2021
Kuo Faitāpuekina e Fāmili Fisí mo e Niʻihi Kehé ʻe he Ngoue Kuo Tāpuní
Fēpueli 2021


Ngaahi Peesi Fakalotofonuá

Kuo Faitāpuekina e Fāmili Fisí mo e Niʻihi Kehé ʻe he Ngoue Kuo Tāpuní

Maʻu ʻe ha ongomeʻa mali ha fiemālie ʻi hono tō ʻena meʻakaí.

Kuo liliu ʻa e moʻui fakaʻahó ʻi he ngaahi founga lahi ʻe he mahaki fakaʻauha fakaemāmani lahi ko e KŌVITI-19 mo e toutou tāpuni ʻo e ngaahi feituʻu lahi. Kuo faingataʻa ke fehangahangai mo e ngaahi meʻa lalahi ne hokó, siʻisiʻi ange ʻa e feohi fakasōsialé, mo e nofo mavahé, ka ʻoku maʻu ʻe ha kakai tokolahi ha ngaahi founga ke ako, tupulaki mo fakalakalaka ai.

ʻOku hoko ʻa Sulieti Kama ko e sekelitali ki he Palesiteni Misiona Fiji Suva ʻo e Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ʻo e Kau Māʻoniʻoni ʻi he Ngaahi ʻAho Kimui Ní pea naʻe lahi hono ngaahi [fatongiá]—faiako ʻinisititiuti (ako fakalotu), talēkita ʻo e fetuʻutaki ʻa e Siasí, taukei ʻi he Sumupaá . . . ka naʻe ʻikai teitei hoko ko ha taha ngoue.

Koeʻuhí ko e lahi ange hono taimí lolotonga ʻa e tāpuni ʻi he KŌVITI-19, naʻe moʻui ʻa e meʻa kotoa pē naʻá ne toó.

ʻI Mē 2020, naʻá ne fakaʻuli ai mo hono husepānití mei Suva ki Nenitī ke vakaiʻi ʻa e ngaahi kaungāmeʻa ne mole ʻenau ngāué. Naʻe ʻi ai ha ngaahi faama lalahi hona ngaahi kaungāmeʻá ʻa ia naʻa nau tō ai ʻenau meʻakai ʻanautolú. Lolotonga ʻena ʻaʻahi fakataha ki ha feituʻu tōʻanga pulopula fakalotofonua, naʻe fakatokangaʻi ʻe Sulieti ha ngaahi ʻotu ʻo e fanga kiʻi ʻakau kuo nau tutupu hake. Naʻá ne saiʻia ai. Kuo kamata ʻene saiʻia ʻi he tō ngoué.

Naʻá ne foki ki ʻapi mo e ngaahi laulau ʻo e fanga kiʻi ʻakau kuo nau tutupu, ko e temata, kāpisi, mo e paingani. Naʻá ne fakakaukau ke tō kinautolu ʻi he ʻū poulu pea ʻoku ʻi ai ʻeni ha ʻū poulu ʻe 84 ʻoku fonu ʻi he ngaahi meʻa ʻoku lava ke kaí, kau ai ʻa e cucumbers, French beans, radishes, mo e herbs hangē ko e cilantro, dill, oregano, mo e chilies.

Naʻá ne ako fekauʻaki mo e kelekele lelei taha ke ngoueʻí, fakatotolo ki he ngaahi faitoʻo ʻokēniki (fakanatula) ki he ngoué mo fepōtalanoaʻaki mo e ngaahi kaungāmeʻa ngoué. Naʻe langa ʻe hono husepāniti ha fale fakailiʻanga ʻakau.

Naʻe pehē ʻe Suli, “Ko e meʻa lelei taha ia kuo hoko kiate kimauá, ne ma maʻu ha meʻa fakamānako mo ha taukei ngāue ne teʻeki ai ke ma maʻu kimuʻa pea kuó ma saiʻia ai.”

ʻOku faʻa kau ʻi he ngaahi pousi ʻi he Facebook ʻa Sulí ʻa e ngaahi tā ʻo ʻene ʻakaú mo e ngaahi fakamatala kau ai ʻeni: “Hili ha houa ʻe taha ʻo ʻeku sumupā ʻi he 5 pongipongí, naʻe ʻikai ke u faʻa tatali ke u foki ki ʻapi ʻo vakai ʻeku ʻakaú mo ha fanga kiʻi poulu lahi ange. Naʻá ku fuʻu fiefia ke sio ki heʻeku fanga kiʻi ʻakau īkí—oregano mo e dill kuo huli fakataha hake mo e cucumbers . . . naʻe toki tō pē ʻa e tengaʻi ʻakaú ʻi he ʻaho Tokonakí.”

“ʻOku ou ʻamanaki atu ki haʻaku foki ki ʻapi ʻi he ʻaho kotoa pē ke sio ki heʻeku ʻakaú mo e lahi ʻo ʻenau tutupú neongo naʻá ku toki ngāue pē kiate kinautolu ʻi he pongipongí.”

Ko e hā e meʻa te nau fai ʻaki ʻa e vesitapoló kotoa ʻi he taimi ututaʻú? ʻOku ʻilo ʻe Suli. “Ko au pē mo hoku husepānití he taimí ni pea te ma ʻomi ha meʻa lahi ange ʻi he meʻa ʻokú ma fie maʻú, ko ia ne ma fakahā ke ʻilo ia ʻe he pīsopé. ʻOkú ma lotua ke lelei ʻema ngoué koeʻuhí ke lava ʻo maʻu ai ha meʻakai ʻa e kakai ʻoku nau fie maʻu iá.”

Paaki