Ma laa’in jun ralal li Dios?
Chan ru naru taqak’ul li wankil re xtawb’al ru li qachoxahilal ak wan qe? Natikla rik’in xsik’b’al xnawb’al ru li Dios, li qaYuwa’.
Toje’ xinwulak chaq sa’ iglees wochb’een lin na’ sa’ li ch’utleb’aal kab’l yiib’anb’il rik’in pek koowulak wi’ junxil. Xink’ame’ xb’aaneb’ li kok’ xyaab’ kuxej li neke’el chaq aran sa’ li na’ajej wan wi’ li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al kinwulak wi’ junxil. Xin’ok aran ut xe’wil li chaab’il aj jolominel chixk’utb’al li jolomil na’leb’ re li chihab’ a’in, “Laa’in jun ralal li Dios.” Xinse’ naq jultikeb’ we li ani ke’k’utuk chiwu rik’in xkuymeb’ ut xrahomeb’, li chi kok’ aj xsa’ kine’ril naq yooko chaq chi b’ichank—jun ch’ina al jwal xul—ut chanchan naq yookeb’ chixk’oxlankil, “Ma yaal naq a’an jun ralal li Dios? Ut ani xtaqlank chaq re arin?”
Ninb’oq li junjunq qe chixteeb’al li qach’ool chiru li Santil Musiq’ej, li “rochb’een li qaam, naxch’olob’ xyaalal naq ralalo li Dios.”
Li raatin li Awa’b’ej Boyd K. Packer saqen ru ut loq’: “Laa’at jun ralal li Dios. A’an lix yuwa’ laa musiq’. Sa’ musiq’ej nim ru aayo’lajik, jun ralal malaj xrab’in li Rey re Choxa. K’ojob’ li yaalil na’leb’ a’an sa’ laa k’a’uxl ut maakanab’ chi isiik. Maak’a’ naxye jarub’ tasal tenamit ke’wulak chawu, maak’a’ naxye b’ar nakatchal, laa weechanihom sa’ musiq’ej naru taatz’iib’aaq sa’ jun ajwi’ li tzol. Laa’at jun ralal li Dios!”
“Naq taawil … li qaYuwa’,” kixye laj Brigham Young, “laa’at taawil junaq li ak xanaw ru junxil, ut a’an tatxq’alu, ut taawaj raj xq’alunkil ut xtzub’b’al.”
Li nimla pleet chirix li choxahil ak wan qe
Laj Moises kitzolok chirix lix choxahil eechanihom naq ki’aatinak rik’in li Qaawa’ chi k’utk’u chiru rilob’aal. Chirix a’an, “Kichal laj Satanas chiraalenkil,” rik’in yib’ ruhil rajom re xjalb’ehinkil li reechanihom laj Moises, “kixye: At Moises, ralalat li winq, loq’onihin. Ut … laj Moises kiril laj Satanas, ut kixye: Anihat laa’at? Xb’aan naq k’e reetal, laa’in jun ralal li Dios.”
Najosq’ob’resink chi kaw li nimla pleet a’in chirix li choxahilal ak wan qe. Lix k’anjeleb’aal laj Satanas naxsik’ xsachb’al li qapaab’aal ut li qanawom chirix li qakomonil rik’in li Dios. A’b’anan, osob’tesinb’ilo rik’in jun qilob’aal ut nawom saqen ru chirix ani laa’o chalen chaq xtiklajik: “Toja’ naq kixye li Dios: Qayo’ob’tesihaq li poyanam jo’ qajalam u, jo’ qilob’aal laa’o,” ut eb’ lix yo’yookil profeet neke’xyaab’asi, “Li junjunq raab’ileb’ musiq’ejil alalb’ej malaj rab’inb’ej chiru choxahil na’b’ej yuwa’b’ej, ut xb’aan a’an, li junjunq wan xchoxahilal li ak xk’am chaq, ut li toj taareechani.”
Li xnawb’aleb’ li yaal a’in chi anchal qach’ool nokoxtenq’a chi numtaak sa’ xb’een li yale’k-ix, li ch’a’ajkilal, ut li jar paay chi rahob’tesiik. Naq xpatz’man, “Chan ru naru taqatenq’aheb’ li neke’ch’a’ajko’ [rik’in xch’a’ajkilal xjunes rib’]?” re jun lix apostol li Qaawa’, a’an xye, “K’ut chiruheb’ aniheb’ a’an ut k’a’ru li rajb’aleb’.”
“Lin nawom q’axal wi’chik nim ru”
Eb’ li xninqal ru yaal a’in ke’xjal xyu’am li wamiiw, li xJen. Naq ch’ajom chaq kitoch’e’ naq kixjuk’ lix b’eleb’aal ch’iich’. Us ta q’axal ra li kixk’ul sa’ tib’elej, kinimob’resiik li rahilal wan wi’ rik’in naq kikam li ani yoo chixb’eresinkil li b’eleb’aal ch’iich’ jun chik. “Wan anihaq li maak’a’ chik lix na’, ut a’an inmaak laa’in,” chan. Li xJen, li junjunq kutan ma nak’ulman a’in kixaqli ut kixyaab’asi, “Laa’o lix rab’in li qaChoxahil Yuwa’ li nokoxra,” anajwan yoo chixpatz’b’al, “Chan ta wi’ ru naru naq nikinixra laa’in?”
