Taukeni Veiyalayalati
E sa vakavu veivakalougatataki na noda taukeni vua na Kalou ka lakova kei na tamata yadua na Nona salatu ni veiyalayalati ena taukeni veiyalayalati.
Na taciqu kei na ganequ lomani, e tukuni na italanoa ni dua na gone ena Lalai ka vulica voli me masu. “Vinaka na matanivola A, matanivola B, … matanivola G.” A tomana na gone na masu, “Vinaka na matanivola X, Y, Z. Tamaqu Vakalomalagi lomani, vinaka na naba 1, na naba 2.” E lomaleqa na qasenivuli ni Lalai ia e wawa no ga. A kaya na gone, “Vinaka na naba 5, na naba 6—ka vakavinavinakataki na noqu qasenivuli ni Lalai. Sai koya duadua ga na tamata ka vakatarai au meu vakacavara na noqu masu.”
Sa dau rogoca na Tamada Vakalomalagi na masu ni gone yadua. Ena loloma tawayalani, sa cikevi keda o Koya meda mai vakadinata ka taukeni veiyalayalati.
Sa sinai tu na vuravura oqo ena tatawai, vakanunui matewale, cakai sausau. Sa vaka me vagauna ka tawayaga e levu na ka. Ni da biuta tani na matavulo, veivakalasui, veika taleitaki ka sevaki vakailawalawa, eda sa gadreva e levu na ka mai na veidabui wale tu ga, isema ni gauna lailai ga, se na sasagataki ni veika taleitaki vakavuravura. Vakavinavinakataki, ni tiko e dua na sala ki na iwali eso e manata.
Ni da sotava na ivunau levu ni Kalou meda lomani Koya kei ira na wavoliti keda tu ena veiyalayalati, eda kitaka sega ni vaka na vulagi ia me vaka na Luvena e vale. Na ivakavuvuli makawa e se dina tu ga. Ena noda vakawalena na bula vakavuravura ena taukeni veiyalayalati, eda sa yaco me tamata vinaka sara—bula galala, bulabula, ka dina—ka vakatakila na noda veiwekani levu duadua. Na taukeni veiyalayalati sai koya na caka kei na muri ni yalayala dokai ni Kalou kei na tamata yadua ena cakacaka vakalotu eso e sureta na kaukauwa vakalou me vakatakilai ena noda bula. Ni da sa veiyalayalati vakataucoko, eda sa rawa ni levu sara vakai keda. Na taukeni veiyalayalati e solia vei keda na vanua, itukuni, na sasaga me vakataka. Sa vakavurea na vakabauta ki na bula kei na veivakabulai.
Sa yaco na veiyalayalati vakalou me dua na ivurevure ni loloma mai vua na Kalou ka sa baleti keda vakayadua. Sa lomani keda vakalevu sara na Kalou na Tamada Vakalomalagi, ka sa kilai keda vakavinaka mai na noda lomani se kilai keda. Sa kauta mai na loloma veivueti, loloma soliwale, kei na veivosoti na vakabauti Jisu Karisito kei na noda veisau (veivutuni). Oqo e vakamalumutaka na mavoa, galili, na veicacati eda sotava tu ena bula oqo. Ni sa Kalou, sa vinakati keda na Tamada Vakalomalagi meda ciqoma na isolisoli levu duadua ni Kalou—Nona reki, Nona bula tawamudu.
Na noda Kalou e sa Kalou ni veiyalayalati. Ena Nona ituvaki, sa “maroroya na veiyalayalati ka dau vakaraitaka na loloma cecere” o Koya. Sa dei na Nona veiyalayalati “ke se vo tiko na gauna, se se duri tiko na vuravura, se se vo tiko e dua na tamata e delai vuravura me vakabulai.” Sa sega ni nakiti meda veilecayaki tu ka vakatitiqa, ia meda rekitaka na veimaliwai ni veiyalayalati mareqeti e “kaukauwa cake mai na ivesu ni mate.”
