Ainikien Irooj
Ij kam̧ool bwe ilo kweilo̧k in, kom̧ kar ron̄ Ainikien Irooj. Idajon̄jon̄ eo n̄an kajjojo iaad ej ekōjkan ad uwaak.
M̧okta, juon naan ejouj n̄an ajri ro reddik. Aaet, en̄in ej m̧wein̄an eo āliktata, im aaet ij rikōnono eo āliktata.
Ejjab to, ke ikar etal n̄an Provo City Center Temple eo, iaar nōbar juon jin̄a kar taitōļ in Visōn eo M̧oktata jān Ettoļo̧k. Jin̄a in ej pijaik meram eo im kajoor eo jān lan̄ ke Jemen im Nejin rekar loļo̧k Josep Smith eo edik.
Kōn jab kōm̧m̧ane juon keidi ippān iien eo ekanooj ekwojarjar me eaar jipan̄ ilo Jepļaaktok eo, imaron̄ pijaik ejja kain kōļmenļo̧kjeņ rōt in wōt me ej kwaļo̧k meram eo im kajoor ilo jetōb an Anij walaļtak ioon kweilo̧k in eļap im, āinwōt juon tōprak, kajoor im meram jab in ej em̧m̧akūt aolepān laļ in.
Ij lewaj aō kam̧ool bwe Jisōs ej RiKrist eo, bwe Ej tōl jerbal ko an jerbal in ekwojarjar, im bwe kweilo̧k eo eļap ej juon iien ko rekanooj aorōk Ej letok tōl n̄an Kabun̄ eo An im n̄an kōj eļaptata.
Kar katakin jān Ijo Eutiej
Ilo raan eo Kabun̄ in eaar ejaak, Irooj eaar kōjeno̧lo̧k Josep Smith juon rikanaan, rilolo, im rijilōk an Irooj Jisōs Kraist1 im kar ba n̄an Kabun̄ eo:
“Jej aikuj būki naan ko an rikanaan ro āinwōt n̄e rej jān lo̧n̄iin Irooj make, ilo aolep kijenmej im tōmak.
“Bwe jān kōm̧m̧ani men kein aor ko an hell rej jamin anjo̧ ņae kom̧; … im Irooj Anij enaaj kajjeplōklōk kajoor ko an marok jān imami, im kōm̧m̧an bwe lan̄ ko ren wūdiddid n̄an em̧m̧an eo ami.”2
Tokālik, aolep membōr in Būreejtōnji eo Kein Kajuon im Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro raar barāinwōt rejtak in ekkapit n̄an rikanaan ro, rilolo ro, im ribōk revelesōn ro.3
Kiiō, ilo ad kweilo̧k ium̧win tōl eo an Būreejtōn Thomas S. Monson, jej kōtmene jej ron̄ “enaaj ankilaan Irooj, … ļōmņak eo an Irooj, … naaj ainikien Irooj, im kajoor eo an Anij n̄an lo̧mo̧o̧r.”4 Jej lōke ilo An kallim̧ūr: “Mekarta jān ainikiō make ak jān ainikien ro rikarejera, ej āinwōt juon.”5
Ilo tarpok im kapokpok an laļ in ad rainin, lōke im tōmak ilo naan ko an Būreejtōnji eo Kein Kajuon im Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro rej aorōk n̄an eddoļo̧k in nikink eo ad ilo jetōb.6
Jaar itok ippān doon n̄an kweilo̧k in eaiboojoj. Milien Armej ro Rekwojarjar ilo Raan ko Āliktata im ro jet jān tōmak ko jet ilo elōn̄ļo̧k jān 200 laļ ko, kōnono elōn̄ļo̧k jān 93 kajin ko, rej pād ilo mwein̄an kein ak riiti ennaan ko an kweilo̧k eo.
Ke jaar itok jaar jar im kōppopo. N̄an elōn̄ iaad, ewōr ad inepata ko emenin aikuj lali ilo iien eo em̧ōkaj tata im kajjitōk ko rem̧ool. Jej kōņaan bar kōkāāl ad tōmak ilo ad Rilo̧mo̧o̧r, Jisōs Kraist, im n̄an kōkajoor ekeke eo ad n̄an jum̧ae kapo im julo̧k kein kōm̧ad ko. Jej itok n̄an katakin jān ijo eutiej.
