Պաշտպանել աստվածայնորեն ներշնչված մեր սահմանադրությունը

Նախագահ Դալլին Հ. Օուքս

Առաջին Նախագահության առաջին խորհրդական

Աստվածային ներշնչման հանդեպ մեր հավատը Վերջին Օրերի սրբերին տալիս է յուրահատուկ պատասխանատվություն՝ պահպանելու և պաշտպանելու Միացյալ Նահանգների սահմանադրությունը և սահմանադրականության սկզբունքները:

Այս անհանգիստ ժամանակներում ես մտածեցի, որ պետք է խոսեմ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների ներշնչված սահմանադրության մասին։ Այս սահմանադրությունը հատուկ նշանակություն ունի Միացյալ Նահանգների մեր անդամների համար, բայց նաև ընդհանուր հիմք է հանդիսանում աշխարհի սահմանադրությունների համար:

I.

Սահմանադրությունը կառավարության հիմքն է: Այն ապահովում է կառավարության լիազորությունների իրականացման կառուցվածք և սահմանափակումներ: Միացյալ Նահանգների սահմանադրությունը ամենահին գրավոր սահմանադրությունն է, որը մինչ այժմ գործում է: Թեպետ ի սկզբանե ընդունվել էր միայն փոքրաթիվ գաղութների կողմից, այն շուտով օրինակ դարձավ ամբողջ աշխարհում: Այսօր բոլոր ժողովուրդները, բացի երեքից, ընդունել են գրավոր սահմանադրություններ։¹

Իմ այս մեկնաբանության մեջ ես չեմ խոսում որևէ քաղաքական կուսակցության կամ այլ խմբի մասին: Ես խոսում եմ Միացյալ Նահանգների սահմանադրության մասին, որն ուսումնասիրել եմ ավելի քան 60 տարի: Ես խոսում եմ՝ դատելով փաստաբանի իմ աշխատանքից մինչև ԱՄՆ Գերագույն դատարանի գլխավոր դատավոր աշխատելու իմ փորձից: Ես խոսում եմ՝ դատելով համալսարաններում իրավագիտության պրոֆեսոր աշխատելու իմ 15 տարիների և Յուտայի Գերագույն դատարանում երեք ու կես տարի դատավոր աշխատելու իմ փորձից: Եվ որ ամենակարևորն է, ես խոսում եմ՝ դատելով 37 տարի Հիսուս Քրիստոսի առաքյալ լինելու իմ փորձից, ով պատասխանատու է ուսումնասիրել Միացյալ Նահանգների աստվածայնորեն ոգեշնչված սահմանադրության նշանակությունը Նրա վերականգնված Եկեղեցու աշխատանքում:

Միացյալ Նահանգների Սահմանադրությունը յուրահատուկ է, քանի որ Աստված հայտնեց, որ Ինքը «հաստատեց» այն «ամեն մարմնի իրավունքների և պաշտպանության համար» (Վարդապետություն և Ուխտեր 101.77, տես նաև հատված 80)։ Դա է պատճառը, թե ինչու է Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցին հատուկ նշանակություն տալիս այդ սահմանադրությանը ամբողջ աշխարհում։ Նրանք պետք է որոշեն, թե արդյո՞ք դրա սկզբունքները պետք է կիրառվեն այլ ազգերի մեջ, և ինչպե՞ս պետք է դրանք կիրառվեն։

Ո՞րն էր Աստծո նպատակը Միացյալ Նահանգների սահմանադրության հաստատման գործում: Մենք դա տեսնում ենք բարոյական ազատ կամքի վարդապետության մեջ: Վերականգնված Եկեղեցու առաջին տասնամյակում արևմտյան սահմանի Եկեղեցու անդամներն առանձին և համատարած հետապնդումների էին ենթարկվում: Մասամբ դա պայմանավորված էր մարդկանց ստրկացման դեմ նրանց ընդդիմությամբ, որն այդ ժամանակ գոյություն ուներ Միացյալ Նահանգներում: Այս անբարենպաստ պայմաններում Աստված մարգարե Ջոզեֆ Սմիթի միջոցով հայտնեց հավիտենական ճշմարտություններ Իր վարդապետության մասին:

