Akwa Mboho
Ndidian mme Ikpɔ Mbet Iba
Akwa Mbono eke ɔyɔhɔ Ɔfiɔŋ Inaŋ 2024


14:14

Ndidian mme Ikpɔ Mbet Iba

Ukeme nnyin ke nditiene Jesus Christ ɔkɔŋɔ ke ukeme ye odudu nnyin ndinam akpa ye udiana mbet ye ukem ukem ye ukem nwakidem.

Ntɔŋɔ

Nte nwan mi Lesa ye ami ikade isaŋ ikoot ke ofuri ererimbot, nnyin ikop inem ke unen ndisobo ye mbufo ke mme ebiet ukpono akamba ye mkpri. Nwaidem mbufo ke ndinam utom nnɔ Abasi anam nnyin ikop inem ke ndida onyuŋ ada nte ikɔ ɔnɔ ikɔ Abasi Jesus Christ. Nnyin isinyɔŋ ufɔk ke isaŋ kiet kiet ikerede mme nnyin imisikan inɔ awak nte isibɔde.

Rainbow Bridge.
Tsing Ma Bridge.
Golden Gate Bridge.

Ke ini ikade isaŋ, nnyin imisinyene ekpri ini ke ndise ke enyin. Nte ededi, nte ini ekededi ɔfɔnde, ami nsibiat esisit ini ke ŋkpɔ emi ami mmade. Ami mmenye ima mbaŋa edibot ŋkpɔ ye ndinam ŋkpɔ eye nko akpan akpan ke ndidian ɔtɔ kiet. Ebɔb emi adade ke ofim akpa mi idem. Kɔm ekpedi Ebɔp eke Rainbow ke Tokyo, Ebɔp Tsing Ma ke Hong Kong, Ebɔp Tower ke London, mme emi mbon efen ekutde, ami ndinwam edi mkpaidem ke ndaha mme anam utom ebɔpde ke utɔ ediwak edibɔp oro. Ebɔp esimen nnyin aka ebiet emi nnyin mikpikemeke ndika. (Mbemiso ami nka iso, mekut nte tɔŋɔ ekenam etop emi, akamba ŋkpɔ ntipe ebɔp ama atibe ke Baltimore. Nnyin imifuhɔ ibaŋa nbon oro eke enanade uwem inyuŋ inɔ ndɔŋesit sɔk mme ufɔk emana emi ekutde unɔmɔ.

Enyene uteŋe Ebɔp Ofim

Ke mimi emi, ubiɔŋ utom mbono ada mi aka California, ebiet emi ami ini kiet efen nkebede ɔwrɔ etop Golden Gate Bridge, emi ekedade nte utibe ŋkpɔ eke mme engineer eke ererimbot. Ŋkpɔ ndise emi ɔdɔŋɔ ediye ŋkpɔ, enyene ufɔn ntak, ye nta ifiɔk utom engineer. Enye edi ediye ebɔp ofim ye mme adaha ukpeme, emi enwamde ye akwa mme adaha emi otode ke isɔŋ. Akamba, enyene uteŋe akama udop-tower iba odude ke enyɔŋ inyaŋ ibom ekedi akpa utɔ emi ekebɔpde. Ɔtɔ kiet mmɔ ebiom mbiomo eke ata uruk ofim ye mme uruk emi edade anyan anyan, emi emumde mme usuŋ ke idak. Anana mbiet ukeme ndimum ndaha—odudu eke tower—edi utibe ŋkpɔ odude ke utom engineer eke ebɔp.

Golden Gate Bridge ke ebɔp ke ubɔk.

Golden Gate Bridge District

Mme akpa ndise unam ebɔp edi ikɔ ntiense enɔ ndaha utom engineer. Kpukpru utɔ ebɔp enyene ŋkpɔŋ umum udop otode ke ubahade mme tower, mbiba edianade ye kiet eken ke ndiyire.

Golden Gate Bridge ke ebɔp ke ubɔk.