Ļōmņak im Ankilan Irooj
N̄an Būreejtōnji eo Kein Kajuon im Jon̄oulruo eo, ro ekkā aer ekōnono ilo kajjojo kweilo̧k, eddo eo eļap an kōpooj ennaan ko aer ej jim̧or juon eddo ej waļo̧k im rej bar waļo̧k im juon lōke ekwojarjar.
Iiō ko ļo̧k, m̧okta jān jerbal ilo eddo an Ritōl Eutiej an Kabun̄, iaar kajjitōk ippān Elder Dallin H.Oaks eļan̄n̄e eaar kōpooj juon kōnono n̄an kajjojo stake conference. Eaar uwaak bwe eaar jab bōtaab kar kakobaba, “Ak ekōnono ko aō ilo kweilo̧k eo eļap rej oktak. Imaron̄ kōm̧m̧ane 15 n̄an 20 ekōnono ko n̄an kanooj lale bwe ij ba ta eo Irooj ekōņaan bwe in ba.”7
N̄āāt im ekōjkan an im̧we eo n̄an ekōnono ko ilo kweilo̧k eo eļap rej itok?
Kōn ejjeļo̧k unin kōnono kwaļo̧k, kōmij ļo an pello̧k lan̄ aiboojoj ilo kōjeikik unin kōnono ko im unin tōl ko an m̧ool eo indeeo ilo juon im aolep kweilo̧k.
Juon iaan Būratōr ro aō raar jiron̄ eō bwe unin kōnono eo an n̄an kweilo̧k in ekar m̧ōkaj an ilo̧k n̄an e ālkin ekōnono eo an ilo Eprōļ eo ļo̧k. Bar juon eaar kwaļo̧k jilu wiik remootļo̧k bwe ekab de jar im kōttar Irooj. Bar juon, ke kar kajjitōk ewi aitokan ebōk n̄an ejake juon ekōnono eo ejeno̧lo̧k aorōk, eaar uwaak, “Rōn̄oul-ļalem iiō.”
Ewōr iien ko n̄e ļōmņak eo im̧aan emaron̄ itok em̧ōkaj, bōtaab kobban im dipdikin ej aikuji wōt kijejetok eo ilo eļap. Jitlo̧k im jar, ekkatak im tōmak rej iien otemjej m̧ōttan jekjek eo. Irooj ekōņaan ejjeļo̧k jekpen ņae riab ej katinaad Ainikien n̄an ro Rekwojarjar An.
Tōl eo n̄an juon ekōnono an kweilo̧k eo eļap emakijkij an itok ilo bon̄ ak ilo awa ko ilo jibbon̄ tata, n̄e ekōnono ej ettoļo̧k jān ļōmņak ko an kōļmenļo̧kjeņ. Ilo jidimkij, kōļmenļo̧kjeņ eo jab kōtmene kake im, jet iien, naan ko rejeno̧lo̧k im jabōn kōnnaan ko rej jiōbtok āinwōt revelesōn erreo.8
Ilo ami ron̄jake, enaan ko kom̧ij būki remaron̄ lukkuun jejjet ak rej maron̄ kar eeiki n̄an baj bwe.
Kōnono elōn̄ iiō ko remootļo̧k ilo kweilo̧k eo eļap, iaar kōnono kōn juon eoon me eaar deļo̧n̄e ilo ļōm̧nak eo aō ke iaar kejōkļo̧kjeņ eļan̄n̄e iaar pojka n̄an jerbale juon mijen. Eoon eo ekar “Kwojjab jeļā aolep men ko, bōtaab ebwe am̧ jeļā!”9 Juon jiron̄ kar jijet ilo kweilo̧k eo eļap raan eo eaar jiron̄ eō bwe liin eaar jar kōn juon kajjitōk n̄an m̧are kejōkļo̧kjeņ ewi jon̄an an kar jeļā kajien likao eo. Ke iaar ba naan ko “Kwojjab jeļa aolep men ko, bōtaab ebwe am̧ jeļā,” Jetōb eo eaar kapene n̄an liin bwe liin eaar bwe an jeļā kajien ļeo. M̧are eo aer eaar m̧ōņōņō wōt ium̧win elōn̄ iiō ko.
Ij kallim̧uri kom̧ bwe ilo ami kōpooje jetōb eo ami im itok kōn kōtmene eo bwe kom̧ naaj ron̄jake ainikiein Irooj, ļōmņak im en̄jake ko renaaj itok n̄an ļōmņak ko ami me kar ļōmi eļap tata n̄an kom̧. Em̧ōj kadede ami kar en̄jaki ilo kweilo̧k in, ak kom̧ naaj ilo ami ekkatak ennaan ko ilo wiik ko im̧aan.
