28 ni Tiseba–3 ni Janueri

Vunau kei na Veiyalayalati 1

“Dou Vakatudaliga, Koi Kemudou”

Vakasamataka na Vunau kei na Veiyalayalati 1 me ivakamacala taumada ni Turaga ki na ivola oqo ni Nona ivakatakila ni siga-edaidai. Na cava e vinakata oKoya mo kila me baleta na Vunau kei na Veiyalayalati? Vakasamataka vakatitobu na taro oqo, ka vola na veivakauqeti e yaco mai ni o wilika na wase 1.

Vola na Veika o Vakauqeti Kina

Ena Noveba 1831, a se qai yabaki dua veimama ga kina na Lotu i Jisu Karisito vakalesuimai. E dina ni sa tubu tiko, e a se dua na ilawalawa tabogo vakatamata vakabauta ni ra bula tu ena dua na sauka ni vanua galala, liutaki mai vua e dua na parofita yabaki ruasagavulu vakacaca. Ia a tauri ira na tamata vakabauta oqo na Kalou me Nona dauveiqaravi ka Nona italai, ka vinakata oKoya me ra tabaki ki vuravura na ivakatakila a solia oKoya vei ira.

Na Vunau kei na Veiyalayalati wase 1 e ikau‑ni‑ivola ni Turaga ni kena biu vata na ivakatakila eso oqo, ka tukuna vakamatata ni dina ga ni a se lailai na lewe ni Lotu, e a sega sara ni dua na ka e lailai me baleta na itukutuku e vinakata na Kalou me ra wasea na Nona Yalododonu. E sa dua na “domo ni veivakasalataki” vei ira kece “na kai vuravura,” ka vakavulici ira me ra veivutuni ka tauyavutaka na “veiyalayalati tawavakaiyalayala” ni Kalou (tikina e 4, 8, 22). Na italai era kauta tiko na itukutuku oqo sai “ira na malumalumu kei na tamata wale,” ia o ira ga na italai yalomalumalumu sa gadreva na Kalou—ena gauna oya kei na gauna oqo—me ra kauta mai na Nona Lotu “mai na kena tabogo tu kei na vanua butobuto e tu kina” (tikina 23, 30).

Me baleta eso tale na ka ena itukutuku makawa ni Vunau kei na Veiyalayalati 1, raica na Yalododonu, 1:140–43.

Vakasama eso ni Vuli iVolanikalou ni Tamata Yadua

Vunau kei na Veiyalayalati 1

Na Turaga e sureti au meu “vakasaqara na ivakaro oqo.”

E dua na ikau‑ni‑ivola e vakamacalataka taumada e dua na ivola. E vakatakila na itoko kei na inaki ni ivola ka vakarautaki ira na dauwilivola me ra wilika. Ni o wilika na wase 1—na “ikau‑ni‑ivola” ni Turaga ki na Vunau kei na Veiyalayalati (tikina e 6)—vakaraica na itoko kei na inaki e sa solia na Turaga baleta na Nona ivakatakila. Na cava o vulica mai na wase 1 ka na vukei iko me yaga sara na nomu vulica na Vunau kei na Veiyalayalati? Me ivakaraitaki, o na vakasamataka beka vakatitobu na cava e kena ibalebale mo “rogoca na domo ni Turaga” mai na ivakatakila oqo (tikina e 14) se mo “vakasaqara na ivakaro oqo” (tikina e 37).

Raica talega na ivakamacala taumada ni Vunau kei na Veiyalayalati.

Vunau kei na Veiyalayalati 1:1–6, 23–24, 37–39

E dau vosa mai vei ira na Nona italai na Kalou, ka na dau yaco na Nona vosa.

Na Wase 1 e tekivu ka tini ena ivakaro ni Kalou ni dau vosa mai oKoya vei ira na Nona italai (raica na tikina e 4–6, 23–24, 38). Vola na veika o sa vulica mai na ivakatakila oqo me baleta na Turaga kei na domona. Na cava o vulica me baleti ira na italai ni Turaga? Na gauna cava o sa rogoca kina na domo ni Turaga ena domodra na Nona italai? (raica na tikina e 38).

Era vakavulica vei keda na ivakaro ni Kalou o ira na parofita kei na iapositolo.

Vunau kei na Veiyalayalati 1:3, 24–28, 31–33

Kevaka au yalomalua, e rawa ni liutaki au me’u veivutuni na veivakadodonutaki ni Turaga.

Raica ena tikina e 3 kei na tikina e 24–28, a kaya kina na Turaga ni ivalavala ca kei na caka cala ni tamata ena vakatakilai. Ena dua na kisi oqo e dua na ka sotavi mosi, ka rarawa, ia ena kisi tale ka dua e sa veivakavulici. Na cava e rui duidui kina na ituvaki vakaoqo? Vakasamataka na ka o na cakava ni yaco mo kila na nomu ivalavala ca kei na malumalumu. Na ituvaki cava soti o raica ena tikina e 24–28 ena rawa ni vukei iko mo sauma ena sala dodonu? Na cava era vakavulica vei iko na tikina eso oqori, kei na tikina e 31–33, me baleta na sala e raica kina na Turaga na nomu malumalumu kei na ivalavala ca?

