Vakawati: Yadra ka Vuli

Mai vei Elder L. Whitney Clayton

Ena Mataveiliutaki ni Vitusagavulu

Sa vakatetei na yalayala ni Turaga kivei ira kecekece era vakamuria na ituvatuva ni bula ka bucina na veimaliwai tabu ni vakawati mamarau.

Dua na bogi ena vica na yabaki sa oti, keirau a gade ka laki vakayakavi ena nodratou itikotiko e dua na luvei keirau tagane, na watina kei na luvedrau. Sa dau vaka tu kina ena veigauna ena dua na matavuvale e tiko kina na gonelalai: e levu na maue kei na lasa talega. Ni oti toka vakalailai na vakayakavi, au a dabe vata toka kei na makubuqu yalewa o Anna ena teveli. Ni vakila o koya ni’u kauwaitaki koya tu, e a tucake vakadodonu ena dua na teveli lailai ka wanonovi au vagumatua. Ni sa kila o koya ni’u a raici koya vakavakavinaka tu yani, a vakaroti au vakamalua me’u “yadra ka vuli.” Sa qai mani danisi ka lagata vei au e dua na sere.

Na ivakaro nei Anna na “yadra ka vuli” sa vosa vakayalomatua mai na gusu ni dua na gone lailai sara. E rawa ni da vulica e levu na ka ena raici ka qai vakasamataki ni veika eda sa raica ka vakila. Ena yalo vata oya, me’u wasea mada vei kemuni e vica na ivakavuvuli au a vakadikeva voli ena wadravi ka vulici ni vakawati totoka yalodina. Na ivakavuvuli oqo e vaqaqacotaka na vakawati veivakacegui ka salavata na ivakavuvuli vakalomalagi. Au veisureti mo ni wadrava ka vulica vata kei au.

iMatai, au sa dikeva rawa ena vakawati marautaki dina e rau na okata ruarua na veiwatini me dua na mataniciva talei vakaoti na nodrau veimaliwai, e dua na iyau vakamareqeti tawayalani. E rau biuti rau tu mai na nodrau itubutubu ka gole yani me rau bucina e dua na vakawati ka na tawamudu vakavinaka. Rau kila deivaki ni rau sa lakova tiko e dua na salatu lesi vakalou. Rau kila ni na sega tale ni dua na mataqali veimaliwai ena kauta mai na reki vakaitamera, vakavurea e levu na ka vinaka, se vakatubura na veivakaduavatataki taleitaki. Yadra ka vuli: o ira na veitokani vakaveiwatini vinaka duadua era okata na nodra vakawati me ka e tawavoli rawa.

Tarava, na vakabauta. E taraicake na vakawati tawamudu sautu ena yavu ni vakabauta na Turaga o Jisu Karisito kei na muri ni Nona ivakavuvuli.¹ Au dikeva rawa ni ra tutaka voli na iwalewale ni vakabauta ena nodra bula vakawati o ira na veiwatini ka uasivi sara na nodra vakawati: rau tiko ena sakaramede kei na veisoqoni tale eso ena veimacawa, vakayaco lotu vakamatavuvale, masumasu ka vulica vata na ivolanikalou se yadudua, ka sauma vakaidina na ikatini. Na nodrau sasaga vakatautauvata oya me rau talairawarawa ka cakavinaka. Rau sega ni nanuma na ivakaro me dua na kana-lewa me rawa ni rau digitaka ga mai kina na veika e vinaka.

