2010–2019
Chixjunileb’ tento xk’ulb’al sa’ xb’eeneb’ li k’ab’a’ej k’eeb’il xb’aan li Yuwa’b’ej
Octubre 2018


Chixjunileb’ tento xk’ulb’al sa’ xb’eeneb’ li k’ab’a’ej k’eeb’il xb’aan li Yuwa’b’ej

Lix k’ab’a’ li Kolonel wan xwankilal li ink’a’ naru xjuntaq’eetankil ut aajel ru. A’an li junaj li k’ab’a’ej naru taatawe’q wi’ li kolb’a-ib’.

Tojo’ xnumik wiib’ oxib’aq xamaan, kintz’aqon sa’ li kub’iha’ re junjunqeb’ chi kok’al li wan waqxaqib’ chihab’ reheb’. Ke’ok chi tzolok chirix lix evangelio li Jesukristo xb’aan lix yuwa’eb’ ut eb’ laj tzolonel. Li iyaj re li paab’aal chirix a’an ki’ok chi moqk. Ut anajwan neke’raj xtaaqenkil a’an sa’ xha’il li kub’iha’ re naq te’ok jo’ komon sa’ lix Iglees k’ojob’anb’il wi’chik. Naq kinwileb’ li k’a’ru neke’royb’eni, kinpatz’ wib’ k’a’ru neke’xtaw ru chirix jun li xnimal ru na’leb’ re li sumwank re li kub’iha’: li xk’ulb’al sa’ xb’eeneb’ lix k’ab’a’ li Jesukristo.

Chalen chaq xtiklajik, li Dios xyehom resil lix nimal ru lix k’ab’a’ li Jesukristo sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ choq’ qe. Jun li anjel kixk’ut chiru li qab’eenil yuwa’, laj Adan: “Taab’aanu jo’ k’ihal li nakab’aanu sa’ lix k’ab’a’ li K’ajolb’ej, ut taajal aak’a’uxl ut taapatz’ xk’ab’a’ li Dios sa’ lix k’ab’a’ li K’ajolb’ej chi junelik q’e kutan.”1

Li profeet re lix Hu laj Mormon, li rey aj Benjamin kixk’ut chiru lix tenamit, “Maajun chik k’ab’a’ej taak’eemanq, chi moko junaq chik b’e malaj chan chik ru taaruuq taachalq wi’ li kolb’a-ib’.”2

Li Qaawa’ kixye naab’al sut li yaal a’in rik’in li Profeet aj Jose Smith: “K’ehomaq reetal, li Jesukristo a’an li k’ab’a’ej k’eeb’il xb’aan li Yuwa’b’ej, ut maajun chik k’ab’a’ej k’eeb’il li taaruuq taakole’q wi’ li winq.”3

Sa’ li qakutankil, li Awa’b’ej Dallin H. Oaks naxk’ut naq “aniheb’ neke’xk’anjela xpaab’aal chirix lix loq’laj k’ab’a’ li Jesukristo … ut neke’ok sa’ lix sumwank … te’wanq xwankilal chixpatz’b’al lix mayej aj tojol-ix li Jesukristo.”4

Li qaChoxahil Yuwa’ naraj xkanab’ankil chi saqen ru naq lix k’ab’a’ li Ralal, Jesukristo, ink’a’ ka’ajwi’ jun k’ab’a’ej chiruheb’ li naab’al. Lix k’ab’a’ li Kolonel wan xwankilal li ink’a’ naru xjuntaq’eetankil ut aajel ru. A’an li junaj li k’ab’a’ej naru taatawe’q wi’ li kolb’a-ib’. Naq naxk’e xkawilal chirix li yaal a’in sa’ li junjunq chi k’ojlajik, li qaYuwa’ aj rahonel naxye xyaalal reheb’ chixjunil li ralal k’ajol naq wan jun li b’e re te’sutq’iiq rik’in. A’b’anan, naq wan jun li b’e ch’olch’o ru moko naraj ta xyeeb’al naq li qasutq’iijik ak wan aran chi yaal. Li Dios naxye qe naq tento took’anjelaq: “Jo’kan ut, chixjunileb’ li winq [ut li ixq] tento te’xk’ul sa’ xb’eeneb’ li k’ab’a’ej li k’eeb’il xb’aan li Yuwa’b’ej.”5

