Dagiti Pagalaan wenno Resources tapno Maipaay dagiti Kasapulan a Sosial

Dagiti panaglalangen ket mabalin nga agpada a pagtaudan ti pannaka-stress ken tulong tapno kabaelan a labanan ti stress. No nalaus ti pannaka-stresstayo, mabalin nga agsagaba dagiti panaglalangentayo. Ibilangmo dagitoy a singasing para iti panangparnuay kadagiti nasayaat a panaglalangen. Kasta met nga agibasarka iti seksion ti “Dagiti Sapasap a Pagbatayan tapno Kabaelan a Labanan ti Stress” kadagiti panid 17–22 para kadagiti nayon pay nga ideya.

Two sister missionaries talking to a woman on the street.

A

Pannakisarita kadagiti Estranghero wenno Di Am-ammo a Tao

• Ilasinmo ken usarem dagiti pagpigsaam. Adda dagiti tao a maparegta no makisarsaritada kadagiti tao; kuna met dagiti dadduma a makabannog daytoy. Dagiti agpada a klase ti tao ket mabalin nga epektibo ken nalaing a misionario. No sika ket maysa a tao a mabannog no makisarsaritaka kadagiti estranghero wenno di am-ammo a tao, saanka nga agsardeng a mangpadas. Addaanka iti dadduma pay a pagpigsaan a makatulong iti aramid ti misionario, kas iti panagbalin a maysa a nasayaat a gayyem kadagiti am-ammom unay, addaanka kadagiti managpartuat nga ideya, mannakaawat maipapan kadagiti tao, wenno nalaingka iti panagplano. Mabalin nga ipapanmo a saandaka a magustuan dagiti dadduma, uray no pudno a magusgustuandaka. Agkalikagumka a manggun-od iti inspirasion ken dumngegka iti Espiritu a makatulong kenka a mangusar kadagiti pagpigsaam iti serbisiona ken padur-asem ti ad-adu pay a kababalin ni Cristo tapno adda pagalaam kas maysa a misionario. Sika ti mangibagi ken ni Jesucristo, saan a ti bagim.

• Sursuruem ti agdamag kadagiti makaparegta a saludsod. Sursuruem ken praktisem dagiti saludsod tapno mapagsaritam dagiti dadduma pay a tao. Saludsodem dagiti tao maipapan iti aramidda, paggugustoda nga aramiden, pamilia, wenno bukodda a pakasaritaan. Saludsodem maipapan no ania ti kangrunaan a banag kadakuada, no ania ti il-iliwenda wenno pagdandanaganda. Dumngeg kadagiti gundaway nga agpaneknek maipapan ti pagbatayan ti ebanghelio a napategto kadakuada. Ipakitam ti napudno a panagessemmo. Agtudioka a mangsungbat kadagiti saludsodda maipapan met kenka, a mangipokpokus kadagiti kasapulanda ken ti mensahem. (Kitaen iti Preach My Gospel, 183–84.)

• Mangsapul kadagiti simple a wagas a mangawis iti imatang dagiti dadduma. Padasem ti umisem laeng, kumita iti mata, pumayapay, sawen ti hello wenno kumusta, dayawen ida, mangidiaya iti tulong, wenno agdamag kadagiti saludsod a mangrugi iti asino, ania, kaano, sadino, apay, wenno kasano.

• Sursuruem no kasano ti mangigibus kadagiti saritaan. No nailawlawagmon a ti panagkunam ket maitutop ken nakadawatkan kadagiti tao a masuruan [referral], padasem ti, “Maragsakanak a makam-ammoka (wenno makisarita kenka). Nasaysayaat kadatayo a ______ (mapan, agsubli iti trabaho, aglugan iti bus, sapulen ni Brother Smith sakbay a pumanaw isuna). Agkikitatayto manen!”

• Agaramidka iti panggepmo a tun-oyen a mangam-ammo iti maysa a kabarbaro a tao iti tunggal miting a dar-ayam. Usarem ti nagan ti tao iti umuna a minuto ken no gibusam ti pagsasaritaan. Isuratmo ti nagan tapno makatulong kenka a manglagip.

• Agsanayka kadagiti miting ti distrito. Daytoy ti napintas a lugar a pagsanayan kadagiti paglaingan a mainaig iti pannakilangen kas iti panagdengngeg ken panagdamag kadagiti saludsod..

• Agkiddaw kadagiti masao wenno feedback. Saan a nalaing ti tunggal maysa iti “panagbasa” iti no ania ti rikna wenno panunot dagiti dadduma a tao. Agpatulongka iti kompanionmo no naibaga kenka a narigatmo a madlaw no saan a komportable wenno saan nga interesado dagiti dadduma a tao.

An African elder missionary in Ghana, West Africa.

