Ciqomi Tu mai Vua na Turaga

Mai vei Elder Erich W. Kopischke

Ena Vitusagavulu

Na vakasaqarai kei na rawati ni veiciqomi ni Turaga ena vakavurea na kila-ka ni da sa digitaki ka vakalougatataki mai Vua.

Ni’u a se gone tagane lailai, au nanuma lesu na nona dau kauti au ena so na gauna o tamaqu me keirau cakava eso na cakacaka. A dua tiko na neitou iteitei lailai ka vica toka ga na kilomita mai na neitou itikotiko, ka dau levu tu ga na ka me caka me vakarautaki kina na iteitei ena tabayabaki yadua. Keirau dau cakava na gazebo se tara se vakavinakataka na bai. Au nanuma lesu na cakacaka oqo e dau vakayacori tu ga ena gauna ni batabata, tarabi ni waicevata, se tau ni uca. Ia au dau taleitaka sara. E dau vakatavulici au o tamaqu ena icakacaka ni veika ena yalomalua kei na veiciqomi.

A sureti au o koya ena dua na siga me’u vaqaqacotaka na sikuru ka veivakasalataki, “Nanuma, kevaka o na vakacuruma vaqaqaco sara, ena kamusu.” Ia, au a via vakaraitaka vua ena yalo dokadoka na ka au rawa ni cakava. Au a vaqaqacotaka ena noqu igu taucoko, ka mani vakakina, au a vakamusutaka na sikuru. A veiwali kina okoya, ka keirau mai tekivuna tale. Ena gauna mada ga au dau “vakacaca kina,” au dau vakila tu ga na nona loloma kei na nona nuidei vei au. A kacivi na nona bula ena sivia na 10 na yabaki sa oti, ia au se rawa ni rogoca ga na domona, vakila na nona loloma, marautaka na nona veivakayaloqaqataki, ka nanuma na nona veiciqomi.

Na vakanananu ni ciqomi tiko mai vua e dua eda lomana e sa gagadre vakaidina ni tamata. E vakayarayarataki keda na noda ciqomi tiko mai vei ira na tamata vinaka. E kuria na noda veivakataudeitaki kei na nuidei. Era na vakasaqara tale ena so na vanua na veiciqomi o ira ka ra sega taumada ni kunea mai na ivurevure e gadrevi. Era na rairai qa-ra na tamata ka sega ni kauwaitaka na nodra tu vinaka. Era na rairai semati ira ki na veitokani veilecayaki ka cakava eso na ka e lomatarotaro ena nodra tovolea mera rawata na veivakatakilai era vakasaqara tiko. Era na rairai vakasaqara na veiciqomi ena nodra daramaka e dua na isulusulu kilai tani me vakavurea e dua na yalo ni rawa-ka se ituvaki. Vei ira eso, na sasagataki ni dua na itavi se itutu kilai levu sa rawa talega ni dua na sala ni vaqara veiciqomi. Era na rairai vakamacalataka na nodra rawa-ka mai na itutu era taura se ituvaki era rawata.

Eda sega talega ni dau vagalalataki ena Lotu mai na mataqali vakasama vakaoqo. Na vakasaqarai ni veiciqomi mai na veivurevure cala se inaki tawadodonu sa biuti keda ena dua na sala rerevaki—e dua ka na rawa ni vagolei keda vakatani ka veivakaleqai sara. Ena noda saga na yalo ni veivakacaucautaki kei na yalonuidei, eda na vakila e muri ni da sa vakawaleni ka lolovira.

O Alama a vakasalataki luvena o Ilamani, “Ia mo vakararavi vua na Kalou mo bula kina.”¹ Na Tamada Vakalomalagi kei na Luvena, o Jisu Karisito, e sa icavacava ni ivurevure ni veivakadodonutaki kei na veiciqomi deivaki. Rau kilai keda. Rau lomani keda. Rau sega ni ciqomi keda me baleta na ka eda kilai tani kina se itutu. Rau sega ni raica na noda rawa-ka. Rau raica curuma na lomada. Rau ciqomi keda ena ituvaki eda tu kina kei na cava eda sasagataka tiko meda vakataka. Na vakasaqarai kei na ciqomi ni veivakadonui mai vei Rau ena dau laveti keda ka vakayaloqaqataki keda tikoga.