Աստված Իր զավակներին բարոյական ազատ կամք է տվել. զորություն՝ որոշում կայացնելու և գործելու համար: Տղամարդիկ ու կանայք ամենից շատ հակված են գործադրելու այդ ազատ կամքը, երբ նրանք իրենց ընտրությամբ ազատ են՝ որոշում կայացնելու և գործելու համար։ Այնուհետև հայտնությունը բացատրում է, որ «դատաստանի օրն ամեն մարդ պատասխան տա իր իսկ մեղքերի համար» (Վարդապետություն և Ուխտեր 101.78): «Հետևաբար, - հայտնել է Տերը, - արդարացի չէ, որ մի մարդ մեկ ուրիշի գերության տակ լինի» (Վարդապետություն և Ուխտեր 101․79)։ Սա ակնհայտորեն նշանակում է, որ մարդկանց ստրկությունը սխալ է։ Եվ ըստ նույն սկզբունքի, սխալ է, որ քաղաքացիները ձայնի իրավունք չունեն իրենց կառավարիչների ընտրության կամ իրենց օրենքների կայացման հարցում:

II.

Մեր համոզմունքն առ այն, որ Միացյալ Նահանգների սահմանադրությունը աստվածայնորեն ներշնչված է, չի նշանակում, որ աստվածային հայտնությամբ թելադրված է յուրաքանչյուր բառ և արտահայտություն, ինչպես օրինակ՝ ամեն նահանգից ներկայացուցիչների քանակը բաշխող կամ յուրաքանչյուր ներկայացուցչի նվազագույն տարիքը սահմանող դրույթները:² Սահմանադրությունը «լիովին մշակված փաստաթուղթ» չէր, - ասել է նախագահ Ջ․ Ռուբեն Քլարկը: «Ընդհակառակը, - բացատրել է նա, - մենք կարծում ենք, որ այն պետք է լրացվի և մշակվի՝ զարգացող աշխարհի փոփոխվող կարիքները բավարարելու համար»:³ Օրինակ՝ ներշնչված փոփոխություններով վերացվեց ստրկությունը և կանանց տրվեց քվեարկելու իրավունք: Սակայն, մենք նման ոգեշնչում չենք տեսնում Սահմանադրությունը մեկնաբանելու Գերագույն դատարանի յուրաքանչյուր որոշման մեջ։

Կարծում եմ, որ Միացյալ Նահանգների Սահմանադրությունը պարունակում է աստվածայնորեն ներշնչված առնվազն հինգ սկզբունք։⁴

Առաջին սկզբունքն այն է, որ պետության իշխանության սկզբնաղբյուրը ժողովուրդն է: Մի ժամանակ, երբ բոլորը ենթադրում էին, որ սուվերեն իշխանությունը բխում է թագավորների աստվածային իրավունքից կամ ռազմական ուժից՝ սուվերեն իշխանությունը ժողովրդին վերագրելը աննախադեպ երևույթ էր։ Փիլիսոփաները կողմ էին դրան, բայց Միացյալ Նահանգների սահմանադրությունն առաջինը կիրառեց դա: Ժողովրդի սուվերեն իշխանությունը չի նշանակում, որ ամբոխը կամ մարդկանց այլ խմբեր կարող են վախեցնելով կամ պարտադրելով միջամտել կառավարության աշխատանքին: Սահմանադրությունը հաստատեց սահմանադրական ժողովրդավարական հանրապետություն, որտեղ մարդիկ իրենց իշխանությունն իրականացնում են իրենց ընտրած ներկայացուցիչների միջոցով:

Երկրորդ ներշնչված սկզբունքն այն է, որ իշխանությունը բաժանվում և պատվիրակվում է ազգի և նրա ենթակա նահանգների միջև: Մեր դաշնային համակարգում այս աննախադեպ սկզբունքը երբեմն ենթարկվել է ոգեշնչված փոփոխությունների, ինչպիսիք են՝ ստրկության վերացումը և կանանց քվեարկելու իրավունքի սահմանումը, որոնք նշվեցին ավելի վաղ: Հատկանշական է, որ Միացյալ Նահանգների սահմանադրությունը սահմանափակում է ազգային կառավարությանը գործադրել իրեն տրված ուղղակի կամ անուղղակի լիազորությունները, և իրեն է վերապահում կառավարության բոլոր մյուս լիազորությունները «համապատասխանաբար նահանգներին կամ ժողովրդին»:⁵

