na bango nzinganzinga ete bana babotama na ndenge esengeli.
Nzela ya kimobange ezali bobele likabo kowuta na Nzambe, ezala lokola liwa. Nkufa ya nsuka mpona nzoto oyo ya bakufi ezali na litomba na mabongisi monene ya esengo ya Nzambe.12 Mpo na nini? Mpo ete liwa ekopesa nzela molimo nayo ekoka kozonga na ndako epai na Ye.13 Kowuta na libongisi ya libela, liwa ezali bobele mobesu mpo na oyo alengelami te mpo na kokutana na Nzambe.
Elongo na nzoto na yo ozali kaka lokola eteni ya ntina na bomoyi na mabongisi ya libela ya Nzambe, ezali likamwisi moke oyo Apostolo Polo alimbolaki yango lokola‘’ tempelo ya Nzambe. ”14 Ntango nionso ozali kotala na kitalatala, mona nzoto na yo lokola tempelo na yo. Bosolo ezongisaki sika botondi mikolo nionso – ekoki kotinda yo mikano ya malamu mpo na lolenge nini okobatela nzoto na yo mpe lolenge nini ya okosalela yango. Mpe mikano wana ekolaka atandelena yo. Lolenge nini yango ekozala? Mpo ete nzoto na yo ezali tempelo mpona molimo na yo. Mpe lolenge okosalela nzoto na yo ekosimba molimo na yo. Mikano mingi ekolaka libela atandele nayo esangisi:
-
Lolenge nini okopona kokebisa mpe kosalela nzoto na yo?
-
Bizaleli nini ya molimo oyo oponi kokolisa?
Molimo ya moto
Molimo na yo ezali yoko eteni ya libela. Nkolo alobaki na profeta na ye Abalayama : “Oponamaki liboso ya mbotama na yo.’’15Nkolo alobaki likambo ya lolenge boye na Yelemia16Mpe na basusu ebele.17Alobaki yango kutu mpo na yo. 18
Tata na yo na likolo ayebi yo wuta na ntango molai.Yo, lokola mwana mobali na Ye to ya mwasi, baponamaki na ye koya na nse na ntango oyo, kozala mokambi na mosala monene na Yena nse.19Oponamakite mpo na bizaleli ya nzoto kasi mpona bizaleli na yo molimo, ndakisa mpiko, nkonzo, bosembo ya motema, mposa ya bosolo, nzala ya bwania, mpe mposa ya kosaleal basusu.
Okolisaki mingi ya bizaleli oyo yambo ya mbotama.Mosusu okoki kokolisa awa na nse20 Lokola okokoba koluka yango.21
Ntina ya monene ya molimo ezali komikonza yo moko—bokasi kotiaa ntina likolo ya mposa. Komikonza ekotonga makasi na motema mokoswa. Mpe motema mokoswa ekolakisa biyano elongobani na mikakatano, mimekano, mpe makambo ya komekama. Kokila ekosunga molimo na yo kokolisa kozala likolo ya ba mposa ya nzoto. Kokila ekolisaka bosimbi na yo ya lisalisi ya likolo, lokola kokolisa losambo. Mpo na nini kolinga komikonza? Nzambe alonaki mposa makasina kati na biso mpo na komileisa mpe bolingo ntina mpo na mabota ya bato kobotana.22 Ntango tozali kokonza bamposa kati na biso basuka ya mibeko ya Nzambe, tokoki kolinga bosepeli na bomoyi molai, bolingo monene, mpe kopelisa esengo.23
Ekamwisaki mpenza te, ete, mimekamo ya mingi kobungisa uta na mabongisi ya esengo ya Nzambe ekoya koleka kobebisa ntina ya oyo, Nzambe apesaki bamposa.Kotambwisa bamposa na biso ezali kaka nzela ya pete te. Moko te kati na biso amemamaka yango mpenza mpeza. 24 Mabunga ekoya. Mbeba esalemaki .Masumu esalemaki. Nini tokoki kosala mpenza? Tosengeli kotanga wuta na yango. Mpe tokoki koyambola na bosolo.25
Tokoki kobongola bizaleli na biso. Mposa na biso solo ya kobongwana esengeli ebonguana. Boni? Ezali se na nzela moko. Mbongwana ya solom—bongwana ya tango nionso—ekoki koya se na kobikisa, kosukola, na mpe kopesama nguya ya bomikabi ya Yezu Klisto.26 Ye alingi yo moko moko na bino!27 Esalaki ete yo ozwa nguya na Ye lokola ozali kobatela mibeko na Ye,na motema mpiyo, solo solo, na mpe koyeba bosolo. Ezali pete mpe solo. Nsango elamu ya Yezu Klisto ezalinsango malamu ya mbogwana! 28
