Te Mwananga ae Kaangaanga e Reitinako!
Te mwananga ae kaangaanga n okirikaaki nakon Tamara are i Karawa bon te mwananga ae moan te kakawaki ni maiura.
Tebubua itibwi te ririki n nako, Brigham Young e taraa te Salt Lake Valley n te moan tai ao ni katanoata, “Aio raoi ara tabo!”1 E ataa te tabo bukina bwa e a tia te Uea ni kaotia nakoina.
N te 1869, e raka iaon 70,000 Aika Itiaki a tia ni karaoa naba te aeka ni mwananga anne. N aki tabe ma kakaokoroia aika mwaiti n aia taetae, kateia, ao abaia, a reitaki ni kakoaua iroun te Tama, te Nati, ao te Tamnei ae Raoiroi,Ana euangkerio ae Kaokaki Iesu Kristo, ao te nano ni katea Tion—te tabo ae rau, kakukurei, man tamaroa n te katauraoi ibukin Kauaokin te Tia Kamaiu.
Ibuakoia Aika Itiaki ake a moan roko i Utah bon Jane Manning James—natin te toro te aine ae kainaomataaki, ae rairaki nakon te Ekaretia ae kaokaki, ao ana reirei Iesu ae moan te kamiimi ae e rinanoi kaangaanga aika matoatoa. Titita James e teimatoa n raoniia aika Itiaki ni Boong aika Kaitira ae kakaonimaki ni karokoa matena n te 1908 n ana ririki ae 87.
E koroia: “I tangiria n taekinna n te tai aei, bwa au onimaki n ana euangkerio Iesu Kristo n aron are e reiakinaki n Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira, e bon korakora ni karokoa te bong aei, ni bon, etina, e a korakora riki nakon te bong are I moan bwabetitoaki iai. I kabwaka au kabwianibwai ao au angabwai n aki mamatam, I kawakina tuan te mauri, ao I moantaai nii matu, ao ni moantaai n uti, I kataia n arou ae mamaara ni katea te banna ae raoroi nakoia ni bane.”2
Titita James, n aroia Aika Itiaki ni Boong Aika Kaitira aika mwaiti, aki ti katea Tion n te rara, te maono, ao rannimata ma e ukoukora naba ana kakabwaia te Uea rinanon maiuakinan reirein te euangkerio n ana kabanea ni kona ngkai e teimatoa n onimakina Iesu Kristo—te kamaiu ae korakora nakoia naake a ukoukoria ma nanoia ni koaua.
Aika Itiaki ngkoa aki kororaoi, ma a katea aaia are ti katei iai utu ao te bootaki ae tangira ao a kawakin berita aika tabu, are e taekinaki n rongorongo ni karaki aika kakaokoro n te aonaaba ibukin ara motinnano nakon Iesu Kristo ao aia mwakuri taan anganano ni buokiia aika a kaan ao ake a raroanako.3
Beretitenti Eyring, N na reita te taeka ni kakaitau nakoia tebwina tengaa anera aika a babobo aia karinano aika ibuobuoki i Texas, Mexico, ao taabo riki tabeua n ami anganano.
Iai au koaua ae nene bwa ngkana e bua ara reitaki ma naake a tia n rimoara, n raonaki ma ara bakatibu ao tinara aika bwaeoniia, ti na kabua te kaubwai ae moan te kakawaki. I a tia n taekina taekan “te Onimaki ni Mwaneka Nako” n taai aika nako ao e na reitinako n tai aika ana roko ngkai I ataia bwa e riai te roro ae rikirake n iai te aekaki n onimaki anne irouia n aron are iai irouia Aika Itiaki ngkoa iroun te Uea Iesu Kristo ao Ana euangkerio ae kaokaki.4
Au bakatibu aika bwaeoniia a mena ibuakoia bwaeoniia aika rangin n onimaki aika a katikii aenikaa, kabutii waekon, ao a rianna n nako Utah. Ngaiia, n aron Titita Jane Manning James, a korakora aia onimaki irouia ni mwanekaia nako ngkai a karaoa oin mwanangaia ae kaangaanga.
A on aia tieno ma kabwarabwarakin kaangaanga, te baki, ao aoraki ao aia koaua n aia onimaki iroun te Atua ao ana euangkerio Iesu Kristo ae kaokaki.
E rangi n uarereke mwaitin aia bwai ni bwain aon te aba ma a kimwareirei ni korakoran mwaitin kakabwaia man te itangitangiri imarenaia mwaane ao aine are a kunea n Ana Ekaretia Iesu Kristo. Ngkana a kona, a kaungaia aika bwarannano ao a kakabwaiaia aoraki ni kaai n ibuobuoki imarenaia ao n ana nakoanibonga te Atua.
