Mau bāsileia hanahana
E Metua i te ao ra here tō tātou ’o tē vai ara nei ē ’ia fāri’i tātou i te mau ha’amaita’ira’a ato’a, ’e te mau maita’i ato’a ’o tā tō tātou mau hina’aro ’e i tā tātou mau mā’itira’a e fa’ati’a.
Mea pinepine te mau melo nō Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei i te uihia, « e mea nāhea tā ’outou ’Ēkālesia e ta’a ’ē ai i te tahi atu mau ’ēkālesia keresetiano ? » I roto i te mau pāhonora’a ’o tā tātou e hōro’a nei, tē vai ra te ’īra’a o te ha’api’ira’a tumu a Iesu Mesia. I te ’āna’ira’a mātāmua o taua ha’api’ira’a tumu ra tei roto te tumu ē, nō te here rahi o tō tātou Metua i te ao ra i te tā’āto’ara’a o tāna mau tamari’i, tē hina’aro nei ’oia ’ia ora tātou e a muri noa atu i roto i te hō’ē bāsileia hanahana. Hau atu, tē hina’aro nei ’oia ia tātou ’ia ora ’e ’ōna ’e tāna Tamaiti, ’o Iesu Mesia, e a muri noa atu. Tē hōro’a nei tāna fa’anahora’a ia tātou i te mau ha’api’ira’a ’e te rāve’a nō te rave i te mau mā’itira’a ’o te ha’apāpu ia tātou i te hope’ara’a ’e te orara’a ’o tā tātou e mā’iti.
I.
Nā roto mai i te heheura’a ’āpī tē ha’api’i mai nei tātou ē, te tāpaera’a hope’a o te feiā ato’a e ora nei i te fenua nei e ’ere i te mana’o tano te parataito nō te feiā parauti’a ’e te māuiui mure ’ore o hade nō te vetahi ’ē. I roto i te fa’anahora’a nō te here a te Atua nō tāna mau tamari’i, tē vau ra teie parau mau i ha’api’ihia e tō tātou Fa’aora, ’o Iesu Mesia, « ’e rave rahi te pārahira’a mau i te fare o tā’u Metua ».1
Tē ha’api’i nei te ha’api’ira’a tumu i heheuhia a te ’Ēkālesia tei fa’aho’ihia mai a Iesu Mesia i te feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei ē, te mau tamari’i ato’a a te Atua—’eiaha rā te tahi pae iti roa, e’ita e ferurihia i’ō nei—e roa’a i te hope’a i te hō’ē o nā bāsileia hanahana e toru, tae noa atu i te mea iti a’e, « ’o tei hau a’e i te ’ite ta’ata nei ».2 I muri a’e i te hō’ē tau i reira te feiā ha’apa’o ’ore e māuiui ai nō tā rātou mau hara, te māuiui ’o te fa’aineine ia rātou nō te mea i muri iho, e ti’afa’ahou mai te mau ta’ata ato’a ’e e haere atu i te Ha’avara’a Hope’a a te Fatu ’o Iesu Mesia. I reira, tō tātou Fa’aora here, ’o ’oia, ’o tē ha’api’i mai ia tātou, « o tē fa’ahanahana nei i te Metua, ’e ’o tē fa’aora nei i te mau ’ohipa ato’a a tōna rima »,3 e hōpoi atu i te mau tamari’i ato’a a te Atua i roto i te hō’ē ’o teie mau bāsileia hanahana, ’ia au i te mau hina’aro i fa’a’itehia mai nā roto mai i tā rātou mau mā’itira’a.
Te tahi atu ha’api’ira’a tumu ’e te ’ohipa hō’ē roa a te ’Ēkālesia i fa’aho’ihia mai nō ni’a ïa i te mau fa’auera’a ’e mau fafaura’a i heheuhia mai ’o tē pūpū nei i te mau tamari’i ato’a a te Atua i te rāve’a mo’a ’ia fa’ata’ahia nō te ao teitei roa a’e i roto i te bāsileia tiretiera. Teie tāpaera’a teitei roa a’e—te fa’ateiteira’a i roto i te bāsileia tiretiera—’o te rōtahi ïa a Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei.
