Eda sa Luvena Goneyalewa na Tamada Vakalomalagi
Mai vei Elaine S. Dalton
Peresitedi Raraba ni Goneyalewa Se Qai Vagalalataki Walega
Me vaka na luvena goneyalewa na Kalou, eda sa matalia yadua ka duidui ena keda ituvaki kei na veika e sotavi. Ia sa vakabetena sara na noda itavi—baleta ni tiko na beteda.
Ena veimacawa, era dau cavuta na goneyalewa e vuravura taucoko na itoko ni Goneyalewa. Se cava sara na vosa, na veigauna ga au rogoca kina na vosa oqo: “Oi keimami na luvena goneyalewa na Tamada Vakalomalagi, ka sa dau lomani keimami, ka keimami dau lomani Koya talega,”1 ena vakadeitaka na Yalotabu ki na yaloqu ni ra sa dina. E sega walega ni veivakadeitaki eda kilai tani kina—se ocei o keda—ia e vakaraitaka talega se da nei cei. Eda sa luvena goneyalewa e dua na ibulibuli vakalagilagi!
Au sa sotava ena veimatanitu kei na vanua lelevu eso na goneyalewa yalodei, madila, vakasinaiti ena rarama, vakatorocaketaki ena cakacaka kaukauwa kei na veivakatovolei, ka ra taukena tiko na vakabauta makare ka rawarawa. Era sa ivalavala dodonu. Era itaukei ni veiyalayalati ka “vakadinadinataka na Kalou ena veigauna kecega, ena veika kecega, kei na veivanua kecega.”2 Era kilai ira vakaiira ka sa tiko e dua na itavi bibi mera vakaitavitaki ira kina ena tarai cake ni matanitu ni Kalou.
Au a lewena tu na BYU International Folk Dancers ena noqu a tiko ena koronivuli torocake. Ena dua na vulaikatakata, a sotava na noqu ilawalawa na madigi ni ilakolako vagade ki na veitabana ni kaulotu e Iurope. A dua na vulaikatakata dredre vei au baleta ena vica ga na vula sa oti a mai takali tawa namaki kina na tamaqu. Ni keimami tiko mai Sikoteladi, au a vakila vakabibi ni’u tu taudua sara tu ga vakai au ka tuburi au na yalolailai. Keimami a danisi ena bogi oya ena dua na valenilotu, ka keimami lako ni oti na neimami vakatasuasua ki na yasana ka dua ki na vale nei peresitedi ni kaulotu. Noqu tomana cake tiko na taubale, au a raica e dua na vatu ena dua na veisenikau maroroi vakamatau ena yasa ni matamata. Au a wilika na vosa e koto kina, “Se vakacava na kemu ituvaki, cakava vinaka na nomu itavi.” Era a lutu vakatitobu na vosa oqori ki na vunilomaqu ena gauna oya ka’u a vakila na kaukauwa ni lomalagi ni toro mai ka solia vei au e dua na itukutuku. Au kila ni’u a vakilai mai vua na Tamada Vakalomalagi dauloloma. Au vakila ni’u a sega ni tu duadua. Au a duri tu ena veisenikau oya vata kei na tuturu ni wainimataqu. “Se vakacava na kemu ituvaki, cakava vinaka na nomu itavi.” Na iyatu vosa rawarawa oya a vakavouia na noqu raica ni kilai au na Tamada Vakalomalagi ka tiko na nona ituvatuva ki na noqu bula, ka vukei au me’u kila deivaki ni vakabetena na noqu itavi na yalo au a vakila.
E muri, au qai kila ni iyatuvosa oqo a vakayaloqaqataka na parofita o David O. McKay ena nona a veiqaravi vaka-daukaulotu e Sikoteladi. E a raica ena dua na vatu ena dua na vale donuya na gauna dredre ni nona bula kei na nona kaulotu, ka qai laveti koya cake na iyatu vosa oya. Ena veiyabaki emuri, ni sa basu na vale oya, e a sasagataka o koya me taura na vatu ka laki biuta ena veisenikau ni vale nei peresitedi ni kaulotu.3
Me vaka na luvena goneyalewa na Kalou, eda sa matalia yadua ka duidui ena keda ituvaki kei na veika e sotavi. Ia sa vakabetena sara na noda itavi—baleta ni tiko na beteda. Na noda itavi ena veisiga ni veisusu, veivakatavulici, kei na nodra qaravi tale eso ena rairai ka wale, veivakayalolailaitaki, dredre, ka veivakalolovirataki ena so na gauna, ia ni da vakananuma na imatai ni iyatuvosa oya ni itoko ni Goneyalewa, “Oi keimami na luvena goneyalewa na Tamada Vakalomalagi, ka sa dau lomani keimami,” ena vakavuna na veisau taucoko ki na noda veimaliwai kei na veika eda vakayacora lesu.
