Lesson 65: Doktrina at mga Tipan 49–50

Doktrina at mga Tipan 50, Bahagi 1

Pag-iwas sa Panlilinlang

Sa kanilang kasabikan na maranasan ang mga espirituwal na kaloob, ang ilan sa mga naunang nagbalik-loob sa Kirtland, Ohio, ay nalinlang sa pag-iisip na ang ilang kakaibang pagpapakita ay mula sa Espiritu Santo kahit hindi naman. Nagbigay ng tagubilin ang Panginoon upang matulungan silang mahiwatigan kung ano ang nagmula sa Kanya at kung ano ang hindi. Ang lesson na ito ay naglalayong tulungan ang mga estudyante na maunawaan kung paano sila matutulungan ng Panginoon na matukoy ang katotohanan at maiwasan ang panlilinlang.

Mga Posibleng Aktibidad sa Pag-aaral

Ang pusang may guhit

Maaari mong ibahagi ang sumusunod na kuwento. Maaari kang mag-display ng larawan ng skunk habang nagbabahagi ka.

Ibinahagi ni Elder Gary E. Stevenson ng Korum ng Labindalawang Apostol ang sumusunod na kuwento:

[Si] Lolo Grover [ay] nakatira sa isang bahay sa labas ng probinsiya, at malayo sa lungsod. Tumatanda na si Lolo Grover. Naisip namin na dapat makita siya ng mga anak namin bago siya pumanaw. Kaya, isang hapon, nagbiyahe kami nang malayo papunta sa kanyang abang tahanan. Umupo kami para magkuwentuhan at ipinakilala sa kanya ang mga anak namin. Hindi nagtagal sa aming pag-uusap, gustong lumabas para maglaro ng dalawang anak naming lalaki na siguro ay lima at anim na taong gulang.

Nang marinig ni Lolo Grover ang kanilang hiling, yumuko siya at itinapat ang kanyang mukha sa kanila. … Sinabi niya sa kanila sa seryosong tinig, “Mag-ingat kayo—maraming skunk sa labas.” Nang marinig namin ito, lalo kaming nagulat ni Lesa; nag-alala kami na baka wisikan sila ng isang skunk! Di nagtagal lumabas ang mga bata para maglaro habang patuloy kaming nagkuwentuhan.

Kalaunan, noong nasa kotse na kami para umuwi, tinanong ko ang mga bata, “Nakakita ba kayo ng skunk?” Sumagot ang isa sa kanila, “Hindi po, wala kaming nakita na kahit anong skunk, pero nakakita po kami ng itim na pusa na may puting guhit sa likod!” (Gary E. Stevenson, “Huwag Mo Akong Linlangin,” Liahona, Nob. 2019, 93)

• Sa iyong palagay, bakit hindi nakilala ng mga bata ang skunk?

• Ano ang panganib kapag hindi mo nakikilala ang tunay na katangian ng isang bagay?

• Paano nauugnay ang kuwentong ito sa nais ni Satanas na paniwalaan natin tungkol sa kanya?

  Maaari mong anyayahan ang mga estudyante na makipagtulungan sa isang kapartner para magsulat ng kahulugan ng salitang panlilinlang. Pagkatapos nilang magkaroon ng sapat na oras, maaari mong sabihin sa ilan sa kanila na ibahagi sa klase ang kanilang mga kahulugan. Kung makatutulong, maaari mong ibahagi ang kahulugan na matatagpuan sa Gabay sa mga Banal na Kasulatan: “Sa mga banal na kasulatan, ang manlinlang ay papaniwalain ang isang tao sa isang bagay na hindi naman totoo” (Gabay sa mga Banal na Kasulatan, “Mapanlinlang, Manlinlang, Panlilinlang,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org).

  Maaari mong ilista sa pisara ang mga sagot ng mga estudyante sa mga sumusunod na tanong.

• Ano ang ilang paraan na tinatangka ni Satanas na linlangin ang mga tinedyer ngayon?

• Sa iyong palagay, bakit napakabisa kung minsan ng mga panlilinlang ni Satanas?

Sabihin sa mga estudyante na maghangad ng inspirasyon mula sa Espiritu Santo para matulungan silang matukoy at maiwasan ang panlilinlang.