“Itaytayyoknak ti rag-ok, uray pay iti panangipalangguadko iti Diosko; ta adda kenkuana amin a bileg, amin a nainsiriban; ken amin a pannakaawat; matukodna amin a banag, ket manangngaasi a Nabiag, uray pay iti pannakaisalakan, kadagiti agbabawi ken mamati iti naganna. Ita no kinapalangguad daytoy, agpalangguadak latta; ta daytoy ti biagko ken silawko, ti rag-ok ken ti pakaisalakanak, ken ti pakasubbotak iti awan inggana a kinaay-ay-ay. Wen, madaydayaw ti nagan ti Diosko.”

—Alma 26:35–36

• Ikkam ti bagim iti kumpiansa, uray no dimo marikna daytoy. Ti balakad nga inawat ni Presidente Hinckley manipud iti amana ket mayaplikar met kenka: “Lipatem ti bagim ket mapanka agtrabaho” (Ensign, Hulio 1987, 7). Maaramidtayo daytoy babaen ti saan a panangikankano kadagiti panagbutengtayo maipapan ti bukodtayo a panagaramid ken panangipamaysatayo manen ti pasnektayo iti awagtayo nga agserbi kadagiti dadduma ken mangikasaba iti ebanghelio.

• Agpokus iti panangtulong ken panagserbi kadagiti dadduma. Bayat ti panangipamaysam iti atensionmo kadagiti kasapulan dagiti dadduma, mariknamto a mabainka maipapan kadagiti bukodmo a kasapulan wenno pagkurangan (kitaen iti Mosiah 2:17).

B

Panagtarigagay nga Agmaymaysa

• Maaddaan iti privacy wenno panagmaymaysa sagpaminsan babaen ti panagsurat, panagkararag, panagbasa, wenno panagplano. Nupay kasapulan nga addaka iti abay ti kompanionmo iti amin nga oras, mabalinmo ti mangala iti sumagmamano a minuto tapno agkidem ken agulimek.

• Agkiddawka iti sumagmamano a naulimek nga oras tapno agpanunot. Ipanamnaman iti kompanionmo a saanka a naliday. Ituloymo ti mangpatibker iti pannakilangenmo ken makisaritaka a nasayaat.

• Bingayem ti orasmo iti agmalem. Saanka a mangbubos iti adu unay nga oras iti panagaramid iti maysa nga aktibidad. Sabasabaliam ti kita ti trabaho nga aramidem. Ibabaetmo dagiti naplanom nga aktibidad iti babassit a kanito ti kinaulimek ken panagdayaw; kalpasanna agsublika nga agtrabaho.

C

Pannakisarita a Sibabatad wenno Prangka iti Kompanion

• Dumgngeg nga umuna. No kadennam ti maysa a tao iti 24/7, madlawmonto ti sumagmamano a banag a mangpasuron kenka. Naggapukayo iti agduma a pamilia ken nagtaudan ken agdumakayo kadagiti namnamaen ken “annuroten” iti no ania ti umisu wenno gagangay. Ti ugali ti kompanionmo ket nasayaat unay kenkuana, uray no madi kenka. Kabayatan iti companion inventory, ammuem ti ad-adu pay maipapan no ania dagiti pampanunotenna kadagiti banag babaen ti panagdamagmo kadagiti saludsod ken idedengngegmo a nasayaat. (Kitaen iti Preach My Gospel, 185–86.)

• Sidadayaw nga ilawlawagmo no ania ti mangburburibor kenka. No managdillaw wenno napungtotka, nalabit nga agbalin a defensive ti kompanionmo imbes a makitinnulong kenka. Ilawlawagmo ti problemam ken no ania ti kasapulam imbes a dillawem ti makapasuron nga ugali ti kompanionmo. Kas pagarigan, “Diak kayat a nawara dagiti narugit a pinggan, ngem diak met kayat nga ugasan dagitoy a sisiak laeng. Pampanunotek a mabalin a pagtinnulonganta nga aramiden daytoy.” Wenno, “Madanaganak amangan ta kaguranak no naulimekka unay. Maibagam kadi kaniak ti pampanunotem?”

• Agbalinka a prangka ken naasi. Liklikam dagiti negatibo a pangawag wenno panaghusga. Saanmo nga ipagpannakkel ti posisionmo babaen ti atiddog a listaan dagiti biddut ti kompanionmo. Padasem a pagtalinaeden ti nababa a tono ti boses a saanka a napungtot wenno maasian iti bagim (kitaen iti Taga Efeso 4:29–32).

• Saanka a mapasakitan. Awatem dagiti singasing, uray no saan a nasayaat ti pannakaitedda, nga agyamyamanka unay ken naragsakka agingga a kabaelam.

• Masansan nga ikkam ti kompanionmo iti pammadayaw. Agyamanka kenkuana kadagiti banag a pagyamanam.

