Lēsoni 12 Naunau ʻa e Faiakó

Ko Hono Tanumaki ʻo e Vā Fetuʻutaki ʻo e Nofo-malí

ʻOku finangalo ʻa e ʻEikí ke tokoniʻi kitautolu ke tau langa ha nofo-mali fiefia mo taʻengata. ʻI hono fakaʻaongaʻi ʻo e faleʻi fakaepalōfitá mo e ngaahi akonaki mo e sīpinga ʻa Sīsū Kalaisí, ʻe ʻiloʻi ai ʻe he kau akó e ngaahi founga te nau lava ʻo tanumaki ai ʻenau nofo-mali lolotongá pe ʻi he kahaʻú. ʻE fakaafeʻi foki ʻa e kau akó ke nau fili e ngaahi founga ke pīkitai angatonu ai ki honau malí.

Ngaahi Fokotuʻu ki Hono Akoʻí

Te tau lava ʻo tanumaki ʻetau nofo-malí ʻaki hono moʻui ʻaki e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.

Ko Hono Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí mo e Akó

ʻAmanaki ʻe fakahoko ʻe he kau akó honau fatongia ko e kau akó. “‘E maʻu ‘e he kalasí ha ‘ilo ki he taumuʻá, ‘o kapau ‘e ‘amanaki ‘a e kau faiakó ‘e fakahoko ‘e he fānau akó ‘a honau fatongiá ‘i heʻenau hoko ko e kau akó, pea tokoniʻi kinautolu ‘i heʻenau fakahoko iá, fakataha mo ha falala ‘e tokoni ki ai ‘a e fanau akó ‘i ha ngaahi founga mahuʻinga” (Ko Hono Akoʻi mo Ako ‘o e Ongoongoleleí: Ko ha Tohi Tuʻutuʻuni maʻá e Kau Faiako mo e Kau Taki ‘i he Seminelí mo e ‘Inisititiuti Fakalotú [2012], 15).

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi e fakamatala ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻoku maʻu ʻi he konga 1 ʻo e naunau teuteú. Pea fakaafeʻi leva ha niʻihi ʻo e kau akó ke vahevahe ha ngaahi sīpinga ʻo ha ngaahi hoamali ‘oku nau ʻiloʻi ʻoku fiefia ʻenau nofo-malí.

Vahevahe ʻa e kau akó ki ha ngaahi kulupu iiki, pea vahe ha taki ki he kulupu takitaha. ʻOange ki he kulupu takitaha ha tatau ʻo e laʻipepa tufa ko ʻení, lau fakataha ʻa e fakahinohinó, pea ʻoange ha taimi feʻunga maʻá e kau akó ke fakakakato ʻa e ʻekitivitií. (Kapau ʻoku kei toe e taimí, te ke lava ʻo fakaafeʻi e ngaahi kulupú ke nau faʻu ʻenau blog pe vitiō lolotonga e ʻekitivitií pea mateuteu ke vahevahe ia mo e kalasí.)

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni Mahuʻinga ki Hono Tanumaki ha Nofo-mali Fiefia mo Taʻengatá

Ko e Fāmili Taʻengatá - Naunau ʻa e Faiakó—Lēsoni 12

Fakakaukauloto ʻe faʻu ʻe hoʻomou kulupú ha blog pe ha vitiō ʻoku ui ko e “Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni Mahuʻinga ki hono Tanumaki ʻo ha Nofo-mali Fiefia mo Taʻengatá.” ʻOku totonu ke toʻo e ngaahi tefitoʻi moʻoni ki hoʻo blog pe vitioó mei he konga 1 mo e 2 ʻo e naunau teuteú pe mei he folofolá. Koeʻuhí he ʻikai ke ke lava ʻo fakamatalaʻi ʻa e konga mahuʻinga kotoa pē ʻi hoʻo blog pe vitioó, fili pe ko e fē ʻa e ngaahi founga mahuʻinga taha ʻe nima ke fakakakato ʻaki ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení: ʻE lava ʻe he husepānití mo e uaifí ʻo tanumaki ha nofo-mali fiefia mo taʻengata ʻaki …

• Hangē ko ʻení:

• ʻE lava ke tanumaki ʻe he husepānití mo e uaifí ha nofo-mali fiefia mo taʻengata ʻaki ʻena muimui ki he sīpinga ʻo e ʻofa mo e feilaulau māʻoniʻoni ʻa e Fakamoʻuí (vakai, ʻEfesō 5:25, 28–31).