Panlilinlang sa mga naunang Banal

Nang dumating si Joseph Smith sa Kirtland, Ohio, noong mga unang araw ng Pebrero 1831, napansin niya na “may mga kakatwang paniwala at mga mapanlinlang na espiritu ang unti-unting lumalaganap” sa mga Banal (sa History, 1838–1856 [Manuscript History of the Church], vol. A-1, 93, josephsmithpapers.org).

Isinulat ni John Whitmer ang sumusunod tungkol sa panahong ito.

Ang ilan ay nagkaroon ng mga pangitain at hindi masabi kung ano ang nakita nila, ang ilan ay nag-iisip na nasa kanila ang espada ni Laban, at iwinawasiwas ito [na parang kawal na nakasakay sa kabayo], may mga umaaktong parang Indian na kunwari ay nagtutuklap ng anit, may ilan na nagpapadausdos sa sahig o biglang tatalilis … [sa] sahig na simbilis ng ahas. … Sa gayon nabulag ng diyablo ang mga mata ng ilang mabubuti at matatapat na disipulo. (John Whitmer, History, 1831–circa 1847, 26, josephsmithpapers.org)

Dahil nag-aalala tungkol sa mga bagay na ito, nagtanong si Joseph Smith sa Panginoon at natanggap ang Doktrina at mga Tipan 50. Sa mga talata 1–9, nagbabala ang Panginoon sa mga elder ng Simbahan tungkol sa mga mapanlinlang na espiritu at maging sa mga miyembro na nililinlang ang iba.

Basahin ang Doktrina at mga Tipan 50:1–3, at alamin ang ilan sa mga babala ng Panginoon.

• Sa iyong palagay, bakit gumagamit si Satanas ng panlilinlang para ilayo tayo kay Jesucristo?

Tulungan ang mga estudyante na maunawaan na kahit napakatuso ni Satanas sa panlilinlang, magiliw na nagbigay si Jesucristo ng payo sa mga talata 10–35 upang tulungan ang Kanyang mga tagasunod na matukoy ang katotohanan at maiwasan ang panlilinlang.

Maaari mong i-display o isulat sa pisara ang sumusunod na hindi kumpletong pahayag na nakasulat sa mga bold letter. Maaari mong ilagay ang mga estudyante sa maliliit na grupo at mag-assign sa bawat grupo ng isa sa mga sumusunod na scripture block. Pagkatapos ay maaaring maghanda ang mga estudyante na ibahagi ang natutuhan nila mula sa sumusunod na aktibidad.

Basahin ang mga sumusunod na talata, at alamin kung paano mo kukumpletuhin ang sumusunod na katotohanan: Tutulungan tayo ng Panginoon na maiwasan ang panlilinlang kapag tayo ay …

• Doktrina at mga Tipan 50:17–22

• Doktrina at mga Tipan 50:23–25

• Doktrina at mga Tipan 50:31, 34–35

Pagkatapos ng sapat na oras, sabihin sa ilang estudyante na lista sa pisara ang mga nalaman nila sa ilalim ng hindi kumpletong parirala. Maaaring kabilang sa mga sagot ang mga sumusunod: … hangaring magturo at matuto sa pamamagitan ng Espiritu ng Katotohanan, ߪ… hangaring tanggapin ang Kanyang liwanag, ߪ… manalangin upang malaman kung ang isang espiritu ay mula sa Diyos o hindi. Bago talakayin ang mga sumusunod na tanong bilang isang klase, maaaring makatulong sa mga estudyante na sagutin ang mga ito sa kanilang study journal. Makatutulong sa estudyante na isulat muna ang kanilang mga ideya para maging mas may kumpiyansa sila at handang magbahagi. Maaaring may mga karagdagang tanong ang mga estudyante tungkol sa mga katotohanang ito. Maglaan ng oras para matalakay ang kanilang mga tanong. Ang kanilang mga kaklase ay maaaring makapagbigay ng mahahalagang ideya bilang karagdagan sa maibabahagi mo.

Upang matulungan ang mga estudyante na maging responsable sa kanilang pag-aaral, tingnan ang training na may pamagat na “Resist the tendency to respond to every comment and question and invite the class to respondt.” Matatagpuan ito sa Teacher Development Skills: Invite Diligent Learning.

• Ano ang ibig sabihin ng turong ito?

