Vrede en onderling begrip een stapje dichterbij tijdens de Vredesweek in september 2023

Het thema van de Vredesweek was dit jaar: ONVREDE EN NU? De democratie staat onder druk. Vrede lijkt vanzelfsprekend, maar de realiteit is anders. Het vereist voortdurende aandacht, vooral in een tijd van toenemende onverdraagzaamheid in onze eigen samenleving en onophoudelijk geweld elders. Gelukkig gebeurt er al iets. Ieder mens kan werken aan vrede, kan meedenken over vrede bevorderen. Lees hieronder over het initiatief van leden van de kerk in Haarlem dat op zaterdagmiddag 23 september in hun kerkgebouw plaatsvond.

Heb je ook weleens het gevoel dat je tegen een muur van weerstand praat? Dat de ander niet echt naar je wil luisteren of dat je gelijk in een bepaalde hoek wordt geplaatst? Heb jij ook weleens jezelf erop betrapt vooral bezig te zijn met de ander overtuigen en ontdekt dat dit niet helpt om tot overeenstemming te komen? Erger jij je ook aan de verscherping in de maatschappij en wil je meehelpen aan een vreedzame samenleving waarin iedereen kan meepraten en -beslissen en waarbij uitsluiting en polarisatie wordt tegengegaan?

Verschillende organisaties (waaronder De Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen in Haarlem) hebben 5 jaar geleden een convenant getekend om in hun eigen invloedssfeer discriminatie tegen te gaan en onderling begrip en samenwerking te versterken. In het kader van de Vredesweek in Haarlem is voor hen en andere belangstellenden een workshop georganiseerd met als titel: ‘Het derde alternatief’.

Onder leiding van Marcel Koning, trainer bij FranklinCovey Benelux (bekend van

‘De 7 eigenschappen van effectief leiderschap’ en ‘De snelheid van

vertrouwen’) hebben 40 deelnemers zich verdiept in de volgende vragen:

• óf en zo ja, hoe we ervoor kunnen zorgen dat we elkaar weer leren vertrouwen.

• hoe voorkom je dat je in een discussie tussen twee uitersten geraakt?

• hoe kun je in een dialoog bereiken dat er werkelijk begrip komt voor de doelstelling en belangen van jouw organisatie?

Marcel is raadslid in de gemeente Amersfoort en voorganger van een Evangelische Gemeente op de Veluwe. Uit eigen ervaring en door het contact met Sean Covey, weet hij als geen ander wat er nodig is om synergie (de 6e eigenschap) te bereiken. Een voorbeeld van synergie is een orkest; dan is 1+1 niet 2 maar 3 of 10 of zelfs 100.

Wanneer we onderlinge verschillen waarderen, weten wat we willen bereiken, eerst proberen de ander te begrijpen voordat we zelf begrepen willen worden en bereid zijn om de ander te vertrouwen, ontstaat er een win-winsituatie (=synergie).

‘Win-win is een kader voor verstand en hart, dat constant op zoek is naar wederzijds voordeel in alle menselijke interacties. Win-win is gebaseerd op het model dat er voor iedereen voldoende is – dat iemands succes niet ten koste gaat van anderen.’ (Stephen R. Covey)

Met een simpele opdracht ontdekten we dat onze mindset (de bril waardoor je naar de werkelijkheid kijkt) meestal gericht is op winnen. Ik ga winnen en jij gaat verliezen. Daar is natuurlijk niks mis mee als je een voetbalwedstrijd speelt. Maar daarbuiten leidt het o.a. tot conflicten, fragmentatie en moedeloosheid. Het kan ook anders. Een win-windenken betekent: laten we een oplossing zoeken die voor ons beiden werkt, want ik vind jouw behoeften en wensen net zo belangrijk als die van mij. Of m.a.w. ‘Ik heb mijn naaste net zo lief als mijzelf’. Wat is daarvoor nodig? Allereerst luisteren met de intentie om te begrijpen.

We leren onze kinderen op de basisschool wel schrijven, lezen en rekenen, maar niet om te luisteren. En als we luisteren, dan staan we al gauw klaar met een advies, oplossing of interpretatie van wat de ander zegt.

‘Als ik je vraag om te luisteren en je denkt dat je iets moet doen om mijn probleem op te lossen, dan heb je gefaald, hoe vreemd dit ook lijkt. Luister! Het enige wat ik je vraag, is dat je luistert, niet spreken of doen – gewoon naar me luisteren.’ (Ralph Roughton, arts)

Met twee video’s werd het verschil tussen de twee vormen van luisteren op treffende wijze geïllustreerd. Empathisch luisteren, luisteren met de intentie om de andere persoon binnen zijn/haar referentiekader te begrijpen, vereist zowel intentie als vaardigheid. Maar die vaardigheden kan je leren door veel te oefenen. Reflecteer gevoelens en woorden. Wees niet bang voor stiltes.

‘Niet-uitgedrukte gevoelens verdwijnen niet. Ze worden levend begraven en komen later nog akeliger terug.’ (Stephen R. Covey)

De vertegenwoordigers van kerken, politieke partijen, zelforganisaties migranten en maatschappelijk werk waren het erover eens dat de workshop van Marcel hen enorm inspireerde om hun eigen gedrag onder de loep te nemen en zo nodig te veranderen. Een paar reacties: ‘Ik vond de workshop van Marcel Koning heel goed, hij was duidelijk en leerzaam.’ ‘Het was een zeer geslaagd event en de hapjes top!’

Op zijn beurt was Marcel Koning heel positief over de open houding van de aanwezigen.

Na afloop werden onder het genot van een sapje en een hapje ervaringen uitgewisseld. Op de achtergrond speelde en zong Aleksander uit Oekraïne liederen over vrede in zijn moedertaal.