2010–2019
Ebusua Abakɔsɛm na Temple Edwuma: Nsɔwano na Ayarsa
Ebɔbira 2018


Ebusua Abakɔsɛm na Temple Edwuma: Nsɔwano na Ayarsa

Sɛ yɛboaboa hɛn ebusua abakɔsɛm ano na yɛkɔ temple ma hɛn ewuakɔr a, Nyankopɔn hyɛ anohoba nhyira yinom pii mã wɔ ntwamutam n’afã ebien no nyina.

Ebusua nkitahodzi botum ayɛ dza mfaso dodow wɔ mu, naaso yenya sũahu a ɔhaw. Hɛn mu dodowara ehyia menntse moho ase bi wɔ hɛn ebusua ebusua mu. Menntse moho ase bi a ɔtse dɛm bɛdaa Jesus Christ n’Asɔr a wɔdze Asanananmu wɔ nda a odzi ekyir yi mu ekunyin beenu hɔn ntamu. Nna Parley na Orson Pratt yɛ enuanom mbanyin, asɔpɔkan nsakyereefo, na wɔahyɛ hɔn Asomafo. Kor biara hyiaa gyedzi ho nsɔhwɛ, a mbom wɔdze dasegye a ɔyɛ dzen duaa mu. Hɔn beenu no dze hɔnho bɔɔ afɔr na wɔboae kɛsenara dze maa nokwar no.

Mfonyin
Parley Pratt

Nauvoo ber no, wɔ afe 1846 mu no, hɔn nkitahodzi no mu tsetsewee, a ɔdze bagua mu wentwiwentwi a ɔdzen bae. Mpaapaamu tsentsenntsen a no mu dɔ na ɔbae. Ahyɛase no Parley kyerɛɛw kɛmaa Orson dɛ onsiesie mpapaamu no, naaso Orson emmbua no. Parley annwɔw do a nna ɔgye dzi dɛ hɔn ntamu akyerɛw no aba ewiei afebɔɔ, gyedɛ Orson hyɛ ase kyerɛw.

Mfonyin
Orson Pratt

Mfe pii ekyir, wɔ Ebɔw 1853 mu no, Orson tsee edwuma bi dɛ wɔdze buukuu bi wɔ William Pratt, enuanom mbanyin no hɔn America ebusuasantsen no ne kandzinyi, no rubopuei guado. Orson hyɛɛ ase dɛ orusũ “tse dɛ abofra kakraba’’ ber ɔhwɛɛ ebusua abakɔsɛm mboano a ɔsombo yi. N’akoma botowee,, na osii nkitse dɛ obesiesie ɔnye no nuabanyin no ntamu.

Orson kyerɛɛw kɛmaa Parley dɛ, “Afei mo nuabanyin dɔfo, hɛn Ewuakɔr Lieut[enant] William Pratt, n’asefo no mu biara nnyi hɔ a ɔwɔ enyika kɛse dɛ wɔbɔhwehwɛ n’asefo dɛ hɛnara.” Orson ka hɔn a wodzii kan tsee ase dɛ Latter-day Saintfo wɔ asɛdze dɛ wɔhwehwɛ na wɔboa ebusua abakɔsɛm ano ama yeetum eegyina aayɛ ayɛdze ama hɛn ewuakɔr. Ne krataa no sɔɔw do dɛ: “Yenyim dɛ hɛn egyanom hɔn Nyankopɔn ne nsa wɔ iyi nyina mu. … Mebɛserɛ bɔnfakyɛ dɛ megyaa dɛ merekyerɛw wo. … Mowɔ enyidado dɛ idze bɛkyɛ me.’’ Mpo hɔn dasegye a ɔyɛ dzen no, hɔn dɔ ma hɔn ewuakɔr bɛyɛɛ nkenyan dze hɔn nkitahodzi bɔɔ mu, siesiee ɛyaw, na wɔhwehwɛe na ɔdze bɔnfakyɛ bae.