Se qai leqa wale toka ga oqo na tinaqu vakasakiti yabaki 92. A biuta tu mai na bula oqo ena sala vata ni bula—galugalu ka bula voli kina. Na nona bula a sega ni vaka na ka a navuca. A leqa na watina, na tamaqu, ni se qai yabaki 45, ka biuti koya tu mai vata kei na tolu na gone, o au kei na rua na tuakaqu. A bula voli vakayada o koya me 47 na yabaki. A vukea na neitou matavuvale ena veivakatavulici e koronivuli ena siga kei na vakatavulici ni piano ena bogi. A qarava na tamana ka sa qase, na tukaqu, ka vakaitikotiko volekati keitou. A saga vakaukauwa o koya me keitou rawata taucoko na vuli torocake. Ka sa dina sara, ni dau cikevaka me rawa ni keitou “dau dodoliga”. Ka sega ni dau vosakudrukudru. A maroroya koto na nona veiyalayalati, ena nona vaka o ya, a kaciva sobu mai kina na kaukauwa mai lomalagi me vakalougatataka na neitou itikotiko ka tala cakacaka mana mai. A dau vakararavi ki na kaukauwa ni masu, matabete, kei na yalayala ni veiyalayalati. A yalodina ena nona veiqaravi vua na Turaga. A vakadeitaki keitou na luvena, na nona tudei tu ena yalodina. A dau tukuna wasoma na ivolanikalou: “Raica ko i au na Turaga, au na vakayacora na noqu yalayala kevaka dou sa muria na noqu ivakaro; ia kevaka dou sa sega ni muria na noqu ivakaro, dou na sega ni rawata na ka sa yalataki.”4 O ya na nona ibole ka kila ni sa dina vinaka. A kila vinaka sara na ibalebale ni mororoi ni veiyalayalati. A sega ni kilai koya o vuravura. A sega ni vinakata me vakakina. E kila vinaka tu se o cei o koya—e dua na luvena yalewa na Kalou. Ia, sa rawa ni tukuni baleti tinaqu ni a cakava vinaka o koya na nona itavi.
Me baleti ira na marama kei na tina, a tukuna kina ena dua na gauna o Peresitedi Gordon B. Hinckley:
“Meda kakua ni rai baleta na nodra igu na marama. … Sai ira na tina ka ra veirawai vakaoti ki na bula ni luvedra. … Sai ira na tina ka ra susugi ira ka tuberi ira cake ena sala ni Turaga. Sa ka cecere na nodra veivakayarayarataki. …
“… Era sa dauveibuli ni bula. Era sa dauveisusu ni gonelalai. Era sa qasenivuli ni goneyalewa. Era sa noda itokani tudei. Sa gadrevi dina sara na nodra veitokani ena taraicake ni matanitu ni Kalou. Sa ka levu vakaidina na nodra itavi, ka vakasakiti na nodra cau.”5
Io me na tugana vakacava e dua na marama tina kei na dua na turaga tama ki vua na luvedrau goneyalewa na cecere kei na dina tawamudu ni o koya e dua na luvena goneyalewa na Kalou? Eda na vukei koya vakacava me kalawa tani mai na vuravura ka cavuikalawa ki na matanitu ni Kalou?
Ena vuravura ni bula tawaveikauwaitaki, ena gadreva na goneyalewa na marama kei na turaga mera “vakadinadinataka na Kalou ena veigauna kecega, ena veika kecega, kei na veivanua kecega.” E se sega mada ni dua na gauna me vakabibitaki kina me vakataka oqo. Era gadrevi ira na tina kei na dauveivakasalataki ka ra ivakaraitaki ni marama ivalavala dodonu o ira na goneyalewa. Oi kemuni na tina, sa ka cecere vakaidina na nomuni veimaliwai kei ira na luvemuni yalewa, ka vakakina na nomu ivakaraitaki. Na iwalewale ni nomuni lomani ira ka dokai ira na tamadra, nodra matabete, kei na nodra ilesilesi tabu ena vakatakilai ka vakarogoi ena ituvaki kei na ivakarau nei luvemuni yalewa.