Au na wasea e dua na iwalewale rawarawa, ni kevaka e vakayagataki, ena rawa ni vukei keda kece meda kunea na icavacava ni veiciqomi. Na iwalewale oqo a solia na Turaga vei Josefa Simici: “Ia, au sa kaya vakaidina vei kemudou, ko ira kecega era sa yalodina tiko, yaloraramusumusu ka bibivoro, ka ra sa lomasoli mera vakayacora na nodra yalayala—ka kitaka na ka kecega au sa vakarota ko i au na Turaga—au na vakadonui ira.”²

E tolu tiko na ikabakaba rawarawa ni iwalewale oqo:

Kila ni sa yalodina ka yaloraramusumusu na lomada,
Kila ni sa bibivoro na yaloda, ka
Meda lomasoli me rawa ni da vakayacora na noda veiyalayalati ka kitaka na ka kecega sa veivakaroti kina na Turaga.

iMatai, sa dodonu meda kila ni sa yalodina ka raramusumusu na lomada. Eda rawa ni kila vakacava oya? Eda na tekivu ena noda vakadikevi keda vakamalua. Na lomada sa iloma ni veika eda vakila. Ni da rai ki na lomada, eda saravi keda. Na ka era sega ni kila o ira era wavoliti keda, eda kila vakaidina. Eda kila na noda sasaga kei na gagadre. Ni da vakaitavi ena yalodina, ivakaraitaki dina, eda na sega ni veivakaduiduitaki se vakacalai keda.

E tiko tale na sala meda vakalewa kina ke raramusumusu tiko na lomada. Na yalo raramusumusu sa dua na loma e malumu, tadola, ka veiciqomi. Ni’u rogoca na iVakabula ni tukuna, “Raica, ka’u sa tu e na mata ni katuba, ka tukituki,”³ au rogoci Koya ni tukituki tiko ena katuba ni lomaqu. Ke’u dolava na katuba oqo Vua, au sa na vakamuria cake na veisureti ni Yalotabu, ka’u sa na dau ciqoma vakalevu cake na loma ni Kalou.

Ena gauna eda tutaka ka masulaka kina vagumatua na ituvaki ni yalodina kei na malumalumu ni yaloda, na Yalo Tabu ena vakatavulici keda. Eda na ciqoma na veivakadeitaki kamica se veivakadodonutaki malumu, ka veisureti meda cakava.

iKarua, e dodonu meda kila ni bibivoro na yaloda. Na vosa na bibivoro ena Oxford dictionary e vakaibalebaletaki me “veika e vakilai se ivakaraitaki ni yalomalumalumu ena vakilai ni dua ka caka cala.”⁴ Eda na vakadinadinataka na noda caka cala kei na noda malumalumu ke tiko vei keda na yalo bibivoro. Eda na dau vakatavulici vakarawarawa “ena veika kecega sa dodonu.”⁵ Eda vakila na rarawa vakalou ka da lomarawarawa ni veivutuni. Na yalo e bibivoro ena dau tu vakarau me vakarorogo “ki na domo ni Yalo Tabu.”⁶

Na yalo e bibivoro ena vakaraitaki ena noda lomarawarawa kei na sasaga meda cakacakataka. Eda na lomarawarawa ni da vakamalumalumutaki keda vua na Kalou, lomarawarawa ni veivutuni, lomarawarawa ni vulica, ka lomarawarawa ni veisau. Eda sa lomarawarawa ni masu, “Ia me kakua ni yaco na noqu lewa, me yaco ga na nomuni lewa.”⁷

Na ikatolu ni kabakaba ni noda vakadonui mai vua na Turaga sa na ivakadei ni vakatulewa meda dikeva na noda veiyalayalati ena solibula, “ka kitaka na ka kecega au sa vakarota ko i au na Turaga.”⁸ E dau vakavuqa ni da nanuma ni vosa na solibula e vakaibalebaletaki ki na dua na ka levu ka dredre meda na cakava. Ena rairai dina ena so na ituvaki, ia e vakaibalebaletaki vakalevu ena bulataki ni tisaipeli dina i Karisito ena noda bula ni veisiga.