Sɛ Nyankopɔn kyerɛ hɛn dɛ yɛnyɛ adze kor a, nna Ɔwɔ botae pii wɔ hɔ. Ebusua abakɔsɛm na temple edwuma nnyi hɔ mma ewufo nko mbom ohyira atseasefo so dɛmara. Orson na Parley dze, ɔdaan hɔn akoma dze maa hɔnho nkorkor. Ebusua abakɔsɛm na temple edwuma dze tum a ɔsa yarba maa dza ohia ayarsã.

Yɛyɛ Asɔrmba yi, yɛwɔ asodzi krɔnkrɔn a wɔdze ama hɛn dɛ yɛnhwehwɛ hɛn ewuakɔr na yɛmboa ebusua abakɔsɛm ano. Iyi bor nkuranhyɛ enyikadze koraa osiandɛ nkwagye ayɛdze horow no hia ma Nyankopɔn ne mba nyina. Ɔwɔ dɛ yɛhwehwɛ hɛnara hɛn ewuakɔr a wowui a woennya nkwagye ayɛdze horow no. Yebotum egyina ayɛ ayɛdze horow no wɔ temple mu, na hɛn ewuakɔr botum asan mu eyi dɛ wɔbɛgye ayɛdze horow no. Wɔsan so hyɛ hɛn nkuran dɛ yɛmboa ward na stake mba wɔ hɔn ebusua edzin nhwehwɛe ho. Ɔyɛ nwanwa mapã dɛ, yɛnam ebusua abakɔsɛm na temple edwuma do botum yɛaboa agye hɛn ewufo.

Naaso, sɛ yɛdze hɛnho hyɛ ebusua abakɔsɛm na temple edwuma mu ndɛ a, hɛn so yenya “ayarsa’’ nhyira no a nkɔnhyɛfo na asomafo dze abɔ anohoba no. Nhyira yinom so yɛ nwanwa mapã osian hɔn botae, hɔn su tsitsir, na hɔn nsunsuando wɔ asaase abrabɔ mu no ntsi. Nhyira ahorow a ɔkã ho bi nye iyinom:

  • Ntseasee wɔ Agyenkwa no na No werdam afɔr no ho nyin,

  • Sunsum Krɔnkrɔn nhyɛdo nyin ma yɛtse ahoɔdzen na yenya kwankyerɛ ma hɛnara hɛn abrabɔ;

  • Gyedzi nyin, ma dɛ nsakyeree dze ba Agyenkwa no hɔ no mu dɔ na ɔtsena;

  • Ahom na nkenyan dɛ yesũa adze na yenu hɛnho no nyin, osian hɛn ntseasee wɔ hɛn nyimpa ban, bea a yefi bae, na bea a yɛrokɔ ho enyido-adzehu pefee ntsi;

  • Enyibuei, ahotsew, na ɔdwe nhyɛdo nyin wɔ hɛn akoma mu,

  • Dɛwdzi a ɔnam dɛ yetum tse Ewuradze no dɔ nkã no nyin,

  • Ebusua nhyira dɔɔso, a mbrɛ hɛn ebusua gyinabew tse ndɛ, dza oetwa mu, anaa ne ndaamba mmfa ho, anaa mbrɛ hɛn ebusua dua a onndzi mu si tse;

  • Enyisɔ na ɔdɔ ma ewuakɔr na ebusuafo atseasefo nyin, ma yɛnnda ho nntse dɛ yɛayɛ ankonam;

  • Tum a yɛdze hu dza ohia ayarsa no nyin, na dɛm ntsi yɛdze Ewuradze no mboa no, yɛsom binom;

  • Bambɔ fi nsɔhwɛ na ɔsɛɛfo ne nhyɛdo dzendzen noho nyin; na

  • Mboa a wɔdze besiesie akoma a yaw, yarba, anaa awerɛhow wɔ mu na wɔasa no yarba no nyin.

Sɛ abɔ mpaa ebisa nhyira yinom mu biara a, fa woho hyɛ ebusua abakɔsɛm na temple edwuma mu. Ber a ebɛyɛ no, ibenya wo mpaabɔ ho nyiano. Sɛ yegyina yɛ ayɛdze horow ma ewufo a, Nyankopɔn ne mba wɔ asaase do nya ayarsa. Ɔnnyɛ nwanwa dɛ President Russell M. Nelson, wɔ ne nsɛm a odzi kan dɛ Asɔr no ne President mu no, paa mu kãa dɛ, “Temple a hom sɔr wɔ mu na hom som ma hom ewuakɔr wɔ hɔ no dze ankorankor nyikyerɛ na asomdwee mbordo behyira hom na wɔahyɛ hom enyimpi no dzen dɛ hom bɛnantsew ahyɛmudzi anamɔn kwan no do.