ʻE lava ke tokoni atu ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ke ke fili pe ko e fē ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ke kau ki aí:

• Ko e hā ʻoku totonu ke fakakau ai ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi heʻetau blog pe vitioó? Ko e hā ha founga ʻoku tokoni ai hono moʻui ʻaki e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ki ha nofo-mali fiefia mo tuʻuloá?

• Naʻe talanoa nai e ongo meʻa nofo-mali fiefia ne tau talanoa ki ai ʻi heʻetau teuteu ki he kalasí ki he tefitoʻi moʻoni ko ʻení? Kapau ko ia, ko e hā naʻá na vahevahe fekauʻaki mo iá?

© 2022 ʻe he Intellectual Reserve, Inc. All rights reserved.

Ngaahi Tefitoʻi Moʻoni Mahuʻinga ki Hono Tanumaki ha Nofo-mali Fiefia mo Taʻengatá

Hili hono maʻu ʻe he ngaahi kulupú ha taimi feʻunga ke ʻiloʻi mo lekooti ai ha ngaahi tefitoʻi moʻoni ʻe nima, kole ange ke nau hiki ʻenau tefitoʻi moʻoni ʻe tolu mahuʻinga tahá ʻi he palakipoé (pe vahevahe ʻenau ngaahi blog pe vitioó). Hili hono ʻiloʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoní, fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe e meʻa ne nau ako mei he aʻusia ko ʻení. ʻI heʻenau vahevahé, fakakaukau ke fai ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení ke tokoniʻi e kau akó ke nau fai ha ngāue lelei mo māʻoniʻoni.

• Ko e fē ha taimi kuó ke mamata ai ki he fakahoko e tefitoʻi moʻoni ko ʻení? Ko e hā naʻá ke fakatokangaʻí?

• ʻE fakaloloto fēfē ʻe he moʻui mo e sīpinga ʻa e Fakamoʻuí ʻa hoʻo mahino ki he tefitoʻi moʻoni ko ʻení?

• Kapau ʻoku teʻeki ai ke ke mali, ko e hā ha ngaahi founga te ke lava ai ʻo fakahoko ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ke tokoni ke ke teuteu ki ha nofo-mali fiefiá?

• Kapau kuó ke ʻosi mali, ʻe iku fēfē ʻa hono fakaʻaongaʻi e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi hoʻo nofo-malí ki ha fiefia lahi angé?

Hili ha taimi ki ha fealēleaʻaki mahuʻinga, fakaafeʻi e kau akó ke hiki ha ngāue pau te nau fai ke teuteu ai ki ha nofo-mali fiefia pe tanumaki lelei ange ai ʻenau nofo-malí.

ʻOku totonu ke fepīkitaiʻaki ʻa e husepānití mo e uaifí.

    .

ʻI heʻemau fononga holo ʻa kimautolu ko e Kau Takí he māmaní, ʻoku mau faʻa vakai he taimi ʻe niʻihi ki ha ngaahi meʻa ʻoku fakatupu hohaʻa. ʻI haʻaku folau kimuí ni mai, ne u tangutu ai ʻi mui ʻi ha husepāniti mo ha uaifi. Naʻe mahino ʻene ʻofa ʻi hono husepānití. ʻI heʻene amoamo hono tuʻa kiá, ne u fakatokangaʻi hono mama malí. Naʻá ne tangutu ofi ki ai pea ʻolunga ki hono umá, ko e fiemaʻu ʻene tokangá.

ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, ne hangē naʻe ʻikai ke ne ʻilo ʻe ia e meʻa ʻoku hokó. Naʻá ne tokanga taha pē ia ki ha keimi fakaʻilekitulōnika. Lolotonga e folaú, ne ʻikai pē toʻo ʻene tokangá mei he meʻangāue ko iá. Naʻe ʻikai tuʻo taha haʻane sio, talanoa, pe fakatokangaʻi ʻene hoholi ki ha ʻofá.

Naʻe hanga ʻe heʻene taʻetokangá ʻo ʻai ke u ongoʻi ʻoku ou fie kaila: “Masiʻi, ʻokú ke kui! ʻOku ʻikai ke ke lava ʻo sio? Tokanga! ʻOku ʻofa ho uaifí ʻiate koe! ʻOkú ne fie maʻu koe!”