N̄an kiiō im Allōn̄ ko Im̧aan
Būreejtōn Monson eaar ba:
“Bōk iien n̄an riiti ennaan ko an kweiļok eo.”10
“Kōļmenļo̧kjeņ [kaki]. … Em̧ōj aō kar loe … bwe Iaar bōk em̧ool eļapļo̧k jen katak ko reim̧we n̄e Ij ekkatak jeni ilo m̧wilaļ eļap.”11
Katak ko an kweilo̧k eo eļap rej men ko Irooj ekōņaan bwe jān kōļmenļo̧kjeņ kaki kiiō im ilo allōn̄ ko tok im̧aan.
Rilale sip eo “ej ilo̧k im̧aer ļo̧k [an sip], im sip ko rej ļoore: bwe re jeļā ainikien.”12
Emakijkij An aikikien tōl kōj n̄an ukōt jet men ilo mour ko ad. Ej kūr kōj n̄an ukweļo̧k. Ej kūr kōj n̄an ļoor E.
Ļōmņak kōn ennaan kein jān kweilo̧k in:
Būreejtōn Būreejtōn Henry B. Eyring jān kweilo̧k eo kiiō jibbon̄: “Ij kwaļo̧k aō kam̧ool bwe Anij Jemān emour im ekōņaan bwe kom̧in ro̧o̧l n̄an kapijukene n̄an E. En̄in ej Kabun̄ eo em̧ool an Irooj Jisōs Kraist. E ejeļā kajiemi; E ej iakwe kom̧; E ej mije kom̧.”13
Būreejtōn Dieter F. Uchtdorf jān inne: “Ij kam̧ool bwe n̄e kwōnej pād ioon ak wōnm̧aanļo̧k ilo iaļ in em̧m̧an me ej tōlļo̧k n̄an Anij, mour ko ad renaaj em̧m̧anļo̧k … im Irooj enaaj kōjerbal kōj ilo wāween ko rōkabwilōn̄lōn̄ n̄an kōjeraam̧m̧an ro ipeļakid im bōktok An jibadbad ko indeeo.”14
Būreejtōn Russell M. Nelson jān inne ālkin raelep: “Ij kallim̧ur bwe ilo am̧ leļo̧k eok make aolep raan n̄an Bok in Mormon eo, kom̧ maron̄ lo kōjparok ņae men ko renana an raan kein, ekoka ibebtok in pija ko retonoon im an̄ūrlep ko rej kakkure jetōb ko ad.”15
Elder Dallin H. Oaks inne: “Ij kam̧ool bwe naan in kean̄ eo ioon baam̧le ej juon ennaan an m̧ool indeeo, kōņaan eo an Irooj n̄an ajri ro Nejin ro rej pukōt mour indeeo.”16
Im Elder M. Russell Ballard jān jet minit ko remootļo̧k: “Jej aikuj kaorōk ajri ro nejin Anij ilo meanwōd im joļo̧k jabdewōt kalijōkļo̧k, ekoba kiliūm̧, kwe m̧aan ak kōrā, im rilaļ.”17
Kōnke ewōr jet ad bar minit ko, ikōņaan kobaik jidik ememļo̧kjeņ kōn Elder Robert D. Hales. Būreejtōnji eo Kein Kajuon eaar jiron̄ Elder Hales bwe enaaj kar kwaļo̧k juon ennaan ekadu ilo m̧wen̄an eo an jibbon̄ in Jabōt eļan̄n̄e an ājmour ej kōtļo̧k. Ilo ājmour eo an kar jab kōtļo̧k, eaar kōpooj juon ennaan, eo eaar kadedeļo̧k wiik eo ļo̧k im kar kwaļo̧ke ippa. An mej kar letok enan̄in jilu awa ko remootļo̧k, ij kwaļo̧k jilu ļain ko jān kōnono eo an.
Kōnono jān Elder Hales: “N̄e jej kālet n̄an wōr tōmak, jej m̧aanjappopo n̄an jutak ilo im̧aan mejān Anij. … Ālkin Debwāāl eo an Rilo̧mo̧or, Eaar walo̧kļo̧k wōt n̄an ro me ‘rekar tiljek ilo naan in kam̧ool kōn [E] ke rekar mour ilo mour in.’ [K&B 138:12.] Ro ‘rekar jum̧ae rekar jab bōki naan in kam̧ool ko … an … rikanaan ro [kar jab] lo baaktokin [Rilo̧mo̧o̧r eo] ak, jab lo kar turin mejān.’ [K&B 138:21.] … Ad tōmak ej kōpooj kōj n̄an pād im̧aan mejān Irooj.”
