iVakavuvuli Taumada Vakaivunau

1. Lewetolu Vakalou

E ratou duidui tamata na Lewetolu Vakalou: na Kalou na Tamada Tawamudu; na Luvena, o Jisu Karisito, kei na Yalo Tabu (raica na Yavu ni Vakabauta 1:1; Cakacaka 7:55–56). Na Tamana kei na Luvena e rau vakayago ena lewe kei na sui, kei koya na Yalo Tabu e ibulibuli vakatamata ka yalo (raica na V&V 130:22–23). E dina ga ni ratou duidui tamata na Lewetolu Vakalou kei na nodratou dui itavi, sa duabau ga na nodratou inaki. Sa uasivi sara na nodratou duabau ena kena vakayacori na yavu ni veivakabulai vakalou nei Tamada Vakalomalagi.

Veitikina veisemati:Kalatia 5:22–23; V&V 76:22–24

Yavu ni Veivakabulai

Ena bula taumada, a vakaraitaka kina na Tamada Vakalomalagi e dua na ituvatuva me rawa kina ni da laki vakataki koya ka sega ni mate rawa tale ka rawata na bula tawamudu (raica na Mosese 1:39). E tukuna tiko na ivolanikalou na ituvatuva oqo me ituvatuva ni veivakabulai, na ituvatuva cecere ni bula marau, na ituvatuva ni veivueti, vata kei na ituvatuva ni loloma (raica na Alama 42:5, 8, 11, 15). Na ituvatuva oqo e oka kina na Veibuli, na Lutu, na Veisorovaki i Jisu Karisito, na Tucake Tale, na iOtioti ni Veilewai, kei na lawa, cakacakatabu vakalotu, vunau kei na ivakaro taucoko mai vua na Kalou. Sa ka bibi talega ki na ituvatuva nei Tamada Vakalomalagi, na galala ni yaloda, na noda rawa ni digitaka ka vakayacora ga na ka eda vinakata. E veivakarautaki na Yalo Tabu me dusimaki keda ki na noda digidigi.

Ena vuku ga ni ituvatuva ni veivakabulai, sa rawa meda uasivi sara ena kaukauwa ni Veisorovaki, ciqoma na taucoko ni bula reki, ka bula tawamudu ena mata ni Kalou. Ena rawa me curuma yani na veigauna tawamudu na noda veimaliwai vakamatavuvale.

Veitikina veisemati:Nai Vakatekivu 1:26–27; 2 Nifai 2:25; 31:19–20; Mosese 6:52–62; Eparama 3:22–26; “Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba”

3. Veisorovaki i Jisu Karisito

O Jisu Karisito duadua ga a rawa me vakayacora e dua na Veisorovaki uasivi sara. E oka ena Nona Veisorovaki oqo na Nona vakararawataki baleta na noda ivalavala ca ena Were o Kecisemani, na Nona mate e kauveilatai, kei na Nona Tucake Tale mai na ibulubulu. Me ikuri ki na Nona vakararawataki baleta na noda ivalavala ca, a colata talega o koya na noda rarawa, tauvimate, kei na malumalumu (raica na Alama 7:11–13). Sa mai qaqa kina o Jisu Karisito mai na mate vakayago kei na mate vakayalo. Ena vuku ga ni Nona Veisorovaki, era na tucake tale kina na tamata kecega (raica na 1 Korinica 15:20–22). O ira era sa veivutuni, talairawarawa ki na ivakaro, ciqoma na cakacakatabu vakalotu ni veivakabulai, ka maroroya tiko na nodra veiyalayalati era na ciqoma na isolisoli ni bula tawamudu (raica na Yavu ni Vakabauta 1:3).

