Ma Ngkana Tiaki
Te maiu n rabwata te bwai ae kakawaki bon karaoan kataakina ae e na kaaitara te titiraki ae “e aera” ao ni kataia n tannako ma iai, katuka am onimaki ma te nanorinano n A na berita te Uea ae “are bwaai ni kabane a na bon roko nakon aroia n aia tai.”
Tabeua katabean au iango aika oota raoi ma ni matata aike I iangoi i buakon katabeau ni maungatabun te titeiki n te wiikiente aika nako i nanon irirakin te beretitenti n te titeiki ni kakawarakiia kaain te ekaretia aike a taonaki n rawawatan te maiu aei i nanon ninikoriaia ma aia onimaki, ai moara riki nakoia naake a tia ni bua maiuia natiia ke naake a tia ni karaoa tabeia ni kakawakin i bukia aoraki ao mwauku ke ataei ake a toara. I a taia ma te maraki bwa ai bon ti teboo ma te roo ae aobuaka n ai aron te tei ae e bua maiuna. Ke ai aron te ngaina ae ababaki ma te kakua n aron te tararua ke te kakawakin nakoia ataei ake a mwauku. E tabwanin aia nanoanga kaaro are e reke i rouia naatia te “bae n newe”, are ngaia ae, ao e kangai, ma rannimatana, “te Uea, I onimaki; Ko na buokai ni kakorakora riki au onimaki ae karako” (tara Mareko 9:17, 23– 24).
Ao ngkai, I kan taetae nakoimi naake a kekeiaki ni karaoa nanon te onimaki anne n te maiu n rabwata, ai moara riki nakoia ake a rootaki n te rawawata ke n nanokawaki tao i bukin buani maiun natiia, kaaro aika rootaki n aei a na titiraki man taku, “Bwa e aera?”
Te moan, kam riai n ataia bwa te rawawata i bukin buan maiun temanna e bon ririki ao anne are mwiin te tangira. A na tangira te aomata temanna nakon temanna e bon kaotaki n aron a na tangira n tanginiwenei nakon raona ngkana e rinanon te kanganga ke te mate. Ti te anga ae aki kona n reke i roum te rawawata ngkana e bua maiun raom ngkana ko aki rinanon te tangira; bwa te tangira ae korakora e anga nanon te maiu ae e kaubwai. Ngaia are, kaaro ake a tanginiwenei aki kona ni kaantaninga te Uea bwa e na kaekaia ke ni kaakeai aia tanginiwenei n onikia nakon te kukurei, bwa e ngae ngke teera te kanganga, tetei e bon mena i nanon a na kakawakin ae riai Tamara are i Karawa.
Imwiina, tai nanokokoraki n raoiroin te Atua, e ngae ngke ko aki ataia bwa “e aera.”
Te titiraki ae e kamaraki nano ma iroun te aomata are e tiku n ti ngaia i mwiin maten raona ke ana koraki te rawawata e na taonna ao e na kangai: E aera? E aera natiu te aine e mate, ngke ti a bora n tataro mwaaka bwa e na maiu ngkana e karekea a na kakabwaia te nakoanibonga? E aera ngkai ti rootaki ao man aki reke i roura te kakabwaia, ao tabeman e reke i rouia te kakai ni kamaiuan raoia ke aia utu ake a tangiria? Iai titiraki aika a tabangaki aika bon ririki, ao iai naba titiraki aika kai oota. Ma iai naba titiraki aika bon kona n aki kaekaki i nanon maiura aei. E kamatata te Uea ma n taku, “Ba aroni karawa ngkae e rietata riki nakon aontano, ao ai aron naba arou nako, ba a rietata riki nakon aromi nako, ao nanou nako nakon nanomi nako” (Itaia 55:9). N aron a na kantaninga te Nati e “kabwautaki nako n a na kantaninga te Tama” (Motiaea 15:7), ao ai boni ngaira naba..
E ngae n anne, ma ngaira aika iai rabwatara n aron ae tataneiai te aba iai bwa a kan ataia naba bwa teera bukina. Eng, n aron ara waaki ti rangin tangiria bwa ti na kaekaki ma ti mwaninga are te maiu aei e bon babaireaki, n te aro bwa ti na taetae, ma te kaantaninga are a naaki kona ni kaboaki ara titiraki. Te maiu n rabwata e bon okoro, bwa iai nanona are e a tia ni baaireaki nako iai, ao bukina: Bon te tabo ae kona karikirakeko moa ma iai, te tabo ni kaataki, am tai n nakonako i nanon te onimaki, am tai ni katauraoiko ni kaitibo ma te Atua (tara Aberaam 3:24–25; 2 Nibwaai 31:15–16, 20; Aramwa 12:24; 42:4–13). Aio tararuaan te nanorinano (tara Aramwa 32:6–21) ao te nimamannei (tara Motiaea 3:19) bwa ti aoria n oota raoi ni bwaninin rinanoakin te maiu n rabwata mani katauraoi ara i ango i bukin te maiu n rabwata ao n tamnei bwa ti na karekea a na wiwiriki te Tamnei. Ni koauana raoi, te “nanorinano” ao “te anganako” boni ngaia kaekaan raoi te nano ni kan karaoia ae e na kona ni kaeka te titiraki ae “A era” ake aki ko na ni kaekaki ngkai, ke tao n titiraki riki ni kangai, “Bwa bukin tera?” Boni ngaia aio “karaoana ae raoiroi” ni karokoa tokina (tara 2 Nibwaai 31:15–16; Aramwa 32:15; tara D&C 121:8) bwa ti a oria ni karekea bukin te maiu aei. I kakoaua bwa te maiu n rabwata te bwai ae kakawaki bon karaoan kataakina ae e na kaaitara te titiraki ae “bukin tera” ao ni kataia n tannako ma iai, katuka am onimaki ma te nanorinano n Ana berita te Uea “are bwaai ni kabane a na bon roko nakon aroia n aia tai” (tara D&C 64:32).