Re xk’ulb’al li wankilal re kole’k li nachal ka’ajwi’ rik’in lix k’ab’a’ li Kristo, tento “taqatuulanob’resi qib’ chiru li Dios … ut toochalq chi uub’ej chi yot’b’il qach’ool ut tuulan qamusiq’ … ut wank qach’ool chixk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Jesukristo” … ut chi jo’kan taqak’ul qak’ulub’, jo’eb’ li wamiiw aj waqxaqib’ chihab’, re “took’ule’q rik’in kub’iha’ sa’ lix iglees.”6

Chixjunileb’ li te’raj chi anchaleb’ xch’ool xk’ulb’al sa’ xb’eeneb’ lix k’ab’a’ li Kolonel tento naq k’ulub’ejaqeb’ chixk’ulb’al ut tento te’xk’ul li k’ojob’anb’il k’anjel re li kub’iha’ jo’ jun reetalil chiru li Dios li xe’xsik’ ru xb’aanunkil.7 A’b’an li kub’iha’ ka’ajwi’ lix tiklajik.

Li aatin k’uluk moko maak’a’ ta naxb’aanu. A’an jun aatin li naraj xyeeb’al naq yoo, ut naab’al li k’a’ru naraj xyeeb’al.8 Jo’kan ajwi’, li qateneb’ankil chixk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Jesukristo naraj naq took’anjelaq ut naab’al naraj ajwi’ xyeeb’al li aatin a’in.

Qayehaq, jun lix yaalalil li aatin k’uluk,a’an xchapb´al k’a’ruhaq malaj roksinkil sa’ li qatib’el, jo’ naq naquk’ li ha’. Naq naqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Kristo, naqayeechi’i naq’ taqak’ul lix k’utum, li rilobʼaal ut, chi yaal, lix rahom, sa’ lix chamal li qaam, re naq te’ok jo’ xcha’alil aniho laa’o. Jo’kan ut, lix aajelil ru lix b’oqom li Awa’b’ej Russell M. Nelson choq’ reheb’ li saaj maji’ neke’sumla re “xsik’b’al rik’in tijok ut chi anchaleb’ xch’ool xtawb’al ru li junjunq chi k’ab’a’ej [re li Kolonel] ut li k’a’ru neke’raj xyeeb’al choq’ reheb’,9 ut re xtzekankil xsahil li raatin li Kristo li natawman sa’eb’ li loq’laj hu, q’axal wi’chik lix Hu laj Mormon.10

Jun chik xyaalalil li aatin k’uluk, a’an xk’ulub’ankil junaq li winq sa’ junaq k’anjel malaj xk’ulub’ankil lix yaalalil jun li k’oxlahom malaj na’leb’. Naq naqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Jesukristo, naqak’ulub’a a’an jo’ li qaKolonel ut chi rajlal naqapaab’eb’ lix k’utum jo’ aj k’amol b’e choq’ re li qayu’am. Sa’ chixjunil li aajel ru naqasik’ ru, nokoru chixk’ulb’al lix evangelio, xk’ulub’ankil naq yaal, ut xpaab’ankil chi anchal li qach’ool, li qaam, li qak’a’uxl, ut li qametz’ew.