Era sa tawa vakaiyalayala na cakacaka vakalotu kei na veiyalayalati ni Kalou ena kena gadrevi ka vakaikoya ena kena madigi. Ena dodonu ni Kalou, sa rawa ni ciqoma na tamata yadua ena vanua cava ga na cakacaka vakalotu ni veivakabulai. Vakayagataki na galala ni digidigi—digitaka na tamata se ra vakadonuya na cakacaka vakalotu eso e soli. Sa vakarautaka na veicakacaka vakalotu ni Kalou na ivakatakilakila ni Nona salatu ni veiyalayalati. Eda vakatoka na ituvatuva ni Kalou me kauti ira na luvena ki vale mei tuvatuva ni veivueti, tuvatuva ni veivakabulai, tuvatuva ni bula marau. E sa rawati na veivueti, veivakabulai, na bula marau vakasilesitieli baleta ni a “vakayacora na veisorovaki e uasivi sara” o Jisu Karisito
E sa vakavu veivakalougatataki na noda taukeni vua na Kalou ka lakova kei na tamata yadua na Nona salatu ni veiyalayalati ena taukeni veiyalayalati.
Matai, sa yavutaki na taukeni veiyalayalati vei Jisu Karisito me “dauveivakaduavatataki ni veiyalayalati vou.” Sa rawa ni cakacaka vata na ka kecega ena noda tiko vinaka ni da sa “vakatabui vei Karisito … ena veiyalatalati i Tamada.” Na veivakalougatataki vinaka ka yalataki kecega sa nodra na yalodina tu ki na ivakataotioti. Na “ituvaki ni bula mamarau e nodra sa muria na ivakaro ni Kalou” o ya mera sa “vakalougatataki ena veika kece sara, na veika vakayago kei na veika vakayalo,” ka ra “tiko marau vata kei na Kalou … me tawamudu.”
Ni da doka tu na noda veiyalayalati, eda na rairai nanuma ni da sa maliwai ira tiko na agilosi. Ka da na vakakina—o ira eda lomana kei ira ka vakalougatataki keda ena yasa ni lati oqo kei ira ka lomani ka vakalougatataki keda mai na yasa kadua ni lati.
Au a raica wale tikoga oqo kei Sisita Gong na uasivi vakaoti ni taukeni veiyalayalati ena dua na rumu ni valenibula. A gadreva vakabibi sara e dua na tama gone e dua na veisau ivi. A tagi na nona matavuvale, lolo, ka masulaki koya me rawata e dua na ivi. Ni rogovaki mai ni se qai kune saraga e dua na ivi-veivakabulai, a kaya lo na watina, “Au nuitaka ni daumaka tu na matavuvale kadua.” Me da taukeni veiyalayalati sai koya, ena vosa i Paula na iApositolo, “me da dui vakacegui ena vuku ni nomudou vakabauta kei na noqu talega.”
Ena salatu ni bula, ena rairai seyawa na noda vakabauta na Kalou, ia e sega ni seyawa na Nona vakabauti keda. Sa vakakina, na waqa tu ga ni Nona cina e tautuba. Sa sureti keda o Koya meda lako mai se lesu ki na veiyalayalati e dusia tu na Nona salatu. Sa wawa tu o Koya me ciqomi keda, ena gauna mada ga eda “se tu sara kina vakayawa.” Ni da rai ena mata ni vakabauta ki na ituvaki, moimoi, se itoqa veisemati eso ni ka eda sotakaya, eda rawa ni raica na Nona loloma cecere kei na veivakauqeti, vakabibi ena noda leqa, rarawa, kei na bolebole, vakakina ena noda reki. Se vakacava tu na noda tarabe se bale, kevaka eda toso tikoga Vua, ena vukei keda o Koya, ena ikalawa vakayadua.
Karua, na iVola i Momani e sa ivakadinadina eda rawa ni taura tu e ligada me baleta na taukeni veiyalayalati. E sa iyaya yalataki na iVola i Momani ena nodra vakasokomuni na luve ni Kalou ka parofisaitaki me dua na veiyalayalati vou. Ni da wilika na iVola i Momani, vakaikeda kei na so tale, ena sala malumu se domolevu, sa rawa ni da kerea vua na Kalou “ena yalodina, ena yalomudou taucoko, ka vakabauta na Karisito,” ka ciqoma ena kaukauwa ni Yalo Tabu na veivakadeitaki ni Kalou ni sa dina na iVola i Momani. Oqo e vakadeitaka talega ni sa noda iVakabula o Jisu Karisito, sa parofita ni Veivakalesuimai o Josefa Simici, ka sa kacivi na Lotu ni Turaga ena Yacana—Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.