Getty Images/Underwood Archives

Ke ini emade ebɔp ekure, ye mme tower iba emi enyenede odudu edude ke itie ɔsɔŋ, ndien akwa adahe emi otode isɔŋ eyire ke itiat idak isɔŋ eke itiat isɔŋ, edi ndise eke ukeme ye uyai.

Golden Gate Bridge.

Mfin emi ami mekoot mbufo nte ese ndaha ebɔp emi—ye mme tower iba emi ebɔpde ke enyɔŋ itiat idak isɔŋ—ke enyin ikɔ Abasi.

Ke ediyip unwana utom ukwɔrɔ ikɔ Jesus Christ, ke ŋkpɔ emi nnyin daha emi ikootde Edisana Urua, owo Pharisee emi ekedide ekpe ikpe ama obup Andinyaŋa mbume emi enye ɔkɔfiɔde ke idimemke ndibɔrɔ: “Andikpep, ewe idi akamba ibet ke mbet?” Ekpe ikpe, “odomode enye”4onyuŋ oyomde ibɔrɔ eke mbet, ye obiotde abiaŋa, ama ɔbɔ eti, nsana mma edisana, enyene ubɔŋ ibɔrɔ.

“Jesus ɔdɔhɔ enye ete, ana Afo ama Jehovah Abasi fo ke ofuri esit fo, ye ke ofuri ukpong fo, ye ke ofuri ekikere fo.

“Emi edi ebe-iso ye akamba item.” Ke ndikop mbaŋa mbuk eke ebɔp nnyin, akpa tower!

“Udiana onyung ebiet enye, ete, Ma mbohoidung fo nte idem fo.” Emi edi udian tower!

”Ofuri mbet ye mme prophet esine ke mme ibet iba oro.” Nyɔhɔ nsuhɔ ŋkpɔ eke ebɔp!

Yak nnyiin ndiduŋɔre kiet kiet ke mme mbet iba emi, emi eyarade ye etiŋde ke ibɔrɔ Jesus Christ. Nte nnyin enamde oro, yak mbiet idem eke eti ebɔp ofim afiak etiŋ ke enyin esit mbufo.

Mma Ɔbɔŋ.

Akpa, man ama Ɔbɔŋ ke ofuri esit mbufo, ukpɔŋ, ye ekikere.

Ke ibɔrɔ emi, Jesus Christ ɔdɔŋ mme ntak eke ibet emi esinde ke ndisana ukpep ŋkpɔ eke Akani Ediomo. Ndima Ɔbɔŋ akpa ɔkɔŋɔ esit mbufo—ata uduot mbufo. Ɔbɔŋ obup ete ke ana nte afo ama ke ofuri ukpɔŋ ofuri—ofuri idem fo—ndien ke akpatre, ke ndima ke ofuri esit fo—mbufiɔk ye ifik fo. Ima enyenede enɔ Abasi inyeneke adaŋa mme utit. Edi enye emi minyeneke utit ye ke nsinsi.

Ke ami, ndisin akpa akamba mbet ekeme ke ndusuk ini ndiba nte idihe se ekutde, ndusuk etie nte ɔkpɔsɔŋ. Ke inemesit, nte ami nkutde mme ikɔ Jesus, mme mbet emi akabare edi se efiɔkde: “edieke afo amade mi, nim mme mbet mi.” Emi ke am nkeme ndinam. Ami mekeme ndima Ete eke Heaven ye Jesus Christ, emi ndien adade aka akam, ukpep ŋwed Abasi, ye ntuak ibuot ke temple. Nnyin ima Abasi ye Eyen otode ke ndikpe tithe, ndinim usen Sabbath ke edisana, ndidu eti ye uwem ɔfɔnde, ye ke ndikop item.

Ndima Ɔbɔŋ esisɔp eda edomo ke mme mkpri edinam ke usen ke usen, ndisaŋa ke usuŋ ediomi: kabaŋade mme iwaad, ndikama ŋkpɔ ofim ke ndibup utu ke ndibiat; ndikpɔŋ ndikak party, ndise film, mme ŋkpɔ emi ndaha uwem ekemede ndidi mfina; ndiwut uteŋe nnɔ ŋkpɔ emi edide edisana.