Tenaan titita i Cache Valley, Utah, a ibuobuoki nakoia Aika Itiaki man tamnein te Bootaki n Aine ni “katiteuanaaki ni mwakuri ni buokiia aika a kainnano.”5 Tibutoruu Margaret McNeil Ballard e mwakuri ma buuna, Henry, ngke te bitiobi ngaia n te Kauoua ni Uoote i Logan inanon 40 te ririki. Margaret bon te beretitenti n te Bootaki n Aine inanon te 30 n ririki anne. E uotiia nakon mweengaia kainnano, aoraki, aine aika akea buia ao ataei aika akea aia karo, ao ni kunnikaia naake a maate (imwain taunakiia) n aia kunnikai aika itiaki aika bwain te tembora.
E ngae ngke e riai ao e kakawaki bwa ti na uringa rongorongon te mwananga ae kaangaanga n te ka 19 n tienture irouia bwaeoniia n te Moomon, ti riai n uringa bwa “te mwananga ae kaangaanga rinanon te maiu e reitinako!” ibukira n tatabemaniira nako ngkai ti kakoaua oin ara “Onimaki ni Mwaneka Nako.”
Aki manga botaki aika tibwa rairaki n aia maeka bwaeoniia i maeaon te United States. Irarikina, a ikotaki aika tibwa rairaki nakon aia tabo, te tabo are a neboa iai Tamara are i Karawa aomata Aika Itiaki n aran Iesu Kristo. Ma e raka iaon 30,000 kaain te taromauri ni kabuta te aonaaba, a bane n ikotaki nakon oin aia Tion. N aron are e koreaki ni booki aika tabu, “Bwa aio Tion—ake a itiaki nanoia.”6
Ngkai ti nakonako ni kawain te maiu, ngkai ti kataaki n nooraki ngkana ti na “teimatoa ni karaoi bwaai ni kabane ake e a tia [te Uea n] tuangira.”7
A mwaiti mai ibuakora aika a mwananga ni kawaia aika a kamiimi—ni kaineti nakon koron bukin aia kaantaninga ao kamataata n te maiu n tamnei. Tabeman mai ibuakora, a mena iaon te mwananga ae kaangaanga are e kairiia nakon te nanokawaki, te bure, te korakai, ao te bwarannano.
N te bwai aei, taiaoka n titirakiniko i bon iroum. Tera tokin kawaim? E na uotiko nakea mwanekam? Ao mwanangam e kairiko nakon “kabatiaan kakabwaia” are e a tia ni berita iai te Tia Kamaiu?8
Ao te mwananga ae kaangaanga n oki rikaaki nakon Tamara are i Karawa bon te mwananga ae moan te kakawaki ni maiura, ae reitinako ni katoabong, ni katoa wiiki, ni katoa namwakaina, ao ni katoa ririki ngkai ti karikirakea ara onimaki Irouna ao iroun Ana Rikitemanna ae tangiraki, Iesu Kristo.
Ti riai n taratara raoi bwa te tabo raa ae e na uotira nako iai mwanekara n te maiu aei. Ti riai n taratara raoi ao n ongo n ana reirei Iesu nakoia Ana reirei ngke e kaekai titiraki aikai: “Ko na tuangiira, ba a na roko n ningai baikanne? ao tera kanikinaean rokom, ao ma tokin aonaaba?
“Ao Iesu e kaekaia ni kangai, Kam na tarataraingkami bwa a na akea te mwaane [ao te aine] ae na burebureingkami.”9
N te bong aei I kaoka te reirei are mai imwaina mairouia taan kairiiri n te Ekaretia.
-
Tariu ao mwaneu, kawakina ana reirei Kristo bwa e na itiaki ao n aki mwamwanaaki irouia naake a bita te reirei (nakon ae buakaka). Ana euangkerio te tama ao Natina e kaokaki rinanon Iotebwa Timiti, te burabeti ibukin boong aikai.
-
Tai ongora irouia naake a tuai ni katabuaki ao/ke ni kamatoaaki nakon nakoaia n te Ekaretia ao n tuai kinaaki man te boutoka ae tabangaki irouia kain te Ekaretia.10
-
Ko na atai bootaki, kurubu, ke aomata nako aika a taku bwa iai kaeka irouia nakon titiraki man reirei ake a taekinna bwa akea irouia abotoro ao burabeti ke ae a ota iai.
-
Tai ongo irouia naake a na anaa nanom ma te waaki ibukin karekean te kaubwai. A tia ara membwa ni kabua aia mwane aika mwaiti, ngaia are taratara raoi.