“Xkotz li rahilal re tib’elej,” chan, “a’ut kink’oxla naq maajo’q’e tink’iraaq chiru lin yok’olal sa’ reek’ob’aal inch’ool ut sa’ musiq’ej.”
Re taaruuq chi xik chi uub’ej, li xJen kixmuq li reek’ahom, ut ink’a’ chik mas na’aatinak chi moko no’eek’ank. Chirix jun chihab’, naq yo’oon wanq re aatinak wi’chik chirix li kik’ulman, jun musiq’anb’il aj tenq’ aj k’ehol na’leb’ kixpatz’ re naq tixtz’iib’a li ch’ol aatin “Laa’in jun ralal li Dios” ut naq tixye a’an lajeeb’ sut wulaj wulaj.
“Moko ch’a’aj ta xtz’iib’ankileb’ li aatin,” chan, “a’b’anan ink’a’ kinru chixyaab’asinkileb’. … Aran kink’e reetal naq ink’a’ kinpaab’ naq li Dios kiraj naq laa’in lix rab’in. Kink’onob’ wib’ ut kinyaab’ak.”
Chirix xnumik junjunq po, li xJen kiru chixyeeb’al li ch’ol aatin a’an wulaj wulaj. “Kinhoy chixjunil li waam,” chan, “chi tz’aamank chiru li Dios. … Toja’ ut naq kin’ok chixpaab’ankileb’ li aatin.” Li paab’ahom a’an kixkanab’ naq li Kolonel taa’ok chixk’irtesinkil li raam toch’enaq. Lix Hu laj Mormon kixk’ojob’ xch’ool ut kixkawob’resi xch’ool sa’ lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kolonel.
“Li Kristo kireek’a inrahilal, xrahil inch’ool, ut inxutaanal,” chan li xJen. “Laa’in kiweek’a lix tz’aqal rahom li Dios ut maajun sut week’ahom jun wankilal nim wi’chik chiru a’an! Xnawb’al naq laa’in jun ralal li Dios, a’an lin nawom q’axal wi’chik nim ru!”
Xsik’b’al xnawb’al ru li Dios, li qaYuwa’
Ex was wiitz’in, chan ru naru taqak’ul li wankil re xtawb’al ru li qachoxahilal ak wan qe? Natikla rik’in xsik’b’al xnawb’al ru li Dios, li qaYuwa’. Li Awa’b’ej Russell M. Nelson kixch’olob’, “Jwal nim xwankil li nak’ulman naq jun ralal li Dios naxsik’ xnawb’al xkomon chik chirix a’an ut lix Raarookil Alal.”
Xtzolb’al ani li Kolonel ut xtaaqenkil nokoxtenq’a chixnawb’al ru li Yuwa’b’ej. Rik’in naq “a’an … xjalam u [lix Yuwa’],” li Jesus kixk’ut, “Li K’ajolb’ej maak’a’ naru tixb’aanu xjunes rib’, ka’ajwi’ li naril chixb’aanunkil li Yuwa’b’ej.” Chixjunileb’ li raatin ut lix b’aanuhom li Kristo neke’xk’utb’esi chi tz’aqal ani li Dios ut li qakomonil rik’in a’an. Li Elder Jeffrey R. Holland kixk’ut, “Chi na’el chaq xkik’el ruuchil xtiqob’ ut chi ra tz’aqal wan, li Kristo kixsik’ li ani junelik yoo chixsik’b’al—lix Yuwa’. “Abba,” chan, “At inYuwa’.” ”
Jo’ naq chi anchal xch’ool li Jesus kixsik’ lix Yuwa’ sa’ Getsemani, jo’kan ajwi’ naq li saaj aj Jose Smith, sa’ li chihab’ 1820, kixsik’ sa’ tijok li Dios sa’ li Loq’laj K’iche’. Chirix naq kiril ru li aatin, “Wi junaq eere moko tz’aqal ta xna’leb’, chitz’aamanq re li Dios,” laj Jose xko’o chi tijok.
“Kinwiq’la,” kixtz’iib’a moqon, “ut kin’ok chixq’axtesinkil li rajom inch’ool chiru li Dios. …
“… Kiwil jun xaqal li saqen, tz’aqal chixb’een injolom. …
“… Kiwil wiib’ chi Winq, li ink’a’ naru chi yeemank chanru xlemtz’unkileb’ ru ut xloq’aleb’, xaqxookeb’ chi kutankil sa’ inb’een. Jun reheb’ kinraatina, kixpatz’ ink’ab’a’, ut kixye, rik’in xk’utb’al chi ruq’ li jun chik—[At Jose,] A’in li Walal Raaro Inb’aan. Chawab’i a’an!”
