Toeni Luhlahp
Fahsr Tukun Jisus: Ekihn sie Mwet Ahkiwe
toeni luhlahp ke Eprel 2022


Fahsr Tukun Jisus: Ekihn sie Mwet Ahkiwe

Mwet ahkiwe uh tiac muhta na mihslac: elos mokle mwet uh ke ohiyac luhn Mwet Lahngo.

Tamuhlwel ac tahmtahel sacohk wiyuck, ke kuht sun tari lwen ma kuht acsmaklac ke mwe tihkuclkucl, akuhkuhin, ac, nuh sin mwet pucspucs, kweok upac, insiacsr sesseslah ke srui kaksak yohk nuh sin Mwet Lahngo lasr ac mwe ahkinsewowo ma pahtpaht ke wosasuc fohlohkihnyuckyak luhn Jisus Kraist. Kuht luhlahlfongi ac luhngse El, ac pruhe tuh kuht fah fahsr Tohkohl ne tok ma pahtpaht.

Mwe Elyah Upac luhn Social Media

Kuhiyacn orekma luhn internet uh pa sie mwe ahkinsewowo ac sie ma upac, usrnguck nuh ke pacl lasr uh.

Ke facl luhn social media ac mwe fahkwack pihsrpihsr ke internet, sie puhsren mwet kuh in osraclihk oreklac in puhkanteni. Puhsra sacn, lah pwacye kuh suhtuhuh, lah suwohs kuh ma ac oraclah elyah, som osraclihk facluh ke pacl sacn pacna.

Mwe nuhnak ac ma wowo ma fihliyucki ke social media uh kwacna mihs tena puhrakwack, uh kahs in ahksrihkyactwen ac kasrkusrsrak uh oacna in puhlahl nuh lun insrwacsr, lah kuhphasr nuh ke political philosophy, mwet ke news ah, kuh mwe nuhnak ke mas upac. Wacngihn sie mwet kuh wacngihn sifac se, sang Mwet Lahngo ac wosasuc sifil fohlohkyak Lal, lusrong ma sikyak ohrohr ke puhsra oreklac inge.

Eklac sie Mwet Ahkiwe

Luti fin Ohl uh pa sie pweng nuh sin mwet nuhkwewa tuhsruhk tuh ituckyang nuh sin mwet tuhma lutlut luhn Mwet Lahngo, elos suc tuh sulaclah in fahsr Tohkohl.

Leum El luti lah ac moul fuhkah, in pacl soh ac ingena, ke facluh fohs se. “Insewowo elos su akiwe mwet uh,” El fahk, “tuh pangpang elos tulik nutin God.”1

Loangweyacn luhlahlfongi lasr kacl Jisus Kraist uh, kuht oacna mwet ahkiwe, ahkwoye—kalmac pa in oruh in mihs, wo, kuh konwelah—mwe tatngal fihrihr nuhkwewa luhn mwet lokoalok.2

Ke kuht oruh ip kunacsr, olwelah Lal pa kuht fah pahngpahng ”tulik nutin God.” Mwet nuhkwewa fin facluh pa “tulik”3 nutin God, tuhsruhk in pahngpahng “tuhlihk nuhtin God” yohk kalmac, yohk na upac. Ke kuht tuhkuh nuh yurin Kraist ac oraclah wuhlweacng muhtahl nuh Sel, kuht ekihn “fihtac Lal” ac “mwet usrui tohkohsrahi,”4 “tuhlihk nuhtin Kraist, wen nahtuhl, ac acn nahtuhl.”5

Mwet ahkiwe uh ahkmihsye ac ahkohuyelah fuhkah mwe tatngal fihrihr uh? Pwacyena tiac pa in lokweni ye muhtahlos suc srihkkihn kuht. Tuh, kuht puhlaik in muhta na ke luhlahlfongi lasr, akacsruhi luhlahlfongi lasr ke kuht tu na kuh uh tuh in wacngihn kasrkuhsrak kuh ohiyac in ahkngalye pacl nuhkwewa.6

Pacl inge tukun sie ipin kahs in nuhnak ma yohk srihpac luhn Alu uh, Pahstuh Amos C. Brown, mwet kol luhlahp ke kuh luhn mwet uh ac pahstuh se ke Third Baptist Church fin acn San Fransisco, topuk fahk:

“Nga ahkfuhlwactye ma sikyak ac liye luhn mwet se suc suhmuhslah kahs ingacn. Pwacye lah, nga tiac liye ma el liye uh.”