Nkaano nkɔnhyɛnyi bi so hun nhyira a ɔwɔ hɔ ma atseasefo na ewufo no. Ɔsor somafo yii temple bi a nna nsu repem fi mu ba wɔ enyido-adzehu mu kyerɛɛ Ezekiel. Wɔsee Ezekiel dɛ:

“Esu yinom repem kɔ … na ɔakɔ sar no do, na ɔakɔ po [wui] no mu … , [na] wɔasa esu no yarba.

“Na ɔbɛba dɛ, abɔdze nyikan biara a ɔyɛ menyamenya wɔ beebiara a esutsen no bɛba no, obenya nkwa: … osiandɛ esu yi ekodu hɔ; na wɔbɛsa no yarba, na adze biara benya nkwa wɔ mbrɛ esutsen no bodu biara.”

Nsu no su ebien na ɔwɔ dɛ yɛhyɛ no nsew. Odzi kan, ɔwɔ mu dɛ esutsen kakraba no nnyi nkorbata dze, onyinii yɛɛ nsu yantamm, bɛyɛ tɛtɛɛtɛr na bea a ɔrepem kɔ no mu dɔɔe. Biribi a ɔsɛ iyi si wɔ nhyira a ɔpem fi temple no mu sɛ ankorankor sɔw hɔn ano dɛ ebusua ebusua a. Mpontu nam ebusuasantsen a wɔrokɔ na wɔreba no do ba ber a nsɔwano ayɛdze horow ka ebusua ebusua bɔmu.

Otsia ebien, esu no yɛɛ biribiara a ɔkãe no fofor. Temple nhyira no wɔ ahobow ahoɔdzen dze sa yarba dɛmara. Temple nhyira horow botum asa akoma na abrabɔ na ebusua ebusua yarba.

Mfonyin
Betty ne ba Todd

Mema hom mfatoho. 1999 mu no, aberantsɛba bi a wɔfrɛ no Todd twae hwee famu ber a bɔgya ntsin a ɔwɔ n’adwen mu no tsewee. Ɔwɔ mu dɛ nna Todd na n’ebusua yɛ Asɔrmba dze, hɔn dwumadzi nnkɔdo yie, na nna hɔn mu biara nnyaa temple nhyira horow suahu. Todd n’abrabɔ mu anafua a odzi ewiei no, nna ne maame, Betty, tsenaa ne mpa nkyɛn a ɔdze ne nsa reserasera ne dze ho na ɔkãa dɛ, “Todd sɛ ɔba no dɛ ɔsɛ dɛ iwu a, mobɔ anohoba dɛ mobɔhwɛ dɛ wɔayɛ wo temple edwuma. Adzekyee no, nna Todd n’adwen nyina egyaa edwuma yɛ. Adatserfo dze Todd n’akoma hyɛɛ me yarfo, nyimpa nwanwanyi bi a wɔfrɛ no Rod, ne dze ananmu.

Nhyɛananmu n’abosoom kakra ekyir no, Rod tsee n’akoma ɔdomfo n’ebusua ho asɛm na ɔhyɛɛ ase nye hɔn dzii akyerɛw. Bɛyɛ mfe ebien ekyir no, Todd ne maame, Betty, too nsa frɛ Rod dɛ ɔmbra temple ber a nna ɔyɛ no nkɔree a odzi kan. Rod na Betty hyiaa enyim na eyim mpen a odzi kan wɔ St. George Utah Temple celestial dan no mu.

