Maisugon nga Pagkaginikanan
Ang gikinahanglan gayud sa kalibutan mao ang maisugon nga pagkaginikanan sa mga inahan ug sa mga amahan nga walay kahadlok sa pagtingog ug pagbarug.
Gusto kong mamulong karon ngadto sa mga ginikanan sa mga tin-edyer. Ang inyong maalam ug maabtik nga kabantan-onan mao ang kaugmaon sa Simbahan, ug tungod niana nga rason, sila ang unang tumong sa kaaway. Daghan kaninyong mga matinud-anon nga mga inahan ug mga amahan nga naminaw sa komperensya karon, nag-ampo alang sa mga tubag nga makatabang kaninyo sa paggiya sa inyong mga anak niining mahinungdanong mga katuigan. Ang akong kamagulangan nga mga apo bag-ohay lang nga nahimong mga tin-edyer, busa ang higustanan importante alang kanako. Walay hingpit nga mga ginikanan ug walay sayon nga mga tubag, apan dunay mga baruganan sa kamatuoran nga atong masaligan.
Ang tema sa Mutual sa Young Men ug sa Young Women alang sa 2010 gikuha gikan sa Basahon ni Josue. Kini nagsugod og, “Magmakusganon ka ug magmaisug; ayaw pagkahadlok” (Josue 1:9). Kini nga hugpong sa pulong nga gikan sa mga kasulatan usa ka maayo nga tema alang usab sa mga ginikanan. Niining katapusang mga adlaw, ang gikinahanglan gayud sa kalibutan mao ang maisugon nga pagkaginikanan sa mga inahan ug sa mga amahan nga walay kahadlok sa pagtingog ug pagbarug.
Hunahunaa sa makadiyot nga ang inyong anak nga babaye naglingkod sa rilis sa tren, ug inyong nadunggan ang pito sa tren. Inyo ba siyang pasidan-an nga mohawa sa rilis? O magpanuko kamo, mabalaka basin og magtuo siya nga nanubra ang inyong kamabinantayon? Kon iyang ibaliwala ang inyong pasidaan, inyo ba siya dayong ibutang sa usa ka luwas nga dapit? Dayag lang nga inyong buhaton! Ang inyong gugma alang sa inyong anak mopatigbabaw gayud sa tanang mga paghunahuna. Inyong hatagan og bili ang iyang kinabuhi labaw pa sa iyang temporaryong kaayohan.
Ang mga hagit ug mga tintasyon nagsingabut nganha sa atong mga tin-edyer nga sama ka kusog ug gahum sa makina sa pangkargamento nga tren. Samtang gipahinumduman kita sa pamahayag sa pamilya, ang mga ginikanan maoy responsable sa pagpanalipod sa ilang mga anak.1 Kana nagpasabut sa espirituhanon ingon man sa pisikal.
Sa Basahon ni Mormon, atong mabasa ang kabahin ni Alma nga Batan-on nga nagtambag sa nahisalaag niyang anak nga lalaki. Si Corianton nakahimo og bug-at nga kasaypanan samtang nag-alagad og misyon didto sa mga Zoramite. Si Alma nagpangga kaayo kaniya hinungdan nga si Alma makahimo sa direkta nga pakig-istorya kabahin sa problema. Iyang gipahayag ang iyang dako kaayo nga kasagmuyo nga ang iyang anak nahimong imoral, ug mipasabut ngadto kaniya sa bug-at nga mga sangputanan sa sala.
Madasig ako sa matag higayon nga akong mabasa kining maisugon nga mga pulong gikan ni Alma: “Ug karon ang Espiritu sa Ginoo miingon ngari kanako: Sugoa ang imong mga anak sa pagbuhat og maayo … ; busa ako mosugo kanimo, akong anak, agi og pagtahud sa Dios, nga ikaw makapugong gikan sa imong mga kadautan” (Alma 39:12). Kining sayo nga pagpangilabut sa iyang amahan nahimo nga sinugdanan sa kausaban ni Corianton. Naghinulsol siya ug matinud-anong miserbisyo human niana (tan-awa sa Alma 42:31; 43:1–2).
Itandi ang ehemplo ni Alma sa laing amahan gikan sa mga kasulatan, ni Eli sa Daang Tugon. Si Eli nag-alagad isip halangdon nga pari sa Israel sa panahon ni Samuel nga propeta. Ang mga kasulatan nagpasabut nga ang Ginoo mibadlong kaniya sa hilabihan “tungod kay ang iyang anak nga lalaki nanagdala ug tunglo sa ilang kaugalingon, ug siya wala magbadlong kanila” (1 Samuel 3:13). Ang mga anak ni Eli wala gayud maghinulsol, ug ang tibuok Israel nag-antus tungod sa ilang pagpabadlong. Ang istorya sa mga anak nga lalaki ni Eli nagtudlo kanato nga ang mga ginikanan kinsa nagpangga sa ilang mga anak dili makatugot nga ang ilang mga anak mohadlok kanila.
