Mo Dou Tudei ena Vanua Tabu
Meda sa talairawarawa ka vakaukauwataki ena vunau ni Kalou, eda sa tu ena vanua tabu, ni sa tabu sara na Nona vunau ka na sega ni veisautaki rawa.
Kemuni na veitacini, e ka dokai meda soqoni vata kei kemuni na lewe ni matabete vakatui ni Kalou. Eda sa bula donuya tiko oqo na iotioti ni gauna, na “gauna ni veivakararawataki.”1 Kivei keda na lewe ni matabete, sa noda itavi meda tudei tiko ena isasabai ni vakabauta meda valuta na gasau vidi ni meca. Eda sa ivakaraitaki uasivi ki na vuravura oqo, noda taqomaka na dodonu kei na galala sa solia na Kalou ena sega ni rawa me kau laivi. Eda na tudei meda taqomaka na noda itikotiko kei na noda matavuvale.
Na gauna au se kalasi ciwa tiko kina, au a lesu tiko mai ena noqu isevu ni qito mai na dua tale na vanua kei na imatai ni timi ni tavipolo. Sa kila sara o tamaqu niu a sotava ena vodo basi vakabalavu mai ki vale na ivosavosa kei na itovo e sega ni salavata kei na ivakatagedegede ni kosipeli. Me vaka ni daudroini o koya, a dabe ka droinitaka e dua na dauvala—e sotia ka rawa ni taqomaka na itikotiko vakatui kei na matanitu.
Ni sa droini ka wiliwili mai na ivolanikalou, au a vulica meu dua na lewe ni matabete yalodina—meu maroroya ka taqomaka na matanitu ni Kalou. Ea idusidusi vei au na vosa nei Paula na iApositolo:
“O koya mo dou qai vakayaragi ena iyaragi kecega ni Kalou, mo dou vorata rawa kina ena siga ca, ia ni dou sa kitaka kece mo dou tudei.
“O koya mo dou qai tudei, ni sa vauci tu e tolomudou e na lomadina, ka sa tu e lomaseremudou nai sasabai ni valavala dodonu;
“Ka sa vakaivava na yavamudou e na cakacaka ni tukutuku vinaka ni veivinakati;
“Ia me kena ikuri, mo dou kauta na vakabauta mei sasabai, dou na bokoca rawa kina na gasau vidi kecega ni tevoro.
“Ka kauta na bula me ivakaruru ni ulu, kei na iselewau ni Yalo Tabu, oqori na vosa ni Kalou.”2
Kemuni na veitacini, kevaka eda sa yalodina tiko ki na matabete, ena qai soli vei keda na isasabai oqo me isolisoli mai vua na Kalou. Eda na gadreva na isasabai oqo!
Kemuni na cauravou, era a sega ni sotava mai na tamamuni kei na tubumuni na veitemaki ko ni sa mai sotava tu oqo ena veisiga. Ko ni sa bula tiko oqo ena iotioti ni gauna. Kevaka e vinakata o tamamuni na leqa, ena laki vakasaqara sara ga. Sa oti o ya! Nikua sa vakasaqarai iko sara ga mai o veitemaki! Yalovinaka ni nanuma tiko o ya! Sa gadreva o Setani me tauri kemuni, ka sa “waraki iko mai na katuba na ivalavala ca.”3 O na vorata rawa vakacava na iwalewale ni nona veivakasaurarataki? Mo dou vakaiyaragi ena yaragi kecega ni Kalou.