Mber kakra ekyir no, Todd n’egya—Betty no kun—wui. Mfe pii ekyir no, Betty too nsa frɛ Rod dɛ ɔmbegyina mma ne babanyin a oewu no ma ɔngye ne temple ayɛdze horow no. Rod yɛɛ no ndaase mu ara, na ngyinahɔma edwuma no wiei wɔ nsɔwano dan mu wɔ St. George Utah Temple. Wɔsɔɔw Betty ano kaa no kun a oewu ho, a obu ntwɛr wɔ afɔrmbukyia ho a ɔnye ne nanababanyin, a ɔsoom dɛ ngyina ananmu no ho. Afei, nyinsuwa resian n’afon ho no, ɔfrɛɛ Rod dɛ ɔmbɛka hɔn ho wɔ afɔrmbukyia no ho. Rod buu ntwɛr wɔ hɔn nkyɛn, a ɔyɛɛ dɛ ngyinahɔma ma ne babanyin, Todd, a nna n’akoma da ho rotow wɔ Rod no koko mu no. Afei, wɔsɔɔw Todd, Rod n’akoma ɔdomfo, no ano kaa n’awofo ho maa mfesantsen nyina. Todd ne maame esie anohoba a ɔbɔe no mfe pii dze maa ne babanyin ansaana oruwu no.

Mfonyin
Rod na Kim hɔn ayeforhyia da

Mbom asɛm no ennwie hɔ. N’akoma nhyɛananmu mfe duenum ekyir no, Rod soo awar na ɔserɛɛ me dɛ menyɛ nsɔwano no wɔ Provo Utah Temple. Ayeforhyia da no, mehyiaa Rod nye n’ayefor fɛɛfɛw, Kim, wɔ dan a ɔbɛn nsɔwano dan no, bea a nna hɔn ebusua ebusua na anyɛnkofo a wɔbɛn hɔn no rotweɔn. Menye Rod na Kim dzii nkɔmbɔ tsiabaa wiei no, me bisaa hɔn sɛ wɔwɔ nsɛmbisa bi a.

Rod see dɛ, “Nyew. Mo domfo ebusua wɔ ha na wɔpɛ dɛ wohyia wo.’’

Nna m’enyi nnda kwan na me bisaa dɛ, ‘’Ikyerɛ dɛ wɔwɔ ha a? Seisieara a?’’

Rod buaa dɛ, “Nyew.’’

Mutuu anamɔn kɔr duodoomu hɔ na me frɛɛ ebusua no puei fi nsɔwano dan no mu. Betty, ne babasia, na asew babanyin bɛkaa hɛn ho. Rod tui fua Betty dze kyiaa no, daa no ase dɛ ɔaba, na afei ɔdze me kyerɛɛ no. Rod see dɛ, “Betty, iyi nye Elder Renlund. Ɔno nye datser no a ɔhwɛɛ wo ba n’akoma no yie mfe pii no.’’ Otwae sen dan no mu na otuu fua me. Sima pii a odzi do no, nna nkyia na dɛwdzi nyinsuwa na oetwa hɔ nyina

Hɛnho baa hɛn ho do ekyir no, yɛkɔɔr nsɔwano dan no mu, bea a wɔsɔɔw Rod na Kim ano ma mber yi mu na mfesantsen nyina. Emi, Rod, Kim na Betty botum agye dase dɛ nna ɔsor abɛn papaapa, nna binom a woedua abrabɔ no ntwamutam mu dadaada no nye hɛn wɔ hɔ dɛm da no.

Nyankopɔn, wɔ N’ahom a ɔmmbɔadze da mu no, sɔw ankorankor na ebusua ebusua ano na Ɔsã hɔn yarba a esian, adzeyew, na nkodzen mpo ekyir no. Ɔtɔfabi a yɛdze nkãtse a yenya no wɔ temple no toto ho dɛ ma yeehu ɔsor kakra. Dɛm da no wɔ Provo Utah Temple mu no, C. S. Lewis n’asɛm yi gyegyee mo mu: “[Adasa] kã honandua amandzehu ho asɛm bi dɛ, ‘Ndaamba enyigye nnkotum ahyɛ ananmu,’ a yennyim dɛ yenya Ɔsor prɛko pɛr no, ɔbɛyɛ edwuma asan ekyir na ɔadan dɛm yaw no ma ayɛ enyimyam. … Nhyirafo no bɛse dɛ, ‘Yɛnntsenaa beebiara da gyedɛ Ɔsor.’”