“Nga oacklah muh sie mwe engan yohk emet in moul luhk pa in etuh mwet kol [ke Alu] inge, weluhlacng Prestuhn Russel M. Nelson. Elos, ke kotai luhk uh, pa aholyacn mwet kol wowo emet ma muhtuhnfacl lasr uh kuh in usot.”

Petsac
Prestuhn Nelson weluhlwacng Pahstuh Brown

Na el fahk pac muh: “Kuht kuh in tohrkahskahs ke ohiyac ma oasr tari. Kuht kuh in tiac akihlen ma wowo nuhkwewa ma sikyak ingena uh. … Tuhsruhk ma sikyak inge fah tiac unwelah maelihk luhlahp kuht oasr kac uh. … Oacna ke Jisus El luti uh, kuht tiac kuhnahoslah ma koluk uh ke kuhtuh ma koluk ah pac. Kuht luhng kuhlwacng ac moulkihn pahkotwen, finne nuh selos suc ma kuht nuhnkuh muh pa mwet lokoalok lasr uh.7

Pahstuh Brown el mwet ahkiwe se. El mihslacna ac ahkfuhtwactye in konwelah mwe tatngal fihrihr ah. Mwet ahkiwe uh tiac muhta na mihslac: elos mokle ke ohiyac luhn Mwet Lahngo.8

Meac use kuh nuh in ikoacsr in puhla ohu, mihs, ac konwelah mwe tatngal fihrihr ma sang tuhngal ma pwacye kuht luhngse uh? Kuh uh tuhkuh ke luhlahlfongi lasr kacl Jisus Kraist ac luhlahlfongi lasr ke kahs Lal.

“Insewowo kowos ke mwet akangonye kowos, … ac fahk kain koluk nukewa lain kowos in kikiap keik.

“… Tuh yohk ma lacne lowos inkusrao: tuh ouinge elos kalyei mwet palu su muta meet liki kowos.”9

Yohk Srihpaciyacn Sukohsohk in Sulaclah

Mwe luti yohk srihpac luo in kol kena lasr in ekihn sie mwet ahkiwe.

Ma se meet, Pahpah tuhmasr Inkuhsrao El use nuh sesr kais sie mwet uh sukohsohk in sulaclah la, wi etwacack in sulaclah inkacnek luhn kais sie.10 Sukohsohk in sulaclah se inge pa sie sin mwe sang yohk emeet luhn God.

Ahkluo, ke sukohsohk in sulaclah se inge, Pahpah tuhmasr Inkuhsrao El lwelah in “oasr kihsrucngyacn ma nuhkwewa.”11 [Kuht] “ema em mohkohl, tuh [kuht] in etuh in sekoi ma wowo.”12 Kihsrucngyacn ma uh tiac enenuh in ahklutye kuht. Kuht etuh in sulaclah ma wo liki ma koluk.

Kuht engankihn mwe ahkinsewowo ke sukohsohk in sulaclah, kahlwem kac lah puhs mwet suc fah tiac luhlahlfongi ke ma kuht luhlahlfongi uh. Pwacye lah, mwet puh ke lwen sahflah fah sulaclah in oraclah luhlahlfongi lalos kacl Jisus Kraist uh in oan infulwac ke ma nuhkwewa elos nuhnkuh ac oruh uh.13

Ke srihpen ohiyac luhn social media, sie puhsra luhn suhlahlahlfongi kuh in osrwaclihk puhs ke puhsra koluk,14 tuhsruhk finne puhsra pucspucs, kuht sulaclah inkacnek luhn mwet ahkiwe uh.

Mwet Kol luhn Leum

Kuhtuh liye Prestuhnsi Se Met ac U luhn Mwet Sap Singucul Luo muh oasr ohiyac in mukwikwi luhn facluh lalos oacna mwet kol ke politics, pisnis, ac facsin.