Kere baŋa utɔ uwutŋkpɔ emi. Ekedi Sunday eke utre udia nte Vance ye ami ikikɔŋde ke usuŋ eke ekpri, ye suŋ suŋ ufɔk. Nnyin ye mme deacon efen ke eboho ima ikere ibaŋa mme ikɔ nte “Mbɔk eduk edi,” ekotde ye ima ke usem German ɔsɔŋde uyo ekem ke ndikop ke usuŋ. Sister Muellar ekedi kiet ke otu mme ebe akpa emi okodude ke ward. Enye ikikemeke ndibɔrɔ ke usuŋ ke mmem mmem, nte enye ekedide nnan. Nte nnyin idukde ubet oro ekekimde, enye ama ɔkɔm nnyin ye mme nte mbume: Nso idi mme enyin mbufo? Atie didie? Mbufo emema Jehovah? Nnyin ima iboro inyuŋ ibuana ite nnyin ikidi ndibɔ fast offering esie. Kpa ke ini uyen nnyin, ekpri enɔ esie ekedi eti, ndien ibɔrɔ mbuɔtidem esie ama anehede otuk nnyin: “ami menim ekpri usen ubɔk emi ke okpokoro. Ami mmenem-esit ke ndinɔ fast offering mi. Nte afo eyefɔn uwem ekem ndisin enye ke efɔk ŋwed onyuŋ ewet ŋkpɔ ke ŋwed fast offering mi. Ima esie ke Jehovah emenere mbuɔtidem nnyin ini kiet ekededi emi ikpɔŋde ufɔk.

Edidem Benjamin ɔnwɔŋɔ ɔnɔ eti odudu kabaŋa mbon emi etienede akpa akwa mbet. “Ami mkpama nte mbufo ekere ebaŋa eridiɔŋ ye idaha inemesit mmɔ emi enimde ibet. … Ediɔŋ mmɔ ke kpukpru ŋkpɔ … ndien edieke mmɔ ebuɔtde idem tutu esim utit eyebɔ mmɔ esin ke heaven … ke nsi nsi inemesit.”

Ndima Ɔbɔŋ ada aka nsinsi inemesit!

Ma mbɔhɔ iduŋ fo

Jesus ke oro ɔdɔhɔ ete, “Nko udiana onyuŋ ebiet enye, Afo eyema mbɔhiduŋ fo nte idem fo.” Emi edi udiana tower eke ebɔp oro.

Mi Jesus adian kiet ndise nnyin eke heaven, ke ndima Ɔbɔŋ, ke enyin eke isɔŋ, ke ndima mbon efen. Kiet enyene ŋkpɔ ndinam ye eken. Ima enyenede enɔ Abasi inyeneke ikemke edieke nnyin mimaha mbɔhɔiduŋ nnyin. Ima em iwutde abaŋa kpukpru nditɔ Abasi ke misehe mbiet obot, ndaha uwem, idut, umaidem, okuk, isua emana, mme oruk. Nnyin iyom mmɔ oro efinade ye ebɔŋɔre, mbon esaride, koro “kpukpru edi ukem ke iso Abasi.” Nnyin “inwam mbon mmemidem, imenede ubɔk emi ɔduɔde, inyuŋ isin odudu ke edɔŋ emi efumde.”

Se uwut ŋkpɔ emi: Eyen eka eren Evans okodu ke mkpaidem ke ini enye eke enyenede ntuk nditre ndiwat moto nyuŋ nkɔŋ ke usuŋ eke ufɔk emana emi enye mikifiɔke. Ke ini ebekpa eka eyen awake akan isua duop ɔbɔrɔre ke usuŋ, ukut ye akamba ediyom unwam mmɔ ewɔrɔ eda enye ke iso. Akpa ekedide mmem mmem, edidebede ufɔk emi mmɔ etiene ke ediwak isua eke utom unwam eke ikpɔk iedm ye spirit enɔ ufɔk emi.

