Kaw ut xaqxo sa’ xpaab’ankil li Kristo

Xb’aan li Elder D. Todd Christofferson

Re lix Molamemb’ li Kab’laju chi Apostol

Li kanaak chi kaw ut chi xaqxo sa’ xpaab’ankil li Kristo naraj naq lix evangelio li Jesukristo na’ok chi tz’aqal sa’ li ch’oolej ut li aamej.

Sa’ li Najter Chaq’rab’, wan resileb’ li kutankil naq eb’ laj Israel neke’roxloq’i lix sumwank rik’in li Jehovah ut neke’xloq’oni li Jehovah, ut jalaneb’ chik li kutankil naq neke’xkanab’ li sumwank a’an ut neke’xloq’oni li pak’b’il dios, malaj laj Bahal.¹

Li rawa’b’ejil laj Ajab, a’an jun kutankil re q’etok paab’ank sa’ jun xraqal li tenamit Israel. Li profeet aj Elias kixye re li rey aj Ajab naq tixch’utub’eb’ laj Israel ut eb’ li profeet ut laj tij re laj Bahal sa’ li Tzul Karmelo. Naq li tenamit ke’xch’utub’ rib’, laj Elias kixye reheb’, “Toj jo’q’e texwanq chi wiib’ ru lee na’leb’? [a’an naraj naxye, “Jo’q’e teeye chi junajwa b’ar wan li teeraj?”] Wi li Qaawa’ a’an li tz’aqal Dios, Paab’ahomaq; wi ut laj Bahal, taaqehomaq a’an. Ut li tenamit maajun aatin ke’xye.”² Toja’ naq laj Elias kixye naq a’an ut eb’ lix profeet laj Bahal te’xxeri jun li wakax, ut sa’ wiib’al te’xk’e sa’ xb’eeneb’ lix artal, a’b’an “ink’a’ te’xk’e xxamlel.”³ Ut aran, “laa’ex teeyaab’a xk’ab’a’ lee dios ut laa’in tinyaab’a xk’ab’a’ li Qaawa’. Li Dios li taataqlanq chaq li xam, a’an tz’aqal li Dios. Ut chixjunil ke’chaqok ut ke’xye naq jwal us li xyeeman.”⁴

Ak xerab’i resil naq eb’ laj tij re laj Bahal ke’xtz’aama chiru lix dios chiru k’iila hoonal naq tixtaqla chaq li xam, a’b’an “maajun xyaab’ kuxej ki’ab’iik, maa’ani kisumenk chaq.”⁵ Naq a’an chik laj Elias li tixyal, kixyiib’ lix artal li Qaawa’, kixtusub’ li si’ ut li mayej sa’ xb’een, ut xtaqla naq taahoymanq li ha’ sa’ xb’een, ink’a’ yal jun sut, a’b’an oxib’ sut. Ink’a’ chik naru xyeeb’al naq laj Elias malaj jalan chik li winq taaruuq chixlochb’al li xam.

“Sa’ xhonalil li mayajak, laj Elias li profeet kijilok ut kixye: At Qaawa’, xDios laj Abraham, laj Isaak, ut laj Israel: chik’utunq anajwan naq laa’at lix Dios laj Israel ut laa’in aj k’anjel chawu, ut laa’at xattaqlank we chixb’aanunkil chixjunil a’in. …

“Toja’ naq kikub’e chaq lix xam li Qaawa’, kixk’at li mayej ut li si’; kixchaqihob’resi ajwi’ li ha’ li wank sa’ li roq ha’ kixb’ek chixjunsutam li artal.

