2009
Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Kau Tāupoʻou ʻe Toko Hongofulú
Māʻasi 2009


Ko e Talanoa Fakatātā ʻo e Kau Tāupoʻou ʻe Toko Hongofulú

Naʻe akoʻi kiate kitautolu ʻe he Fakamoʻuí ʻi he talanoa fakatātā ko ʻení ʻa e founga ke tau teuteu ai ki Heʻene Hāʻele ʻAngaua Maí.

Naʻe folofola e ʻEikí ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí ni, “Ke mo tui faivelenga, ʻo lotu maʻu ai pē, pea teuteuʻi mo tutu hoʻomou māmá, pea ke ʻiate kimoua ʻa e lolo, koeʻuhí ke mo mateuteu ʻi he hālele mai ʻa e Tangata Taʻané” (T&F 33:17). ʻOku ʻuhinga ʻa e akonaki ko ʻení ki he talanoa fakatātā ʻo e kau tāupoʻou ʻe toko hongofulú, ʻa ia ʻokú ne fakatātaaʻi e founga ke tau teuteu ai ki he Hāʻele ʻAngaua Mai ʻa Kalaisí (vakai, Mātiu 25:1–13). Ko ha ngaahi fakamatala ʻeni ʻe ala tokoni atu ki hoʻo ako ʻa e talanoa fakatātaá ni mo fakalaulauloto ki hono ʻuhingá.

Kau Tāupoʻou ʻe Toko Hongofulú

Ko e ʻulungāanga fakafonua ia ʻo e kau Siú ke haʻu ʻa e tangata malí ʻi he taimi poʻulí ki he fale ʻo e fefine malí, ʻa ia ʻoku fakafeʻao ai kiate ia ʻene kau fefiné. ʻI hono fakahā pē kuo haʻu ʻa e tangata malí, ʻe ʻalu atu ki tuʻa ʻa e kau fefiné ni mo ha ngaahi maama ke huluhulu ʻaki hono halá ki fale ke fai e kātoangá.

ʻOku fakafofongaʻi ʻe he kau tāupoʻoú e kāingalotu ʻo e Siasí ʻi he talanoa fakatātā ko ʻení, pea fakafofonga ʻe he tangata taʻané ʻa Kalaisi. Naʻe fakamatala ʻe he ʻEikí kia Siosefa Sāmita ko e kau tāupoʻou potó ʻa kinautolu kuo “nau tali ʻa e moʻoní, pea kuo nau maʻu ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke hoko ko honau fakahinohinó, pea kuo ʻikai kākaaʻi ʻa kinautolu” (T&F 45:57).

Tangata Taʻané

ʻOku fakaʻaongaʻi ʻa e malí ʻi he Tohi Tapú ke fakatātaaʻi ʻaki e hāʻele mai ʻa e ʻEikí (vakai, ʻĪsaia 62:5; Mātiu 22:1–14). Naʻe kau ʻi he ngaahi mali ʻa e kau Siú ʻa hono fakahā e haʻu ʻa e tangata malí ki he fale ʻo e fefine malí. ʻOku faʻa kamata e ngaahi malí ʻi he efiafí, pea tutu e ngaahi māmá ʻi he malu hifo pē ʻa e efiafí. Naʻe kimui e tuʻuapoó ia ʻi he taimi naʻe ʻamanaki e kau tāupoʻou ʻe toko hongofulú ʻe haʻu ai ʻa e tangata taʻané—pea naʻe fakaʻohovale hono fakahā ʻene haʻú.

ʻOku ʻikai ke tau ʻiloʻi e taimi ʻo e Hāʻele ʻAngaua Mai ʻa Kalaisí, ka ʻoku totonu ke tau teuteu ki ai ʻo hangē kuo vavé ni mai pē—ʻo tatau ai pē pe ʻe vave ʻene hokó pe ʻe tuai.

Ngaahi Māmá

ʻOku ui ʻa e ngaahi maama lolo naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he kau Siú ʻi he kuonga ʻo Sīsuú ko e ngaahi maama faka-Hēlotá, ko e fakahingoa ki he Tuʻi ko Hēlotá.