Nā roto mai i te heheura’a ’āpī, tē vai nei teie hāro’aro’ara’a hō’ē roa tō te feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei nō te fa’anahora’a o te ’oa’oa a te Atua nō tāna mau tamari’i. E ha’amata teie fa’anahora’a ma tō tātou orara’a ’ei vaerua hou tō tātou fānaura’ahia mai, ’e tē heheu nei te reira i te tumu ’e te mau tītaura’a o tō tātou tere i mā’itihia i roto i te tāhuti nei ’e tō tātou tāpaera’a i hina’arohia i muri iho.
II.
’Ua ’ite tātou nā roto mai i te heheura’a ’āpī ē, « ’ua hōro’ahia te ture i te mau bāsileia ato’a ra »4 ’e te bāsileia hanahana ’o tā tātou e fāri’i i te Ha’avāra’a Hope’a ’ua fa’ata’ahia e te mau ture ’o tā tātou e fa’aoti e ha’apa’o i roto i tō tātou tere tāhuti nei. I roto i teie fa’anahora’a o te here, tē vai nei e rave rahi bāsileia—e rave rahi pārahira’a—’ia ti’a i te mau tamari’i ato’a a te Atua ’ia fāri’i i te hō’ē bāsileia hanahana ’o tā rātou e « fa’aea » hau noa ai ’ia au i te mau ture i reira.
’A fa’ata’a ai tātou i te natura ’e te mau tītaura’a nō nā bāsileia e toru o te fa’anahora’a a te Metua, e ha’amata tātou nā te bāsileia teitei roa a’e, ’o te pū ïa o te mau fa’auera’a ’e o te mau ’ōro’a hanahana ’o tā te Atua i heheu mai nā roto mai i Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei. I roto i te « hanahana tiretiera »5 tē vai ra e toru fāito,6 ē te fāito teitei roa a’e ’o te fa’ateiteira’a ïa i roto i te bāsileia tiretiera. Teie te vāhi fa’aeara’a nō te feiā « ’o tei fāri’i i tōna ra ’īra’a ’e i tōna ra ho’i hanahana », nō reira « e mau atua rātou, ’oia ïa te mau tamaiti [’e mau tamāhine] nā te Atua »7 ’e « e pārahi ho’i rātou i mua i te aro o te Atua ’e tōna ra Mesia ē a muri ē a muri noa atu ».8 Nā roto i te heheura’a, ’ua heheu mai te Atua te mau ture mure ’ore, te mau ’ōro’a, ’e te mau fafaura’a e ti’a ’ia ha’apa’ohia nō te fa’ananea i te mau huru hanahana e hina’arohia nō te fa’atupu i teie fāito pūai hanahana. Tē rōtahi nei Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei i ni’a i te reira, nō te mea te fā a teie ’Ēkālesia i fa’aho’ihia mai ’o te fa’aineinera’a ïa i te mau tamari’i a te Atua nō te fa’aorara’a i roto i te bāsileia tiretiera ’e, hau roa atu, i te fa’ateiteira’a i tōna fāito teitei roa a’e.
Tē tītau nei te fa’anahora’a a te Atua, tei niuhia i ni’a i te parau mau mure ’ore, ē ’ia rae’ahia te fa’ateiteira’a maori rā nā roto ana’e i te ha’apa’o-maita’i-ra’a i te mau fafaura’a ’o te hō’ē fa’aipoipora’a mure ’ore, i rotopū i te hō’ē tāne ’e te hō’ē vahine i roto i te hiero mo’a, 9 fa’aipoipora’a ’o te rae’ahia i te feiā ha’apa’o ato’a. Nō reira tē ha’api’i nei tātou ē, « ’ua riro te ’āpenira’a ’ei tuha’a faufa’a rahi roa nō te ihota’ata hou te tāhuti nei, i te tāhuti nei, ’e te mure ’ore ’e te fā a te ta’ata tāta’itahi ».10
Hō’ē ha’api’ira’a faufa’a hō’ē roa nō te tauturu ia tātou ’ia fa’aineine ia tātou i te fa’ateiteira’a ’o te poro’i ’ia nō te matahiti 1995 nō ni’a i te ’utuāfare.11 Tē ha’amāramarama nei tāna mau fa’ahitira’a i te mau tītaura’a ’o te fa’aineine ia tātou nō te ora i piha’i iho i te Atua te Metua ’e i tāna Tamaiti, ’o Iesu Mesia. Te feiā ’aita e hāro’aro’a hope nei i te fa’anahora’a o te here a te Metua nō tāna mau tamari’i, e nehenehe e fa’ariro i teie poro’i nō ni’a i te ’utuāfare mai te hō’ē fa’ahitira’a ture e tāuiui noa. I te tahi pae, tē ha’apāpū nei tātou ē, te poro’i nō ni’a i te ’utuāfare tei niuhia i ni’a i te ha’api’ira’a tumu fati ’ore, e fa’ata’a nei i te huru aura’a ’utuāfare i te tāhuti nei i reira e tupu ai te tuha’a faufa’a roa a’e o tō tātou hotura’a mure ’ore.
Tē fa’ata’a nei te ’āposetōlo Paulo i nā fāito e toru o te bāsileia, ma te fa’aau i te reira i te mau bāsileia o te mahana, te mārama ’e te mau feti’a.12 ’Ua hōro’a ’oia te i’oa o te mea teitei roa a’e « tiretiera » ’e te piti « teretetiera ».13 ’Aita ’oia i hōro’a te i’oa o te mea ha’eha’a roa a’e, ’ua hōro’a mai rā te hō’ē heheura’a a Iosepha Semita i tōna i’oa : « tiretia ».14 Tē fa’ata’a nei te tahi atu heheura’a ato’a i te natura o te feiā e fa’ata’ahia i roto i te mau bāsileia tāta’itahi. Te feiā ’aita e mā’iti « ’ia ha’apa’o i te ture nō te bāsileia tiretiera »,15 e fatu ïa rātou i te hō’ē bāsileia hanahana ’ē atu, i raro mai i te tiretiera tei tano rā i te mau ture tā rātou i mā’iti ’e e nehenehe rātou e « fa’aea » ma te hau. Te ta’o fa’aea, e ’ite pinepinehia i roto i te mau pāpa’ira’a mo’a, ’o te hō’ē ïa vaira’a pāpū.16 Ei hi’ora’a, te feiā i roto i te bāsileia teretetiera—i fa’aauhia i te hi’ora’a tāhuti o te ra’i—« ’o rātou teie ’o tē fāri’i i te aro o te Tamaiti, ’eiaha rā i te ’īra’a nō te Metua ».17 ’Ō rātou « te mau ta’ata tura o te fenua nei, ’o tei ha’amatapōhia e te ’aravihi o te ta’ata nei »,18 ’o tei « ’ore rā i itoito i roto i te ’itera’a pāpū nō Iesu ».19
Te fa’ata’ara’a i heheuhia mai nō te feiā e tu’uhia i roto i te bāsileia ha’eha’a roa a’e ’o te mau bāsileia hanahana, te teretetiera, « ’o ’oia ’o tē ’ore e ti’a ’ia ha’apa’o i te ture nō te bāsileia teretetiera ».20 Tē fa’ata’a nei te reira te feiā i pāto’i i te Fa’aora ’e ’aita i ha’apa’o i te mau ’ōti’a hanahana i roto i tō rātou huru ta’ata. ’O te bāsileia teie i reira te feiā ’ī’ino e fa’aea ai, i muri a’e i tō rātou māuiuira’a nō tā rātou mau hara. ’Ua fa’ata’ahia te reira i roto i te heheura’a ’āpī mai ia « rātou teie ’o tei ’ore i fāri’i i te ’evanelia a te Mesia, ’aore ato’a ho’i te ’itera’a pāpū nō Iesu …