“Naq ke’ril a’an, chixjunileb’ li tenamit ke’xhupub’ rib’ chiru ch’och’ ut ke’xjap re chixyeeb’al: Li Qaawa’, a’an li tz’aqal Dios.”⁶

Sa’ qakutankil anajwan, maare laj Elias tixye raj a’in:

Li Dios, li qaChoxahil Yuwa’, nawan malaj ut ink’a’ nawan. Wi b’an nawan, chaloq’oni.
Li Jesukristo a’an li Ralal li Dios, li waklijenaq aj Tojol rix li ruchich’och’, malaj ut ink’a’. Wi b’an a’an a’an, chataaqe.
Lix Hu laj Mormon a’an li raatin li Dios, malaj ut ink’a’. Wi b’an a’an a’an, chajilosi aawib’ “rik’in li Dios rik’in [xzolb’al] ut xpaab’ankil li na’leb’ wan chi sa’.”⁷
Laj Jose Smith kiril ut kiraatina li Dios Yuwa’b’ej ut li K’ajolb’aj sa’ li chihab’ 1820, malaj ut ink’a’. Wi b’an xb’aanu, chataaqe xk’anjel li profeet, li wan wi’ lix laawil li tz’apok, li xink’e laa’in, laj Elias, re laj Jose.

Sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ li tojo’ xnume’, li Awa’b’ej Russell M. Nelson xye: “Ink’a’ na’ajman naq taawiib’anq aach’ool chirix li yaal [chi’ilmanq Moroni 10:5]. Ink’a’ na’ajman naq ink’a’ taanaw ani taapaab’. Rik’in li k’utb’esinb’il na’leb’, naru taanaw choq’ aawe aajunes naq lix Hu laj Mormon, a’an raatin li Dios, naq laj Jose Smith, a’an jun profeet, ut naq a’an a’in lix Iglees li Qaawa’. Maak’a’ naxye k’a’ru xna’leb’eb’ jalan, maajun naru chirisinkil lix nawom aach’ool ut aak’a’uxl chirix li yaal.”⁸

Naq laj Santiago kixye naq li Dios “nak’ehok reheb’ chixjunileb’ ” li neke’xsik’ xna’leb’ li Dios, ⁹ kixye ajwi’:

“A’b’anan chixtz’aamahaq rik’in xpaab’al, chi ink’a’ taach’inanq xch’ool, xb’aan naq li ani nawiib’ank xch’ool, a’an chanchan xkaw oq li palaw eek’asinb’il xb’aan li iq’ ut nak’ame’k yalaq b’ar.

“Junaq winq jo’ a’an maak’a’ taaruuq taaroyb’eni rik’in li Qaawa’.

“Li winq li wiib’ ru xk’a’uxl, maak’a’ xkawilal lix b’e.”¹⁰

Laj Kolol qe b’an, a’an naxk’ut chi tz’aqal chan ru li kawilal. Kixye, “Li Yuwa’b’ej ink’a’ xinxkanab’ injunes; xb’aan naq junelik ninb’aanu li nawulak chiru.”¹¹ K’ehomaq reetal li esilal a’in sa’ loq’laj hu chirixeb’ li ani ke’wan ajwi’ chi kaw ut chi xaqxo:

“Jalb’ileb’ xch’ool choq’ re li tz’aqal paab’aal; ut eb’ a’an ink’a’ ke’raj elk chaq rik’in, xb’aan naq kaweb’ rib’, xaqxookeb’ junelik, ut ink’a’ naru reek’asinkileb’, k’eek’ookeb’ xch’ool chi yalb’il anchaleb’ xq’e chixpaab’ankil lix taqlahom li Qaawa’.”¹²

“Xaqxookeb’ xk’a’uxl, ut neke’xkanab’ rib’ chiru li Dios junelik.”¹³

“Ut k’ehomaq reetal, laa’ex nekenaw eejunes, xb’aan naq ak eerilom, naq jo’ k’ihal reheb’ neke’k’ame’ chixnawb’al li yaal … ink’a’ neke’eek’an ut xaqxookeb’ junelik sa’ li paab’aal, ut sa’ li k’a’ru ke’ach’ab’aak wi’.”¹⁴

“Junelik neke’xk’e xch’ool chirab’inkil li xk’utumeb’ li apostol, jo’ wi’ chi wank sa’ komonil, chixjachb’al li wa ut chi tiijok.”¹⁵