Pipila ka tuig ang milabay sa kinatibuk-ang komperensya, Si Elder Joe J. Christensen mipahinumdom kanato nga: “Ang pagkaginikanan dili usa ka indigay sa pagkainila.”2 Sa sama nga espiritu, si Elder Robert D. Hales nakamatikod nga, “Usahay mahadlok kita sa atong mga anak nga motambag kanila sa kahadlok nga basin sila og masakitan.”3
Sa milabayng katuigan, ang among 17 anyos nga anak nga lalaki gusto nga mokuyog sa hinapos sa semana nga biyahe uban sa iyang mga higala, kinsa tanan buotan nga mga batan-ong lalaki. Nananghid siya nga mokuyog. Gusto kong moingon og oo, apan tungod sa pipila ka rason, dili ko komportable sa maong biyahi. Akong gipakigbahin ang akong gibati ngadto sa akong asawa, kinsa mabuligon kaayo. “Kinahanglan kitang maminaw niana nga pasidaan,” siya miingon.
Dayag lang, ang among anak nga lalaki nasagmuyo ug nangutana nganong dili mi gusto nga moadto siya. Matinuoron akong mitubag nga wala ko kahibalo ngano. “Dili maayo ang akong gibati mahitungod niini,” akong gipasabut, “ug ikaw akong gipangga sa hilabihan nga dili mahimong ibaliwala ang nia sa sulod nakong mga gibati.” Natingala ako dihang siya miingon, “OK ra na, Pa. Nakasabut ko.”
Ang mga batan-on makasabut labaw pa kay sa atong naamgohan tungod kay sila usab adunay gasa sa Espiritu Santo. Ilang gipaningkamutan nga makaila sa Espiritu sa higayon nga Siya mosulti, ug sila nagtan-aw sa atong mga ehemplo. Gikan nato, sila makat-on sa pagtagad sa mga pag-aghat—nga kon sila “mobati og dili maayo kabahin sa usa ka butang”, labing maayo ang dili pagpadayon niini.
Importante kaayo alang sa mga bana ug sa mga asawa nga maghiusa sa paghimo og mga desisyon sa pagkaginikanan. Kon bisan usa sa ginikanan dili mobati og maayo sa usa ka butang, nan dili gayud hatagan sa pagtugot. Kon ang usa dili komportable kabahin sa salida sa sine, sa pasundayag sa telebisyon, sa videogame, sa salo-salo, sa sinina, sa swim suit, o sa kalihokan sa internet, batuni ang kaisug sa pagsuporta sa usag-usa ug sa pag-ingon nga “dili”.
Gusto nakong ipaambit kaninyo ang sulat gikan sa usa ka masulub-ong inahan. Ang iyang tin-edyer nga anak nga lalaki hinayhinay nga nawad-an sa Espiritu ug giganoy palayo sa mga kalihokan sa Simbahan. Iyang gipasabut kon giunsa kini sa pagkahitabo: “Sa tibuok katuigan sa pagka tin-edyer sa akong anak, nabalaka ako, ug misulay sa pagpaundang kaniya sa pagdula og bayolente nga mga video game. Giistoryahan nako ang akong bana, ug mipakita kaniya sa mga artikulo sa Ensign ug sa mga pamantalaan nga nagpahimangno kabahin niini nga mga dula. Apan ang akong bana mibati nga okay ra kini. Siya miingon nga ang among anak wala sa gawas nga naggamit og drugas, ug dili ko angayng mabalaka. Dunay mga higayon nga akong tagoan ang mga kontrol, ug ang akong bana maoy mohatag niini og balik. Nagkasayon alang kanako ang pag-uyon … kaysa makigbatok niini. Gibati gayud nako nga ang pagdula-dula makapaadik sama sa drugas. Akong buhaton ang bisan unsa aron mapugngan ang ubang mga ginikanan nga moagi niini nga kasinatian.”
Mga kaigsoonan, kon dili maayo ang gibati sa inyong kapikas kabahin sa usa ka butang, tahura kana nga mga pagbati. Sa higayon nga buhaton ninyo kon unsay sayon pinaagi sa dili pagsulti o walay gibuhat, tingali inyong gipaundayunan ang makadaot nga kinaiya.
Ang mga ginikanan makapugong sa daghan kaayong kagul-anan pinaagi sa pagtudlo sa ilang mga anak sa paglikay sa mga romantiko nga pakigrelasyon hangtud moabut na ang panahon nga sila andam na alang sa kaminyoon. Ang sayo ra kaayo nga pakigparis sa higala nga lalaki o higala nga babaye makuyaw. Ang pagkahimong usa ka “managtiayon” makahimog emosyonal nga kasuod, nga sa kanunay mopaingon sa pisikal nga kasuod. Si Satanas nahibalo sa sunod-sunod nga hitabo niini, ug mogamit niini alang sa iyang kaayohan. Buhaton niya ang bisan unsa kutob sa mahimo aron dili makaalagad ang batan-ong lalaki og misyon, ug sa pagpugong sa mga kaminyoon sa templo.