Nyankopɔn bɛhyɛ hɛn dzen, Ɔbɔ boa hɛn, na Oepegya hɛn; na Ɔbɛtsew hɛn atseetsee a ɔdzen no ho ama hɛn. Sɛ yɛboaboa hɛn ebusua abakɔsɛm ano na yɛkɔ temple ma hɛn ewuakɔr a, Nyankopɔn hyɛ anohoba nhyira yinom pii mã wɔ ntwamutam n’afã ebien nyina no. Dɛmara so na wohyira hɛn sɛ yɛboa binom wɔ hɛn ward na stake horow ma wɔyɛ dɛmara a. Asɔrmba a wɔnntse mbɛn temple no so nya nhyira yinom ber a wɔdze hɔnho hyɛ ebusua abakɔsɛm edwuma mu a, wɔgyegye hɔn ewuakɔrfo edzin ma wɔyɛ temple ayɛdze horow ma hɔn.

Mbom President Russell M. Nelson bɔɔ kɔkɔ dɛ: “Yebotum enya nkenyan da mu no nyina wɔ temple na ebusua abakɔsɛm suahu a binom enya ho. Mbom otwar dɛ yɛyɛ biribi ma nokwar ara hɛnankasa yenya ho dɛwdzi no.’’ Ɔkɔɔr do dɛ, “Ɔto nsa frɛ hɛn mpaabɔ mu ara dɛ yɛnhwɛ afɔrbɔ kor no—obeye dɛ ɔbɛyɛ mber afɔrbɔ a—ibotum enya [dze] ayɛ temple na ebusua abakɔsɛm edwuma beberee.’’ Sɛ yɛgye President Nelson ne frɛ no a, yebohu, yɛbɔboa hɛn ebusua ano, na yɛnye hɔn akã abɔ mu. Dza ɔkã ho no, nhyira bɛpem aba ɔwo na w’ebusua hɔ tse dɛ esu no a Ezekiel kãa ho asɛm no. Ibenya ayarsa ama dza ohia ayarsa.

Orson na Parley Pratt nyaa ebusua abakɔsɛm na temple edwuma ayarsa na nsɔwano ho nsunsuando wɔ mberano yi mu. Betty, n’ebusua, na Rod nyae. Ibotum enya. Jesus Christ nam No werdam afɔrbɔ do dze nhyira yinom ma obiara, ewufo na atseasefo. Osian nhyira horow yinom ntsi, yebohu dɛ sɛ yɛrekã a, “yɛnntsenaa beebiara da gyedɛ … Ɔsor.’’ Megye ho dase wɔ Jesus Christ ne dzin krɔnkrɔn no mu, amen.

Nsɛnsin

  1. Hwɛ Parley P. Pratt dze kɛma Orson Pratt, Esusow Aketseaba 25, 1853, Orson Pratt Family Collection, Church History Library, Salt Lake City; wɔ Terryl L. Givens na Matthew J. Grow, Parley P. Pratt: The Apostle Paul of Mormonism (2011), 319.

  2. Orson Pratt to Parley P. Pratt, Ebɔw 10, 1853, Parley P. Pratt Collection, Church History Library, Salt Lake City; in Givens and Grow, Parley P. Pratt, 319.

  3. Yɛhyɛ no nsew a, nnyɛ William Pratt n’ebusuasantsen buukuu nko na Orson Pratt boae ma wɔdze puei guazo, mbom mfe kakra ekyir no, wɔ afe 1870 mu no, ɔno na n’ebusua yɛɛ 2 600 ngyina ananmu enuma wɔ Endowment Fie wɔ Salt Lake Kuropɔn maa ewuakɔr a wɔwɔ buukuu no mu (hwɛ Breck England, The Life and Thought of Orson Pratt [1985], 247).

  4. Hwɛ Joseph Smith, History of the Church, 6:312–13.

  5. Hwɛ “Names Submitted for Temple Ordinaces,” President a Odzi Kan na n’Apamfo krataa, Kwakwar 29, 2012. Onyia ɔdze ewuakɔr hɔn edzin ma dɛ wɔnyɛ temple ayɛdze horow wɔdɛ ɔyɛ hɔn ebusuanyi. Ɔfa obiara ho no, onnyi dɛ Asɔrmba dze edzin fi kuw biara a wɔnngye hɔn ntomu, tse dɛ hɔn a wɔagye hɔn enyim na Jewish Holocaust emimdzifo hɔ.