Dua na sala eda dikeva kina na noda veiyalayalati ena solibula oya ena vakayagataki vakadodonu ni sakaramede ena veimacawa. Eda vakarautaki keda deivaki ki na cakacakatabu vakalotu. Eda vakavouia ka vakadeitaka na noda yalayala tabu vua na Turaga. Eda na vakila na Nona veiciqomi ena sala oqo ka ciqoma na Nona veivakadeitaki ni sa vakatakilai na noda sasaga ka sa vosoti na noda ivalavala ca mai na Veisorovaki i Jisu Karisito. Donuya na cakacaka vakalotu oqo, sa yalataka vei keda na Turaga ni ena noda lomarawarawa tiko ni da taura vei keda na yaca ni Luvena ka dau nanumi Koya ka muria na Nona ivunau, ena dau tiko vata ga kei keda na Nona Yalotabu. Na kena tiko vata kei keda na Yalo Tabu me noda itokani tudei sa ivakaraitaki uasivi duadua ni veiciqomi mai vua na Kalou.

So tale na sala me dikevi kina na noda veiyalayalati ena solibula sa rawarawa sara me vakataka na ciqomi ni veikacivi ena Lotu ka qarava tiko ena yalodina na veikacivi oya, se vakamuria na veisureti ni noda parofita o Thomas S. Monson meda torovi ira yani era duri tu ena yasanisala ka gadreva tu na veivakabulai vakayalo. Eda dikeva na noda veiyalayalati ena solibula mai na noda veiqaravi vagagalu ena vanua vakaitikotiko se da wavolivolita se mai na kunei ni veiyaca ni noda kawa kei na qaravi ni nodra cakacaka ena valetabu. Eda dikeva na noda veiyalayalati ena solibula mai na noda sasagataka na buladodonu, tadola tu ga, ka vakarogoca na veivakauqeti ni Yalotabu ni da bula ena veisiga. So na gauna e vakaibalebaletaki na dikevi ni noda veiyalayalati mai na noda tucake vakadoudou ka yalodina tiko ena gauna e sotavi kina na dredre kei na veibolebole ni bula.

Ni oti na ivakamacala ni iwalewale ni noda rawa ni ciqomi mai Vua, e vakayagataka na Turaga e dua na ivakaraitaki totoka me vakaraitaka na sala meda rawa-ka kina vakaikeda ka vakamatavuvale ni da vakasaqara na Nona veiciqomi. E kaya o Koya, “Ia ko i au, na Turaga, au na vakavuna mera vua me vaka na kau sa vuavuai vinaka, io sa tei ena qele bulabula ena bati ni uciwai, ka sa vuataka na vua vinaka.”⁹

Ni da sa tudonu tu vata kei na Yalo ni Turaga ka vakila na Nona veiciqomi, eda na vakalougatataki vakalevu cake mai na noda kila-ka ka vuataka na vuanikau e vuqa ni yalododonu. Eda na maliwai ira ka tukuna kina o Koya, “E vinaka, a tamata vinaka ka dina: ko sa dina ena ka e vica ga, au na lesi iko mo lewa na ka e vuqa: curu ki na marau ni nomu turaga.”¹⁰

Na vakasaqarai kei na rawati ni veiciqomi ni Turaga ena vakavurea na kila-ka ni da sa digitaki ka vakalougatataki mai Vua. Ena tosoicake na noda nuidei ni sa liutaki keda o Koya ka dusimaki keda vakadodonu. Na Nona loloma veivueti malumu ena vakatakilai vakaidina ena vu ni lomada, ena noda bula, kei ira na noda matavuvale.

Au sureti kemuni mai na vu ni lomaqu mo ni vakasaqara na veiciqomi ni Turaga ka rekitaka na Nona veivakalougatataki yalataki. Ni da vakamuria na iwalewale rawarawa e sa tu-va tu na Turaga, eda na qai mai kila ni da sa ciqomi mai Vua, se vakacava sara na noda itutu, veika eda kilai kina, se bula vakaiyalayala. Na Nona veiciqomi loloma ena vakayarayarataki keda, vakalevutaka na noda vakabauta, ka vukei keda ena rawai ni veika eda sotava ena bula. Se vakacava sara na noda bolebole, eda na rawa-ka, tubu cake,¹¹ ka yalovakacegu.¹² Eda na maliwai ira a tukuna kina na Turaga:

“Dou kakua ni rere ko i kemudou na gonelalai, raica dou sa noqu, au sa vakamalumalumutaki vuravura, io sa i kemudou sa solia vei au ko Tamaqu;

“Raica, ena sega sara ni yali e dua vei ira sa solia vei au ko Tamaqu.”¹³

Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.