N taabo tabeua, a mwaiti ara aomata aika aki tarai bwaai aika bebete ma a tarai bwaai riki aika kaangaanga ao n ukoukori atatai aika raba ni kawai aika a bobuaka ao ni kautitiraki ni karekea te kamaiu ao te boutoka.
Te rongorongo man te Ekaretia, ae kanakoaki teuana te ririki n nako, e taku: “Ti kaumakiia kaain te Ekaretia bwa a na taratara raoi ni kainakin kurubu ake a berita—n rairimwane—mwakuri ni kamaiu aika kamiimi ke naake a taku bwa iai aia kawai ae onoti ni karaoi mwaaka ni kamaiu itinanikun te nakoanibonga ake a tia ni katabuaki.”11
Reirei man ana Aeniboki te Ekaretia: “Membwa a riai n aki kabonganai kataneiai ibukin kuakua ao te mauri ake iai rekerekeia ma te aro ni itiaki ke ana kaekaki n te tua. Taan kairiiri n te tabo a riai n anga taeka ni ibuobuoki nakoia membwa ake iai aia kaangaanga ni marurungia ni marooro ma aomata ake a konabwai ao ni bane aroia ake a raitienti n aba ake a mwakuri iai.”12
Tariu ao mwaneu, bwaina te wanawana ao n ataia bwa mwakuri aikanne a kona n taraa ni kakukurei ma n tokina a kona n urubwai nakon te tamnei ao te rabwata.
Ibukiia ara bakatiku aika bwaeoniia, te inaomata ao te toronibwai a kakaawaki, ma nanoia ni bobotaki e boni kakawaki naba. A uaia ni mwakuri ao a uaia ni buokiia i bon irouia n tokanikai iaon kakaewenako n rabwata ao n te namakin n aia tai. Ibukiia mwaane, iai aia kooram te nakoanibonga, ao aine a buokaki man te Bootaki n Aine. Bootaki aikai aki bitaki n ara bong.
Te Bootaki n Aine ao te kooram n te nakoanibonga a ibuobuoki ibukin aroia ara membwa n tamnei ao n rabwata.
Teimatoa ni kawain te euangkerio man karekean te “Onimaki ni Mwaneka Nako” bwa ko aonga ni mano n oki nako matan Tamara are i Karawa ao te Uea Iesu Kristo. Te Uea ara Tia Kamaiu ae kakaawaki. Boni Ngaia te Tia Kamaiua te aonaaba. Ti riai ni karinea Arana ae tabu ao n aki manrereia n te kawai teuana ma teuana, kekeiaki ni kawakin Ana tua n tainako. Ngkana ti karaoia, E na kakabwaiaira ao ni kairiira ni kamanoira nakon mweengara.
I kaoia ni kabane aika ongo bwanaau ao ni butimwaea ao ni kamoamoa teuanne ke neienne ni karaoan mwanangana ae kaangaanga n te bong aei, n aki taraia bwa a karaoa iaa mwanangaia.
Taiaoka n uringnga bwa akea te kakabwaia ae kona temanna n tibwauaia nakon rongorongon Kaokan Bwai, are, ngke e karekea ao ni maiuakinna, berita n te kimwareirei ao te rau aika akea tokiia—riki te maiu ae akea tokina. Ti a kabonganai marurungira, korakorara, ao ara kakoaua ni buokiia ara mitinare ni kakae, n reirei, ao ni bwabetitoia natin te Atua bwa a aonga ni karekea mwaakan reirein te euangkerio ni kairi maiuia ni katoabong.
Ti riai ni kamoamoaia natin te Atua ma te nano n tangira ao ni kanakoi iango ni kairiribai, n raonaki ma te kakaokoroaki, te aro ni mwaane ao n aine, ao te nano n aba. Kariaia bwa e na taekinaki ae ti kakoauai raoi kakabwaia n ana euangkerio Iesu Kristo bwa bon ibukiia natin te Atua n tatabemaniia nako.
I kakoaua bwa “te mwananga inanon te kaangaanga e reitinako,” ao I kaoko n tiku ni kawain te euangkerio ngkana ko reitinako ni kawariia natin te Atua n te tangira ao n te nanoanga bwa ti aonga ni katiteuanaaki ni kaitiaki nanora ao baira ni karekei “kakabwaia aika a mwaiti” are taningaia ni kabane ake a tangira Tamara are i Karawa ao Natina ae Tangiraki, are I tataro iai ma te nanorinano n aran Iesu Kristo ae tabu, amen.