Veitikina veisemati:Aisea 53:3–5; Luke 24:36–39; 2 Nifai 2:27; 25:23, 26; Jekope 4:11; V&V 18:10–11; 19:16–19; 76:40–41; “Na Karisito sa Bula: Nodra iVakadinadina na iApositolo”

4. iTabagauna, Vukitani, kei na Vakalesuimai

Na itabagauna sai koya e dua na gauna sa vakatakila mai kina na Turaga na Nona vunau ni kosipeli, cakacakatabu vakalotu, kei na matabete. Oqo e dua na gauna ena digitaka ga kina na Turaga e dua na italai sa vakadonuya ena vuravura oqo sa tu vua na matabete tabu ka sa soli vua na ilesilesi vakalou me vakatakila, se kaburaka raraba, na kosipeli kivei ira na lewei vuravura. Eda sa bula donuya tiko oqo na iotioti ni itabagauna —na itabagauna ni taucoko ni veigauna (raica na Efeso 1:10).

E yaco na vukitani ena gauna era sa gole tani kina na tamata mai na ivakavuvuli ni kosipeli ka sa sega tale ni tiko vei ira na idola ni matabete (raica na 2 Cesalonaika 2:1–3 ). Sa dau yaco tiko na veigauna eso ni vukitani raraba ena ivolatukutuku kei vuravura, ka vakavuqa me dau salamuria tiko e dua na itabagauna vou e dau vakalesuya mai kina na Turaga na Nona vunau, cakacakatabu vakalotu, kei na matabete (raica na Cakacaka 3:19–21).

Na vakalesuimai sai koya na Nona tauyavutaka tale na Kalou na dina kei na cakacakatabu vakalotu ni Nona kosipeli ena kedra maliwa na tamata e vuravura. Na vakalesuimai se qai oti toka ga oqo ka sa kena iotioti (e vakatokai “na Veivakalesuimai”) a tekivu ena 1820 ena gauna rau a rairai kina na Kalou na Tamana kei na Luvena, o Jisu Karisito, vei Josefa Simici me isau ni nona masu (raica na Josefa Simici—Ai Tukutuku 1:15–20). Sa vakalesuimai na taucoko ni kosipeli, kei na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai sai koya na “lotu dina duadua ga e vuravura” ( V&V 1:30).

Veitikina veisemati:Aisea 29:13–14; Taniela 2:44–45; Ai Vakatakila 14:6–7

5. Parofita kei na iVakatakila

Na parofita sai koya e dua sa kacivi mai vua na Kalou me vosa ena Vukuna (raica na Emosi 3:7). Na parofita e vakadinadinataki Jisu Karisito ka vakavulica na Nona kosipeli. Era na vakatakila na lewa ni Kalou kei na Kena ituvaki dina. E tiko na gauna, era na parofisaitaka na veika ena yaco ena veigauna mai muri. Na Kalou sa kacivi ira na parofita mera vosa ena Vukuna ena noda gauna oqo (raica na V&V 1:38).

Na ivakatakila sai koya na Nona vosa mai na Kalou vei ira na Luvena. Ena gauna sa vakatakila mai kina na Turaga na Nona lewa ki na Lotu, ena vosa mai o koya vua na Nona parofita. Na ivolanikalou— o ya na iVola Tabu, iVola i Momani, Vunau kei na Veiyalayalati, kei na Mataniciva Talei—era sa umani tu kina na ivakatakila e soli mai vei ira na parofita ni gauna makawa kei na gauna oqo. Nikua sa parofita ni Kalou ena vuravura oqo na Peresitedi ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.

Sa rawa ki na tamata yadua mera ciqoma na ivakatakila eso me vukea na nodra gagadre dina, ilesilesi, kei na nodra lomatarotaro me vukea na kena vaqaqacotaki na nodra matavuvale. E vuqa na ivakatakila vei ira na iliuliu kei ira na lewe ni Lotu e yaco mai ki na nodra vakasama kei na vakanananu mai vua na Yalo Tabu. Na Yalo Tabu e dau vosa ki na noda vakasama kei na yaloda ena domo sa rogo lailai, e malumu (raica na V&V 8:2–3). Na ivakatakila e rawa ni dau yaco talega mai ena raivotu, tadra, kei na nodra rairai mai na agilosi.