Ohinge, kuht tuhkuh siena nuh ke kunohkohn lasr uh. Kuht tiac srihsrngiyucki ac sulweyucklac ke nwacna pwepuh. Ke wacngihn ahkoeyacn pihsrlac sriyucklac, kuht pahngyak ac akmuhsralah in akacsruhi luhlahlfongi lasr ke inen Jisus Kraist fin facluh nohfohn ne ke na sun momong sahflah lasr uh. Kuht kampare in ahkinsewowoye mwet mas, muhkahimtacl, ahsor, ac suhkahsruhp ac in ahkfokokoye tohkohsrahi luhn God. Kuht suk in etuh luhngse luhn Leum ac fahkwelihk, yohk na nuh selos suc suk moul ma pahtpaht.15

Finne kena puhsisacl lasr uh pa luti luhn Mwet Lahngo in sruikihnyuck sin mwet nuhkwewa, kahs luhn Leum tuhkuh sin mwet pahluh Lal uh kwacna siena liki ma nuhnkweyuck ac atac sasuc luhn facluh. Na sikyak na oacna ingacn.16

Mwet Lahngo El fahk nuh sin Mwet Sap Lal:

“Facluh fin [srunga]kowos, esam na lah elos tuh srungayu meet liki elos srungakowos. …

“… Elos ac oru ma inge nukewa … mweyen elos tia etal su supweyume.”17

Karihngihn Nuhkwewa

Kuht luhngse ac karihngihn mwet nuhkewa, fine elos tena luhlahlfongi oacna kuht. Jisus El luti kuht ke puhpuhlyuck se kacn Mwet Samaria Wowo sac lah elos suc siena luhlahlfongi la fah inse pwacye in kahsruh kuhtwena mwet suc enenuh, ekihn mwet ahkiwe, in suk ohiyac ac srihpac wo.

Ke Fepweri, sifac se ke Arizona Republic fahk muh, “masap se tohuyak ma ahkkweyeyuck lac sin Mwet Luhlahlfongi ke Lwen-sahflah fah karihngihn mwet Arizona ma mukul aluhngsei ac muhtwacn aluhngsei, ac elos suc elahn mukul ac elahn muhtwacn.”18

Kuht, ekihn Mwet Luhlahlfongi ke Lwen-sahflah, uh “srui in wi sie un luhlahlfongi, pisnis, mwet ke LGBTQ ac mwet kol ke mura suc tuhkweni orekma ke nguhn luhn luhlahlfongi ac ahkfuhlwactye inmahsrlon sie sin sie.”19

Prestuhn Russell M. Nelson el tuh siyuck sie pacl ah, “Kuh kuh in oasr lain in mahsrol ke wacngihn lain in mweun uh?”20

Kuht kampare in “mwet mislac ma fahsr tukun Kraist.”21

Pacl in Tiac Topuk

Kuhtuh sin ma sang lain Mwet Lahngo uh arulacna ahkngal pwacnwacng wacngihn na ma El fahk. “Ac mwet tol fulat ac mwet luti Ma Sap … akyokye kas in tukak lalos lainuhl … ac aksruksrukel,” tuhsruhktuh “wacngihnna top lun Jesus nu [selos].”22 Oasr na pacl ma kuht ekihn mwet ahkiwe kalmac pa kuht lusrong lainyac in fohlohkihn ac tuh, ke ahkfuhlwact la, kuht mihslac na.23

Mwe ahkngalye insiacsr nuhkwewa ke kahs upac ac ahksruhksruhkye Mwet Lahngo, mwet fahsr Tohkohl, ac Alu Lal uh sramsramkihnyuck kuh sihmlac selos suc tuh wi tu siskacsr sie pacl ah, wi kuht ipeis ke kuhfa luhn Leum, ac wi kuht fahkwack ke misin muhtahl luhn Jisus Kraist.24

Ma se inge sikyak pac ke luti se luhn Mwet Lahngo ah.