Ewi jon̄an an jouj Irooj n̄an im̧we Būreejtōn Russell M. Nelson ilo jem̧ļo̧k in m̧wen̄an eo an kiiō jibbon̄ n̄an m̧ōkaj in likūt im̧win, kejoon m̧ōn̄ā in raelep eo an, im ekairir n̄an turin jikin kiki eo an Elder Hales, ijo eaar maron̄ itaakļo̧k im pād ijo, būreejtōn eo an dououl eo an, ippān Mary Hales ke Elder Hales eaar diwōjļo̧k jān mour wabanban in.
Uwaake Ainikien Irooj
Ij kam̧ool bwe ilo kweilo̧k in kar ron̄ Ainikien Irooj.
Jej aikuj inepata n̄e naan ko an ro rikarejeran Irooj rej jum̧ae ļōmņak ko an laļ in im, jet iien, ļōmņak eo ad make. Elakkar iien otemjej jekjek eo in. Ij bukwelōlō ioon bukiō ilo tampeļ ippāņ Būratōr ro aō. Ij kapen em̧m̧an eo an jetōb ko aer. Ikdeelel eo eļap aer ej n̄an kabun̄ būruwōn Irooj im jipan̄ ajri ro nejin Anij bar ro̧o̧l n̄an Im̧aan mejān.
Jiljilimjuonn̄oul eo; Bisoprik eo; Būreejtōnji ko Reutiej an Doulul eo an Kōrā ro, Doulul eo an Jiron̄ ro, im Būraimere eo; im ritōl ro jet an ra dik ko kar kobaik tok im̧we kabwilōn̄lōn̄ ko n̄an kweilo̧k in, al ko raiboojoj im jar ko rejouj.
Ewōr juon tōl eaorōk ej kōttar am kappukōte ilo ennaan ko an kweilo̧k eo eļap. Idajon̄jon̄ eo n̄an kajjojo iaad ej ekōjkan ad uwaake ta eo jej ron̄, ta eo jej riiti, im ta eo jej en̄jake.
In kwaļo̧k juon en̄jake kōn uwaake enaan in kanaan ko jān mour eo an Būreejtōn Russell M. Nelson:
Ilo 1979 eo, ļalem iiō m̧okta jān kūr eo an āinwōt juon Riutiej an Kabun̄, Būratōr Nelson eaar pād ilo juon kweilo̧k m̧okta wōt jān kweilo̧k eo eļap. “Būreejtōn Specner W. Kimball kar idajon̄jon̄e aolep ro raar pād n̄an kaitokļo̧k jetn̄ak aer jorjor ilo bōk gospel eo n̄an aolepān laļ in. Ibwilijin laļ ko Būreejtōn Kimball ekar lukkuun kōnono kake ekar China, kwaļo̧k ‘Jej aikuj jerbal n̄an armej in China. Jej aikuj katak kajin eo aer. Jej aikuj jar kōn er im jipan̄ er.”18
Ke eaar 54 iiō dettan, Būrator Nelson eaar wōr juon an en̄jake ilo kweilo̧k in bwe ej aikuj ekkatak kajin Mandarin. Men̄e ej juon rim̧wijm̧wij menono epoub, ekar m̧ōkaj an pukōt juon an tutor.
Ejjab etto ālkin an ijjino ekkatak ko an, Dr. Nelson, ej pād ilo juon kweilo̧k, ilo jab kōtmene lo e make an jijet iturin “juon rim̧wijm̧wij ebun̄bun̄, Dr. Wu Yingkai. … Kōnke [Būratōr Nelson] ekar ekkatak kajin Mandarin, eaar jino [juon] bwebwenato [ippān Dr. Wu].”19
Ikdeelel eo an Dr. Nelson n̄an ļoor rikanaan eo ekar kōm̧m̧an bwe Dr. Wu en lotok Salt Lake City im Dr. Neslon n̄an ilo̧k n̄an China n̄an kōm̧m̧an katakin im kōm̧m̧ani m̧wijm̧wij ko.
An iakwe n̄an armej in China, im aer iakwe im kautiej n̄an e, eaar eddōk.