Veitikina veisemati:Same 119:105; Efeso 4:11–14; V&V 21:4–6

6. Matabete kei na iDola ni Matabete

Na matabete sai koya na lewa kei na kaukauwa ni Kalou e soli vei ira na turaga ena vuravura oqo mera cakacaka ena Vukuna. E rua tiko na matabete ena Lotu, o ya na Eroni kei na Melikiseteki (raica na V&V 107:1, 6). E soli na idola ni matabete vei ira na turaga mera liutaka na matanitu ni Kalou ena vuravura oqo. Mai na idola oqo, sa rawa me soli na lewa vei ira na lewe ni matabete mera vunautaka na kosipeli, qarava na cakacakatabu vakalotu ni veivakabulai, ka lewa na matanitu ni Kalou e vuravura. O ira taucoko era sa veiqaravi tiko ena Lotu era sa kacivi ena nona veiliutaki e dua e taura tu na idola ni matabete. Sa yaco kina, mera taukena na kaukauwa e gadrevi mera qarava ka vakayacora rawa na nodra ilesilesi era sa kacivi kina.

Mai na matabete oqo, a bulia na Kalou ka lewa na lomalagi kei na vuravura. Mai na kaukauwa oqo sa vakabulai ira kina na Luvena ka vakalagilagi ira vakalou. Na Kalou sa mai solia na lewa ni matabete kivei ira na tagane lewe ni Lotu bula kilikili me rawa kina ni ra cakacaka ena Yacana me baleta na nodra vakabulai na Luvena. Sa vakarautaki tu na veivakalougatataki ni matabete kivei ira kecega na— turaga, marama, kei na gone.

Veitikina veisemati :Maciu 16:19; V&V 13;50:26–27; 84:19–20, 33; 107:8; 121:36, 41–42

7. Cakacakatabu Vakalotu kei na Veiyalayalati

Na cakacakatabu vakalotu sai koya e dua na cakacaka tabu, ni veivakarautaki ka vakaibalebale tiko vakayalo. Na cakacakatabu vakalotu yadua e vakavulica na veika dina vakayalo. Na cakacakatabu vakalotu e vakayacori ena lewa ni matabete ena ruku ni nodra veiliutaki o ira era taura tu na idola ni matabete. Eso na cakacakatabu vakalotu era sa yaga bibi sara ki na bula veivalagilagi ka ra vakatokai mera cakacakatabu vakalotu ni veivakabulai. Oqo era oka kina na papitaiso (raica na Joni 3:5; vakavoutaki ena cakacakatabu vakalotu ni sakaramede (raica na Cakacaka 2:36–38), kei na nodra tabaki na turaga ki na Matabete i Melikiseteki (raica na V&V 84:33–34). Eso tale na cakacakatabu vakalotu ni veivakabulai— o ya na edaumeni kei na vauci ni vakamau—e vakayacori duadua ga ena valetabu. Na valetabu sai koya e dua vei ira na vanua vakatabui duadua ena vuravura oqo. Oqori na vale ni Turaga. Sa rawa talega me vakayacori ena valetabu na cakacakatabu vakalotu taucoko ni veivakabulai sosomitaki ena vukudra na mate. Ena mana duadua ga na cakacakatabu vakalotu ni veisosomitaki ena gauna era na ciqoma kina o ira na tamata mate ena vuravura ni yalo ka ra rokova na kena veiyalayalati era salavata kaya (raica na V&V 138:32–34, 58).

Na cakacakatabu vakalotu taucoko ni veivakabulai ni matabete e tiko na kedra veiyalayalati. Na veiyalayalati sai koya na nodrau veidinadinati tabu na Kalou kei na tamata. Ena solia na Kalou na veika era lavaki tiko ena veiyalatalati oqo, ka da sa vakadonuya kina meda cakava na veika sa kerea vei keda o Koya meda cakava. Sa qai yalataka kina vei keda na Kalou na veivakalougatataki eso ni da sa talairawarawa vakakina. Na sakaramede sa vakatara meda vakavouia na noda veiyalayalati eda a vakayacora kei na Turaga.

