2013
Ko e Mahuʻinga ʻo e Ngaahi Kaungāmeʻa Leleí
ʻEpeleli 2013


Ko Hono Akoʻi ʻo e Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú

Ko e Mahuʻinga ʻo e Ngaahi Kaungāmeʻa Leleí

ʻOku ʻi ai ha ivi takiekina mālohi ʻo e ngaahi kaungāmeʻá ki heʻetau tōʻongá, tautautefito ki heʻetau kei ʻi he toʻu tupú. “Te nau tākiekina hoʻo founga fakakaukaú mo e ngāué, pea ʻe tokoni foki ke ne fakapapauʻi mai pe te ke hoko ko ha tokotaha fēfē.”1 Ko e taimi ʻokú ke fili ai ha ngaahi kaungāmeʻa leleí, “te nau hoko ko ha mālohinga lahi mo ha tāpuaki kiate koe. … Te nau tokoniʻi koe ke ke hoko ko ha tokotaha lelei ange pea te nau fakafaingofuaʻi ange hoʻo moʻuiʻaki ʻa e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.”2

ʻI he peesi 52–53 ʻo e makasini ko ʻení, ʻoku akoʻi ai ʻe ʻIleini S. Tolotoni, ko e palesiteni lahi ʻo e Kau Finemuí, hono mahuʻinga ʻo e kumi mo e hoko ko ha kaungāmeʻa leleí. ʻOkú ne pehē, “ʻOku hoko e feinga ki he lelei taupotu taha ʻa ha taha ko e ʻelito ia ʻo e kaungāmeʻa moʻoní.

ʻE tokoni ʻa e fokotuʻu ʻo e feohi fakakaungāmeʻa ʻi he ngaahi tefitoʻi moʻoni ko ʻení ki hotau toʻu tupú ke nau fokotuʻu ai ha feohi ʻoku tuʻuloá mo e ngaahi pōtoʻi feohi he ʻikai ke ngata ai ʻa ʻenau hoko ko e “ngaahi kaungāmeʻá” pē ʻi he ngaahi uepisaiti fetuʻutakí. Te ke lava ʻi hoʻo hoko ko e mātuʻá ʻo tokoni ke mahino ki hoʻo fānaú hono mahuʻinga ʻo e hoko ko e kaungāmeʻa leleí pea mo hono fili ʻo e ngaahi kaungāmeʻa ko ē te nau poupouʻi kinautolu ke nau moʻui ʻaki e ongoongoleleí. ʻE ala ʻaonga ʻa e ngaahi fokotuʻu ko ʻení.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻi ʻo e Toʻu Tupú

  • Fekumi fakafāmili ʻi he folofolá ki ha sīpinga ʻo e ngaahi kaungāmeʻa leleí. Aleaʻi e ngaahi ʻulungaanga naʻá ne ʻai ke mālohi e feohi fakakaungāmeʻa ko iá. Fakakaukau kia Tēvita mo Sonatane (vakai, 1 Samuela 18–23), Lute mo Nāomi (vakai, Lute 1–2), mo ʻAlamā mo e ngaahi foha ʻo Mōsaiá (vakai, Mōsaia 27–28; ʻAlamā 17–20).3

  • Toe fakamanatu ʻa e konga ki he ngaahi kaungāmeʻá ʻi he Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú. Vahevahe mo hoʻomou fānau ʻi he taʻu hongofulu tupú ʻa e founga hono tākiekina ʻe he feohi fakakaungāmeʻá hoʻomou moʻuí. Fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe ha founga ne tākiekina ai kinautolu ʻe honau kaungāmeʻá.

  • Lau e fakamatala ʻa Sisitā Tolotoni ʻi he makasini ko ʻení. Talanoa ki he taumuʻa ne fokotuʻu ʻe heʻene taʻahine ko ʻEmé, ke kumi ha kaungāmeʻa leleí. Tokoniʻi hoʻomo fānaú ʻi hono fokotuʻu ha taumuʻa fekauʻaki mo e faʻahinga kaungāmeʻa ʻoku nau fie kumi pea hoko ki aí.

  • Fakakaukau ke fakahoko ha efiafi fakafāmili ʻi ʻapi ke fevahevaheʻaki ai e ngaahi fakakaukau ki hono fokotuʻu e feohi fakakaungāmeʻá, hangē ko e: “Ke maʻu ha kaungāmeʻa lelei, ʻai ke ke hoko koe ko ha kaungāmeʻa lelei. Fakahaaʻi ha tokanga moʻoni ki he niʻihi kehé; malimali mo fakahaaʻi ʻokú ke tokanga kiate kinautolu. Angaʻofa mo fakaʻapaʻapa ki he taha kotoa, pea fakaʻehiʻehi mei hono fakamāuʻi mo fakaangaʻi ʻa kinautolu ʻoku mou feohí.”4

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻi ʻo e Fānaú

  • ʻOku kau ʻi he hoko ko ha kaungāmeʻá ʻa e tokoni ki he kakai kehé. Lau ʻa e “Ko Hono Maluʻi ʻo Kēlepí” ʻi he Liahona ʻo Māʻasi 2009 pea talanoa mo hoʻomou fānaú fekauʻaki mo e ngaahi founga te nau lava ʻo angaʻofa ai ki he taha kotoa pē ʻoku nau fetaulaki.

  • Kuo pau ke tau tomuʻa fili pe ko e faʻahinga kaungāmeʻa fēfē kitautolu, ʻi he ngaahi tūkunga kotoa pē. Hivaʻi fakataha ʻa e “ʻOku ou Feinga ke Hangē ko Sīsuú”5 pea talanoa mo hoʻomou fānaú fekauʻaki mo e founga te nau lava ai ke fili ke hoko ko ha kaungāmeʻa lelei, hangē ko e Fakamoʻuí, ʻi ha ngaahi tūkunga kehekehe.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú (tohi, 2011), 16.

  2. Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, 16.

  3. Vakai, Jeffrey R. Holland, “Real Friendship,” New Era, Sune 1998, 62–66.

  4. Ki Hono Fakamālohia ʻo e Toʻu Tupú, 16.

  5. “ʻOku ou Feinga ke Hangē ko Sīsuú,” Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 40–41

Tā fakatātaaʻi ʻe Taia Morley

Paaki