Owut esit ekɔm eka emi ekem ewet abaŋa ufan esie emi heaven ɔnɔde edi: “Afo amabiat uwen fo ke ndinam nnɔ nsik nkan ke otu nnyin. Adaŋa nte ami mkpemade ndikop mme ŋkpɔ emi Jehovah enyenede ndidɔhɔ fi nte Enye owutde ekɔm Esie kabaŋa eti ŋkpɔ emi afo amade ke okuk ye ke spirit kabaŋa mbon emi afo kpɔt ye Enye efiɔkde ebaŋa. Sↄsↄŋↄ ke ndidiɔŋ nnyn ke ediwak usuŋ, … ke mme missionary emi mbufo enↄde kabaŋa. … Ami mesisↄp ndikpaidem mme Jehovah esimen fi esin mme mme afo ekedi enye emi akpande utↄŋ kpↄt.”

Ndima mbɔhɔiduŋ fo esine mme edinam etiede nte eke Christ eke mfɔnido ye utom. Nte afo aya asana mme iyatesit ayak, adahade do ɔnɔ mbon usua fo, ɔkɔm onyuŋ anam ɔkwɔrɔ ikɔ ɔnɔ mbɔhɔiduŋ fo, onyuŋ anwam mme ikpɔ owo? Mbufo kiet kiet eyekop udɔŋ nte ebɔpde tower fo ke ima enɔ mbɔhɔiduŋ.

President Russell M. Nelson ama ekpe: “Ndinↄ mbon efen—ndida ini nkere mbaŋa mbon efen mme akande oro nte ikerede ibaŋa idem nnyin—edi idaresit nnyin. Akpan akpan … ke ini mifↄnke ye nnyin ke idem ye ke ini adade nnyin ɔwɔrɔ ↄkpↄŋ ebiet imade. Ndinam udiana akamba mbet oro edi ukpɔhɔde ke ndidi eti mbet Jesus Christ.”

Edibere ye kiet eken

esus ama aka iso ekpep, ”Ofuri mbet ye mme prophet esine ke mme item iba oro.” Emi edi ata item. Odu akpan edibere ye kiet eken ke ufuɔt ndima ehovah ye ndima kiet eken. Kabaŋa ebɔp Golden Gate ke ndinam ufɔn emi ekenamde enye enɔ, mme tower iba esɔŋɔ ye ukem ukem odudu ke ndikam udop uruk ofim, usuŋ ye mme ŋkpɔ uwak usuŋ ebede ke ebɔp. Ke esiode ubahade engineer emi, ebɔp oro ekpenyene mfina, emi ekpedade eka ndiduɔ. Ke ebɔp ofim ekededi ndinam se ekenamde enye enɔ, ana nte mme tower ese enyene ufɔn kiet ke ima. Ukem oro, ukeme nnyin ke nditiene Jesus Christ ɔkɔŋɔ ke ukeme ye odudu nnyin ndinam akpa ye udiana mbet ye ukem ukem ye ukem nwakidem nnɔ mbiba.

Golden Gate Bridge.

Mme enini emi akade iso ke ererimbot oyom ndte ededi, yak nnyin ndusuk ini itre ndise mme nditi emi. Ndusuk enehede ewuk enyin ke ndinim mbet tutu mmɔ enɔ ekpri endiyɔ abaŋade mbon emi mmɔ ekutde nte ifɔnke. Ndusuk ekut enye ke ɔkpɔsɔŋ ke ndima mbon emi emekde ndidu uwem mmɔ ke minamke ediomo mme kpa ewɔrɔre ekpɔŋ ndibuana ke edinen ido ekededi.

Ke usuŋ efen, odu mbon oro ekɔŋɔre ke ufɔŋn ndima mbon efen ke mikutke ke nnyin kpukpru inam ibat inɔ Abasi. Ndusuk etre ke ofuri unyime ke ŋkpɔ edide ata akpanikɔ odu mme nenen ye ndudue nko ndinim ke nkukwere ŋkpɔ emi eyomde eto nnyin edi ata ediyɔ ye ndinyime mme mbumek mbon efen. Kiet ke otu unana edidi ukem emi ekeme ndinam ebɔp eke spirit ɔduɔ mme ndiduɔ.