Naq naqataaqe lix b’aanuhom li Kolonel ut li Profeet aj Jose Smith, xsik’b’al li Dios chi anchaleb’ xch’ool, too’ok chixtawb’al ru chi yaal, jo’ kixb’aanu li xJen, naq li qaYuwa’ naxnaw li qak’ab’a’, naq laa’o li ralal xk’ajol.
Reheb’ li na’b’ej, ut jwal wi’chik reheb’ li saaj na’b’ej, li chi kok’ aj xsa’ neke’reeka li riiq ut naq chanchan naq rub’el ha’ wankeb’ naq yookeb’ chixyalb’aleb’ xq’e chixk’iresinkil jun “tasal tenamit li naxtz’eqtaana li maak,” ninye eere naq maajo’q’e teek’oxla naq ink’a’ tz’aqal aajel eeru sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios. Sa’eb’ li hoonal jwal ch’a’aj—maare naq yookex chiyalb’al xch’utb’ankileb’ lee kok’al ut nekek’e reetal naq xe’k’atk li wa ut okenaqeb’ chik choq’ jun k’atb’il mayej ruuchil tzakemq—chenawaq naq li Dios naxsantob’resi ru lee kutan jwal wi’chik ch’a’ajeb’. “Matxiwak, xb’aan naq wankin aawik’in,” naxye qe re xk’ojob’ankil qach’ool. Oxloq’inb’ilex qab’aan naq neketz’aqob’resi ru li royb’enihom li Hermana Joy D. Jones, li kixye, “Eb’ li qalal qak’ajol k’ulub’ejeb’ chixtawb’al ru li choxahilal ak wan reheb’.”
Ninb’oq li junjunq qe chixsik’b’al li Dios ut lix Raarokil Alal. “Maab’ar chik,” kixye li Awa’b’ej Nelson, “k’utb’esinb’ileb’ chi saqen ru li yaal a’in jo’ k’utb’esinb’ileb’ sa’ lix Hu laj Mormon.” Ilomaq chi sa’ ut tzolomaq naq li Dios naxb’aanu “chixjunil li k’a’aq re ru choq’ re [qachaab’ilal] ut xsahil [qach’ool]”; naq a’an “aj uxtaan ut aj usilanel, ink’a’ najosq’o’ sa’ junpaat, najtil na’oyb’enink ut nujenaq rik’in usilal”; ut naq “juntaq’eeteb’ chixjunil chiru [a’an].” Naq rahob’tesinb’ilat, sachsookat, nakatxuwak, ra aach’ool, nakatz’okaak, malaj kanab’anb’ilat chi maak’a’ aawoyb’enihom sa’ xch’a’ajkilal li yu’am—te ru lix Hu laj Mormon, ut taak’e reetal naq “li Dios maajun wa tooxkanab’. Maajun sut xb’aanuhom, ut maajo’q’e tixb’aanu. Ink’a’ naru chiru. Moko nak’anjelak ta chi jo’kan.”
Xnawb’al ru li qaYuwa’ naxjal chixjunil, tz’aqal wi’chik li qaam, naq lix q’unil Musiq’ naxch’olob’ xyaalal li choxahilal ak wan qe ut lix nimal qaloq’al sa’ rilob’aal. Li Dios nab’eek chiqak’atq sa’ xb’ehil li sumwank naq naqasik’ a’an rik’in tz’aamank chiru sa’ tijok, rik’in xtz’ilb’aleb’ rixeb’ li loq’laj hu, ut naq naqyal qaq’e chi ab’ink chiru.
Lix chaab’ilal li Dios—lix nawom inch’ool
Ninra lix Dioseb’ inyuwa’, “li Qaawa’ Dios Nimajwal,” li nayaab’ak qochb’een naq ra qach’ool, nokoxtij chi toj wan kuyum naq maa’us li qab’aanuhom, ut nasaho’ sa’ xch’ool naq naqasik’ “[xq’axtesinkil] chixjunil [li qamaak] re xnawb’al [ru].” Ninloq’onink re, a’an “xyuwa’ li ani maak’a’eb’ xyuwa’,” ut jun rochb’een li ani maak’a’eb’ rochb’een. Rik’in b’antioxink, ninch’olob’ xyaalal naq ninnaw ru li Dios, inYuwa’, ut ninch’olob’ xyaalal lix tz’aqalil re ru ut lix “chaab’ilal” a’an.”
Nintz’aama naq chiqajunjunqal chiqataw ru ut chiqak’uula lix “k’ulub’il li qayo’lajik” jo’ jun ralal li Dios rik’in li ok chixnawb’al ru, “li jun ajwi’ chi tz’aqal Dios, ut li Jesukristo, li [kixtaqla]. ” Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.