Na vakabauta sa yavu ni cakadodonu kecega ka vaqaqacotaka na vakawati. Na vaqaqacotaki ni vakabauta ena vaqaqacotaka na vakawati. E tubu na vakabauta ni da muria na ivakaro, sa na vakatalega kina na duavata, kei na reki ni nodrau vakawati. Ka yaco na muri tiko ni ivakaro me yaga sara vakalevu ena tauyavutaki ni vakawati qaqaco tawamudu. Yadra ka vuli: na vakabauti ni Turaga o Jisu Karisito sa yavudei ni vakawati marautaki tawamudu.

iKatolu, veivutuni. Au a vulica ni na vakawati mamarau e vakanuinui ki na isolisoli ni veivutuni. Na veivutuni sa dua na vakavureka yaga sara ena veimaliwai vinaka kece vakaveiwatini. Na veiwatini ka dau vakadikevi koya vakawasoma ena yalodina ka taura matua na veikalawa e gadrevi me veivutuni ka vakavinakataki koya ena sotava e dua na ilumu veivakabulai ena nodrau bula vakawati. Na veivutuni e vukea na vakalesui kei na bulataki ni veivinakati kei na vakacegu.

Na yalomalua sa isaluwaki ni veivutuni. Na yalomalua e tawananumi koya, sega ni kocokoco. E sega ni vakayaco lomana se vosa vakacerecerei koya. Ia, na yalomalua e sauma vakamalua² ka vakarorogo vinaka me kila deivaki, sega ni vakadonui koya vakaikoya. Na yalomalua e vakatakila ni sega ni dua e rawa ni veisautaka tale e dua na tamata, ia ena vakabauta, sasaga, kei na veivuke ni Kalou, sa rawa ni da uqeta vakataki keda na yaloda meda veivutuni.³ Na sotavi ni uqeti ni yalo veivutuni e vakavuna na noda yalomalumalumu vei ira eso, vakabibi o ira na watida.⁴ Na yalomalua sa ikoya na nodrau tovolea na veiwatini me rau dui veivakalougatataki, veivukei, ka veilaveti vakairau, ka vakaliuci watina ena veivakatulewa kecega. Yadra ka vuli: e bucina na vakawati mamarau na veivutuni kei na yalomalua.

iKava, vakarokoroko. Au sa dikeva rawa ena vakawati totoka mamarau, ni rau okati rau me rau tautauvata ga na veiwatini. Na veika e dau vakayacori mai na dua na vanua se gauna ka dauvakayacoka tu ga kina o vunituraga vei vunimarama se okati ira tu mera ikarua ni kalasi ni tokani ena vakawati sa ra sega ni muria tiko na lawa vakalou ka na gadrevi me na vakaisosomitaki ena ivakavuvuli kei na ivakarau e dodonu.

O ira na tagane kei na yalewa era veiwatini kilai tani era dau duavata ena vakatulewa era cakava, ka taucoko nodra vakaitavitaki rau, ka rau tautauvata ena vosa kei na lewa.⁵ Era na rai taumada na veiwatini oqo ki na itikotiko kei na nodrau veivuketaka vakatautauvata na nodrau itavi vata.⁶ Na nodra vakawati sa yavutaki ena veirogorogoci, sega ni veilecalecavi. Na nodra aua ni vakayakavi kei na gauna ni matavuvale ka tarava sa yaco me iusutu ni nodra siga ka ivatuka ni nodra sasaga uasivi. Era bokoca na veika vakalivaliva ka vakatikitikitaka na veivakamarautaki eso me rawa ni ra veivuketaka na itavi vakavale. Ke mani rawa sara, era na wilivola vata na luvedra ena veibogi ka rau vakaitavi ruarua ena vakamoceri ni lalai. E rau laki moce vata ena nodrau loga. Ke me vakatara na nodrau itavi kei na ituvaki, rau na cakacaka veitikivi toka ga na veiwatini ena qaravi ni itavi bibi duadua e tiko, na cakacaka eda qarava ena noda dui vuvale.

Na vanua e koto kina na vakarokoroko, sa tiko talega kina na duavata, ka sa dua na vuniqaqa ki na vakawati mamarau. E sa sega na ka vuni me baleta na veika e gadrevi ena vakawati ka vu mai na vakarokoroko kei na duavata. E rau qarava ruarua na vakatulewataki taucoko ni ilavo, ka rau na kila ruarua na veitukutuku kece.

