Eda Vakabauta
Oqo na isau ni taro leleka ki na vica na taro eda dau tarogi kina vakawasoma na lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.
Na cava eda vakabauta na Yalododonu Edaidai me baleti Jisu Karisito? A tucake dina mai na mate? Ena lesu tale beka mai ki vuravura ena lagilagi? Ena gadrevi beka na nona loloma soli wale me rawa ni vakabulai kina e dua na tamata?
Oqo e vica na taro era dau taroga na tamata ni ra sotava na Lotu se ko ira na lewena ena imatai ni gauna. Ena nodra sauma na taro sa dodonu me taumada na nodra vakavakarau na lewenilotu me ra vakarorogo ki na veidusimaki ni Yalo Tabu. Ia na isau ni taro leleka e tarava e rawa ni vakarautaka na veika me da nanuma ni da tovolea me da bulia na isau ni taro.
O ni vakabauta beka na Jisu Karisito ni gauna makawa ka a bula ka veivakavulici ena Vanua Tabu, me vaka e tukuni ena iVolatabu?
Io. Keimami vakabauta ni a sucu mai vei Meri ko Jisu, a vunau voli ena Vanua Tabu ena gauna ni nona veiqaravi ka rauta ni tolu na yabaki, a mate ena kauveilatai, ka tucake tale mai na mate, me vaka era a sa tukuna rawa na parofita ena vica vata na senijiuri ni bera na Nona lako mai (raica, me kena ivakaraitaki ga, iVakatekivu 49:10; Same 2:6–7; 22:16–18; 118:22; Aisea 7:14; Maika 5:2). Eda vakabauta ni a vakararawataki ka sorovaka na ivalavala ca ni kawatamata kecega ko Koya, me rawa kina na veivutuni kei na veivosoti (raica Aisea 53:4–6). Eda vakabauta ni a vakadruka na mate ia ena vuku ni Nona kaukauwa, era na vakaturi cake kina na tagane kei na yalewa ena yagodra (raica Roma 6:5; 8:11). Eda vakabauta ena vuku ni noda talairawarawa ki na ivakavuvuli ni Nona kosipeli, eda na rawata kina na luvena tagane kei na yalewa na Kalou eda mai bula e vuravura na veivakabulai ka da lesu tale ka laki bula vata kei rau na Tamada kei na Luvena ena Nodrau matanitu mai lomalagi (raica 1 Pita 3:18; Yavu ni Vakabauta 1:3).
O ni vakabauta ni a vakaturi cake dina mai na mate na Turaga?
Io. Me vaka era sa vakadinadinataka ena iVolatabu na Nona iApositolo, ni a laurai ko Jisu Karisito ena Yagona sa vakaturi cake tale mai na mate mai vei ira e vica na drau na ivakadinadina (raica Luke 24:39; Joni 20:20; 1 Korinica 15:3–8). Ni sa vakaturi cake tale mai na mate, a qai laki veiqaravi vei ira na “so tani tale na noqu sipi” (Joni 10:16) e Amerika, ka vakaraitaka vei ira na mavoa e Ligana kei na Yavana kei na Yasana ka veivakavulici ena kedra maliwa ena vuqa na siga (raica 3 Nifai 11–28).
Erau a rairai vata mai kei Tamana ena 1820 vei Josefa Simici Lailai. A dusimaka na parofita gone oqo na Turaga me vakalesuya mai na Nona Lotu kei na kosipeli baleta ni ra sa veisautaki me vakayagataki kina na vakasama vakatamata ni oti na nodra mate na iApositolo ni gauna e liu. Erau a tukuna ko Josefa Simici kei na dua na nona itokani na ivakadinadina oqo kei Jisu Karisito ena 1832: “Sa bula dina tiko ko Koya! Keirau a raici Koya vakaidina ni sa tiko ena liga imatau ni Kalou, keirau sa rogoca talega na domo sa tukuna ni sai Koya na Le Duabau ga nei Tamana” (V&V 76:22–23).
O ni vakabauta li ni na lako tale mai ki vuravura ko Koya ena lagilagi?
Io. Me vaka sa vakadinadinataka na ivolanikalou tabu: “Ko Jisu oqo, ko Koya sa kau tani cake vei kemudou ki lomalagi, ena lako tale mai vakakina me vaka ni dou sa raici koya ni sa lako ki lomalagi” (Cakacaka 1:11). “Niu sa kila ni sa bula tiko na noqu iVakabula, ena tu talega e vuravura ena siga mai muri” (Jope 19:25). “Ni sa lako sobu mai lomalagi ena o me mai liutaki ira na nona tamata e vuravura” (V&V 76:63).
Me kena ikuri, eda vakabauta ni ena vuku ni Nona Veisorovaki, eda na taura talega na yagoda o keda: “Ia ni sa rusa sara na kuliqu oqo, kau na kunea ga na Kalou ena yagoqu” (Jope 19:26). “Ni sa qai mate kecega ena vukui Atama, ena vakabulai kece talega ena vukui Karisito” (1 Korinica 15:22). “Ia na mate i Karisito ena sereka na ivau ni mate vakayago, ka ra na tucake tale ko ira kecega era sa mate. Erau na cokoti vata tale na yago kei na yalo ena kena itutu dina” (Alama 11:42–43).
Ena gadrevi beka na nona loloma soli wale me da vakabulai kina?
Sa dina sara. Kevaka e sega na loloma soli wale i Jisu Karisito, ena sega sara ni dua e vakabulai se rawata na veivakalougatataki tawamudu (raica na Roma 3:23–24). Ena Nona loloma soli wale, ena vakaturi cake kina mai na mate na tamata kecega kei ira kece era vakabauti Koya ka muria era na rawata na bula tawamudu (raica Joni 3:15). Ia ena vuku ni Nona loloma soli wale, ena rawa ni tomani tiko kina na keda isema bibi vakaveiwatini kei na matavuvale me yacova yani na tawamudu (raica Maciu 16:19; 1 Korinica 11:11; V&V 132:19). Na veivakalougatataki tawamudu oqo era Nona isolisoli vei keda; e sega ni dua na ka e rawa ni da cakava vakataki keda me ganiti keda se da rawata.
Ia, e vakamatatataka na ivolanikalou ni da na rawata na veivakalougatataki taucoko ni Nona iloloma soli wale ena vuku ni noda vakabauta kei na talairawarawa ki na Nona ivakavuvuli. E vakavuvulitaka na iApositolo ko Paula ni da na sega ni rawa ni vakabulai keda vakataki keda; eda na gadreva na nona loloma soli wale na Turaga: “Ni sa loloma walega dou sa vakabulai kina ena vuku ni vakabauta, ia sa sega ni vuna koi kemudou: ai solisoli ga ni Kalou: sa segai ena vuku ni cakacaka, me kakua kina e dua me dokai koya. Ni sa nona cakacaka, sa caka me da tu vata kei Karisito Jisu me ia na ivalavala vinaka, o koya sa vakarautaka na Kalou me da kitaka vakakina” (Efeso 2:8–10).
E vakamacalataka ko Jemesa: “Sa vakatalega kina na vakabauta kevaka sa sega ni tu vata kei na cakacaka, sa mate ga ni sa tu duaduaga… . Ia dou sa qai raica ni sa vakadonui na tamata ena vuku ni cakacaka, a sa sega ga ena vuku ni vakabauta duaduaga” (Jemesa 2:17, 24). Oqo sa rawa kina vua na iVakabula me tukuna vua na cauravou vutuniyau talairawarawa ka sa gadreva tu me rawata na bula tawamudu ni se tu tale eso na ka me cakava (raica Maciu 19:16–22; Luke 18:18–23). Era vakabauta na Yalododonu Edaidai ni nona loloma soli wale na Karisito ena yaco yani ena kena levu taucoko vei ira era vakabauti Karisito ka cakava na cakacaka e vakavuvulitaka o Koya. “Ia eda sa kila ni da sa vakabulai ena loloma walega, ka segai ena vuku ni cakacaka” (2 Nifai 25:23; sa vakaikuritaki).
E dina ni na sega ni rawa ni vakasavasavataki keda mai na ivalavala ca na noda cakacaka vinaka, era na vakaraitaka na dina ni noda vakabauti Jisu Karisito kei na noda yalodina ena sala a lakova ko Koya.
O ni vakabauta beka ni tautauvata kei Jisu Karisito o Josefa Simici ena bibi ni nodrau itavi ena nodra vukei na tamata me ra vakabulai?
Sega. O Josefa Simici e dua na parofita ka bibi sara ena itukutuku makawa ni kawatamata. Na cakacaka a cakava ena veidusimaki vakalou sa kauta mai ki vuravura na veivakalougatataki kei na kila ka sa soli vei ira na parofita ni Kalou kei ira era dau muri ira ena veigauna eso ni Veiyalayalati Makawa kei na ka Vou ia oqori a sa yali. O Josefa Simici, me vakataki ira na parofita ni gauna makawa, e dua ga na italai ni Turaga o Jisu Karisito ka a vakavuvulitaka ni veivakabulai kei na veivakalougatataki kece sara ni tawamudu ena rawa ga ni yaco mai ena vukuna na noda iVakabula: “Na ivakavuvuli bibi taumada ni noda lotu sai koya na nodra ivakadinadina na iApositolo kei na Parofita, me baleti Jisu Karisito, ni a mate, bulu, ka tucake tale mai ena ikatolu ni siga, ka lako cake ki lomalagi; kei na veika kece tale me baleta na noda lotu era qai sema ga yani kina.”1 Ena dua tale na gauna a vakavuvulitaka kina na Parofita, “Ni da vakananuma na nona savasava kei na nona taucoko na noda iVakavuvuli cecere, o koya sa dolava vei keda e dua na sala me rawa kina ni da lako yani vua, io na nona sorovaki koya, sa malumalumu kina na yaloda ena nona sa lako cake.”2