Ma te Uea e bon aki katikuira ma te aki rau ke n aki kaeka ara tataro. I bukin kamaiuakin te aoraki, E a bon tia ni kamatata ma n taku: “Ao ngkanne, ngkana iai ami onimaki i rou ao kam na kamaiuaki, ao e tuai ni motikaki taekana nakon te mate, e na bon kamaiuaki” (tara D&C 42:48; e kateretereaki). N taai tabetai ti a bon katuua ara i ango i bukin te kamaiuaki “ma e bon tuai ni motikaki taekara nakon te mate” (“ke,” ti na kairia, “nakoia aoraki or mwauku”). Taiaoka tai nanokokoraki ngkana a tongaki tataro aika nano nakon am aoraki ke raraom ake ko tatangiria iroun te mwaane ae iai te nakoanibonga i rouna ao e aki marurung ke tao e a kiitana te maiu aei. Karaua nanom ao karekea te atatai i roum are ko a tia ni kataa are ko kona. N aron am onimaki, am aki mamatam te kakabwaia anne e bon aki kam maraki! Ngkana e aki marurung natim e ngae ngke ko karaoi bwaai ni kabane i bukina, ao anne are bon te moani bwai i bukin te rau ao te koaua ae e na reke i rouia naake a tatangiria! Te Uea—are te tia kairiri ao e ongo ara tataro aika nano—e boni weteia nakon mweengana. N aron rinanoan ao karaoan te tataro, te aki mamatam ao te onimaki boni ngaia riki kamarurungara ke kakabwaiara riki mai irouna.
Ti na kaanga, ni kaanira, nakon te Kaintokanuea ae nanoanga ngkana ti nanomaraki i bukia raoraora aike ti tatangiria n aron katokaan te bai i aon atuuia ma n anganaki a na kakabwaia te nakoanibonga? Ti na kaanga ni kam mwakura ara onimaki? Te Burabeti ae Iotebwa Timiti e kananonai moan tuua n te euangkerio ae “onimakinan te Uea ae Iesu Kristo” (Taekan te Onimaki 1:4; e na kateretereaki). E kananonaaki te taeka anne— “n te Uea ae Iesu Kristo”—ae n taai tabetai ti mwamwaninga. N taai tabetai, ti karaoa ara tataro ke ti karaoa tabera ni kakabwaia ti na bon tataninga teutana ma te maaku mani kariaria ara bubuti bwa e na karekeaki, bwa ti na kakoaua ae e boni Maiu ao iai Ngaia. Ti aki te onimaki raoi anne! Te Onimaki, bon katukan ara i ango i roun te Uea. N ana taeka Momoon, bon “ara i ango ae matoa n anua n atua” (Moronaai 7:30; e kateretereaki). Teniman ataei n Ebera aika katuka aia onimaki bwa te Uea e na buokia man te kabuebue are a mena i nanona, “ma ngkana e aki,” ao a taku nakon te toka, “ti na bon aki [naba] toro i rouia atuam” (Taniera 3:18; e katereterea). E kinaaki raoi, bwa ti aki teniman, ma aman, mwaane ake a nooraki i nanon bubunrake te ai, ao “are te kaaman e [bon] katotonga rabwatan Natin te Atua” (Taniera 3:25).
Ma ngaira. E bon tabangaki arora n te aonnaba aei ae ti kangai “ti kakoaua ngkana ti nooria.” Te bwai ae ti mamateakinna bon moan tuua ai bon ti teboo ma takakaro ake ti unga ni kakaraoi ni maiura aei, kanga te bwai ae kamimi ngkana ti a karina naba n okira te Uea ngkana ti a rootaki naba n te kanganga ke aobuakan te bong. Kawain te Uea e bon nanonaki te bwai ae kaokoro n aekan te bwai ae kakoauaaki: “Ti kakoaua ngkana ti nooria.” Onimakinan te Uea boni moani bwaai ni kabane, ma ti aki kabaneana. Ti ataia bwa E maiu; ngaiare, ti kakoaua bwa e na kakabwaiaira N anuana n Atua ao n rabakauna. N aron kakoauaana i roun te tei are e koreaki ni kiibu ngke “angananona” bwa e na tiringaki ma “nanona ae uruaki ao tamneina ae raraoma” (tara D&C 59:8).