« ’O rātou teie ’o te feiā ha’avare, ’e te feiā tahutahu, ’e te feiā fa’aturi, ’e te feiā tai’ata, ’e ’o ’oia ato’a ’o tei hina’aro ’e o tei fa’atupu ho’i i te ha’avare ra ».21
Tē paraura’a nō nā bāsileia hanahana e toru ’e tāna hi’ora’a peropheta, ’ua pāpa’i a’enei te peresideni Russell M. Nelson : « E nānōtētoni noa te orara’a tahuti nei ’ia fa’aauhia i te tau mure ’ore. ’Auē rā ïa nānōtētoni fa’ahiahia ē ! ’A feruri maita’i nā e mea nāhea tōna terera’a : I roto i teie orara’a tāhuti nei e nehenehe ’outou e mā’iti e aha te mau ture ’ua ineine ’outou i te ha’apa’o—terā tō te bāsileia tiretiera, ’aore rā teretetiera, ’aore rā te tiretia—’e, nō reira, i roto i tei hea bāsileia hanahana ’outou e ora ai e a muri noa atu. ’Auē ïa fa’anahora’a ē ! E fa’anahora’a teie e fa’atura hope roa nei i tō ’outou ti’amāra’a ».22
III.
’Ua ha’api’i te ’āposetōlo Paulo ē, ’ua horo’ahia mai te mau ha’api’ira’a ’e te mau fa’auera’a a te Fatu ’ia ti’a ia tātou « ’ia tae’a te fāito ra i te ’ī o te Mesia i te rahi »23 E tītau teie rāve’a hau atu i te roa’a-noa-ra’a te ’ite. ’Aita e nava’i ’ia ti’aturi noa i te ’evanelia ; e ti’a ia tātou e ’ohipa ’ia ti’a ia tātou ’ia fa’afāriuhia e te reira. Ta’a noa atu i te tahi atu porora’a, ’o tē ha’api’i nei ia tātou ’ia ’ite i te hō’ē mea, tē tāmata nei te ’evanelia a Iesu Mesia ia tātou ’ia riro mai mai te hō’ē mea mea.
Nā roto mai i te reira mau ha’api’ira’a tē ’ōpani nei tātou ē, e ’ere « te Ha’avāraʼa Hopeʼa i te hō’ē noa hi’opo’araʼa nō te tāʼāto’araʼa o te mau ’ohipa maita’i ʼe te ʼino—’o tā tātou i rave. ’Ua fa’atumuhia te reira i ni’a i te ravera’a hope’a o tā tātou mau ’ohipa ’e tō tātou mau mana’o—te mea i riro mai ai tātou. E fa’ata’ahia tātou nō te ora mure ’ore maoti te hō’ē rāve’a o te fa’afāriura’a. Mai tei fa’a’ohipahia i’ōnei, teie ta’o nō e rave rahi tātarara’a te aura’a hō’ē tauira’a hōhonu ’o te huru ta’ata. ’Aita e nava’i ’ia fa’ati’a noa te hō’ē ta’ata i te rave i te mau mea ma te feruri ’ore. E ’ere te mau fa’auera’a, te mau ’ōro’a, ’e te mau fafaura’a o te ’evanelia i te hō’ē tapura nō te mau ’ohipa i tu’uhia atu i roto i te tahi ’āfata i te ra’i ra. Te ’evanelia a Iesu Mesia ’o te hō’ē ïa fa’anahora’a ’o tē fa’a’ite nei ia tātou, nāhea ’ia riro mai i te mea tā tō tātou Metua i te ao ra e hina’aro ia tātou ’ia riro mai.24
IV.
Maoti Iesu Mesia ’e tāna Tara’ehara, ’ia hi’a ana’e tātou i roto i teie orara’a, e nehenehe tātou e tātarahapa ’e e ho’i fa’ahou i ni’a i te ’ē’a o te fafaura’a ’o te arata’i atu i te mea tā tō tātou Metua i te ao ra e hina’aro nō tātou.