Na yalodina sa dua na tiki ni vakarokoroko. Era vakavulica na veiparofita ni sa “qaqa sara na yalodina” ena vakawati mana.⁷ E rau maroroya na vakauitukutuku vakailawalawa ena veisala qarauni taucoko. Rau sega ni vakatara na veika vuni e sotavi ena Initaneti. Rau wasea vakarawarawa na nodrau dui vosavuni ni veitaratara vakailawalawa. Rau sega ni vakaraica na ivolatukutuku mareqeti ni dua tale ena sala cava ga ka na rawa ni veretaka na veivakadinati tabu i watina. Rau sega ni cakava se tukuna e dua na ka ka na vakavuna na irairai sakasaka, ena itovo se ivukivuki vakayago. Yadra ka vuli: Na vakawati dinamati era dauvakarokoroko vakaoti, sega na ka e vuni, ka yalodina.

iKalima, loloma. Na vakawati mamarau duadua au sa raica e vakacaudreva na talairawarawa ki na dua na ivakaro marautaki, ka “mo dou duavata ka veilomani.”⁸ Ni vosa tiko vei ira na turaga vakawati, a vakarota na Turaga, “Mo lomana na watimu ena yalomu taucoko, ka mo kabiti koya duadua ga.”⁹ E vakatavulica e dua na ivoladusidusi ni Lotu: “Na ibalebale ni vosa na kabitioya na dinati vakaoti kei na yalodina vua e dua tale. Na veiwatini era kabita na Kalou kei na so tale ena nodrau veiqaravi ka veilomani vakairau kei na maroroi ni veiyalayalati ena kena dina taucoko vei rau yadua vata kei na Kalou.”… Rau na “biuta tu mai o [turaga kei marama vakawati] na nodrau bula ni galili ka tauyavutaka na nodrau vakawati me [nodrau] iusutu taumada. Rau sega ni vakadonuya e dua tale se sasaga me na iusutu levu cake, ena maroroi ni veiyalayalati rau a cakava vua na Kalou kei rau yadua.”¹⁰ Yadra ka vuli: na veiwatini mana e taucoko nodra veilomani dina.

E tiko eso ka sega ni ka ni marau vei ira na nodra vakawati me vaka era a nuitaka tu, ka vakakina o ira ka ra se sega tu ni vakawati, sa veisere, sa itubutubu taudua, se era sega tiko ni rawa ni vakawati. Na ituvaki vakaoqo e rawa ni vakasinaiti ena bolebole kei na kavoro ni uto, ia e sega ni dodonu me na tawamudu. Vei ira ka okati ena ituvaki vakaoqo ka “kitaka na veika kecega [o ni] sa rawata”¹¹ ka yalonuidei, me qai vakalougatataki kemuni vakayauyau o lomalagi. Vakasaqara na yaga ni kena bucini na vakamau tawamudu, oka kina na sasaga se vakavakarau mo na dua na tamata vakawati kilikili. Maroroya na veiyalayalati, ka vakadinata na Turaga kei na nona lomani iko taucoko tu. Ena qai nomu ena dua na siga na veika sa yalataka tu o koya me baleta na vakawati.¹²

E dua na tikina kamikamica ena iVola i Momani e tukuna, “`Era sa vakawati ka veimusumusuki mera vakawati, ka ra sa vakalougatataki me vaka sa yalataka vei ira na Turaga.”¹³ Sa vakatetei na yalayala ni Turaga kivei ira kecekece era vakamuria na ituvatuva ni bula ka bucina na veimaliwai tabu ni vakawati mamarau. E lako mai na veivakalougatataki vakaoqo me vakavotukanataki kina na yalayala taleitaki ni kena bulataki ena yalodina na kosipeli i Jisu Karisito.

Au vakavinavinaka vei Kathy, na watiqu totoka, o koya na noqu daulomani ena noqu bula taucoko.

Na vakawati esa isolisoli mai vua na Kalou kivei keda; na ituvaki ni noda bula vakawati esa isolisoli mai vei keda ki Vua. Au wasea na noqu ivakadinadina ni ituvatuva taleitaki ni Tamada Vakalomalagi dauloloma, ka vakarautaka na vakawati totoka ka tawamudu. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.