Ma Inge Nga Etuh
Ke ma nuh kwewa ma nga riti ac luti ac lotwelah, ma pwacye se ma sacohk emet ac muhtahl ma nga kuh in usot uh pa ahklohye sacohk luhk ke Mwet Lahngo Jisus Kraist.
Ke yac 1992, nga tuh kuhlwacnsap ke lusen yac yuc oa sie Mwet in Kahsruh nuh sin Singucul Luo ac yac 22 oa sie mempucr luhn Singucul Luo, nga sun matwac yac 68. Nga puhlakihn in muhtwacwacack sihmihs sie ma nga pahngon “Unfinished Composition.” Ip se emet ke ma sihm se ingacn pa:
Nga nuhnak ke fong tari ah,
Sie nuhnak ma yohk srihpac ac loal.
Tuhkuh ke nga arulacna uli,
Arulacna ullac in som mutullac.
Nga kahfofo na pwacye ke lwen ah
Ac motko moul luhk.
Pa inge nuhnak sac:
Ke nga fuhsr ah, nga tiac matwac yac 68!
Nga kuh in fahsr tiac osaksak;
Tiacna ngal finpihsuck.
Nga kuh in riti pohloh kahs soko pacl luo
Ac sifilpac fahk kalweni.
Nga kuh in orekma arulacna paht
Ac tiac kwacna tui in mongyak.
Ac ma nga tiac kuh in oruh ingena
Nga kuh in oruh fihsrwacsr ke pacl sac.
Nga fin kuh in fohlohkohnlah yac uh ingena,
Nga fin kuh in sulaclah in oruh ohingacn,
Ngwac tiac ahol matwac mahtuh nuh ke matwac fuhsr.
Puhslac ma ac tuhlac nuh sihk.
Nga engan in ahkwot nuh met,
In fuhlweack fuhsr luhk, finne arulacna wo.
Ma se ma ac tuhlac nuh sihk fin nga fohlohklac
Pa ma nga kahlwem kac uh.
Yac singucul tohkoh, nga otwelah in sang kuhtuh pac pohloh kahs ah nuh ke sohkahs sacn:
Yac singucul somlah arulacna sa
Ac ke yac singucul ingacn wacngihnlac ma kweok pucspucs luhk.
Lohkoh osra soko eislah fahsr osak se luhk ah;
Nga sifilpac fahsr suwohs.
Sie pac plwet osra sruokyac sri ke inkwacwuck uh—
Plwet osra soko ingacn sie ma wolacna ma oreklac!
Ma inge kahsruh in kuhtanglah ma tuhkuh ke polio;
Nga welah fihl in mwet kwekwe kwacwac.
Kahlwem ke monuk lah nga mahtuh.
Ma ingacn ac fah tiac wolac.
Ip sefanna ma fokokoi keik
Pa kuh luhk in muhlkuhnlah.
Kom siyuck, “Yac nga esam kom?”
Ahok, kom tiacna eklac yohk oacna pacl sahflah se nga liye kom ah.
Inge nimet kom foloyak
Nga fin muhlkuhnlah inem.
Nga insese lah oasr ma nga lotwelah
Nga tiacna ke etuh,
Tuhsruhk matwac uh use ma pwacye sacohk ingacn
Ma oruh Nguhn uh in kapwack.
Ke mwe insewowo nuh kwewa ma tuhkuh,
Ma se ma wo emet ke moul luhk uh
Pa kakawuck ac ma puhlakihnyuck wo
Ma nga eis sin muhtwacn kiyuck uh.
Nohfohn tuhlihk nahtuhsr uh pahyuckyak wo,
Oasr sucu lalos sifacna,
Weacng tuhlihk ac nuhtin nahtuh,
Elos nuh kwewa arulacna sa in kapkapwack.
Nga tiacna ekuhllah nuhnak luhk uh
In sifilpac eis matwac fuhsr.
Pwacyeiyac uh pa kuht ac nuh mahtuh na, ke srihpen ke kuht mahtuh
Etwacack ke ma pwacye uh ac tuhkuh.
Kom siyuck, “Meac pacl fahsruh uh ac use?
Meac ac sikyak nuh sihk?”
Kuht ac somsomlah na ac tiac tohrkahskahs.
Siyuck ke ngwac sun matwac yac 88!
Ac ke yac tari ah nga sang pohloh kahs inge in weacng:
Ac inge kom liye ke nga sun matwac yac 88.
Yac uh arulacna sa in somlah.
Met nga fahsr na wo, na nga fahsr osak, na nga orekmakihn sikucl,
Ac ingena, nga orekmakihn wheelchair.
Nga mutul in lwen ke kais kuhtuh pacl,
Tuhsruhk kuh luhn pristut uh muhta na.
Tuhsruhk ke ma nuh kwewa ke ip luhn mahno ma wacngihn yuruk
Nga kapkapwack yohk ke ip luhn nguhn.
Nga forfor nuh fin facluh nohfohn
Loes liki na kilometer million tolu.
Ac ke kahsruh luhn ma sulkackihnyuck ke satellite,
Puhsrwek srackna som sun facluh nohfohn.
Inge nga kuh in fahk na pwacye
Lah nga etuh ac luhngse Leum.
Nga kuh in fahkwack ke ma pacna ma mwet ke pacl met ah fahkwack kac
Ke nga luti kahs muhtahl Lal.
Nga etuh ma El puhlakihn Gethsemane
Upaclaclac in nuhnkweyuck.
Nga etuh lah El oraclah nohfohn nuh sesr;
Wacngihn Kawuck lasr wo liki na.
Nga etuh lah Elac sifilpac tuhkuh
Ke kuh ac ke wolacna.
Nga etuh lah nga fah sifilpac liyacl
Ke sahflahiyacn moul luhk uh.
Nga fah sikuckmuhtuhnte ye niyac kihnet uh Lal;
Nga fah puhlakihn wolacna luhn Nguhn Lal.
Puhsra mahmah, rarrar luhk ac fah fahk,
“Leum luhk, God luhk, nga etuh.”1
Ac nga etuh!
Winto ma an tok ke lohm ah an ngwetlah nuh ke sie imac in ros ac sahk ma an sisken kihtin infacl. Sie pihsinkac ke lohm ah an sisken imac sac ac mahtoltol afyucflac ke sra orahk ma pahngpahng English ivy. Inkaiyacn yac uh ivy soko inge acn in ahng se luhn won srihsrihk. Ahng ma an ke sra orahk inge karihngihnyuckyang liki fox ac raccoon ac kihsrihk ma forfor uh.
Sie lwen ah oasr puhsra luhlahp se tuhkuh ke ivy ah. Won srihsrihk ah fosrngahlah tuhng oruh pwacnwacng won srihsrihk 8 nuh ke 10 ke sahk ma raunweack acn sac welah tuhng sahngweng. Na nga liyacack ma se ma oruh fohs se inge. Snek soko ahtlah nuh ten ke ivy uh ac ahtlah ke winto ah falyang na oruh nga ollah. Fihtilac acn luo ke infulwen snek soko ah—kahlwem na lah el kanglah won srihsrihk luo ke ahng sac. Ke lusen yac 50 ma kuht muhta ke lohm se inge kuht soenna liye in sikyak kain se inge. Ma se inge ma sikyak pacl se fanna—kuht nuhnkuh na muh pa ingacn.
Lwen puh tohkoh oasr sie pac fohs, pacl se inge sikyak ke sra orahk ma afuhnlah acn se ma kosro soko nahtuhsr muhta kac. Kuht lohng kain pacna tuhng sac ac liye ke won srihsrihk in pohlohn acn sac orwacni. Kuht etuh lah meac se oruh uh. Tuhlihk mukul se nuhtin acn se nahtuhsr fanyak nuh ke acn se luhn kosro soko ah ac ollah siepacna snek ma srackna sruokyac ninac won srihsrihk se ma el sruokyac ke ahng sac ac uniyac ah.
Nga fahk nuh sihk sifacna, “Meac angwe uh? Yac Imac Eden sifilpac ahkkolukyeyuck?”
Nga nuhnkuh kahs in ahksensenkackihn ma tuh sruhmuhnyuck sin mwet pahluh. Kuht ac tiac kwacna karihngihnyuckyang liki ma mokleyuck luhn mwet lokoalok, finne ke lun lohm sesr sifacna. Kuht enenuh in karuhnguhnwacng tuhlihk srihsrihk nahtuhsr uh.
Kuht muhta ke sie facl na sensen ma tuhngahkihn ma nguhnnguhn uh. Sucu uh, ip na yohk srihpac ke pacl ac ma pahtpaht, lainyuck sin ma kuh in liyeyuck ac ma tiac kuh in liyeyuck. Mwet lokoalok el kahfofo. Srihpac yohk lal an pa in oraclah ongaiyac. El fin kuh in ahkmuhnahsyelah ac kuhnaoslah sucu uh, el ac kuhtanglah.
Mwet Luhlahlfongi ke Lwen-sahflah elos akihlen yohk srihpaciyacn sucu uh ac srihke in moulkihn ohiyac ma mwet lokoalok el tiac kuh in mahsrihkyang nuh lun lohm sesr uh. Kuht sokwack karihngihnyuck ac acn in monglac nuh sesr sifacna ac tuhlihk nahtuhsr ke kuht liyacacng na wuhlweacng ma kuht tuh oraclah ac oruh mukwikwi srihsrihk luhn ahkostwen ma enenweyuck sin mwet fahsr tukun Kraist.
Isaiah el fahk, “Ke srihpen mwet nuh kwewa oruh ma suwohs, ac fah oasr mihslac ac wacngihn mwe sensen ne tok.”2
Mihslac se ingacn oacyacpac uliyuck ke fwackyuck ma Leum El fahk lah fin kuht ahkolah kuht fah tiac sahngweng.3
Kuh luhn pristut ituckyang in karihngihn lohm ac mwet ma muhta we. Oasr kuh luhn pahpah uh ac ma kunacl in luti tuhlihk nahtuhl ac in ahkinsewowoye ac sang nuh selos akwuck luhn wosasuc ac mwe karihngihnyuck luhn pristut nuh kwewa ma elos enenuh. El enenuh in ahkkahlwemye luhngse ac tiac kosro ac in ahkfuhlwactye ninac tuh tuhlihk nahtuhlos an in kuh in liye luhngse se ingacn.
Nga etwacack lah luhlahlfongi uh sie kuh pwacye, ac tiac mwe na ahkkahlwemye luhlahlfongi. Oasr ma suhpuhs ma fokoko liki pruhe oaru luhn sie ninac suwohswohs.
Luti kom sifacna ac luti sucu lom an ke mwe sang luhn Nguhn Muhtahl ac ke Iwaclah luhn Jisus Kraist. Ac fah wacngihn kuhtwena orekma wo ma pahtpaht ma kom ac fah oruh ke lun pihsinkacn lohm sum sifacna.
Kuht etuh lah kuht tuhlihk nguhn nuhtin ninac ac pahpah inkuhsrao, lah kuht oasr facluh in eis mahno ikwac ac in srihkeyuck. Kuht suc oasr mahno ikwac la uh oasr kuh lasr luhkwelos suc tiacna. 4 Kuht sukohsohk in sulwaclah ma kuht ke oruh ac sulwaclah mukwikwi lasr uh, tuhsruhktuh kuht tiac kuh in sulwaclah ma sikyak tohkoh. Ac tuhkuh oacna sie.
Sukohsohk in sulaclah uh ahkuhtweyucki ke ma suhmuhslah muh sukohsohk in sulaclah ohiyac, kalmac pa kuht kuh in sulaclah inmahsrlon ma wo ac ma koluk. Mwet lokoalok el suk in srihfe kuht in kuhnaus orekmakihnyacn sukohsohk in sulaclah lasr uh.
Ma suhmuhslah uh luti kuht lah mwet nuh kwewa kuh in mukwikwi ke mwe luti ac ip yohk nuh ke pacl fahsruh uh, in fal nuh ke sukohsohk in sulaclah ohiyac ma Leum El sang nuh sel, tuh mwet nuh kwewa in kuh in eis mwacta nuh ke ma koluk lal sifacna ke lwen in nuhnuhnkuh.5
Alma el luti lah Leum El tiac kuh in liye ma koluk uh ac lwelah.6 In kahlwem ke ma se inge, kuht enenuh in srwaclihk ma koluk uh liki mwet se ma oruh ma koluk an.
In mwe srihkasrak, ke elos tuh usyucklac nuh ye muhtuhn Mwet Lahngo sie muhtwacn suc srohoh ke kosro, ac kahlwem lah koluk mwactal, el tulokihnyac ma inge ke kahs itkohsr: “Som, tuhsruhk nimet sifilpac oruh ma koluk.”7 Pa ingacn ohiyacn luti Lal.
Muhtweng uh pa sie ma wo, tuhsruhk, oacna ma wo nuh kwewa, ke orek upaclac uh ma inge sifacna eklac nuh ke ma koluk. Kuht enenuh in sensenkackihn “mwe sruhf luhn muhtweng” tuh kuht in tiac srwemlah kac. Muhtweng luhn mwet uh ma oreklac ke srihpen masap muhnahs ma lwelah mukwikwi koluk inge uh in masaplac tiacna ahksrihkye mwacta na koluk ke nguhn ma sikyak ke srihpen kuhnausyucklac luhn masap luhn God ke nwacsnwacs.
Mwet nuh kwewa isuslac ke Kahlwem luhn Kraist, sie kolyuck mokleyuck ma lwelah kais sie mwet in akihlen ma pwacye liki ma suhtuhuh. Meac kuht ac oruh ke kahlwem sac ac kuht ac topuk fuhkah nuh ke ma mokleyuck in moul suwohswohs uh sie ip ke srihkasrak luhn moul sukawihl.
Nguhn luhn Kraist utuckuh nuh sesr kais sie, tuh kuht in kuh in etuh ma wo liki ma koluk tuh kuht in kuh in nuhnuhnkuh inmahsrlon ma inge; mweyen ma nuh kwewa ma suli kuht in oruh ma wo ac in luhlahlfongi Kraist tuhkuh nuh yohrohsr ke kuh ac mwe sang luhn Kraist. Ke srihpac se inge, kuht kuh in etuh suwohs lah ma sin God.8
Kais sie sesr enenuh in muhta na ahkolah in topuk ma mokleyuck ac fwackyuck sin Nguhn Muhtahl. Oasr inkacnek luhn Leum in okwaclah lahlmwetmwet wo nuh ke nuhnak lasr uh in mokle kuht, kol kuht, in luti kuht, ac in ahksensenye kuht. Kais sie sin wen ac acn nuhtin God kuh in etuh ma elos enenuh in etuh in pacl sac na. Lotwelah in eis ac mukwikwi ke mokleyuck ac fwackyuck uh.
Ke ma nuh kwewa ma nga riti ac luti ac lotwelah, ma pwacye se ma sacohk emet ac muhtahl ma nga kuh in usot uh pa ahklohye sacohk luhk ke Mwet Lahngo Jisus Kraist. El moul. Nga etuh El moul. Nga mwet loh Lal. Nga kuh in fahkwack Kacl. El Mwet Lahngo lasr, Mwet in Molwelah lasr. Nga etuh na pwacye ma inge. Nga ahklohye ma inge.