ʻOku ʻikai ke u ʻilo lahi ange fekauʻaki mo kinaua. Kuo teʻeki ai ke u toe sio kiate kinauá. Mahalo pē naʻe fuʻu tōtuʻa ʻeku hohaʻá. Pea mahalo pē, kapau naʻe ʻiloʻi ʻe he tangatá ni ʻeku hohaʻa kiate kinauá, mahalo te ne fakaʻofaʻia mai ʻi he ʻikai ke u poto hono fakaʻaongaʻi ha meʻavaʻinga fakafiefia peheé. (“Nurturing Marriage,” 36)

• Ko e hā e meʻa ʻoku fakatupu hohaʻa ʻi he tōʻonga ʻa e husepānití he tūkunga ko ʻení?

• Ko e hā ha ngaahi meʻa ʻe lava ke ne fakafeʻātungiaʻi e fehokotaki ʻa e ongo meʻa malí mo hono tanumaki ʻena nofo-malí?

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻolahi ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:22 . Fakamamafaʻi ange ʻoku totonu ke feʻofaʻaki ʻa e husepānití mo e uaifí ʻaki hona lotó kotoa pea fepīkitaiʻaki. Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke nau tali ha fehuʻi ʻe taha pe lahi ange mei he ngaahi fehuʻi ko ʻení ke tokoni ke fakaloloto ʻenau mahino ki he tefitoʻi moʻoni ko ʻení.

• ʻOku ʻuhinga ki he hā ke pīkitai ki ho malí pea “ʻikai ha toe taha kehe”? (Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 42:22). (Mahalo te ke fie toe vakaiʻi e fakamatala ʻa Palesiteni Sipenisā W. Kimipolo ‘i he konga 3 ʻo e naunau teuteú.) Ko e hā ʻoku hoko ai ʻa e pīkitaí ko hano fakahaaʻi mālohi ʻo e ʻofá?

• Ko e hā ha ngaahi founga kehekehe ʻe lava ke ʻahiʻahiʻi ai ʻa e anganofo ʻi he nofo-malí (angatonu ki ho malí)? ʻE maluʻi fēfē ʻe he ngaahi hoa malí ʻa kinautolu mei ha faʻahinga fōtunga pē ʻo e ʻikai anganofo ʻi he nofo-malí? (Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau akó ke toe vakaiʻi e fakamatala ʻa ʻEletā L. Uitenei Keleitoni mo Palesiteni Nalesoni ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú.)

• ʻE lava fēfē ha ongo meʻa mali ʻo ʻai ke potupotutatau mo fakaʻatā ha taimi ki he ngaahi meʻa fakatāutaha ʻokú na saiʻia aí kae kei tanumaki fakalelei mo pukepuke pē ʻena līʻoa kakato ki heʻena nofo-malí?

ʻOange ha taimi ki he kau akó ke lekooti ʻenau ngaahi tali ki he fehuʻi ko ʻení, ʻa ia naʻe fakaafeʻi ke nau fakalaulauloto ki ai ʻi he konga 3 ʻo e naunau teuteú:

• Ko e hā ha ngaahi liliu ʻoku fie maʻu ke ke fai he taimí ni ke ke mateuteu lelei ange ai ke pīkitai ki ho mali ʻi he kahaʻú pe pīkitai kakato ange ki ho malí kapau kuó ke mali?

Fakaʻosi e lēsoní ʻaki haʻo fakamoʻoni ki he finangalo mo e malava ʻa e ʻEikí ke poupouʻi kitautolu ʻi hono langa hake ʻa e nofo-mali fiefia mo taʻengatá ʻi hono fai hotau lelei tahá.

Ki he Kalasi Hokó

Fakaafeʻi e kau akó ke nau ako ʻi he faʻa lotu ʻa e naunau teuteu ki he lēsoni hokó, ʻa ia ʻoku fekauʻaki mo e meʻaʻofa fakaʻofoʻofa mo toputapu ʻo e feohi fafale fakasekisualé. Poupouʻi e kau akó ke nau omi mateuteu ki he kalasí ke talanoa tauʻatāina mo fakaʻapaʻapa fekauʻaki mo e meʻaʻofa ko ʻení pea mo e founga ke maluʻi ai iá.