Meu na veivakavulici mada mai na dua tale na ka au a sotava ena noqu bula:
Ena Janueri ni 1982, au a vosa ena dua na lotu ena itikotiko ni BYU mai Provo, e Utah. Au a sureti ira kina na gonevuli mera raitayaloyalotaka mada ni sa toka na Lotu ena dua na yasana ni itutu ni vunau, eke saraga, ka tiko ena dua se rua na fute ena yasana ka dua ko vuravura. Oqo e vakatakarakarataka tiko “na kedrau a veivolekati sara o vuravura kei na ivakatagedegede ni Lotu ena gauna o ya” niu se tiko ena koliji. Ia, ni mai tu e matadra na gonevuli ni oti e 30 na yabaki, au a laveta cake na ligaqu ruarua ena ivakarau vataga ka vakamacalataka, “Sa toso sara vakayawa ko vuravura; [e sa veitosoyaki; sa sega tale ni bau laurai;] sa yawa kalia sara, ka sega tale ni tiko ena [valelevu oqo ka vakakina e vuravura taucoko]. … Na ka meda nanuma tiko vata kei ira na luveda kei na makubuda ni Lotu oqo ena tudei tikoga, [e se tiko saraga oqo; ia] ena toso ga o vuravura—na laqa o ya sa rabailevu [tiko ga mai]. … O koya gona, mo ni qaqarauna. Kevaka mo ni na vakaraica na nomuni itovo kei na ivakatagedegede ni Lotu kei na yavu e tiko kina o vuravura kei na vanua sa lako tiko kina, o ni na raica ni sa cala na vanua o ni sa tiko kina.”4
Ena gauna o ya au a sega ni raitayaloyalotaka rawa na yawa kei na totolo ni vanua sa lako tani kina o vuravura mai vua na Kalou-; ena sega ni rawa ni kilai deivaki oya, ni soli na vunau, ivakavuvuli, kei na ivakaro. Ia e sega ni bau toso na ivakatagedegede i Karisito kei na Nona Lotu. Me vaka a kaya, “Io na dina e na tudei ka tawamudu.”5 Ni da sa kila vakavinaka ka ciqoma na ka oqo, eda sa tu vakarau meda sotava na veivakasaurarataki, veivakacacani, ka vakakina na nodra veivakaduiduitaki na tamata e lako mai na vuravura kei ira eso era vakatokai ira me noda itokani.
E vuqa vei keda eda kila e dua ena rawa ni kaya, “Kevaka o gadreva meu nomu itokani, e dodonu mo ciqoma na noqu yavunibula.” Na itokani dina ena sega ni kerea meda na digitaka na kosipeli se nona veitokani. Meda taura mada na vosa nei Paula, “Mo lako tani mai vei ira era sa vakaoqo.”6 Na itokani dina era na vaqaqacotaki keda meda tudei tiko ena salatu rabalailai ka qiqo.
Na noda tiko ena salatu ni kosipeli ni veiyalayalati, ivakaro, kei na cakacaka vakalotu, ena taqomaki keda ka vakarautaki keda meda cakava na cakacaka ni Kalou ena vuravura oqo. Ni da sa talairawarawa ki na Vosa ni Vuku, ena taqomaki na noda galala mai na veivakatotogani ki na veika me vaka na alakaolo, waigaga, kei na tavako. Ni da sa sauma na noda ikatini, vulica na ivolanikalou, ciqoma na papitaiso kei na veivakadeitaki, bula voli ena veitokani ni Yalo Tabu, kania na sakaramede ena kilikili, talairawarawa ki na lawa ni tiko savasava, vakavakarau ka ciqoma na Matabete i Melikiseteki, ka vakayacora na veiyalayalati tabu ena valetabu, sa da na qai vakavakarau meda veiqaravi.
Ena valetabu eda sa vakavakarau meda yalataka meda bulataka na lawa ni soli-ka. Era na tekivu bulataka na lawa oqo o ira na cauravou kilikili ena nodra vakasaqara mera laki kaulotu—soli ikatini ena imatai ni veiyabaki ni nodra bula ena gauna taucoko ni qaravi Turaga. Na solibula o ya ena vaqaqacotaka mera toso yani ki liu ki na veiyalayalati cecere duadua ni bula—vei ira e vuqa, oya mera na vauci ena valetabu ka tekivutaka e dua na matavuvale tawamudu.