• Paano makatutulong ang turong ito na matanggap mo ang tulong ng Panginoon para maiwasan ang mga panlilinlang ni Satanas?

Habang tinatalakay mo ang naunang tanong, makatutulong na patingnan sa mga estudyante ang nakalista sa pisara tungkol sa mga paraan na tinatangka ni Satanas na linlangin ang mga tinedyer. Maaaring isulat ng mga estudyante kung paano makatutulong sa kanila ang turo ng Tagapagligtas na pinili nila sa pagtugon sa isa o mahigit pa sa mga panlilinlang na nakalista.

Isang malinaw na paraan para maiwasan ang panlilinlang

Nagtapos ang Panginoon na tinitiyak nang buong pagmamahal na dahil sa Kanya, hindi natin kailangang matakot. Basahin ang Doktrina at mga Tipan 50:40–44, at alamin kung ano ang matututuhan mo tungkol sa Tagapagligtas.

• Ano ang pinakanapansin mo mula sa mga talatang ito tungkol sa Tagapagligtas?

• Paano makatutulong sa atin ang kaalamang ito tungkol sa Kanya sa isang mundong puno ng panlilinlang?

• Paano mo nalaman o pinaniniwalaan ang mga katotohanang ito tungkol kay Jesucristo?

Itinuro ni Pangulong Russell M. Nelson ang sumusunod tungkol sa kung paano natin maaanyayahan ang tulong ng Panginoon para maiwasan ang panlilinlang:

Ang mga impluwensiya ng mundo ay kahika-hikayat at napakarami. Ngunit napakaraming impluwensiya ang mapanlinlang, mapanukso, at makapaglalayo sa atin sa landas ng tipan. Upang maiwasan ang tiyak na pagdurusang kahahantungan nito, sumasamo ako sa inyo ngayon na labanan ang panunukso ng mundo sa pamamagitan ng paglalaan ng panahon para sa Panginoon sa inyong buhay—sa bawat araw.

Kung ang karamihan sa impormasyong nakukuha ninyo ay mula sa social media o sa iba pang media, ang inyong kakayahang marinig ang mga bulong ng Espiritu ay mababawasan. Kung hindi rin ninyo hinahangad ang patnubay ng Panginoon sa pamamagitan ng araw-araw na panalangin at pag-aaral ng ebanghelyo, pinahihina ninyo ang inyong sarili laban sa mga pilosopiya na maaaring kaganyak-ganyak ngunit hindi totoo. Kahit ang pinakamatatapat na Banal ay maaaring malihis dahil sa walang humpay na panunukso ng mundo.

Mga kapatid, sumasamo ako sa inyo na maglaan ng panahon para sa Panginoon! Patibayin at gawing hindi matitinag sa pagdaan ng mga panahon ang inyong pundasyon sa pamamagitan ng paggawa ng mga bagay na magtutulot na tuwina ninyong makasama ang Espiritu Santo. (Russell M. Nelson, “Maglaan ng Oras para sa Panginoon,” Liahona, Nob. 2021, 120)

• Anong mga karagdagang kaalaman ang nahanap mo na makatutulong sa iyo na maiwasan ang panlilinlang?

Maaari mong bigyan ng oras ang mga estudyante na magbahagi ng isang bagay na natutuhan nila o nabigyang-inspirasyon silang gawin para maiwasan ang panlilinlang. Sabihin sa kanila na patuloy na maghanap ng mga paraan para makilala ang banal na katotohanan at maiwasan ang panlilinlang. Maaari mong ibahagi ang iyong pagtitiwala sa hangarin at kakayahan ng Panginoon na tulungan ang mga estudyante na magawa ito.

Karagdagang Resources

Bakit kailangan nating maging maingat sa panlilinlang ni Satanas?