Sa vosa na iVola i Momani ena veiyalayalati makawa ka vou kivei kemuni ka sa luvei Liai, “nodra kawa na parofita.” Era a ciqoma na tubumu na yalayala ni veiyalayalati ni o iko, na nodra kawa, na vakila e dua na domo vaka mai na kuvunisoso ena iVola i Momani. Na domo o vakila oya ni o wiliwili sa vakadinadinataka ni o iko sa “gone ni veiyalayalati” ka sa nomu iVakatawa Vinaka o Jisu.
Sa sureti keda yadua na iVola i Momani, ena vosa i Alama, meda “veiyalayalati kei [na Turaga], ni [da] na qaravi koya ka muria na nona ivunau, me na qai sovaraka mai kina vakalevu sara vei [keda] na Yalona.” Ni da via veisau ki na vinaka—me vaka e kaya e dua na tamata, “tarova na lomabibi voli ka marautaka na bula marau”—eda sa tadolavi keda ki na ivakasala, veivuke, kei na kaukauwa. Sa rawa ni da lako mai ena veiyalayalati meda taukeni vata na Kalou kei ira na ilawalawa vakabauta yalodina ka ciqoma na veivakalougatataki yalataki ena ivunau i Karisito—walega qo.
Na dodonu ni lewa kei na kaukauwa ni matabete vakalesui mai me vakalougatataka taucoko na Luvena e sa ikatolu ni dewadewa ni taukeni veiyalayalati. Ena itabagauna oqo, e sa basika mai o Joni na Dauveipapitaiso kei na iApositolo o Pita, Jemesa, kei Joni vaka italai lagilagi mai vua na Kalou me vakalesuya mai na Nona dodonu ni lewa ni matabete. Na matabete kei na cakacaka vakalotu eso ni Kalou e sa vakamikamicataka na veimaliwai e vuravura ka rawa ni vauca na veimaliwai ni veiyalayalati mai lomalagi.
Na matabete sa rawa ni veivakalougatataki dina mai na idavodavo ni gone ki na ibulubulu—mai na vakatokayacataki ni dua na gone dramidrami ki na vakatabui ni bulubulu. E sa veivakabulai, veivakacegui, ka veivakasalataki na veivakalougatataki ni matabete. A cudruva na luvena tagane e dua na tama me yacova ni basika na loloma veivosoti ena nona solia o tama vei gone e dua na veivakalougatataki malumu ni matabete. Na lewe ni Lotu duadua ga ena nona matavuvale, a veilecayaki tu e dua na goneyalewa ena loloma ni Kalou kivua me yacova ni sa ciqoma e dua na veivakalougatataki veivakauqeti ni matabete. E vuravura taucoko, era vakarautaki ira vakayalo na peteriaki dokai mera soli veivakalougatataki vakapeteriaki. Ni vakataqara na peteriaki na ligana ena ulumu, e vakila ka cavuta o koya na loloma ni Kalou me baleti iko. E wasea o koya na nomu kawa ena yavusa o Isireli. Sa vakatakila o koya na veivakalougatataki ni Turaga. Ni vakasamataki tu, a tukuna vei au e dua na wati ni peteriaki na sala e dau sureta kina na Yalotabu na nona matavuvale, vakauasivi na siga eso e solia kina o tamadratou na veivakalougatataki vakapeteriaki.
Kena itinitini, e basika na veivakalougatataki ni taukeni veiyalayalati ni da muria na parofita ni Turaga ka marautaka na bulataki ni veiyalayalati ni valetabu, oka kina na bula vakawati. Sa yaco me ka dokai ka tawamudu na veiyalayalati ni vakamau ni da digitaka e veisiga na bula marau ni watida kei na matavuvale mai na veika e baleti keda. Ni yaco na “au” me “kedatou,” eda sa tubu vakatautauvata. Eda sa qase vakatautauvata; eda sa gone vakatautauvata. Ni da veivakalougatataki vakai keda ena bula ni guilecavi keda, eda raica ni vakatabui na noda vakanuinui kei na reki ena gauna oqo ka tawamudu.
Ni duidui tu na veituvaki, ni da kitaka kece na ka eda rawata, ena kena vinaka duadua, qai kerea ka qara ena yalomalua na Nona veivuke ena ilakolako, na Turaga ena tuberi keda, ena Nona gauna kei na ivalavala, mai vua na Yalo Tabu. Na veiyalayalati ni vakamau e sa vauci tu ena nodra digidigi matua na cakava—ai vakananumi ni nona rokova na Kalou kei keda na galala ni digidigi kei na veivakalougatataki ni Nona veivuke ni da qara vaka tautauvata.