Kuhtuh sin mwet fahsr tukun Jisus suc tuh Weluhl ke pacl se El oruh mwenmwen usrnguck emet Lal ah tuh otwelah in “tiac sifilpa weluhl [fahsr].”25 Mwe ahsor, tiac nohfohn fah tu na kuh ke luhngse lalos nuh sin Mwet Lahngo ac sulaclah lalos in liyacacng masap Lal.26

Jisus El luti kuht in som liki ohiyac luhn ahngyahng ac fohs. Ke sie mwe srihkasrak, tukun mwet Pharisee ah sonol Jisus ac toeni sramsramkihn lah elos ac kuhnahosuhllah fuhkah, Jisus El sifacna som luhkwelos,27 ac ma usrnguck uh sikyak ke “un mwet puspis fahsr tokol. El akkeyalosla nukewa su mas.”28

Ahkinsewowoye Moul luhn Mwet Sahyac

Kuht kuh pac in som liki lokoalok ac ahkinsewowoye moul luhn mwet sahyac29 ac tiac srwenglah ke sroasrihk lasr sifacna.

Fin acn Mbuji-Mayi, Democratic Republic luhn Congo, kuhtuh selos sramsram lain Alu uh, ac elos tiac kahlwem ke luhlahlfongi lasr kuh etuh mempucrs lasr.

Kuhtuh pacl somlah ah, nga ac Kathy wi sie tuhkweni na sacohk se fin acn Mbuji-Mayi. Tuhlihk sihsrihk we ah nahweyucklac losyang, muhtahlos kahlmwelihk ac isracsr lulahp. Nga tuh finsraki muh ngacn sramsram nuh selos ke lutlut lalos tuhsruhk etwacack lah puhkantwen selos tiac wi lutlut. Mwet kol lasr, ke kihtin mani eneneyuck ma oasr selos, elos konwacack inkacnek se in kahsruh.30 Inge, puhs liki tuhlihk lutlut 400—tuhlihk muhtwacn ac mukul, weacng pac mempucr ac elos suc tiac wi luhlahlfongi lasr uh—tuh paingyuck ac lutiyuck sin mwet luti 16 suc mempucr ke Alu luhn Jisus Kraist.

Petsac
Kalanga Muya

Kalanga Muya suc matwac yac-singucul ahkosr, el fahk, “[Ke srihklac mani lasr], nga muhta yac ahkosr tiac wi lutlut. … Nga arulacna srui kaksak ke ma Alu uh oraclah. … Ingena nga kuh in rit, sihm, ac kahs France.”31 Sramsramkihn ohiyac ahknuhnak se inge, Mayor se luhn acn Mbuji-Mayi el fahk, “Nga moklweyuckyak sin Alu luhn Jisus Kraist luhn Mwet Luhlahlfongi ke Lwen-sahflah ke srihpen ke alu [sahyac] ngi kihtaclihk kais sie mwet nuh ke sroasrihk la … [kowos orekma] wi [mwet sahyac] in kahsruh mura ma enenuh.”32

Luhngse Sie Sin Sie

Kais sie pacl ma nga riti John sapta 13, ahkacsmakihnye yuc ke srihkasrak suwohswohs luhn Mwet Lahngo ekihn sie mwet ahkiwe. Jisus El luhngse in ohllah niacn Mwet Sap ah. Na, kuht riti, “el arulana toasr insial,”33 ke El nuhnkuh ke sie suc El luhngse ac ahkolah in tuhkahkuhnuhlwack. Nga srihke in nuhnkuh ke nuhnak ac puhla luhn Mwet Lahngo ke Judas el som ah. In etuh pac, ke pacl suhpwacr se inge, Jisus El tiac sifil sramsramkihn puhla in “ahkfohs” Lal ac ke kuhtasrihk. Tuh, El sramsram nuh sin Mwet Sap Lal ke luhngse, kahs Lal tuhkuh fahfahsruh ke fihlin yac nuh ke yac.