Mahinungdanon kaayo nga ang mga ginikanan magbaton og kaisug sa pagsulti ug sa pagbabag sa dili pa molampus si Satanas. Si Presidente Boyd K. Packer mitudlo nga: “Sa higayon nga ang moralidad malambigit, kita adunay katungod ug obligasyon sa pagpalanog sa tingog sa pagpasidaan.”4
Kanunay akong nagtuo nga wala gayuy maayong mahitabo sa lawom nga gabii, ug nga ang mga batan-on kinahanglang makahibalo unsang orasa sa gabii sila gipaabut nga mopauli sa panimalay.
Adunay talagsaong kaalam nga gipakita kon ang mga ginikanan magtukaw ug maghulat alang sa pag-abut sa ilang mga anak sa panimalay. Ang mga batan-ong lalaki ug babaye makahimo og mas maayong pagpili sa higayon nga sila makahibalo nga nagpaabut ang ilang mga ginikanan aron maminaw kon kumusta ang ilang gabii ug sa paghalok kanila og goodnight.
Tuguti nga akong ipahayag ang akong kaugalingong pasidaan mahitungod sa buhat nga sagad anaa sa daghang mga kultura. Akong gihisgutan ang kabahin sa “pagkatulog sa laing dapit” o “adto matulog sa” panimalay sa usa ka higala. Isip usa ka bishop, akong nadiskobrihan nga daghan kaayong batan-on ang nakalapas sa Pulong sa Kaalam o sa balaod sa kaputli sa unang higayon isip kabahin sa “pagkatulog sa laing dapit”. Kasagaran, ang una nilang pagkakita og pornograpiya, ug gani maoy ilang unang higayon nga makaatubang og pulis sa higayon nga sila magpalabay sa gabii nga layo sa panimalay.
Ang pamugos sa barkada mahimong mas gamhanan sa higayon nga ang atong mga anak halayo sa atong impluwensya, ug sa higayon nga magkahuyang ang ilang mga depensa sa magkalawom nga kagabhion. Kon dili kamo mahimutang kabahin sa usa ka tibuok gabii nga kalihokan, ayaw kahadlok sa pagtubag nianang tingog sa pagpasidaan gikan sa kahiladman. Kanunayng magmainampoon kon moabut ang higayon sa pagpanalipod sa inyong pinalanggang mga anak.
Ang maisugon nga pagkaginikanan dili ang kanunay nga pag-ingon og dili. Ang mga ginikanan kinahanglan usab og kaisug sa pag-ingon og “oo” sa tambag sa mga propeta sa modernong panahon. Ang atong mga lider sa simbahan nagtambag kanato nga magtukod og matarung nga mga sumbanan diha sa atong mga panimalay. Hunahunaa ang lima ka sukaranang mga buhat nga adunay gahum sa paglig-on sa atong kabatan-onan: pag-ampo sa pamilya, pamilya nga pagtuon sa kasulatan, family home evening, panihapon uban sa pamilya, ug regular nga tinagsa nga interbyu sa matag usa ka bata.
Gikinahanglan ang kaisug sa pagpundok sa mga anak bisan unsa pa ang ilang gibuhat ug sa pagpangluhod sa tanan isip pamilya. Gikinahanglan ang kaisug sa pagpalong sa telebisyon ug sa computer, ug giyahan ang inyong pamilya sa mga pahina sa kasulatan matag adlaw. Gikinahanglan ang kaisug sa pagbalibad sa ubang mga pagdapit sa Lunes sa gabii, aron inyong mareserba kanang gabhiona alang sa inyong pamilya. Gikinahanglan ang kaisug ug kalig-on sa kabubut-on aron malikayan ang pagpanubra sa iskedyul, aron ang inyong pamilya maanaa sa panimalay alang sa panihapon.
Usa sa labing epektibong paagi nga kita makaimpluwensya sa atong mga anak mao ang pagtambag kanila sa pribadong mga interbyu. Pinaagi sa pagpaminaw gayud, atong makaplagan ang tinguha sa ilang mga kasingkasing, matabangan sila nga makatakda og mga matarung nga tumong, ug usab mapaambit diha kanila ang espirituhanon nga pagbati nga atong nadawat alang kanila. Ang pagtambag nagkinahanglan og kaisug.
Sulayi sa paghunahuna kon unsa ang makab-ot sa nagtubo nga henerasyon kon kining lima ka matarung nga mga sumbanan mapraktis sa makanunayong paagi sa matag panimalay. Ang batan-on natong mga katawhan mamahimong sama sa kasundaluhan ni Helaman: dili mabuntog (tan-awa sa Alma 57:25–26).
Ang pagkaginikanan sa mga tin-edyer sa ulahing mga adlaw usa ka makapainubsanon nga gimbuhaton. Si Satanas ug ang iyang mga sumusunod naningkamot sa paggun-ob niini nga henerasyon; ang Ginoo misalig sa maisug nga mga ginikanan sa pag-amuma kanila. Mga ginikanan, “Magmakusganon kamo og magmaisug; ayaw pagkahadlok” (Josue 1:9). Nasayud ako nga ang Dios maminaw ug motubag sa inyong mga pag-ampo. Ako mopamatuod nga ang Ginoo mosuporta ug mopanalangin sa maisugon nga mga ginikanan. Sa pangalan ni Jesukristo, amen.