I kan taekina aei n aron te bwai are e riki ni bungiakin natiu. Natira te kauoman, ae Atam, e roko nakoira ngke I tabe ni mmwakuri n te buakonikai n amwarake i bukin te raiti i aon Vietnman. I karekei terekuraem aika kakukurei i bukin bungiakin natiu aei. E buru kanoani matan Atam, e meamea iran atuuna ma anuana ae te kan kume n tatakakaro. Ngke e a koro a na ririki nimaua, e a ingainga nanon teuae Atam ni kani waakina a na reirei. Ngkanne, iai aorakiia ataei ae butanako i aon California Maeao n te kaawa anne, Atam e bon reke i rouna te aoraki anne. Irarikin anne ao ti tabeaianga nanora i rouna, ma ti aki raraoma. Kaanga e aki bati ni korakora i rouna. N te ingabong teuana e a bon aki teirake ma i aon a na kainiwene; e a roko i rouna te tong. Ti waekoa ni uotia nakon te on-aoraki, are e tararuaki raoi iai. Taokita ma neeti aika bati a ikoikotaki man tararuaia. Ngai ma tinana ti a bon kakaninganinga ma n te tabo n tataninga are uakaan ma a na ruu.
I tareboonia ara titeiki beretitenti, ae raraou ma ngke ti uarereke ao ngkai ti a manga raou n riki bwa te Itingaun, Teunimwaane ae Douglas L. Callister, i tuanga ngkana e kona n roko te on- aoraki ao n raonai n angan Atam a na kakabwaia te nakoanibonga. Te miniti naba arei ao e roko. Ngke ti rin te ruu aei, ao e a bon onrake man tei irarikina aekan bwain aoraki aika kakaokoro, a na kainiwene are e wene rabwatana iai e katomimiaki ni bwaai akanne, a na taokita ma neeti a bon aki kakarongoa man booti baaia ao n tarataraia. N taeka ake taekinaki i bukin te karau nano n tain te tataro ni kakabwaia a bon taekinaki ba te onimaki ao te onon, I taonaki nako n au namakin ae iai te Aomata ae e mena i buakora n te tai anne ao n iangoia bwa ngkana i kaurei matau ao n na bon n nooria n tei irarikira! Ti aki ti ngai n namakina te Tamnei. Tabeua te namwakaina i mwiina ao ti a reiakinna bwa temanna i buakoia neeti akekei e riingaki te bwai are e karaoaki e kuri ni kakaia mitinare ao e babetitoaki.
N aron anne, Atam e bon akea marurungina. E boni mena i marenan te maiu aei ao te maiu are i mwiina i nanon i raua riki te bong ao ti bubuti riki nakon te Uea bwa e bia kaokia nakoira. N te ingabong teuana, imwiin te aki maatu raoi n te tairiki arei, I nakonako ni bwarantan te on-aoraki. I taetae ma te Uea ao n tuanga bwa i kainnanoa natira te mmwaane arei bwa e na okirira, e ngae ngke ti kainnanoia ma te bwai ae e na Karaoaki moa Nanona ngai ma Pat ti bon kariaia ngkana nanona. Atam e bon kiitanira rimwi riki man eweka te mwaneka are te maiu i mwiin aei.
Ti kakoaua raoi, bwa ti bon ururinga naba natira anne, e ngae ngke ti a tia n anganaki te karaunano mani katokaki nanokawakira man ana mwakuri te Tamnei. Tamnei natira ae uarereke aei ae e mena n te ruu ni katangaina e bon oota nako nanon te ruu iai ma ai uana naba ma tamneia natira ma tibura ake a mena i rarikina. I a taia ngai ma Pat bwa kawain natira n te maiu aei e na bon aki ananau bwa e na uarereke ao man aki kanganga riki nakon kawaira are ti toua ngkai e a tia ni waekoa n rimoara ao mani butimwaira ngkana ti a manga e weka naba te mwaneka anne.
“Ni marawan raan I weteiko bwa ti na nako,
Te karanga i bukin te nanokawaki e na bon aki onrake,
Bwa N na memena irarikim, e onikaki te kanganga nakon te kakabwaia, …
Ao ni katabuaki nakoim n am kanganga aika nano.
Inanon kawaim ae kakamaku ko na bon kaataki,
Kakatongau, e na tau, ae i anganaki.
Bubun te ai e naaki kammarakakiko …
N aron are I karaoia Akea manenaan bwaai aika karaoaki n te koora… .
Tamneiu are e mena i aon Iesu e na motirawa
I aki kona ni karaoia, nakoia au kairiribai;
Tamneina, e na bon aki mena i moone ao man aki ruru ni maku, …
N na bon aki, eng n aki, n na bon aki manga karaoia!
(“How Firm a Foundation,” Hymns, no. 85)
N aran Iesu Kristo, amen.