  6. Hwɛ Dallin H. Oaks, “In Wisdom and Order,” Tambuli, Mumu 1989, 18–23; D. Todd Christofferson, “The Redemption of the Dead and the Testimony of Jesus,” Liahona, Sanda 2001, 10–13; Boyd K. Packer, “Your Family History: Getting Started,” Liahona, Dzifuu 2003, 12–17; Thomas S. Monson, “Constant Truths for Changing Times,” Liahona, Esusow Aketseaba 2005, 19–22; Henry B. Eyring, “Hearts Bound Together,” Liahona, v 2005, 77–80; M. Russell Ballard, “Faith, Family, Facts, and Fruits,” Liahona, Ɔberɛfɛw 2007, 25–27; Russell M. Nelson, “Salvation and Exaltation,” Liahona, Esusow Aketseaba 2008, 7–10; Russell M. Nelson, “Generations Linked in Love,” Liahona, Esusow Aketseaba 2010, 91–94; David A. Bednar, “The Hearts of the Children Shall Turn,” Liahona, Ɔberɛfɛw 2011, 24–27; Richard G. Scott, “The Joy of Redeeming the Dead,” Liahona, Ɔberɛfɛw 2012, 93–95; Quentin L. Cook, “Roots and Branches,” Liahona, Esusow Aketseaba 2014, 44–48; Thomas S. Monson, “Hastening the Work,” Liahona, Obiradzi 2014, 4–5; Henry B. Eyring, “The Promise of Hearts Turning,” Liahona, Ayɛwoho 2014, 4–5; David A. Bednar, “Missionary, Family History, and Temple Work,” Liahona, Ɔbɛsɛ 2014, 14–19; Neil L. Andersen, “‘My Days’ of Temples and Technology,” Liahona, Kwakwar 2015, 26–33; Neil L. Andersen, “Sharing the Temple Challenge,” Family Discovery Day, Kwakwar 2015, LDS.org; Quentin L. Cook, “The Joy of Family History Work,” Liahona, Kwakwar 2016, 22–27; Gary E. Stevenson, “Where Are the Keys and Authority of the Priesthood? Liahona, Esusow Aketseaba 2016, 29–32; Dieter F. Uchtdorf, “In Praise of Those Who Save,” Liahona, Esusow Aketseaba 2016, 77–80; Quentin L. Cook, “See Yourself in the Temple,” Liahona, Esusow Aketseaba 2016, 97–101; Dale G. Renlund, Ruth L. Renlund, and Ashley R. Renlund, “Family History and Temple Blessings,” Liahona, Kwakwar 2017, 34–39; Dallin H. Oaks and Kristen M. Oaks, “Connected to Eternal Families,” Family Discovery Day, Ebɔw 2018, LDS.org.

  7. Hwɛ Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 109:15.

  8. Hwɛ Nkyerɛkyerɛ na Ahyɛmudzi 109:21.

  9. Hwɛ Boyd K. Packer, “Balm of Gilead,” Ensign, Nov. 1987, 16–18; Jeremiah 8:22; 51:8.

  10. Russell M. Nelson, “As We Go Forward Together,” Liahona, Ebɔbira 2018, 7.

  11. Hwɛ Ezekiel 40–47; Bible Dictionary, “Ezekiel.”

  12. Ezekiel 47:8–9.

  13. Hwɛ Spencer W. Kimball, “Glimpses of Heaven,” Ensign, Mumu 1971, 36–37.

  14. C. S. Lewis, The Great Divorce: A Dream (2001), 69.

  15. Hwɛ Isaiah 41:10.

  16. Hwɛ “ Fapem a Ɔyɛ Dzen,’’ Mbofra na Asɔr Ndwom, nkanee 4.

  17. Russell M. Nelson and Wendy W. Nelson, “Open the Heavens through Temple and Family History Work,” Liahona, Ɔbɛsɛ 2017, 19.

  18. Lewis, The Great Divorce, 69.

Tsintsim