Na vua ni taukeni veiyalayalati ena kawa ni vuvale kece e sa vakilai ena noda itikotiko kei na lomada. Ni vakatarai au mada meu vakamacalataka eso na ivakaraitaki.
Niu a veidomoni tiko kei Sisita Gong ki na vakamau, au a vulica na galala ni digidigi kei na vakatulewa. Ena dua na gauna, keirau a tiko e koronivuli ka vuli tu ena rua na vanua duidui ena rua na wase ni vanua lelevu. O ya na vuna au rawa ni kaya vakaidina kina ni’u a rawata na koroi ni PhD ena veimaliwai ni veivanua tani.
Ni’u a taroga na “Tamada Vakalomalagi, se me’u vakamautaki Susan?” Au a vakila na vakacegu. Ia na gauna au sa vulica kina me’u masu vakaidina sara, “Tamaqu Vakalomalagi, au domoni Susan ka’u sa via vakamautaki koya. Au yalataka ni’u na turaga vakawati ka tama vinaka duadua au rawata”—ni’u sa vakayacora na noqu vakatulewa vinaka duadua, oya na gauna e yaco mai kina na veivakadeitaki vakayalo kaukauwa sara.
Oqo sa vukei keirau na vunikau ni matavuvale na Gong kei na Lindsay FamilySearch, italanoa, kei na itaba eso ni dikeva ka semata na bula sotavi ni taukeni veiyalayalati vakawatamata. Vei keirau, na kawa rokovi era oka kina o:
Bubu-Vakarua Alice Blauer Bangerter, ka a kerei vakatolu me baleta na vakamau ena dua na siga, a qai kerea na watina me vakarautaka e dua na iqaqi butu ni uli bata me rawa ni uli bata, tali, ka wilivola ena dua vata ga na gauna.
Tutu-Vakarua Loy Kuei Char a vavai ira na luvena ka vodo asataka na iyaya eso ni nona matavuvale ni ra takosova na buca dau kama ena Yanuyanu Levu e Hawaii. Na veidinadinati kei na solibula ni kawa i Char e sa vakalougatataka na neirau matavuvale edai.
A biu tu mai o Gram Mary Alice Powell Lindsay kei na lima na gone lalai ni a mate vakasauri o watina kei na luvena tagane qase duadua ena vica na siga veitaravi. Ni dawai tu me 47 na yabaki, a susuga o Gram na nona matavuvale ena loloma veitokoni mai vei ira na iliuliu ni lotu kei na lewenilotu vakaitaukei. Donuya na vuqa na yabaki oya, a yalataka o Gram vua na Turaga kevaka ena vukei koya, ena sega vakadua ni vosa kudrukudru. A vukei koya na Turaga. A sega ni vosa kudrukudru o koya.
Taciqu kei na ganequ, me vaka sa vakadinadinataka na Yalo Tabu, na ka kecega e vinaka ka tawamudu sa yavutaki vakaidina sara kivua na Kalou, na Tamada Tawamudu, kei na Luvena, o Jisu Karisito, kei na Nona Veisorovaki. Na noda Turaga, o Jisu Karisito, sa iDewadewa ni veiyalyalati vou. Na vakadinadinataki i Jisu Karisito e sa dua na inaki ni veiyalayalati ni iVola i Momani. Ena bubului kei na veiyalayalati, e sa nakiti na dodonu ni lewa ni matabete vakalesui mai ni Kalou me vakalougatataki ira taucoko na luve ni Kalou, oka kina ena veiyalayalati ni vakamau, na kawa vakamatavuvale, kei na veivakalougatataki yadua.
Sa cauraka na noda iVakabula, “Koi Au na Alifa kei na Omeka, na Karisito na Turaga; io, sai Au ga ko koya, na ivakatekivu kei na ivakataotioti, na Dauveivueti kei vuravura.”
Vata kei keda ena ivakatekivu, sa tiko o Koya vata kei keda, ena noda taukeni veiyalayalati vakataucoko, ki na ivakataotioti. Au sa vakadinadinataka ena yaca dokai ka tabu i Jisu Karisito, emeni.