Raica talega na Vosa Vakaibalebale 3:11–12; Ica 12:27; Moronai 6:8.

Vunau kei na Veiyalayalati 1:12–30, 35–36

Sa vakalesuya mai na Turaga na Nona kosipeli me vukei au me sotava na bolebole ni veisiga edaidai.

E dina ga ni wase 1 e vakasalataka na siga ni rarawa ena lako mai, sa tu talega kina e dua na itukutuku ni veivakadeitaki: “koi Au na Turaga, au sa kila tu na veika rarawa ena yaco vei ira na kai vuravura, au sa kacivi Josefa Simici Lailai kina na noqu tamata ka vosa vua mai lomalagi” (tikina e 17).

Me kilai tiko na veika rerevaki e a vakarota na Turaga (raica, me ivakaraitaki, na tikina e 13–16, 35). Na veika rerevaki cava soti o sa raica ena vuravura oqo—se ena nomu bula? Tikina e 17–30 e vakamacalataka na veika sa cakava vei iko na Turaga me namaki kina na veika rerevaki oqo. Vakasamataka mo cakava e dua na lisi ni veika o raica rawa.

Eso na Vakasama me baleta na Vuli iVolanikalou Vakavuvale kei na Lotu Vakavuvale

Vunau kei na Veiyalayalati 1:1–6, 37–39.Me tekivu kina e dua na veivosaki me baleta na ivakasala mai vua na Turaga, o rawa ni vosa me baleta na ivakasala eda ciqoma mai vei ira eso me baleta na veika rerevaki eda sega ni rawa ni raica—me vaka e dua na fuloa dravidravia, e dua na cava kaukauwa se e dua na motoka e basika tiko mai. Na cava era vakavulica vei keda na ivakaraitaki eso oqo me baleta na ivakasala eso ni iVakabula? Me vaka ena Vunau kei na Veiyalayalati 1:1–6, 37–39, e vakasalataki keda vakacava na Turaga? Na cava e a sa vakasalataki keda kina o koya wale tikoga oqo? O na rawa beka ni sarava se wilika na veitiki ni itukutuku ni koniferedi raraba wale tikoga oqo ka vakaraica na ivakaraitaki eso ni “domo ni veivakasalataki” ni Kalou.

Vunau kei na Veiyalayalati 1:16.Na cava na kena ibalebale me “vakadeitaka na yalododonu [ni Turaga]”? Me da na cakava vakacava oqori, ka sega ni muria ga “na [noda] sala na tamata yadua”?

Vunau kei na Veiyalayalati 1:30.Na cava na kena ibalebale me da kaya ni Lotu e sa “dina ka bula tiko”? Me vukea na nodra vakasamataka na nomu matavuvale na taro oqo, ena rawa beka mo vakaraitaka vei ira na iyaloyalo eso ni veika bula kei na veika tawabula. E rawa talega mo ni veivosakitaka na cava o ni rawa ni cakava vakamatavuvale me veivuke me “kauta tani [na Lotu] mai na kena tabogo tu kei na vanua butobuto e tu kina.”

Vunau kei na Veiyalayalati 1:37.Vakasamataka mo ni tuva vakamatavuvale na sala o ni na “vakasaqara na ivakaro oqo” ena Vunau kei na Veiyalayalati ena yabaki oqo. O na cakava vakacava me tiki tudei ni bula vakamatavuvale na vulici ni ivolanikalou? Na veivakasama ni vuli cava ena rawa ni vukea mo ni vuli mai na ivolanikalou? (Raica na “Vakasama eso me Vakatorocaketaka na Vuli iVolanikalou ni Nomu Matavuvale” ena itekivu ni ivurevure oqo.)

Me ikuri ni tukutuku ni vakavulici ni gone, raica na idusidusi ni macawa oqo ena Lako Mai, Mo Muri Au—Me Baleta na Lalai.

Na sere vakaturi: “Vakamuria na Parofita,” iVolanisere ni Gonelalai, 58, vakabibi na iotioti ni qaqana.

Vakavinakataki ni Vuli Yadudua

Vakaraici Jisu Karisito. Na inaki ni ivolanikalou oya me vakadinadinataka na iVakabula kei na Nona kosipeli. Ni o wilika na Vunau kei na Veiyalayalati 1, vakasamataka mo makataka se vola na tikina eso e vakavulica vei iko eso na ka me baleti Jisu Karisito.

Na imatai ni ivakatakila eso ki na Lotu vakalesui mai era biu vata ki na iVola ni Vunau.