Ni da toso yani ki liu ena salatu qiqo ka rabailailai, eda sa tara cake kina na kaukauwa vakayalo gugumatua—na kaukauwa meda vakayagataka na noda galala meda vakayaco-ka ga vakai keda. Kivei kemuni na cauravou kei na goneyalewa, ena vukei na tubu oqo ni ko ni vulica na vunau ka wasea na nomuni ivakadinadina ena lewenivuli vou ena kompiuta, Ia Mo Lako Mai, Mo Muri Au.
Me kena ikuri, vakayagataka na nomu galala mo vakatorocaketaka kina na nomu bula vakai iko. Ni ko sa kila rawa na nomu isolisoli kei na taledi, mo ni nanuma tiko ni sa rawa mera vukei iko na itubutubu kei ira na dauveituberi, ia mo laiva na Yalotabu me dusimaki iko. Digidigi ka vakatulewa vakataki iko. Me vakauqeti iko na yalomu. Tuvanaka na nomu bula, oka kina na vuli se vuli-tara. Vakasaqara na kila-ka kei na kila vakacakacaka eso. Cakacaka ka mo bula rawati iko. Lalawataka na veika eso, walia na cala, mo vuli-ka, ka vakacavara na veika o a tekivuna.
Ni sa yaco tiko oqo, raica mo vakaitavi ena itaviqaravi ena matavuvale, kuoramu, kalasi, kei na Muavata cokovata. Mo tiko ena marau e savasava. Mai na veika o sotava oqo ena yaco mo doka ka vakavinavinakataka vata na nomuni dui isolisoli vakayalo, kei na kedra ituvaki tawamudu na luvena tagane kei na luvena yalewa na Kalou.
Me kena usutu, mo ni vakabauta tiko na iVakabula! Kakua ni rere! Ni da bulataka tiko vagumatua na kosipeli, eda na qaqaco sara vua na Turaga. Ena Nona kaukauwa eda na rawa kina ni cakitaka na meca- i Karisito ni a kaya, “Dou kana ka gunu ka ia na marau,” ni Kalou ena “sega ni cudruvaka ko Koya ke vakalailai ga na [nomu] ivalavala ca; … oqori e sega ni ca … , ni da na mate ena mataka.”7 Ena kaukauwa ni Turaga eda na rawa ni vorata rawa na veiivakavuvuli se lawa e cakitaka na iVakabula ka veisaqasaqa kei na ituvatuva cecere, ka tawamudu me baleti ira na luve ni Kalou.
Eda sa sega ni vakadonui meda soli vakasama ki na ilalawa ni ituvatuva tawamudu o ya. Nanumi Niemaia tiko, a lesi me tara na lalaga i Jerusalemi me taqomaki kina. Eso era a vinakati koya me lako sobu mai me mai veisautaka na nona ilesilesi, ia a besetaka o Niemaia. A sega ni cudruvi ira o koya; a kaya ga, “Au sa kitaka tiko e dua na cakacaka levu, au sa dredre kina ni lako sobu: me mudu me icavai na cakacaka niu sa biuta…?”8
Eso na gauna eda na sotava na ka katakata, ka dodonu meda “vosota toka” ni da ququmi matua tiko ki na ivakatagedegede ni Kalou ka cakava na Nona cakacaka. Au vakadinadinataka ni sega ni dodonu meda rere kevaka eda sa yavutaki tu ena Nona vunau. Eda na rairai sotava beka na tawa-kilai, veivakacacani, ka vakakina na veibeitaki vakailasu, ia eda sa sega ni tiko taudua. A yaco vua na iVakabula mera “beci koya ka biuta ko ira na tamata.”9 Sa noda madigi tabu meda tudei vata kei Koya!