Naʻe ngaohi e sino ʻo e māmá ʻaki ʻa e ʻumea pea fakafuo leva ʻi he veʻeteka ʻokú ne vilohi e ngaahi meʻa ngaohi mei he ʻumeá ke maʻu honau fōtungá.

Naʻe ngaohi e ngutú pe konga ʻoku ʻalu hake ai e loló mei ha kelekele ʻumea.

Naʻe fakafuo e kaú ʻaki pē ʻa e nimá pea toki fakapipiki ki he māmá.

Naʻe fakahū ha vavae ngaohi mei he eveeveʻi louʻakau ʻo fakahū ʻi he ngutuʻi māmá, pea toki fakafonu e māmá ʻaki ʻa e lolo ʻōlive. ʻI hono misi pē ʻe he vavaé ʻa e loló, ne toki tutu leva e māmá.

Naʻe lava ke ʻave ʻe he kakaí ʻa e ngaahi maama ko ʻení ki ha feituʻu pē naʻa nau ō ki ai. ʻOku fie maʻu ke tau ʻave mo kitautolu ʻa e maama ʻo e ongoongoleleí ʻi he founga tatau pē (vakai, Mātiu 5:14–16).

Loló

ʻOku ʻuluaki fakavai ʻa e ʻōlivé ʻi he vai ke maʻa pea toʻo ʻene mahí, pea toki tatau leva ia ke toʻo e loló mei ai. ʻI he kuonga muʻá naʻe ngaohi e lolo ʻōlivé ʻi he feituʻu Meteleniané hono kotoa pea naʻe lahi hono ngaahi ʻaongá: meʻakai, lolo ngaohi kai, fakatolonga meʻakai, faitoʻo ki he ngaahi laveá, ngaohi ʻaki e meʻa fakanamuleleí mo e koa kehekehe, mo e lolo ki he māmá.

ʻOku fakafofongaʻi ʻe he lolo ʻi he talanoa fakatātaá ʻa ʻetau tuí mo e fakamoʻoní, ʻetau maʻá mo e moʻui mateakí, ʻetau ngaahi ngāue leleí, mo ʻetau tauhi e ngaahi fuakavá—ʻa e ngaahi founga kotoa ko ia kuo tau “maʻu [ai] ʻa e Laumālie Māʻoniʻoní ke hoko ko [hotau] fakahinohinó” (T&F 45:57).

Naʻe ʻikai lava ke vahevahe ʻe he kau tāupoʻou potó ʻenau loló mo e kau tāupoʻou valé he “naʻe ʻikai lava ke vahevahe ʻa e lolo ʻo e mateuteu fakalaumālié” (Marvin J. Ashton, “A Time of Urgency,” Ensign, May 1974, 36).

Ngaahi Ipú

Ko e ngaahi ipu ʻi he talanoa fakatātaá ko e ngaahi ʻaiʻanga meʻa ia ke tauhi ai ha lolo mavahe. ʻOku ʻuhinga ʻa e fakapotopotó ki he mateuteu ki ha meʻa ʻe taʻeʻamanekina haʻane hoko ʻaki ʻetau maʻu ʻi heʻetau moʻuí ha tui mo ha fakamoʻoni makehe pea mo e Laumālié. Taimi ʻe niʻihi ʻoku tau nofo fiemālie pē ʻo fakakakaukau kuo tau maʻu e meʻa feʻunga ke tau moʻui ai. Ka ʻoku toe mahulu atu e ʻuhinga ia ʻo e muimui ʻi he Fakamoʻuí, ʻi he meʻa feʻunga pē ke tau moʻui aí. ʻOku ʻuhinga ia ki he feinga maʻu pē ke ofi ange kiate Ia, ʻo teuteu ki he taimi ʻe ʻahiʻahiʻi ai ʻetau kātakí, tuí, mo e fakamoʻoní.

Naʻe tutu e ngaahi māmá ʻi he mamalu ʻa e efiafí.

Naʻe haʻu tuʻuapō e ʻeiki taʻané.

Naʻe faʻa lava pē ke ulo e ngaahi maama faka-Hēlotá ʻi ha houa ʻe ua.

Ko e Hāʻele ʻAngauá, tā ʻe Harry Anderson, © IRI; ngaahi tā fakatātā ʻa Dan Burr; taá naʻe fai ʻe Matthew Reier

Paaki