Sa ka bibi vakakina ki na noda torocake vakayalo na cakacakatabu vakalotu tale eso, me vakataka na nodra masulaki na tauvimate kei na nodra vakayacani ka vakalougatataki na gone lalai.

Veitikina veisemati:Lako Yani 19:5–6; Isikeli 11:20; 1 Korinica 15:29; Alama 30:3; V&V 42:78; 82:10; 136:4; Yavu ni Vakabauta 1:3, 4

8. Vakamau kei na Matavuvale

Sa lewa ni Kalou me rau vakawati na tagane kei na yalewa, ni matavuvale sa iusutu ni Nona yavu ni veivakabulai kei na bula marau ( raica na Nai Vakatekivu 2:24). Mera vakatubu kawa na itubutubu ka vakatawai vuravura, ka susugi ira cake na luvedra ena loloma kei na valavala dodonu, ka vakarautaka na veika vakayago kei na veika vakayalo era gadreva. Sa nodrau ilesilesi vakalou na veiwatini me rau veilomani ka veikaroni vakai rau. Na bula marau ena matavuvale sa na qai kunei ga kevaka e yavutaki ena ivakavuvuli i Jisu Karisito, me vakataka na vakabauta, masumasu, veivutuni, veivosovosoti, veidokai, veilomani, yalololoma, cakacaka vagumatua, kei na veitaviqaravi yaga ni veivakabulabulataki. (Raica “Na Matavuvale: Ai Vakaro ki Vuravura Raraba,” ).

Veitikina veisemati:Same 127:3; V&V 131:1–4; 132:15–20

9. iVakaro

Na ivakaro sai koya na lawa kei na veika lavaki e solia na Kalou vei ira na kawa tamata. Ena gauna eda maroroya kina na ivakaro, eda sa vakaraitaka tiko ni da lomana na Turaga ka yaco meda ciqoma mai Vua na veivakalougatataki (raica na Vunau ni Soro 26:3–12; Joni 14:15; Mosaia 2:41). Eda sa vakaroti meda lomana na Kalou ena yaloda, lomada, kei na noda vakanananu kecega ka meda sa loloma Vakarisito kivei ira na tamata (raica na Maciu 22:36–39; Joni 13:34–35).

Ena gauna makawa a vakatakilai na Vunau e Tini vei Mosese ka se ka bibi tikoga edaidai (raica na Lako Yani 20:3–17). Oqo era oka kina na kena vakatabui tiko na Siga ni Vakacecegu (raica na Lako Yani 20:8–11; Aisea 58:13–14; V&V 59:9–13), maroroi tiko na lawa ni tiko savasava (raica na Lako Yani 20:14; Nai Vakatekivu 39:7–9; Alama 39:9), ka yalodina tiko (raica na Lako Yani 20:16). Me baleta na ivakaro tale eso e oka kina na saumi ikatini vakadodonu (raica na Malakai 3:8–10), lolo (raica na Aisea 58:6–7), masu (raica na 3 Nifai 18:15, 20–21; V&V 10:5), kei na muria tiko na Vosa ni Vuku (raica na V&V 89:18–21).

Eda sa vakaroti talega meda sa ucuya na Tamada Vakalomalagi kei na luvena o Jisu Karisito, ena gagadre, vakanananu, vosa, kei na ivakarau ni bula (raica na 3 Nifai 12:48). Sa solia vei keda na Turaga na dina tawamudu, se ivakavuvuli, me na vukea na noda lewa vinaka na noda vakatulewa kei na noda ivalavala. Na ivakavuvuli oqo ena liutaki keda meda bula vakataka na iVakabula ka ciqoma na Nona veivakalougatataki sa yalataki tu.

Veitikina veisemati:Jemesa 1:5–6; 2 Nifai 32:8–9; Mosaia 4:3; Alama 37:35; V&V 82:8–10; 105:5; 121:36; 130:18–19; 138:4