Ilo Pāpode in 1985, jon̄oul allōn̄ ālkin kūr eo an n̄an Doulul eo an Jon̄oulruo Rijilōk ro, Elder Nelson eaar bōk juon talboon ko̧o̧ļ ekailbōke jān China akweļap ippān Dr. Nelson n̄an etal n̄an Bejing n̄an jerbale menono eo ejjab ājmour an rial opera eo ebun̄bun̄ ilo China. Kōn naan in rōjan̄ an Būreejōn Gordon B. Hinckley, Elder Nelson eaar bar jepļaak n̄an China. Kōm̧adm̧ōd in m̧wijm̧wij eo āliktata eaar kōm̧m̧ane eaar ilo People’s Republic of China.
Ruo iiō ko remootļo̧k, ilo Oktaba 2015 eo, Būreejtōn Russell M. Nelson eaar bar juon aolep utiej kōn juon naan in kean̄ an kien ņa etan “old friend of China.”
Innām inne, jaar ron̄ kiiō 93 iiō-dettan Būreejtōn Russell M. Nelson kar kōnono kōn akweļap eo an Būreejtōn Thomas S. Monson n̄an “kajjojo iaad [ilo kweilo̧k eo an Eprōļ eo ļo̧k] n̄an ilo jar ekkatak im kōļmenļo̧kjeņ kōn Bok in Mormon kajjojo raan.”
Ejja āinwōt ke eaar kōm̧m̧ane āinwōt juon rim̧wijm̧wij menono epoub, ke kar kōjerbal juon tutor in Mandarin, Būreejtōn Nelson eaar m̧ōkaj an bōk kapilōk eo an Būreejtōn Monson im kar kōjerbale n̄an mour eo an make. Eļapļo̧k jān baj riit, eaar ba bwe “eaar kōm̧m̧ane laajrak ko kōn ta Bok in Mormon eo, ta eo ej kapene, ta eo kariabwe, ta ej kakūrm̧oole, ta ej kalikkare, im ta ej kwaļo̧ke.”20
Im innām, ekaitoktok limo, kiiō jibbon̄, āinwōt rikam̧ool eo kein karuo, Būreejtōn Henry B. Eyring eaar barāinwōt kōnono kiiō jibbon̄ kōn uwaak eo an n̄an kean̄ eo an Būreejtōn Monson. Komij ke kememej naan kein ? “Āinwōt elōn̄ iaami, iaar ron̄ naan ko an rikanaan eo āinwōt ainikien Irooj n̄an eō. Im, barāinwōt āinwōt elōn̄ iaami, iaar jokālet n̄an pokake naan ko.”21
Kōm̧m̧an bwe jān lo men kein āinwōt juon waanjon̄ak ko n̄an mour ko ad make.
Juon Kallim̧ur im juon Kōjeraam̧man
Ij kallim̧uri kom̧ bwe ilo ami ron̄ ainikien Irooj n̄an kom̧ ilo katak ko an kweilo̧k in eļap, innām jerbale im̧we ko, kom̧ naaj en̄jake kareel eo an lan̄ ilo kom̧, im mour eo ami im mour ko an ro ipeļakimi renaaj jeraam̧m̧an.22
Ilo iien kweilo̧k in, jaar ļōmņak kōn rikanaan eo ad ejitōn bōro. Kōmij iakwe eok, Būreejtōn Monson. Ij kiil kōn naan ko an kar litok jān lokatok in. Ij tōmake ej juon kōjeraam̧m̧an me ekōņaan letok n̄an kōj kajjojo rainin, n̄e eaar maron̄ pād ippād. Eaar ba: “Ilo ad em̧m̧akūt jān kweilo̧k in, ij kūr bwe kōjeraam̧m̧an ko an lan̄ rej pād ioomi kajjojo. … Ij jar bwe Jemedwōj Ilan̄ enaaj kōjeraam̧m̧an kom̧ im baam̧le ko ami. Kōtļo̧k bwe ennaan eo im en̄jake an kweilo̧k in en waļo̧k ilo jabdewōt men kom̧ij kōm̧m̧ani—ilo m̧ōko, ilo jikin jerbal, ilo kweilo̧k ko ami, im ilo m̧akūtkūt ko ami.”
Eaar kōjem̧m̧ļo̧k: “Ij iakwe kom̧. Ij jar kōn kom̧. Anij en kōjeraam̧m̧an kom̧. Kōm̧m̧an bwe An kalim̧m̧ur kōn aenōm̧m̧an en ippāmi kiiō im indeeo.”23
Ilo etan Jisōs Kraist, amen.