Մեկ այլ ոգեշնչված սկզբունքը՝ իշխանությունների տարանջատման սկզբունքն է: 1787 թվականի սահմանադրության մեր համագումարից մոտ մեկ դար առաջ Անգլիայի խորհրդարանը հանդես եկավ օրենսդիր և գործադիր իշխանության տարանջատման նախաձեռնությամբ, երբ նրանք որոշակի լիազորություններ վերցրին թագավորից: Ամերիկայի համագումարի ժամանակ մարդիկ ոգեշնչվեցին պատվիրակել գործադիր, օրենսդիր և դատական անկախ իշխանությունները, որպեսզի այդ երեք ճյուղերը կարողանան վերահսկել միմյանց։

Չորրորդ ներշնչված սկզբունքը վերաբերում է սահմանադրության ուժի մեջ մտնելուց ընդամենը երեք տարի անց փոփոխություններով ընդունված Իրավունքների մասին օրենքի նախագծում մարդու իրավունքների և պետական լիազորությունների որոշակի սահմանափակումների կենսական երաշխիքների խմբին: Իրավունքների մասին օրինագիծը նոր չէր: Դրա համար ոգեշնչման աղբյուր էր հանդիսացել առաջին անգամ Անգլիայում կիրառություն գտած սկզբունքները՝ սկսած Magna Carta-ից: Սահմանադրությունը մշակողներին ծանոթ էին դրանք, քանի որ գաղութային որոշ կանոնադրություններ ունեին այդպիսի երաշխիքներ:

Առանց Իրավունքների մասին օրինագծի, Ամերիկան չէր կարող ծառայել որպես հյուրընկալող պետություն ավետարանի վերականգնման համար, որը սկսվեց ընդամենը երեք տասնամյակ անց: Սկզբնական դրույթում կար աստվածային ներշնչում այն մասին, որ չպետք է կրոնական քննություն հանձնել պետական պաշտոնների համար,⁶ բայց Առաջին փոփոխության մեջ կրոնական ազատության և ընդդիմության երաշխիքների ավելացումը կարևոր էին: Մենք նաև աստվածային ներշնչում ենք տեսնում Առաջին փոփոխության՝ խոսքի, մամուլի ազատությունների և անձի պաշտպանության մեջ, որոնք մարմնավորված են այլ փոփոխություններում, ինչպիսիք են քրեական հետապնդումները:

Հինգերորդ և վերջինը՝ ես աստվածային ներշնչում եմ տեսնում ամբողջ սահմանադրության կենսական նպատակի մեջ: Մենք պետք է ղեկավարվենք օրենքով, այլ ոչ թե անհատներով և մենք հավատարիմ ենք սահմանադրությանը, դրա սկզբունքներին և գործընթացներին, այլ ոչ թե պետական ծառայողներին: Այսպիսով, բոլոր անձինք պետք է հավասար լինեն օրենքի առջև: Այս սկզբունքները արգելափակում են բռնապետական հավակնությունները, որոնք աղավաղել են ժողովրդավարությունը որոշ երկրներում: Դրանք նաև նշանակում են, որ իշխանության երեք ճյուղերից ոչ մեկը չպետք է գերակշռի մյուսների նկատմամբ կամ խանգարի մյուսներին կատարել միմյանց վերահսկելու իրենց պատշաճ սահմանադրական գործառույթները:

III.

Չնայած Միացյալ Նահանգների սահմանադրության աստվածայնորեն ներշնչված սկզբունքներին, երբ կիրառվել են անկատար մահկանացուների կողմից, նրանք միշտ չէ, որ իրականացրել են իրենց առջև դրած նպատակը: Օրենսդրության կարևոր թեմաները, օրինակ՝ ընտանեկան հարաբերությունները կարգավորող որոշ օրենքներ, դաշնային կառավարությունը վերցրել է նահանգներից: Սահմանադրության Առաջին փոփոխության դերը, որը երաշխավորում է խոսքի ազատությունը, երբեմն ոչ ժողովրդական խոսքի ճնշման ներքո նվազել է։ Իշխանությունների տարանջատման սկզբունքը միշտ ենթարկվել է ճնշումների, երբ իշխանության մի ճյուղը տարատեսակ ճնշումներ է գործադրել կամ խոչընդոտել է պատվիրակված լիազորությունների իրականացմանը:

Կան նաև այլ սպառնալիքներ, որոնք խարխլում են Միացյալ Նահանգների սահմանադրության ներշնչված սկզբունքները: Սահմանադրության դերը թուլանում է հասարակության ներկայիս միտումները փոխարինելով և դարձնելով դրա հիմքը՝ ազատ և ինքնակառավարվող լինելու փոխարեն: Սահմանադրության հեղինակությունն արժեզրկվում է, երբ թեկնածուները կամ պաշտոնատար անձինք անտեսում են դրա սկզբունքները: Սահմանադրության վեհությունն ու ուժը նվազեցնում են նրանք, որոնց համար այն հավատարմության ստուգարք կամ քաղաքական կարգախոս է՝ փոխանակ կառավարության իշխանության սահմանափակումների և լիազորությունների աղբյուր հանդիսացող իրավական բարձր վարկանիշ լինելու։

IV.

Աստվածային ներշնչման հանդեպ մեր հավատը Վերջին Օրերի Սրբերին տալիս է յուրահատուկ պատասխանատվություն՝ պահպանելու և պաշտպանելու Միացյալ Նահանգների սահմանադրությունը և սահմանադրականության սկզբունքները, որտեղ էլ որ մենք ապրենք: Մենք պետք է վստահենք Տիրոջը և դրական մտածողություն ունենանք այս ազգի ապագայի նկատմամբ:

Ուրիշ ի՞նչ պետք է անեն Վերջին Օրերի Սրբերը: Մենք պետք է աղոթենք, որ Տերն առաջնորդի և օրհնի բոլոր ազգերին և նրանց ղեկավարներին: Սա մեր հավատո հանգանակի մի մասն է: Նախագահներին կամ կառավարիչներին հպատակ լինելը,⁷ իհարկե, խոչընդոտ չի հանդիսանում, որ մենք դեմ լինենք առանձին օրենքներին կամ քաղաքականությանը: Դա պահանջում է, որ մեր ազդեցությունն օգտագործենք քաղաքակիրթ և խաղաղ ճանապարհով՝ մեր սահմանադրությունների և գործող օրենքների շրջանակներում: Վիճահարույց հարցերի շուրջ պետք է ձգտենք չափավոր լինել և միավորվել:

Կան այլ պարտականություններ, որոնք մաս են կազմում ներշնչված սահմանադրության պահպանման: Մենք պետք է սովորենք և պաշտպանենք սահմանադրության ոգեշնչված սկզբունքները: Մենք պետք է փնտրենք ու աջակցենք իմաստուն և լավ մարդկանց, ովքեր կաջակցեն այդ սկզբունքներին իրենց հասարակական գործողություններում։⁸ Մենք պետք է լինենք բանիմաց քաղաքացիներ և ակտիվորեն նպաստենք, որ քաղաքացիական գործերում մեր ազդեցությունը նկատելի դառնա։

ԱՄՆ-ում և այլ ժողովրդավարական երկրներում քաղաքական ազդեցությունն իրականացվում է պաշտոնի առաջադրմամբ (որը մենք խրախուսում ենք), քվեարկությամբ, ֆինանսական աջակցությամբ, քաղաքական կուսակցություններին անդամակցելով և ծառայելով, ինչպես նաև պաշտոնատար անձանց, կուսակցությունների և թեկնածուների հետ շարունակական շփման միջոցով: Ժողովրդավարության ճիշտ գործունեության համար այս ամենն անհրաժեշտ է, բայց կարիք չկա, որ գիտակից քաղաքացին դրանք բոլորն իրագործի։

Կան քաղաքական շատ խնդիրներ, և ոչ մի կուսակցություն, ոչ մի հարթակ և ոչ մի անհատ թեկնածու չի կարող բավարարել բոլոր անձնական նախասիրությունները: Ուստի յուրաքանչյուր քաղաքացի պետք է որոշի, թե որ հարցերն են առավել կարևոր իր համար տվյալ պահին: Այնուհետև, անդամները պետք է ոգեշնչում փնտրեն, թե ինչպես օգտագործեն իրենց ազդեցությունը՝ համաձայն իրենց անհատական առաջնահերթությունների: Այդ գործընթացը հեշտ չի լինի։ Դրա համար անհրաժեշտ կլինի փոխել կուսակցությունը կամ թեկնածուի ընտրությունը, նույնիսկ՝ ընտրությունից ընտրություն:

Այդ առանձին արարքները, երբեմն, ընտրողներից կպահանջի աջակցել այն թեկնածուներին, քաղաքական կուսակցություններին կամ ծրագրերին, որոնց մյուս դիրքորոշումները նրանք չեն կարող ընդունել։⁹ Դա է պատճառներից մեկը, թե մենք ինչու ենք խրախուսում մեր անդամներին զերծ մնալ քաղաքական հարցերում միմյանց դատելուց: Մենք երբեք չպետք է պնդենք, որ Վերջին Օրերի որևէ հավատարիմ սուրբ չի կարող պատկանել որոշակի կուսակցության կամ քվեարկել տվյալ թեկնածուի օգտին: Մենք ուսուցանում ենք ճիշտ սկզբունքներ և մեր անդամներին ենք թողնում ընտրությունը, թե ինչպես ժամանակ առ ժամանակ գերադասել և կիրառել այս սկզբունքները ներկայացված հարցերի վերաբերյալ: Մենք նաև պահանջում և խնդրում ենք մեր տեղական ղեկավարներին, որ քաղաքական նախապատվությունները և պատկանելությունները չուսուցանվեն կամ խթանվեն մեր Եկեղեցու ժողովներում:

Հիսուս Քրիստոսի Վերջին Օրերի Սրբերի Եկեղեցին, անշուշտ, կօգտագործի այն հատուկ օրենսդրական առաջարկություններին հավանություն տալու կամ չտալու իր իրավունքը, որոնք մեր կարծիքով կազդեն կրոնի ազատության իրականացմանը կամ Եկեղեցու կազմակերպությունների էական շահերին:

Ես վկայում եմ Միացյալ Նահանգների աստվածայնորեն ներշնչված սահմանադրության մասին և աղոթում եմ, որ մենք, որ ճանաչում ենք այն Աստվածային Էակին, ով ոգեշնչել է դա, միշտ պահպանենք և պաշտպանենք դրա բարձր սկզբունքները: Հիսուս Քրիստոսի անունով, ամեն։

Հղումներ

1. Տես Mark Tushnet, “Constitution,” in Michel Rosenfeld and András Sajó, eds., The Oxford Handbook of Comparative Constitutional Law (2012), 222: Համակարգված չգրված սահմանադրություններով երեք երկրներն են՝ Միացյալ Թագավորությունը, Նոր Զելանդիան և Իսրայելը: Սրանցից յուրաքանչյուրն ունի սահմանադրականության ամուր ավանդույթներ, չնայած որ կառավարման դրույթները հավաքված չեն մեկ փաստաթղթում:

2. United States Constitution, article 1, section 2.

3. J. Reuben Clark Jr., “Constitutional Government: Our Birthright Threatened,” Vital Speeches of the Day, Jan. 1, 1939, 177, quoted in Martin B. Hickman, “J. Reuben Clark, Jr.: The Constitution and the Great Fundamentals,” in Ray C. Hillam, ed., By the Hands of Wise Men: Essays on the U.S. Constitution (1979), 53. Բրիգամ Յանգը սահմանադրության վերաբերյալ նմանատիպ զարգացման տեսակետ ուներ և ուսուցանում էր, որ սահմանադրության սահմանողները «դրեցին հիմքը, և հետագա սերունդներ պետք է վերակառուցեին դրա վրա» (Discourses of Brigham Young, sel. John A. Widtsoe [1954], 359)։

4. Այս հինգը նման են, բայց նույնական չեն Ջ․ Ռուբեն Քլարկի առաջարկածներին․ Stand Fast by Our Constitution (1973), 7; Ezra Taft Benson, “Our Divine Constitution,” Ensign, Nov. 1987, 4–7; and Ezra Taft Benson, “The Constitution—A Glorious Standard,” Ensign, Sept. 1987, 6–11։ See, generally, Noel B. Reynolds, “The Doctrine of an Inspired Constitution,” in By the Hands of Wise Men, 1–28.

5. United States Constitution, amendment 10.

6. See United States Constitution, article 6.

7. Sես Հավատո Հանգանակ 1.12:

8. Տես Վարդապետություն և Ուխտեր 98․10:

9. See David B. Magleby, “The Necessity of Political Parties and the Importance of Compromise,” BYU Studies, vol. 54, no. 4 (2015), 7–23.