“Inge nga sot nu suwos sie ma sap sasu, Kowos in lungse sie sin sie … oana ke nga lungse kowos. …

“Kowos fin lungse sie sin sie, na mwet nukewa ac fah etu lah kowos mwet tumuk lutlut.”34

Lwelah kuht in luhngse El ac luhngse sie sin sie. Lwelah kuht in mwet ahkiwe, tuh kuht in pahngpahng “tuhlihk nuhtin God,” nga pruhe ke inen Jisus Kraist, amen.

Mwe Kahsruh

  1. Matthew 5:9.

  2. Liye Ephesus 6:16; Doctrine and Covenants 3:8.

  3. Orekma 17:28.

  4. Mosiah 15:11.

  5. Mosiah 5:7.

  6. Prestuhn Dallin H. Oaks el fahk: “Mwet Fahsr tukun Kraist uh fah mwe srihkasrak luhn ohiyac wo. Kuht fah luhngse mwet nuhkwewa, in mwet lihpsre wowo, ac ahkkahlwemye nuhnak in elyah lasr ke luhlahlfongi pacye. Kuht ne sahp tiac insese, kuht fah tiac oruh in tiac insese. Acn kuht oasr kac ac sramsram lasr ke sifac ekyek fah tiac ahkfohs.” (“Loving Others and Living with Differences,” Liahona, Nohfuhmpuh 2014, 27).

  7. “Amos C. Brown: Follow the LDS Church’s Example to Heal Divisions and Move Forward,” Salt Lake Tribune, Jacnweri 20, 2022, sltrib.com.

  8. Elder Dale G. Renlun el fahk, “Ke luhngse luhn Kraist uh apuhnlah moul lasr uh, kuht sun fohsack lain puhsisacl, muhtweng, ac kuhlwacng” (“The Peace of Christ Abolishes Enmity,” Liahona, Nohfuhmpuh 2021, 84).

  9. Matthew 5:11–12.

  10. Liye 2 Nephi 10:23.

  11. 2 Nephi 2:11.

  12. Moses 6:55.

  13. Liye 1 Nephi 14:12.

  14. Oasr mwet sokack lah kuh in mwet 3 sin mwet 5 akacsruhi sramsram soko tahl fine tena riti (liye Caitlin Dewey, “6 in 10 of You Will Share This Link without Reading It, a New, Depressing Study Says,” Washington Post, Jun 2022, azcentral.com. 2022, azcentral.com. 16, 2015, washingtonpost.com; Maksym Gabielkov and others, “Social Clicks: What and Who Gets Read on Twitter?” [pwepuh se inge ahkahlwemyeyuck ke yac 2016 ACM Sigmetrics International Conference on Measurement and Modeling of Computer Science, Jun 14, 2016], dl.acm.org).

  15. Nimet kom lut ke pacl ma ngetnget lom sifacna an tiac falyang nuhke mwe luti luhn mwet pahluh luhn Leum. Pa inge pacl in eis etwacack, ke kuht sikuck muhtuhntei in pruhe. Kuht fahsr suwohswohs nuh met ke luhlahlfongi, luhlahlfongi ke God, etuh lah ke pacl kuht fah eis ahkpwacye luhn nguhn sin Pahpah tuhmasr Inkuhsrao.

  16. Liye Doctrine and Covenants 1:14–16.

  17. John 15:18, 21; ahkuhtweyac wo ituckyang.

  18. “Bipartisan Bill Supported by Latter-day Saints Would Protect Gay and Transgender Arizonans,” Arizona Republic, Fepweri 7, 2022, azcentral.com.

  19. Why the Church of Jesus Christ Supports a New Bipartisan Religious Freedom and Non-discrimination Bill in ArizonaFepweri 7, 2022, newsroom.ChurchofJesusChrist.org.