Itinuro ni Elder Gary E. Stevenson ng Korum ng Labindalawang Apostol:

Nais ni Satanas, ang ama ng mga kasinungalingan at [pinakatusong] manlilinlang, na pagdudahan natin kung ano talaga ang mga bagay at balewalain ang mga walang-hanggang katotohanan o kung hindi ay baguhin ang mga ito para maging isang bagay na mukhang mas kasiya-siya. “Siya ay nakipagdigma sa mga banal ng Diyos” [Doktrina at mga Tipan 76:29] at gumugol siya ng isang milenya na nagkakalkula at nagsasanay ng kanyang kakayahan para hikayatin ang mga anak ng Diyos na maniwala na ang mabuti ay masama at ang masama ay mabuti. (Gary E. Stevenson, “Huwag Mo Akong Linlangin,” Liahona, Nob. 2019, 94)

Sinabi ni Elder David A. Bednar ng Korum ng Labindalawang Apostol:

Ang mapanganib sa espirituwalidad na mga pag-iisip at kilos ay kadalasang maganda sa paningin, kanais-nais, o nakaliligaya. Kaya, sa ating makabagong mundo, ang bawat isa sa atin ay dapat maging alisto sa mapanuksong kasamaan na nagpapanggap na kabutihan. …

Si Satanas “ay kalaban ng kabutihan at ng yaong mga nagnanais na sundin ang nais ng Diyos” [Gabay sa mga Banal na Kasulatan, “Diyablo,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org]. Buong maghapon, araw-araw, ang tanging nais at kaisa-isang layunin niya ay gawing kaaba-aba ang mga anak na lalaki at babae ng Diyos tulad niya.

Ang plano ng kaligayahan ng ating Ama sa Langit ay ginawa upang patnubayan ang Kanyang mga anak, upang tulungan silang maranasan ang patuloy na kaligayahan, at ibalik sila nang ligtas sa Kanya taglay ang nabuhay na mag-uli at dinakilang katawan. Ginagawa ng diyablo ang lahat para lituhin at palungkutin ang mga anak ng Diyos at hadlangan ang kanilang walang hanggang pag-unlad. Walang humpay na kumikilos ang kalaban upang atakihin ang mga elemento ng plano ng Ama na pinaka-ayaw niya. (David A. Bednar, “Maging Alisto at Patuloy na Manalangin,” Liahona, Nob. 2019, 33–34)

Ano ang maaari nating gawin para maprotektahan ang ating sarili sa panlilinlang?

Itinuro ni Elder Gary E. Stevenson ng Korum ng Labindalawang Apostol:

Ang pagsunod sa mga kautusang ibinigay sa ating propeta ay susi hindi lamang sa pag-iwas sa impluwensiya ng manlilinlang kundi maging sa pagdanas ng pangmatagalang kagalakan at kaligayahan. Ang banal na pormula ay simple lang: ang kabutihan, o pagkamasunurin sa mga kautusan, ay nagdudulot ng mga pagpapala, at ang mga pagpapala ay nagdadala ng kaligayahan, o kagalakan, sa ating buhay. (Gary E. Stevenson, “Huwag Mo Akong Linlangin,” Liahona, Nob. 2019, 95)

Ipinahayag ni Pangulong Russell M. Nelson:

Muli akong nakikiusap sa inyo na gawin ang anumang dapat gawin upang madagdagan ang inyong espirituwal na kakayahang tumanggap ng personal na paghahayag.

Ang paggawa nito ay makatutulong sa inyo na malaman kung paano magpatuloy sa inyong buhay, kung ano ang gagawin sa panahon ng krisis, at kung paano makahiwatig at makaiwas sa mga tukso at panlilinlang ng kaaway. (Russell M. Nelson, “Pakinggan Siya,” Liahona, Mayo 2020, 90)

Itinuro ni Pangulong Henry B. Eyring:

Ang patnubay ng Espiritu Santo ay ginagawang mas kaakit-akit ang mabuti at hindi tayo madaling matukso. Dapat ay sapat na ang dahilang iyan para maging determinado tayong maging karapat-dapat na makasama ang Espiritu sa tuwina.

Tulad sa pagpapalakas sa atin ng Espiritu laban sa kasamaan, binibigyan Niya rin tayo ng kakayahang makahiwatig sa pagitan ng katotohanan at kabulaanan. Ang katotohanang pinakamahalaga sa lahat ay napapatunayan lamang sa paghahayag ng Diyos. Ang ating katalinuhan at paggamit ng ating mga pandama ay hindi sasapat. Nabubuhay tayo sa panahon na maging ang pinakamatalino ay nahihirapang makita ang kaibhan ng katotohanan sa tusong panlilinlang. (Henry B. Eyring, “Ang Espiritu Santo Bilang Inyong Patnubay,” Liahona, Nob. 2015, 104)

Bakit napakadaling malinlang ng ilan sa mga Banal sa Kirtland sa panahong ito?