Na cava na itavi oya e dodonu vei keda kece meda “vakayacora vinaka”? Na ivakaro ni matavuvale esa matata:
“Sa lewa vakalou, mera veiliutaki ena yalololoma na tama ena nodra dui matavuvale, ena loloma kei na ivalavala dodonu ka sa nodra itavi talega na kena vakarautaki na veika mera bula ka ra taqomaki kina na nodra matavuvale. Sa nodra itavi vakatabakidua na tina na nodra susugi cake na gone. Ena vuku ni veitavi bibi oqo, era sa vakaitavitaki kina na tama kei na tina mera veivukevukei me vaka ni sa nodra icolacola vata. …
“Keitou vakasalataka kina ni o ira na dau beca na yalayala ni tiko savasava, vakatotogani watidra se luvena, ka sega ni dau vakayacora na nodra itavi vakamatavuvale, era na saumi taro kina vua na Kalou ena dua na siga.”6
Vei ira na lewenivanua tawamacala ena gauna i Momani, a osivaka kina o koya ni o ira na marama era a butakoci ena ka talei ka vakamareqeti mai na ka tale eso, na nodra ivalavala dodonu kei na tiko savasava.7
Au vakavouya tale na vakasavui ni lesu ki na ivalavala dodonu. Sa nodra kaukauwa kei na qaqa na luve ni Kalou goneyalewa na ivalavala dodonu. Ena vakacava tu li na vuravura ke a vakataudeitaki ena savasava—ena dua na ituvaki ni vakasama kei na itovo e yavutaki ena ivakatagedegede cecere–ni bula oka kina na tiko savasava8—ka vakalesui ki na noda vanua me dua na ka e sau levu? Ke vakalailaitaki na ivakarau tawadodonu, iyaloyalo vakasisila, kei na veivakacacani, ena lailai sobu beka na vakawati kavoro, bula kavoro, kei na loma kavoro? Ena rawa beka ni vakacerecerei ira ka vakataka na ka vinaka vei ira luvena goneyalewa talei na Kalou na sala ni vakauitukutuku, ka sega ni vakatani ka vakalolovirataki ira? Ke ra a kila vinaka taucoko na kawatamata na bibi ni itukutuku “Oi keimami na luvena goneyalewa na Tamada Vakalomalagi,” na sala cava era na raici ka tutaki cake kina na marama?
Ena vica na yabaki sa oti, ni tara tiko ka vakarau mai vakacavari na Vale ni Koniferedi oqo, au a curuma na vale vakatabui oqo ena dua na isala kaukauwa kei na mataiiloilo ni tataqomaki ena noqu vakarau tiko meu samaka na ibe vavaku ka veivuke o watiqu ena kena tevuki. Na vanua e tiko kina oqo na vatavata ni veiliutaki, a usa duka voli koto kina e dua na katavila ka sa bau vavaku dina na duka ena vale oqo. Ena gauna e tau kina, e sa bau vakilai saraga ena ibe vou vavaku oqo. Na noqu itavi me’u samaka ena misini. Ka’u mani samaka ka samaka ka samaka. Ni oti e tolu na siga, a kama na noqu misini lailai.
A kacivi au na watiqu ena yakavi ni se bera na imatai ni koniferedi raraba ena vale totoka oqo. A sa vakarautaka tu me biuta na iotioti ni tiki ni ibe vavaku ena ruku ni itutu ni vunau vakairogorogo oqo.
A taroga o koya, “Na tiki ni ivolanikalou cava me’u vola ena daku ni ibe vavaku oqo?”
Au mani kaya yani, “Mosaia 18:9: ‘[Vakadinadinataka] na Kalou ena veigauna kecega, ena veika kecega kei na veivanua kecega.’”
Ena vuravura veibolei oqo, oqori na ka au raica ni ra cakava tiko na goneyalewa kei na marama ena Lotu oqo. Era sa dauveivakayarayarataki ni ka vinaka. Era sa ivalavala dodonu ka ivakaraitaki vinaka, kilaka ka gugumatua. Era sa cakava tiko e dua na ka duatani baleta ni ra sa duatani. Era sa cakava vinaka tiko na nodra itavi.
Vica na yabaki sa oti, ena noqu samaka tiko na ibe vavaku oqo, noqu saga tiko me’u cakava vinaka na noqu itavi lailai, au sega vakadua ni kila ni a tu saraga na yavaqu ena dela ni ibe vavaku ena ruku ni itutu ni vunau oqo.
Nikua me vaka e dua na luvena goneyalewa na Kalou, au tucake ka vakadinadinataka ni bula o Koya. O Jisu na Karisito. O Koya na noda Dauveivueti. Ena vuku ni Nona veisorovaki tawayalani sa rawa ni’u na lesu tale kina Vua ka bula vata kaya, vakadinadinataki, savasava vakaoti, ka vauci ena dua na matavuvale tawamudu. Au na vakacaucautaki Koya tu ga ena madigi me vaka niu dua na marama, a marama vakawati, ka tina talega. Au vakadinadinataka ni da sa liutaki tiko mai vua na parofita ni Kalou, o Peresitedi Thomas S. Monson, ka’u vakavinavinakataki ira na turaga yalododonu, ka sa vakalougatataki au na kaukauwa ni nodra matabete. Ka’u sa vakavinavinaka vakalevu sara ki na doudou au rawata mai na kaukauwa ni Veisorovaki tawayalani ni iVakabula ena noqu tomana voli me’u “cakava vinaka na [noqu] itavi.” Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.