  20. Russell M. Nelson, “Teach Us Tolerance and Love,” Ensign, Mei 1994, 69.

  21. Moroni 7:3. Prestuhn Gordon B. Hinckley el fahk: “Tiac kalmac pa kuht in insese pacl nuhkwewa, tuhsruhk kuht enenuh in ahkkapye nguhn in srui kaksak kuh lasr nuh selos suc tiac lie ma uh oacna ke kuht liye uh. Kuht tiac enenuh in insese nuh ke etuh lasr kacn God ke oacna sie ohiyac, orekma lasr uh, etwacack lasr ke ma pwacye ma pahtpaht uh oacna ma oasr tari ahkkahlwemyeyuck sin God luhn Inkuhsrao. Kuht kuh in sang liyeyacn ma pwacye lasr sifacna, inse mihslac, suwohs, tuhsruhk tiac ke ohiyac ma fah ahkkolukyelah mwet sahyac. … Kuht enenuh in lotwelah fal in srui ac ahkfuhlwactye mwet sahyac suc ma inse pwacye ke luhlahlfongi lalos ac oruh oacna kuht” (“Out of Your Experience Here” Brigham Young University devotional, Ohktopa 16, 1990], 6, speeches.byu.edu).

  22. Liye Luke 23:9–11.

  23. Elder Dieter F. Uchtdorf el fahk: “Ekihn mwet fahsr tukun Jisus Kraist, kuht ukwe srihkasrak [Lal]. Kuht tiac ahkmwekihnye ac ahkngalye mwet sahyac. Kuht suk in luhngse God ac kuhlwacnsuhpuh mwet tuhlan lasr. Kuht suk in engan in liyacacng masap luhn God ac moulkihn mwe luti luhn wosasuc” (“Five Messages That All of God’s Children Need to Hear” [Brigham Young University Education Week devotional, Ohkohs 17, 2021], 5, speeches.byu.edu).

  24. Elder Neal A. Maxwell el fahk: “Mempucr ke Alu uh fah moulkihn ohiyac luhn mah-ac-fihtac nekena sun Millenium. Kuhtuh fihtac napwacye uh finne ke mah kikiacp, weacng kuhtuh mwet sruasra suc luti inkaiyacsr ke mwe luti luhn Alu suc wacngihnlac luhlahlfongi lalos kac. Elos ahkkolukye orekmakihnyacn kuhfa luhn Alu uh suc ma elos tiac sifil sang kahsruh la nuhkac. Elos ahkkahlwemye in suk kahsruh Mukul suc elos tiac sifil ahkkweye. Mwet in lain, sahyaclos sifacna, ahok, elos som liki Alu uh, tuhsruhk elos tiac kuh in muhkwena sislah Alu uh” (“Becometh As a Child,” Ensign, Mei 1996, 68).

  25. John 6:66.

  26. “Pwarkin ma koluk [ma na nuhke] kitin pacl” (liye Hebrews 11:24–26).

  27. Liye Matthew 12:1–15.

  28. Matthew 12:15.

  29. Liye 3 Nephi 11:29–30.

  30. Ke kahsruh luhn Don Bosco Foundation, prokrwacm in lutlut se eis mwet pihsrlac sacohk in luti ac kuhfa.

  31. Muleka, sie ninac, el fahk, “Nga luhngse prokrwacm se inge ke srihpen sang nuh sin tuhlihk muhtwacn se nuhtihk inge … pacl se lal in … etwaclah rit ac sihm ac finsrak nuh ke pacl wo se tok. Nga tiac kuh in suhpwacllah nuh ke lutlut ah ke srihpen nga mwet kuhka fuhlao kohrn ke market ah in srukyac mani … fal in ituck mongo muhkwena. Nga kuloh nuhsin God yohk ke ma se inge.” Tahmtahel Monique, mwet luti se, el fahk, “Prokrwacm se inge tuhkuh ke mwe ahkinsewowo yohk nuh sin tuhlihk inge. Ke kuhlahs se luhk … inkaiyaclos tuhlihk muhta ke acn karihngihnyuck ah. Elos luhngse, wacna wi kuhlahs ac oruh homework lalos” (Kahs ac petsac kahsrweyuck sel Elder Joseph W. Sitati, Fepweri 24, 2022.

  32. Mayor Louis d’Or Ntumba Tshipota, sramsram lal ke toeni se sruhmuhn project se lal Mbuji-Mayi ke lutlut ahkfahsryeyuck sin Alu luhn Jisus Kraist luhn Mwet Luhlahlfongi ke Lwen-Sahflah, Ohktopa 10, 2021.

  33. John 13:21.

  34. John 13:34–35.

Print