Agaramid iti Listaan

Dagiti banag a sursuruek nga ayaten maipapan iti kultura, pakasaritaan, ken estilo ti panagbiag dagiti tao a pagserbiak:

• Agkiddawka iti kompanionmo kadagiti singasing maipapan iti no kasano a makapagdur-as wenno lumaingka. Kasta met a dawatem iti Apo a tulongannaka kadagiti pagkapsutam (kitaen iti Ether 12:27).

• Padasem nga aramiden ti maysa a nasayaat a banag para iti kompanionmo iti inaldaw. Isaganam ti pangaldaw, dumngegka, pasilingem dagiti sapatos, isaganam ti pagiddaanna, umisemka, isalapaymo dagiti tualia, ugasam dagiti panganan, agsuratka iti thank-you note kadagiti nagannak kenkuana, plansaem ti maysa a kamiseta, ikkam isuna iti pammadayaw.

Emergency Response, Chile earthquake, youth and adult service projects, earthquake destruction. A sister missionary embracing another woman.

“Gapuna, ay-ayatek a kakabsatko, agkararagkayo iti Ama iti amin a kabaelan ti pusoyo, tapno maaddaankayo iti daytoy nga ayat, nga impaayna iti amin a napudno a pasurot ti Anakna, ni Jesucristo; tapno agbalinkayo nga annak ti Dios; tapno inton agparang agbalintayonto a kas kenkuana, ta makitatayonto met laeng a kas isu, tapno maaddaantayonto itoy a namnama; tapno mapatarnawtayo a kas iti kinatarnawna.”

—Moroni 7:48

D

Panangipateg kadagiti Tao

• Sursuruem maipapan iti kultura, pakasaritaan, ken estilo ti panagbiag dagiti tao a pagserbiam. Agaramidka iti listaan dagiti banag nga ipatpateg ken pagyamyamanam.

• Agkararagka tapno maaddaanka iti ayat iti pada a tao wenno charity. Aramidem daytoy “iti amin a kabaelan ti pusom” (Moroni 7:48). Agkiddawka kadagiti kabaelan a mangkita kadagiti dadduma kas iti panangkita ti Dios kadakuada.

• Agserbika kadagiti miembro ti Simbaan, investigator, ken dadduma pay. Agdamagka kadagiti saludsod maipapan ti biag, pammati, ken padasda agingga nga ad-adda a maawatamon ti ugalida.

• Ikararagam dagiti tao. Iramanmo kadagiti kararagmo dagiti tao a di nangawat kenka ken nagpasakit kenka (kitaen iti 3 Nephi 12:44).

E

Pannakilangen a Nasayaat kadagiti Mission Leader

• Agpakumbabaka (kitaen iti DkK 112:10). Ti panagpakumbaba ket ubbog ti amin a saguday [virtue]. Agkiddawka kadagiti lidermo kadagiti singasing maipapan iti no kasano a makapagdur-as wenno lumaingka. Agtallugodka a dumngeg iti balakad, ket ipakaammom kadakuada a makapagpannurayda kenka. Agyamanka kadagiti lidermo para iti serbisioda, agpadpada nga isaom ken isuratmo. (Kitaen iti Preach My Gospel, 120–21.)

• Kiddawem iti maysa a lider wenno trainer a tulongan ken anusannaka. Sumagmamano a misionario ti saan nga agtalek kadagiti naikkan iti awtoridad wenno makitada a narigat ti mangawat iti direksion gapu ta nasanaydan iti panagbalinda nga amo iti bukodda. Marikna dagiti dadduma a kabalubalda dagiti lider a kapatadada. Ipakaammom kadagiti lider no addaanka kadagitoy a pannubok. Agkararagka para iti panagpakumbaba tapno agbalin a nasayaat a pasurot.

• Ikararagam dagiti lidermo. Ikararagam nangnangruna ti asino man nga adda madi a riknam kenkuana.

• Panunotem a tao laeng dagiti lider. No panunotentayo a nasken koma a nalalaing nga amang dagiti lider ngem iti dadduma pay a tao, maupaytayonto ket agbalintayo a managdillaw no agaramidda kadagiti biddut, maawananda iti panaganus, ken mangipakitada iti nakapsut a panangeddeng, wenno saandatayo a maawatan. Mangnamnamaka kadagiti pagkurangan, ket sapulem dagiti nasayaat a kababalin (kitaen iti Mormon 9:31).

• Masursuruanka manipud kadagiti pagpigsaan ken pagbiddutan dagiti lidermo. Agaramidka iti listaan dagiti kababalin a kayatmo a tuladen wenno liklikan no gundawaymon ti mangidaulo.

F

Panangkontrol kadagiti Marikrikna nga Ayat

• Padur-asem ti panangpengdan iti bagi [self-mastery]. Dagiti pampanunot ken marikrikna nga ayat ket gagangay ken inted ti Dios. No pagtalinaedentayo dagiti relasion ken ugalitayo iti uneg dagiti beddeng nga intuding ti Apo para kadatayo kas misionario, dumur-astayonto iti pigsa ket magun-odtayonto dagiti naindaklan a bendision. Maaddaanka iti pannakaparegta wenno motivation a mangaramid iti kastoy babaen ti nainkararagan a panagadalmo iti Doktrina ken Katulagan 121:45; 1 Taga Corinto 9:24–27; Mosiah 3:19; ken Alma 38:12. Kitaem dagiti balikas a “virtue,” “self mastery,” ken “temperance” iti Topical Guide. Ilistam dagiti bendision ken pagsayaatan a sumangbayto kenka ita ken iti masakbakyan bayat ti panangpadur-asmo kadagitoy a kababalin.

• Baliwam ti pampanunotem. Imbes nga agbalin nga adu ti pampanunotem ken marikriknam maipapan iti ayat, singaem ti bagim; agrelakska ket agaramidka iti maysa a banag. Agkantaka kadagiti himno. Yulom dagiti nasantuan a kasuratan ket isaom ida. Agpokuska maipapan iti no ania dagiti pagyamyamanam. Panunotem dagiti plano para iti dayta nga aldaw. Agwatwatka. Ulitem ti agkumit iti trabahom. Agragsakka ket agbalinka a managpartuat.

• Liklikam ti sulisog. Liklikam dagiti lugar, kasasaad, pagsasaritaan, wenno tattao a mangparnuay iti pannakasulisog. No maipasangoka iti makagargari a ladawan wenno ideya, liklikam daytoy. Baliwam dagiti pampanunotem kadagiti dadduma pay a banag, ket umadayoka a dagus iti situasion agingga a kabaelam. (Kitaen iti Preach My Gospel, 118–19.)

• Agtultuloyka iti namnama ken pammati. No ikarkarigatam ti manglaban kadagiti riknam iti ayat, kayat ti Apo a maammuam nga ay-ayatennaka pay laeng. Dimo kaano man baybay-an ti relasionmo iti Dios gapu ta mariknam a saanka a maikari. Nupay mabalin nga ikarkarigatam ti manglaban kadagitoy a rikna, saannakanto a tallikudan. Ad-adu ngem iti asino man, maawatanna no ania ti mapaspasaram ken ipategna dagiti panagkarigatam a mangliklik iti sulisog, masursuruanka manipud kadagiti nagbiddutam, ket agbabawika. Kiddawem ti balakad ti mission presidentmo, ket ituloymo ti mangikarigatan a mangrimbaw kadagitoy a karit. (Kitaen iti Preach My Gospel, 116–17.)

• Saanka nga agpabisin unay, agliday, mabannog, masuron, wenno ma-stress. Amin dagitoy a banag ket mangaramid a narigrigat a maliklikan ti sulisog. Agmeriendaka, aginanaka biit wenno balbaliwam ti akitibidadmo, maaddaanka iti nasayaat a pannakisarita, wenno praktisem dagiti ehersisio ti panagrelaks (kitaen iti panid 19).

• Pagtalinaedem a natalged ti bagim. Laglagipem a kanayon a kaduam ti kompanionmo ket saanka iti kaano man mabati nga agmaymaysa a kaduam ti maysa a miembro a saanmo a kapada iti katataona. No mariknam ti bagim nga aggustoka iti maysa a tao, kontakem ti mission president ket agpabalakadka. No madlawmo a padpadasen ti maysa a tao ti manggargari kenka, agpatulongka iti kompanionmo. Tawagam ti mission presidentmo tapno ipakaammom kenkuana no ania ti madmadlawmo.

• Agayuno ken agkararagka para iti pannakaawat ken pigsa. No agayunotayo, ditay ikankano ti gagangay, nasalun-at a pannakabisin iti taraon iti uneg ti maysa a panawen tapno makagun-od iti naespirituan a pigsa ken mapadur-as dagiti paglaingan kas iti panagteppel iti bagi, panangngaasi kadagiti mabisbisinan, ken panagrikna iti Espiritu. Dagitoy isu met la a paglaingan ket makatulong kadatayo a mangliklik iti gagangay, nasalun-at a rikna iti ayat kas maysa a misionario. Ti panagayuno ket saanto a mangpaawan kadagiti rikna a mainaig iti seks, ngem ti binulan a panagayuno ket makatulong kadatayo a manggun-od iti pigsa, kinamannakaammo iti bagi [self-awareness], ken pannakaparegta [motivation] a manglaban a siuumno kadagitoy a rikna. (Kitaen iti Preach My Gospel, 93–95.)