Li kanaak chi kaw ut chi xaqxo sa’ xpaab’ankil li Kristo naraj naq lix evangelio li Jesukristo na’ok chi tz’aqal sa’ li ch’oolej ut li aamej, ut a’an naraj naxye naq li evangelio ink’a’ wan yal jo’ jun reheb’ naab’al laa na’leb’; a’an b’an tz’aqal li jayalinb’ilat wi’ sa’ laa yu’am. Chan li Qaawa’:

“Tink’e eere jun ak’ ch’oolej ut ak’ musiq’ej; tinwisi eerik’in lix kawil eejolom ut tink’e eere jun q’unil ch’oolej.

“Tink’e lin musiq’ eere, re naq wanqex jo’ naxye lin chaq’rab’, teepaab’ lin taqlahom ut teeyu’ami li waatin.

“Ut … Laa’exaq lin tenamit ut laa’inaq lee Dios.”¹⁶

A’an a’in li sumwank li naqab’aanu rik’in xk’anjel li kub’iha’ ut li santil ochoch. A’ut wankeb’ li maji’ xe’xk’ul sa’ xyu’am lix evangelio li Kristo chi tz’aqal. Us ta wankeb’ jo’ naxye laj Pablo jo’ “rech muqik li Kristo sa’ li kub’iha’,” toj’ maji’ wankeb’ “re naq kama’ li Kristo kiwaklesiik sa’ xyanqeb’ li kamenaq … , jo’kan ajwi’ [te’wanq] sa’ ak’ yu’am.”¹⁷ Li evangelio maji’ wan jo’ tz’aqal xna’leb’. Maji’ jayalinb’ileb’ rik’in li Kristo. Neke’xsik yal chi raqalil k’a’ru chi tzol’leb’ ut taqlahom te’xpaab’, malaj b’ar ut jo’q’e te’k’anjelaq sa’ li Iglees. A’b’anan, rik’in xpaab’ankileb’ lix sumwank chi tz’aqal, “li sik’b’ileb’ ru jo’ chanru li sumwank”¹⁸ ink’a’ neke’b’alaq’iik ut neke’kana chi kaw ut chi xaqxo sa’ xpaab’ankil li Kristo.

Naab’alo anajwan wanko sa’ xyanqeb’ wiib’ li junpak’al. Sa’ jun, noko’eek’asiik xb’aaneb’ li qakomon chi tz’aqonk sa’ li evangelio, ut sa’ li jun chik ak tz’aqlojenaqo sa’ xq’axtesinkil qib’ choq’ re li Dios. Sa’ xyanqeb’ li wiib chi junpak’al, li chaab’il esilal re lix evangelio li Kristo na’ok sa’ li qach’ool ut nareechani li qaam. Maare ink’a’ na’ux chi junpaat, a’b’an chiqajunilo raj yooko chixjayalinkil li wank aran.

Ch’a’aj, a’b’an aajel ru naq tookanaaq chi kaw ut chi xaqxo naq taayale’q qix “sa’ lix k’atleb’aal li tawasiik,”¹⁹ li naqak’ul chiqajunilo sa’ junaq xkutankil li qayu’am arin. Chi maak’a’ li Dios, li ch’a’ajkilal a’in tooxk’am raj sa’ rahil ch’oolejil, xsachik li qayo’onihom, ut li josq’il. Rik’in li Dios, nak’ojob’aak li qach’ool, natuqlaak li qaam, ut nawakli li qayo’onihom. Li wank chi kaw sa’ xpaab’ankil li Kristo tixk’e chaq li ruxtaan ut lix tenq’.²⁰ Li Kristo tixjal li ch’a’ajkilal rik’in li osob’tesiik, ut jo’ naxye laj Isaias, “tixk’e li ch’ina-us ruuchil li cha.”²¹

Inyehaq oxib’eb’ li resilal a’in, li ninnaw sa’ lin yu’am laa’in:

Wan jun li ixq li naxnumsi jun li yajel jwal kaw, li ink’a’ nawotz us ta wankeb’ laj b’anonel, li osob’tesiik xb’aaneb’ laj tij, li kuyuk sa’ ut li tijok. A’b’anan, toj kaw naxpaab’ lix wankilal li tijok ut toj naxnaw chi us naq wan xrahom li Dios choq’ re. Naxik chi uub’ej rajlal kutan (jo’kan ajwi’ rajlal hoonal) chi k’anjelak jo’ b’oqb’il sa’ li Iglees, ut rochb’een lix b’eelom naxk’aak’ale lix saaj junkab’al rik’in jo’ k’ihal li se’ek li naru chiru. Jwal naxtoq’ob’aheb’ ru jalan, xb’aan naq kaw ajwi’ xrahilal a’an, ut rajlal naxsach rib’ sa’ xtenq’ankileb’ jalan. Toj nakana chi xaqxo, ut neke’saho’ li kristiaan naq wankeb’ rik’in.

Jun winq li xk’iik sa’ li Iglees, li xk’anjelak jo’ misioneer, ut li xsumla rik’in jun li chaab’il ixq xsach xch’ool naq eb’ li ras riitz’in sa’ xjunkab’al xe’ok chi hob’ok chirix li Iglees ut li Profeet aj Jose Smith. Timil timil xe’xkanab’ li Iglees ut xe’xyal xjalb’ehinkil ajwi’ li komon a’in. Jo’ na’ux k’iila sut sa’ li na’leb’ a’in, xe’xwotz naab’aleb’ li hu, li podcast, ut li video yiib’anb’il xb’aaneb’ laj hob’onel, lix k’iihaleb’ ak xe’el ajwi’ sa’ li Iglees. Eb’ li ras riitz’in xe’reetz’u lix paab’aal, ut neke’xye re naq nab’alaq’iik ut natakchi’iik. Ink’a’ naxnaw chan ru xsumenkil li neke’xye, ut lix paab’aal x’ok chi eek’asiik sa’ li ch’a’ajkilal a’in. Xk’oxla naq maare tixkanab’ li xik sa’ Iglees. Xtz’il rix rik’in li rixaqil. Xtz’il rix rik’ineb’ li rochb’een. Xtijok. Naq xtz’il rix chi us naq ch’a’aj wan sa’ lix k’a’xul, xnaq sa’ xch’ool naq ak xreek’a chaq li Santil Musiq’ej ut ak xk’ul chaq jun xnawom chirix li yaal xb’aan li Musiq’ej. Ut aran xye, “Wi tinye li yaal choq’ we injunes, tento tinye naq li Musiq’ej ak xtoch li waam k’iila sut ut naq tz’aqal yaal lix k’utum li Musiq’ej.” Anajwan nareek’a li sahil ch’oolej ut li tuqtuukilal chi ak’il, rochb’een li rixaqil ut lix kok’al.

Jun li sumal li rajlal neke’xpaab’ raatineb’ li profeet chi saheb’ sa’ xch’ool xe’xk’ul nimla rahilal naq ink’a’ naru te’wanq xkok’al. Xe’xtoj naab’al li tumin rik’ineb’ laj b’anonel, ut timil timil xru chi yo’laak jun lix teelom. A’b’anan, ra chi us li xk’ulman chirix jun chihab’, naq li k’uula’al xwan sa’ jun li tiq’eek ut xkana chi timil xna’leb’ ut aal lix ch’ool, xb’aan naq kaw xtoch’e’ li rulul. Chaab’il neke’xk’aak’ale, a’ut eb’ laj b’anonel ink’a’ neke’xnaw chan ru toj taakanaaq. Li k’uula’al li xe’xtz’aama chi anchaleb’ xch’ool anchal ak x’isiik chiruheb’, ut ink’a’ neke’xnaw ma taaq’ajq chaq. Neke’xyal xq’e anajwan chixk’aak’alenkil li k’uula’al naq toj wankeb’ ajwi’ xkomon chik lix taqlankil. Sa’ li nimla ch’a’ajkilal a’in, eb’ a’an ak neke’xsik’ li Qaawa’. Neke’royb’eni li “wa re rajlal kutan” li neke’xk’ul rik’in li Dios. Neke’xk’ul xtenq’ankil rik’ineb’ li rochb’een ut lix junkab’al, ut neke’xk’ul xkawilal sa’ li osob’tesiik xb’aaneb’ laj tij. Xe’nach’ok chirib’ileb’ rib’ sa’ xsumal, anchal jwal kaw wi’ chik anajwan chiru li xe’xb’aanu raj sa’ jalan chik xwanjik.

Sa’ 23 julio, 1837, li Qaawa’ kixk’utb’esi jun li na’leb’ choq’ re li Awa’b’ej re lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol, laj Thomas B. Marsh. Kixye li aatin a’in:

“Ut chattijoq choq’ reheb’ laa komon xkomoneb’ li Kab’laju. Tijeb’ chi kaw choq’ re lin k’ab’a’, ut che’wanq chi tijb’il xb’aan chixjunil lix maakeb’, ut tiikaqat chiwu chixpaab’ankil lin k’ab’a’.

“Ut chirix li aaleek te’xk’ul, ut naab’al li rahob’tesiik, k’e reetal, laa’in, li Qaawa’, teb’ink’oxla sa’ inch’ool, ut wi ink’a’ neke’xkawob’resi li raameb’, ut ink’a’ neke’jipo’ xk’a’uxleb’ chiwix, te’jale’q xch’ool, ut laa’in teb’ink’irtesi.”²²

Nink’oxla laa’in naq li na’leb’ a’in nak’anjelak choq’ qe chiqajunilo. Li aaleek ut li rahob’tesiik li naqak’ul, rochb’een xkomon chik lix yalb’al qix xb’aan li Qaawa’, naru tooxk’am toj sa’ xjalb’al li qach’ool ut sa’ li qak’irtesinkil. A’b’an na’ux a’in ka’ajwi’ wi ink’a’ naqakawob’resi li qaam ut ink’a’ naqajipob’resi li qak’a’uxl chirix li Kristo. Wi kawo ut xaqxooko, maak’a’ naxye k’a’ru naqak’ul, najale’ li qach’ool jo’ sa’ raatin li Kolonel re laj Pedro, “Naq ak jalb’il laa ch’ool, chakawresi xch’ooleb’ laa was aawiitz’in,”²³ a’an jun kawil jalok li ink’a’ naru xhitb’al. Li k’iraak li yeechi’inb’il, a’an xch’ajob’resinkil li qaam chirix lix rahilal li qamaak, re naq santaqo.

Jultik we raatineb’ li qana’: “K’et laa q’een; chaab’ilaq choq’ aawe.” Tz’aqal yaal li neke’xye li qana’, ut sa’ li na’leb’ chirix li wank chi xaqxo sa’ li paab’aal, “xk’etb’al laa q’een,” a’an li tijok rajlal, xtzekankil raatinul li loq’laj hu, li k’anjelak ut loq’onink sa’ li Iglees, xk’ulb’al li loq’laj wa’ak rajlal xamaan, xraab’al aawas aawiitz’in, ut xpaqonkil laa krus sa’ xpaab’ankil xchaq’rab’ li Dios wulaj wulaj.²⁴

Chijultiko’q eere rajlal naq yeechi’inb’il xchalik li k’a’ru chaab’il, anajwan ut junelik, choq’ reheb’ li kaweb’ ut xaqxookeb’ sa’ xpaab’ankil li Kristo. Chijultiko’q eere “li junelik yu’am, ut lix sahileb’ xch’ool laj santil paab’anel.”²⁵ “Chejunilex li saq ru eech’ool, taqsihomaq lee jolom ut k’ulumaq li raatin li Dios li nasahob’resin ch’oolej, ut tzekahomaq xsahil lix rahom, xb’aan naq texruuq, wi xaqxo lee na’leb’, chi junelik.”²⁶ Sa’ lix k’ab’a’ li Jesukristo, amen.