Presdent Dallin H. Oaks eteiŋ abaŋa emi ke ini enye ekedɔhɔde ete ke eno nnyin uyo ete ima kiet eken, koro mbuk Jesus abaŋade eti owo Samaria ekpepde ete ke kpukpru owo edi mbɔhiduŋ nnyin. Edi udɔŋ nnyin ndinim akpa mbet emi inaha anam nnyin ifre akpa mbet, ndima Abasi ye ofuri esit, ukpɔŋ, ye ekikere nnyin.”

Akpatre

Ndien mbume enɔde nnyin kiet kiet edi, Didie ke nnyin ibɔp ebɔp mbuɔtidem nnyin ye nwaidem—inamde mme tower ebp nnyin ɔniɔŋ ke mbiba ke ndima Abasi ye ke ndima mme mbɔhɔiduŋ nnyin. Ntre, nnyin inyuŋ itɔtɔŋɔ. Akpa ukeme nnyin ekeme nditie nte edem napkin mme ntɔŋɔ edinam ebɔp ke ŋwed emi nnyin idotde enyin ndibɔp. Enye ekeme ndisine ndusuk eti ekkere ke ndifiɔk ikɔ Abasi Jehovah awak mme ke ndinwɔŋɔ ndibat mbon efen ke ekpri. Iduhe owo emi esipde mme okponde akan nditɔŋɔ.

Ndiwet mbiet ebɔp nnim.

Ke ini ke ini, ke akam ye edikere ɔfɔn, enam mme idiɔk ekikere ɔfɔn. Mbufa edinam ekabare edi edu uwem. Akpa ediwet ŋkpɔ akabare edi eti ediwet ŋkpɔ. Nnyin ibɔp ebɔp spirit eke uwem nnyin ye esit ye ekikere inamde inɔ Ete eke Heaven ye Ikpɔŋ Ikpɔŋ Eyen Esie ukem ye mme nditɔ eka nnyin iren ye iban emi nnyin inamde uton kiet, ibre, nyuŋ ndu uwem.

Ke mme usen iso, ke ini emi afo ebede ke ediye ebɔp ofim mme ke in afo okutde ndise, ye mme nti tower esie, ami nkot mbufo nte eti mme akwa mbet iba, emi Jesus Christ ekenamde anwaŋa ke Obufa Ediomi. Yak mme item Jehovah ɔnɔ nnyin udɔŋ. Yak esit nnyin ye ekikere edibede ke enyɔŋ ke ndima Ɔbɔŋ inyuŋ iwɔŋɔre ise ke ndima mbon efen.

Yak emi ɔsɔŋɔ mbuɔtidem nnyin ke Jesus Christ ye Erisio-isop Esie, emi ntiŋde ikɔ ntiense mbaŋa ke enyiŋ Jesus Christ, amen.

Mkpri nwed

  1. “In the New Testament, [the term lawyer was] equivalent to scribe, one who was by profession a student and teacher of the law, including the written law of the Pentateuch, and also ‘the traditions of the elders’ (Matt. 22:35; Mark 12:28; Luke 10:25)” (Bible Dictionary, “Lawyer”).

  2. Anciently, Jewish scholars had enumerated 613 commandments in the Torah and actively debated the relative importance of one versus the other. Perhaps the lawyer intended to use Jesus’s answer against Him. If He said one commandment was the most important, it might allow an opening to accuse Jesus of ignoring another aspect of the law. But the Savior’s response silenced those who had come to entrap Him with a foundational statement that today is the bedrock for all we do in the Church.

  3. Matthew 22:36–40.

  4. See Doctrine and Covenants 88:15.

  5. John 14:15.

  6. Both names changed in this story to protect privacy.

  7. Mosiah 2:41.

  8. Matthew 22:39.

  9. 2 Nephi 26:33.

  10. Doctrine and Covenants 81:5.

  11. Name changed to protect privacy.

  12. Russell M. Nelson, “The Second Great Commandment,” Liahona, Nov. 2019, 100.

  13. Matthew 22:40.

  14. Dallin H. Oaks, “Two Great Commandments,” Liahona, Nov. 2019, 73–74.