Naru naq li aatin k’uluk naraj naxye li k’amok-ib’ rik’in junaq k’ab’a’ej malaj junaq na’leb’. Lix k’ihaleb’ qe ak xqak’ul jun li qateneb’ankil sa’ li qatrab’aaj malaj xaqab’ankil junaq na’leb’ malaj junaq ch’uut. Naq naqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Kristo, naqak’ul sa’ qab’een lix teneb’ankil jun tz’aqal aj tzolom, naqaxaqab’ xwankil lix na’leb’, ut “nokoxaqliik jo’ aj yehol nawom chirix a’an sa’ chixjunil hoonal, ut sa’ chixjunil li k’a’aq re ru, ut sa’ chixjunil li na’ajej toowanq wi’.”11 Li Awa’b’ej Nelson kixb’oqeb’ “chixjunileb’ li saaj ixq ut chixjunileb’ li saaj winq … naq te’xjunaji rib’ sa’ li nimla ch’uut aj saaj re li Qaawa’ re tenq’ank chixch’utub’ankil laj Israel.”12 Chiqajunilo naqab’antioxi xk’ulub’ankil lix profeetil b’oqom re roksinkil lix k’ab’a’ lix Iglees k’ojob’anb’il wi’chik jo’ chanru kixk’utb’esi li Kolonel: Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan.13

Naq naqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Jesukristo, tento taqataw ru naq lix k’anjel li Kristo ut lix Iglees juntaq’eeteb’ ru. Ink’a’ naru xjach’b’aleb’ rib’. Jo’kan ajwi’, li qatzolomil chiru li Kolonel ut li wank junelik sa’ li Iglees ink’a’ naru xjachb’aleb’ rib’. Wi wan xmajelal li qakawilal chirix jun reheb’, li qakawilal chirix li jun chik taaka’ch’ino’q, jo’ naq li q’ojyin nachal chirix li kutan.

Wankeb’ li kristiaan li ink’a’ neke’xk’e xch’ool chixk’ulub’ankil lix k’ab’a’ li Jesukristo ut lix k’anjel xb’aan naq neke’xk’oxla naq maak’a’ naxjaltesi, naq nokoxb’ak’, ut nokoxram. Relik chi yaal, xk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Jesukristo nokorach’ab’ ut nokoxnima. Narajsi li ajom xqeek’a naq xqak’ulub’a lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios rik’in qapaab’aal chirix li Kolonel. Rik’in li ajom a’an yo’yo sa’ qach’ool, nokoru chixtawb’al li tz’aqal xyaalalil li qachoxahil maatan ut seeb’al, nokoru chireek’ankil lix rahom li nokoxkawresi, ut naru chi k’iik li qajom chirix lix chaab’ilal li qas qiitz’in. Naq naqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Kolonel, naqachap qib’ chi yaal chiru chixjunil li k’a’ru us ut nokowulak jo’ chanru a’an.14

Aajel ru xjultikankil naq xk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Kolonel, a’an jun qateneb’ankil re li sumwank—natikla rik’in li sumwank naqab’aanu rik’in li kub’iha’. Li Awa’b’ej Nelson kixk’ut: “Li qateneb’ankil chixtaaqenkil li Kolonel rik’in ok sa’ sumwank rik’in, ut chirix a’an xpaab’ankileb’ li sumwank a’an, tixte li okeb’aal re chixjunil li musiq’ejil osob’tesihom li naru taqak’ul.”15 Jun reheb’ li choxahil osob’tesihom re xk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Kolonel rik’in li kub’iha’, a’an li b’e li nak’ehe’ qe sa’ li jun chik chi k’ojob’anb’il k’anjel sa’ li b’e re li sumwank, li qak’ojob’ankil. Naq xinpatz’ re jun reheb’ li wamiiw aj waqxaqib’ chihab’ k’a’ru naraj naxye choq’ re xk’ulb’al sa’ xb’een lix k’ab’a’ li Kristo, kama’in xsume: “Naraj naxye naq naru tink’ul li Santil Musiq’ej.” Ut yaal li k’a’ru xye.