Molimomakasi ya moto elongo bokebi likolo ya bamposa ya misuni ezali kokonza likolo ya bamposa mpe bolingi mpe bowumbu na yango te. Bolamu ya bonsomi ezali na ntina mpo na molimo lokola pema ezali mpo na nzoto! Bonsomi kowuta na komibikisa ezali kobimisama ya solo!29
Tozali ‘’na bonsomi ya kopona bonsomi mpe bomoyi ya seko… to kopona bokangemi, mpe liwa.’’30 Ntango toponi na lolendo ndambo ya kokende na bonsomi mpe bomoyi ya seko, ndambo wana esangisi libala31 Basantu ya mikolo ya suka balobaka ete “libala kati ya mobali na mwasi ewuti na Nzambe mpe libota ezali na kati ya mabongisi ya libela ya atandele mpo na bana na Ye.” Toyebi lisusu ete “kozala mwasi to mobali ezali na ntina ya bizaleli moko yambo ya ebandeli ya bokufi, na bokufi mpe kokesenisa mpe mpo na litomba.”32
Libala kati na mobali na mwasi ezali na ntina mpo na malongi ya Nkolo mpe na motuya na mabongisi ya Nzambe ya libela. Libala kati na mobali na mwasi ezali kosunga Nzambe mpo na botondisi ya bomoyi na nse ya mabele mpe na likolo. Bosungi ya Nzambe na libala ekoki te kobebisama, kososola mabe, tokolimbola mabe.33 Te soki olingi esengo ya solo. Bosungi ya Nzambe na libala ebatelaka nguya ya bule ya kobota mpe na esengo ya bosolo kati na libala.34Toyebi ete Adama na Ewa babalisamaki na Nzambe yambo ya boyebi na bango solo ya esengo ya lisanga lokola mobali na mwasi.35
Na mikolo na biso bambulamatali ezwi meko na bobateli libala mpo ete mabota ya makasi esalaka na malamu nzela ya bopesi bokolongono, mateya, kozala malamu, mpe bofuluki ya Nkola ekoya.36 Kasi bambulamatali ezali kolanda na kilo malingami ya bato mpe ya filozofi ya mabe lokola bazali kokoma, mpe kolanda mibeko.Kozanga kotala nini mibeko ekoki kolakisa, mayokami ya Nkolo mpo na libala mpe bomoyi ya moto ekoki kobongwana te ..37 Kundola:lisumu ata soki endimami na bato,ezali kaka lisumu na miso ma Nzambe!
Ntango tozali kolanda bolamu mpe ngolu ya Mosikoli, ntango tozali kolanda bosolo, mpe bamayoki oyo ya bana Nzambe, tokoki te kobongola liyokami na Ye. Ezali mbongwana na biso te. Liyokani na Ye ezali ya biso koyekola,kososola, mpe kosimba yango.
Nzela ya bomoyi ya Mobikisi ya ezali malamu. Nzela esangisi bopeto liboso ya libala mpe kotikala kaka na kati ya libala.38 Nzela ya nkolo ezali se nzela mokompo na biso koyeba kozala kati ya esengo. Nzela na ye epesaka kimia mpo na milimo na biso mpe kolandisa kimia na mabota na na biso.Mpe malamu mpo na banso, nzela na Ye ekomema elengiya libela na milimo na biso mpe kimia ya bokasi na bandako na biso. Mpe bolamu eleki, nzela na Ye ekomema biso na ndako epai naYe mpe Tata na biso ya Lola, mpo na bomoyi ya seko mpe Bonetoli.39 Oyo ezali solo ntina monene ya mosala mpe nkembo ya Nzambe.40
Balingani mibali mpe basi, mokolo nionso ezali mokolo ya mokano, mpe mikano na biso ekolanda atandele biso. Mokolo moko biso nyonso tokotelema liboso ya Nkolo mpo na kosambisama.41Tokozala moko na moko na lisolo elongo na Yesu Klisto. 42Tokosamba mpo na mikano na oyo tozwaki na ntina ya nzoto na biso, bizaleli ya bomoyi na biso ya molimo, mpe lolenge totosaki ndakisaya Nzambe na libala mpe na mabota. Ete tosengeli kopona na bwania mikolo nionso mikano mpo na libela ezali losambo na ngai ya solo na nkombo ya bule ya Yezu Klisto, amene.