Nang sumapi ang mga bagong miyembrong Banal sa Simbahan sa Kirtland, sabik silang maranasan ang mga kaloob ng Espiritu ayon sa inilarawan sa Bagong Tipan. Ang ilan ay nagpakita ng kakatwa, maiingay, at nakalilitong mga aktibidad sa kanilang pagsamba. Ang mga aktibidad na ito ay pumukaw ng emosyon ng mga tao ngunit hindi nagpatibay sa kanila. Hindi pa nauunawaan ng mga Banal ang tungkol sa mga pagpapadama o pagpapahiwatig ng Espiritu. Patungkol sa mga mapanlinlang na espiritu, sinabi ni Propetang Joseph Smith: “Nang may kaunting pag-iingat, at ilang karunungan, kalaunan ay tinulungan ko ang mga kapatid na maiwaksi ang mga ito. … Ang mga mapanlinlang na espiritu ay madaling nahiwatigan at itinaboy ng liwanag ng paghahayag” (sa History, 1838–1856 [Manuscript History of the Church], vol. A-1, 93, josephsmithpapers.org).

Mga Karagdagang Aktibidad sa Pag-aaral

Alternatibong paraan upang simulan ang lesson

Maaari kang magdala ng dalawang itlog sa klase, isang hilaw at isang nilaga. Ipaliwanag sa mga estudyante na ang hilaw na itlog ay kumakatawan sa katotohanan at ang nilagang itlog ay kumakatawan sa panlilinlang. Itanong sa mga estudyante kung matutukoy nila kung alin sa itlog ang nilaga at alin ang hilaw sa pamamagitan ng pagtingin lamang sa mga ito. Ipinapakita nito kung paanong kung minsan ay mahirap matukoy ang pagkakaiba ng katotohanan at kamalian. Ipakita sa mga estudyante na may paraan upang matukoy kung aling itlog ang hilaw at kung alin ang nilaga. Kung iikutin mo ang mga itlog sa kanilang tagiliran, ang hilaw na itlog ay iikot sa loob lamang ng isa o dalawang segundo. Ang nilagang itlog, sa kabilang banda, ay iikot nang ilang segundo. Gayundin, biniyayaan tayo ng pag-unawa kung paano matutukoy kung ano ang totoo at ano ang mali. (Tingnan sa David Dickson, “Matinding Panlilinlang,” Para sa Lakas ng mga Kabataan, Okt. 2022, 24–25.)

Doktrina at mga Tipan 50:22–23. “Yaong hindi nakapagpapatibay ay hindi sa Diyos”

Upang matulungan ang mga estudyante na maunawaan ang ibig sabihin ng mapatibay, sabihin sa kanila na isipin ang salitang ugat na edipisyo, o gusali. Tulungan ang mga estudyante na maunawaan na ang ibig sabihin ng mapatibay ay maiangat o maitayo. Makatutulong din ito na maunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pag-alam kung ano ang hindi nito ibig sabihin. Halimbawa, maaari mong ilista sa pisara ang mga salitang patibayin, itayo, at pahusayin na pinaghalo sa iba pang mga paraan para makaimpluwensya ang mga tao, tulad ng mapahanga, mapagulat, at manipulahin. Pagkatapos ay maaari mong sabihin sa mga estudyante na pumili ng mga salita na sa palagay nila ay tumutukoy sa pagpapatibay. Tulungan ang mga estudyante na maunawaan na ang mga turo ng Tagapagligtas ay nagpapatibay, samantalang ang mga paraan ni Satanas ay hindi nagpapatibay.

Doktrina at mga Tipan 50:24. “Yaong sa Diyos ay liwanag”

Upang matulungan ang mga estudyante na mas maunawaan ang liwanag na ginamit sa Doktrina at mga Tipan 50:24, maaari mong patingnan sa kanila ang Moroni 7:12–15 o 1 Juan 1:5. Maaari mong sabihin sa mga estudyante na gumuhit ng linya sa gitna ng isang papel. Sabihin sa kanila na lagyan ang isang bahagi ng pamagat na “Yaong naghahatid ng liwanag” at ang kabilang bahagi ng “Yaong nag-aalis ng liwanag.” Pagkatapos ay maaaring maglaan ng oras ang mga estudyante na magdagdag ng ilang bagay sa bawat listahan.