Dua tale na kena itukutukuni, eso na gauna na ibalebale na tudei tiko o ya meda lako tani se drotani mai na veika ni vuravura. E kaya kina na iVakabula, “Mo lako ki dakuqu, Setani.”10 A dro tani mai na veitemaki nei wati Potifa o Josefa mai Ijipita,11 ka biuti Jerusalemi o Liai ka kauta na nona matavuvale ki na lekutu.12
Me veivakadeitaki ni o ira kece na parofita eda sa kila era a tudei tu ena nodra gauna ni bula:
A vakayacora o Nifai na cakacaka veivakurabuitaki ni Turaga ena gauna ni veivakacacani nei Setani kei na nodrau veivakacacani o Leimami kei Lemueli, na tuakana.13
A vakadinadinataki Karisito o Apinatai ena gauna e sotava kina na veibeitaki, veivakalialiai, ka vakamatei sara kina.14
Era a taqomaka na nodra matavuvale na lewe 2,000 na sotia cauravou mai vei ira era cudruvaka na yavunibula vakosipeli.15
A laveta cake o Moronai na drotini ni bula galala mera taqomaki kina na nona tamata kei na bula galala vakalotu.16
A tucake tu o Samuela e lalaga ka parofisaitaka na nona yaco mai na Karisito, ni a vanataki tiko yani vua na vatu kei na gasautiti.17
A vakalesuya mai o Parofita Josefa Simici na kosipeli ni iVakabula, ka dregata na nona ivakadinadina ena nona dra.18
Era tadrava vakaukauwa yani na ivuvu ni Momani na veisaqasaqa rerevaki kei na dredre, ni ra vakamuria tiko e dua na parofita ena nodra ilakolako vakaitamera kei na nodra laki vakaitikotiko ena Ra.
E a rawa vei ira na italai cecere oqo kei na Yalododonu ni Kalou mera tudei tu baleta ni ra sa tu vata kei na iVakabula. Mo raica mada na nona tu vakaukauwa na iVakabula:
Ni se cauravou, a yalodinataka tu o Jisu na cakacaka nei Tamana, vunautaka na kosipeli vei ira na tamata vuku ena valetabu.19 Mai na Nona cakacaka vakalotu, a vakacavara kina na cakacaka ni matabete—veivakavulici, veivakabulai, veiqaravi, ka vakalougatataki ka laveti ira na tamata. Ena kena gauna donu, e doudou me vorata na veika butobuto, vakakina na nona vakasavasavataka na valetabu.20 Ka dau tutaka talega o Koya na dina—ena vosa se itovo galugalu vinaka. Ena gauna era sa beitaki koya kina na bete levu e matai Kaiafa, a vuku ka yaloqaqa sara o Jisu me kakua ni sauma na veibeitaki vakailasu o ya ka galu voli ga.21
Ena were o Kecisemani, a sega ni guce na iVakabula kei na Dauveivueti mai na nona gunuva na bilo ni cudru ni Veisorovaki.22 Ia ena kauveilatai a vakararawataki tale me vakayacora na lewa nei Tamana, me yacova ni sa qai kaya rawa, “Sa oti.”23 E a vosota o Koya me yacova na ivakataotioti. Me idole ni nona talairawarawa uasivi me tudei kaukauwa tu na iVakabula, a kaya kina na Tamada Vakalomalagi, “Raica oqo na noqu Gone ni toko, kau sa dau vinakata vakalevu; sai Koya sa vakacaucautaki kina na yacaqu.”24
Kemuni na veitacini matabete daulomani cauravou kei na turaga, meda sa vakacaucautaka na yaca ni Kalou ena noda tudei tu vata kei na noda iVakabula, o Jisu Karisito. Sa noqu ivakadinadina oqo ni sa bula tiko o Koya ka da sa “kacivi kina ki na ilesilesi tabu”25 meda vakaitavi ena Nona cakacaka. “Ia mo dou tudei ena vanua tabu ka kakua ni yavalati rawa.”26 Meda sa talairawarawa ka vakaukauwataki ena vunau ni Kalou, eda sa tu ena vanua tabu, ni sa tabu sara na Nona vunau ka na sega ni veisautaki rawa ena gauna ni cava ni bula vakatamata kei na vakapolitiki ni noda gauna oqo. Au kaya kina, me vakataki Paula na iApositolo, “Dou vakatawa, dou tudei ena vakabauta, dou [vakataka] na tamata qaqa, [ka] dou gumatua.”27 Sa noqu masu malumalumu oqo, ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni.