Ti Kaokoro, ma Tii Teuana Ngaira
N te Ekaretia, n aki tabe ma kakaokorora, te Uea e kantaningaira bwa ti na riki n tii teuana!
N Tuun 1994, I ingainga ni butiu n oki nakon mweengau man te mwakuri ni matakuakiniia kaain ara tiim takakaro n te TV ni butibooro n te aba ibukin Mwangkon te Aonaaba. Teutana imwiin mwanangau, man te tabo ae raroa iaon te tabo n nakonako, I noora te mwaane ae kokookia iaon ana kaintekateka ae te wiira, ae katamaroaaki ni buraekin Brazil. I ataia bwa e na nako naba ni mataku n te takakaro!
Ngke ti a kaitibo iaon kawaira ao ti itaramata, inanon teutana te teekan, I namakina katiteuanaakiu ma te mwaane anne! A kakaokoro kawaira ake ti na nako iai, ti aki kinaira, a kakaokoro arora n rabwatara ma arora n reitaki, ma nanora ae titebo ibukin te butibooro ao tangiran abara e katiteuanaira n te tai raoi anne! I bon tuai man noora te mwaane man te tai anne, ma n te bong aei, tebwina te ririki imwiina, I teimatoa ni kona n noori maata aikanne ao n namakina au reitaki ae korakora ma te mwaane anne; Ae aki kantaningaaki, ti moanna n te takakaro anne ao ni Mwangkon te Aonaaba n te ririki anne!
N te Ekaretia, n aki tabe ma te kakaokoro, te Uea e kantaningaira bwa ti na riki n tii teuana! E taku n Reirei ao Berita aika Tabu, “Katiteuanaaki; ao ngkana kam aki katiteuanaaki tiaki au bwai ngkami.”1
Ngke ti bane n rin n autinibootaki n taromauri n aron te kurubu, ti riai ni katikui kaokorora, n raonaki ma te reeti, te nakoa, inanonano ni kaeti ma te tua, reken te tokanikai n te rabakau, ao n oneanmwiina ti na kabanei nanora ni baika a uaana n te maiu n tamnei. Ti na kaai n anenei kuuna n taromauri, n iangoi raoi berita aika ti te arona n tain te toa, n taekinna ao n ongo “amen” imwiin taian taetae, reirei, ao tataro—nanona bwa ti uaaia n nanoraoi ma are e tibwauaaki.
Bwaai aika ti karaoi n te bwanin e buoka karekean te namakin ni katiteuanaaki ma kaain te taromauri.
E ngae n anne, te bwai ae motikaki, ae matoa, ke e uruana katiteuanaakiin aron ara mwakuri ngkana ti maenako ma raoraora aika kaain te Ekaretia. Ngkai, ti bane n ataia, e kakawaki ao n riai bwa n tokin te tai ti na marooroakin arora imarenara.
Ni kaineti ma are ti na rineia n taekina temanna ma temanna, ara taeka a na “reitii nanora ni katiteuanaira ni kabane,”2 n aron ana reirei Aramwa n Ranin Moomon, ke a na urua te tangira, te onimakinaki, ao te akoi are e mena iroura.
Iai taeka ake a na urua te katiteuanaaki, n aron “Eng, bon te bitiobi ae raoiroi; o, ma ko riai ni kaman nooria ngke te ataeinimwaane!”
Rairana ae kateimatoa riki e kangai “E rangin raoiroi te bitiobi, ao e a nanonimwaane riki ao ni wanawana inanon ririki.”
Angin te tai, ti taumwantaia aomata n taekinna ni kangai “Ara beretitenti n te Bootaki n Aine te tia kairua; e rangin imanono!” Ni kaitaraan anne, ti na kangai, “Te beretitenti n te Bootaki n Aine iai bitakina riki ngkai; tao iai tabeua taai aika kaangaanga ae rinanona. Ti na buokia ao ni kateimatoa!”
Tariu ao mwaaneu, akea inaomatara n taekina temanna, ai moarara riki n ara kamronron n te Ekaretia, bwa te bwai ae buakaka ae e a bane taina. Irarikina, ara taeka ibukiia raora a riai ni kaota ara kakoaua iroun Iesu Kristo ao Ana Mwakuri ni Kamaiu ao bwa, Inanona ao Mairouna, ti kona ni bitaki n taainako n ae tamaroa riki!
Tabeman a moana aia tiribure ao a riki ni maenako mairouia taan kairiiri n te Ekaretia ao kaain te aro ibukin bwaai aika rangin uarereke.
Anne naba te bwai ae riki nakon Simonds Ryder, are e riki bwa kaain te Ekaretia n te 1831. Imwiin warekan te kaotioti are e kaineti nakoina, e nanokokoraki n nooria bwa arana e bure tiberingiana nakon Rider ma manna ae i n oneakimwiina n y. Ana mwakuri nakon te bwai ae riki aei e karika ana kau titiraki ibukin te burabeti ao n te kabane e a bwainikirina Iotebwa ao e a bwaka man te Ekaretia.3
Taraakina bwa ti na rinanon tabeua kaetieti mairouia ara taan kairiiri n te aro, are e na riki bwa kataakin aron reitakira ma ngaiia.
Ai bon tibwa 11 au ririki, ma I uringa 44 te ririki n nako, te autinibootaki ike a nanako iai n taromauri au utu bon rinanon te manga kaboouaki. Imwaain waakinan te mwakuri anne, iai te boowi ike taan kairiiri n te aba ao n te aono a marooroakina aroia kaain te aro bwa a na kanga n ira waakin te mwakuri inanon te waaki anne. Tamau, are e tararua te iunite anne mai imwaaina inanon ririki, e kaota ana iango ae moan te korakora bwa ana mwakuri e riai ni karaoaki iroun te kaonturaekita ao tiaki irouia taan takakaro.
Tiaki tii ana iango n totokoaki, ma ti ongo bwa e korakora takuakina imatan te botanaomata n te tai anne. Ngkai, aio te mwaane are e babane nanona nakon te Ekaretia ao n tia n riki bwa te tautia ngaia n ana Kauoua ni Buaka te Aonaaba i Eurobe, e taneiai n tei ibukin te bwai are e kakoaua! Temanna e miimi bwa e na kanga aron teuanne imwiin te bwai ae riki aei. E na kamatoa ana iango ao n reitinako ni kaitara te baire are e a kaman karaoaki?
Ti a tia n nooria utu inanon ara uoote are a rikirake ni mamaara inanon te euangkerio ao a katoka iriirakin taian boowi ibukina bwa a aki kan katiteuanaaki ma naake a kairiiri. Ti kakoauia naba angiia raoraora man te Moanrinan a aki teimatoa ni kakaonimaki inanon te roronrikirake ibukina bwa aia karo a titiribureia naake inanon te Ekaretia.
Tamau, e ngae n anne, e baireia bwa e na teimatoa ni katiteuanaaki ma ara Aomata aika Itiaki. Tabebong imwiina, ngke a ikotaki kaain te uoote bwa a na buoka te kateitei, e “kaoa” ara utu bwa a na iria nakon te autinibootaki ike ti na katauraoira n ibuobuoki n aanga nako.
I rangin n tounako. I kona ni kaman titirakinna, “Tamau, bukin tera ngkai ti na buoka te kateitei ngkana ko kaitaraia kaain te aro ngkai a karaoia?” Ma taraakin moana e kabwara nanou ni karaoa arei. I kamarurungai ibukin te katabu. Ngaia ae, tekeraoiu, I baireia ae N na aki karongoa ao n nako ni buoka te kateitei!
Tamau e aki te roko n noora te umwantabu ae boou, ngkai e mate imwaain tokin te mwakuri aei. Ma ngaira inanon ara utu, ti kairaki iroun tinara, ti reitinako ni karaoi tabera ni karokoa ae e tia, ao anne e kateimatoa katiteuanaakira ma tamau, ma kaain te Ekaretia, ma ara taan kairiiri, ao, ae kakawaki riki, ma te Uea!
Tabeua te tai imwaain korakaina are e rinanona i Ketetemwane, ngke e tataro Iesu nakon te Tama ibukiia Ana Abotoro ao ngaira ni kabane, Aomata aika Itiaki, E taku, “Bwa a na bane n riki n teuana; n ai arora, ngkai ko mena i nanou, Tamau, ao Ngai i nanom.”4
Tariu ao mwaaneu; I kakoaua bwa ngkai ti baireia ni katiteuanaaki ma kaain te aro ao taan kairiiri n te Ekaretia—ngkana ti kaai ni bootaki ni kabane ao ai moarara riki ngkana ti maenako—ti namakina naba te katiteuanaaki ma Tamara are i Karawa ao te Tia Kamaiu. N aran Iesu Kristo, amen.