Mifundu
Diumvuija mu Tshikosu bitangila Mukanda wa Molomo


Diumvuija mu Tshikosu bitangila Mukanda wa Molomo

Mukanda wa Molomo udi miandiku ya tshijila ya bantu mu Amelika wa kala ne uvua mukanunyibua pa bitata bia tshiamua. Kudi miandiku eyi miangatshibua kudi kulonda kuinshi eku:

  1. Bitata bia Nefi, bivua bikala bia mishindu ibidi: bitata bikesa ne bitata binena. Bia kumpala bivua nangananga bifila ku malu a nyuma ne disadila ne malongesha a bambi, pavua bibîdi bikala kupitshila ne malu a kala a bantu abu (1 Nefi 9:2–4). Kumbukila ku tshikondu tshia Mosiya, nansha nanku, bitata binena kabidi bivua ne malu a mushinga munena mu nyuma.

  2. Bitata bia Molomo, bidi bikala ne tshikosu tshia kudi Molomo tshia ku bitata bia Nefi, ne diumvuija dia bungi. Bitata ebi kabidi bidi ne ntungunuku wa malu a kala kudi Molomo ne nsakidilu kudi muanenda wa baluma Moloni.

  3. Bitata bia Etele, bidi bilonda malu a kala a Bena Yalede. Miandiku eyi ivua mikosolodibua kudi Moloni, wakelamu mêyi enda nkayenda ne kusangisha miandiku eyi ne bunena bua malu a kala ku mutu wa mukanda wa “Mukanda wa Etele.”

  4. Bitata bia kalabi bivua bituadibua kudi bantu ba Lehi kumbukila ku Yelushalema mu 600 k.d.K. Ebi bivua ne “mikanda itanu ya Mose, … ne kabidi miandiku ya Bena Yuda kumbukila ku mbangilu, … kupueka ku ntuadijilu wa bumfumu bua Sedekiya, mfumu wa Yuda; ne kabidi mambi a bambi bansantu” (1 Nefi 5:11–13). Mambulula a bungi a mu bitata ebi, atêla Yeshaya ne bambi bakuabu ba mu Bibiliya ne badi kabayi ba mu Bibiliya, adi amueneka mu Mukanda wa Molomo.

Mukanda wa Molomo udi munda muawu ne bitupa anyi bipesa binena dikumi ne bitanu, bimanyika, kumbusha tshimua, bu mikanda, nangananga bibikidibua mu dîna dia mufundi mukulu wabi. Tshitupa tshia kumpala (mikanda isambombo ya kumpala, mishikila ne Omoni) tshidi diandamuna dia ku bitata bikesa bia Nefi. Pankatshi pa mukanda wa Omoni ne wa Mosiya kudi dibueja dibikidibua ne Miaku ya Molomo. Dibueja edi didi dituangaja miandiku mikanunyibua pa bitata bikesa ne tshikosu tshia Molomo tshia bitata binena.

Tshitupa tshila kupita, kumbukila ku Mosiya tô ne ku shapita 7 wa Molomo, kudi diandamuna dia tshikosu tshia Molomo tshia bitata bia Nefi. Tshitupa tshia ngoyelu, kumbukila ku shapita wa 8 wa Molomo tô ne ku ndekelu wa mukanda ewu, kukanuna kudi muana wa baluma wa Molomo, Moloni, uvua, kunyima kua dijikija miandiku ya moyo wa tatuenda, muenza tshikosu tshia miandiku ya Bena Yalede (bu mukanda wa Etele) ne kunyima kusakidila bitupa bimanyika bu mukanda wa Moloni.

Mu anyi pabuipi ne 421 p.d.K., Moloni, wa ndekelu wa ku bambi balondi ba malu a kala ba Bena Nefi, wakakanga miandiku ya tshijila eyi ne kuyisokoka mu Mukalenga, bua kulopodibua mu matuku a ku ndekelu, bu muvuabi bidianjila kuamba kudi dîyi dia Nzambi ku njila wa bambi benda ba kala. Mu 1823 p.d.K., Moloni umua ewu, apu muntu mubika, wakakumbula Muambi Joseph Smith ne kulondakaja kufila bitata bikanunyibua kudiye.

Bitangila mfundilu ewu: Dibeji dia dîna dia ntuadijilu, katataka kudianjila dibeji dia tshikebelu, didi diangatshila ku bitata ne didi dia ku mifundilu ya tshijila. Bibangilu kabiyi bikuma mu italika to, bu mudi mu 1 Nefi ne katataka kudianjila Mosiya shapita 9, bidi pabi bia ku mifundilu ya tshijila. Bibangilu mu italika, bu mudi mu ngumvuijilu ya shapita, kabiena bia ntuadijiluwa mifundilu to, kadi bidi mambuluisha a kulonga melamu bua dikuatshisha mu kubala.

Amua matupakana mu mifundilu avua mikala matungunuka mu mifundilu mishala ya Mukanda wa Molomo mupatudibua mu Angele. Mfundilu ewu udi muikala ne malengeji adi amueneka makumbana bua kutuala mukanda ewu mu diakanyinangana ne malu mamba a kumpala kua dipatudibua diawu ne mifundilu ya bangabanga ivua mifundulula kudi Muambi Joseph Smith.

Print