Tē ha’api’i nei te Buka a Moromona ē « tei teie nei orara’a te taime ’ia fa’aineine te ta’ata ’ia fārerei i te Atua ».25 Terā rā teie tā’oti’ara’a fifi o « teie orara’a », ’ua hōro’ahia mai i roto i te hō’ē fāito tei ’ī i te tīa’ira’a (nō te tahi rā fāito nō te tahi mau ta’ata), maoti te mea tā te Fatu i heheu ia Joseph F. Smith, i teienei tei pāpa’ihia i roto Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 138. « ’Ua ’ite atu ra vau » ’ua pāpa’i te peropheta « i te mau peresibutero fa’aro’o o teie nei tau tu’ura’a ’evanelia, ’a fa’arue mai ai rātou i te orara’a tāhuti nei, ’ua tāmau noa rātou i tā rātou mau ’ohipa nō te porora’a i te ’evanelia nō tē tātarahapara’a ’e te fa’aorara’a, nā roto i te tusia a te Tamaiti Fānau Tahi a te Atua, i rotopū i te feiā i roto i te pōiri ’e i raro a’e i te fa’atītīra’a nō te hara i roto i te ao rahi nō te mau vārua nō te feiā i pohe.
« Te feiā pohe ’o te tātarahapa e fa’aorahia ïa, nā roto i te ha’apa’ora’a i te mau ’ōro’a nō te fare o te Atua,
« ’E i muri iho i tō rātou aufaura’a i te utu’a nō tā rātou ra mau hara, ’e ’ia tāmāhia, e fāri’i ïa rātou i te hō’ē utu’a ’ia au i tā rātou ra mau ’ohipa, nō te mea e feiā ’āi’a rātou nō te ora ».26
Hau atu, ’ua ’ite tātou ē e riro te mileniuma, te tauatini matahiti i muri mai i te Tae-Piti-Ra’a mai ’o te Fa’aora, ’ei tau nō te ravera’a i te mau ’ōro’a nō te feiā ’aita i fāri’i i te reira i roto i tō rātou orara’a tāhuti.27
Tē vai ra ā te mau mea ’aita tātou i ’ite nō ni’a i nā tau rahi e toru i roto i te fa’anahora’a nō te fa’aorara’a ’e tō rātou tā’amura’a te tahi ’e te tahi : (1) te orara’a i roto i te ao hau teie orara’a, (2) te tāhuti nei, ’e (3) te orara’a i muri nei. ’Ua ’ite rā tātou i teie mau parau mau mure ’ore : « Te ’ohipa o te fa’aorara’a nō te ta’ata tāta’itahi ïa, ’āre’a rā te fa’ateiteira’a e ’ohipa nā te ’utuāfare ».28 E Metua i te ao ra here tō tātou ’o tē vai ara nei ē, ’ia fāri’i tātou i te mau ha’amaita’ira’a ato’a, ’e te mau maita’i ato’a ’o tā tō tātou mau hina’aro ’e i tā tātou mau ma’itira’a e fa’ati’a. ’Ua ’ite ato’a tātou ē, e’ita ’oia e fa’ahepo i te hō’ē ta’ata ’ia tomo atu i roto i te hō’ē aura’a o te tā’atira’a hina’aro-’ore-hia. ’Ua ha’apāpūhia te mau ha’amaita’ira’a o te hō’ē aura’a tā’atihia nō te feiā ato’a e ha’apa’o i tā rātou mau fafaura’a, ’eiaha rā nā roto i te fa’ahepora’a i te hō’ē aura’a tā’atihia i te tahi atu ta’ata ti’amā ’ore ’aore rā hina’aro ’ore.
Tō’u mau taea’e ’e mau tuahine here ē, tē fa’a’ite pāpū nei au i te parau mau o teie mau mea. Te fa’a’ite pāpū nei au nō tō tātou Fatu ’o Iesu Mesia, « te tumu ’e te fa’aotira’a nō tō rātou fa’aro’o »29 nā tōna Tara’ehara, mai te au te fa’anahora’a a tō tātou Metua i te ao ra, ’ua fa’atupu i te mau mea ato’a, i te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.