Li maatan re li Santil Musiq’ej nak’ule’ rik’in li k’ojob’ank chirix naq nokok’ule’ xb’aan li k’ojob’anb’il k’anjel re li kub’iha’. Li maatan a’an naxk’e qaliceens ut qahoonal re xk’ulb’al li Santil Musiq’ej jo’ li qochb’een rajlal. Wi naqab’i ut naqapaab’ lix ch’ina xyaab’ kux q’un na’aatinak, a’an tooxtenq’a chi kanaak sa’ li b’e re sumwank xoo’ok wi’ rik’in li kub’iha’, tooxtij chirix li aaleek naqak’ul re naq taqatz’eqtaana, ut tixwaklesi qach’ool chixjalb’al qak’a’uxl ut chi jalaak naq taa’ajmanq xb’aanunkil. Li qajom chirix naq xkub’e qaha’, a’an naq taawanq junelik qik’in li Santil Musiq’ej re tooruuq chi chaab’ilo’k sa’ li b’e re li sumwank. Li Santil Musiq’ej naru taawanq qik’in ka’ajwi’ a’ yaal jo’ chanru naqak’e qach’ool chi wank chi saq ru li qayu’am ut chi ach’ab’anb’ilo chiru li maak.

Jo’kan naq li Qaawa’ kixk’e jun li b’e tooruuq wi’ chix’ak’ob’resinkil lix wankil li kub’iha’ chiqasantob’resinkil rik’in jun chik li k’ojob’anb’il k’anjel—li loq’laj wa’ak. Rajlal xamaan naru “naqak’ut xyaalal, … naq wank qach’ool chixk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Alalb’ej16 wi’chik rik’in naq naqaye’ li quq’ ut naqak’ul li eetalil re lix tib’el ut lix kik’el li Qaawa’—li kaxlan wa ut li ha’—ut naqak’uleb’ chi sa’ li qaam. Choq’ reeqaj a’an, li Kolonel naxb’aanu lix sachb’a-ch’oolej re santob’resink jun sut chik, ut naxk’e qak’ulub’ re naq eek’asinb’ilo rajlal xb’aan li Santil Musiq’ej. Ma ink’a’ tab’i’ a’an jun reetalil li uxtaan maak’a’ rosojik li natawman ka’ajwi’ sa’ lix k’ab’a’ li Jesukristo? Jo’ chanru naq laa’o naqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’, a’an naxk’ul li qamaak ut qarahilal sa’ xb’een a’an, a’ut li ruq’ “toj ye’b’il”17 re tooxq’alu sa’ ruq’ lix rahom.18

Li loq’laj wa’ak naxjultika qe rajlal xamaan naq xk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Jesukristo a’an jun teneb’ank yo’yo ut junelik taawanq, ink’a’ ka’ajwi’ jun sut nak’ulman sa’ li kutan re li qakub’iha’.19Nokoru chixyalb’al xsahil rajlal ut naab’al sut “li jun santil mayej, chiru li winq muqmu: xk’ulb’al xtib’el xkik’el, xsachb’al li maak chiqu.”20 Ink’a’ nasach qach’ool, chirix a’an, naq yalaq jo’q’e eb’ li ralal xk’ajol li Dios neke’xtaw ru lix ninqal ru ut musiq’ejil osob’tesihom li neke’chal rik’in xk’ulb’al sa’ xb’eeneb’lix k’ab’a’ li Kristo, li reek’ahomeb’ a’an junelik re sahil ch’oolej, ut li ratawomeb’ a’an junelik re ok sa’ sumwank rik’in lix Dios.21

Naq naqataaqe li choxahil b’e re sumwnak, li qateneb’ankil ut lix yalb’al qaq’e chixk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Kristo tixk’e qametz’ew re “naq junelik taqak’uula chi tz’iib’anb’il lix k’ab’a’ sa’ qach’ool.”22 Taqara li Dios ut eb’ li qech kab’al ut taaqeek’a li rajom qach’ool chirilb’aleb’. Taqapaab’eb’ lix taqlahom ut taqoyb’eni jilok rik’in a’an rik’in ok sa’ xkomoneb’ chik li sumwank rik’in. Ut naq taqeek’a naq maak’a’ qametz’ew ut ink’a’ nokoru chixk’anjelankileb’ li tiikil rajom qach’ool li, taqatz’aama chi anchal qach’ool li qakawilal li ka’ajwi’ nachal rik’in lix k’ab’a’ a’an, ut a’an taachalq chiqakolb’al. Naq tookuyuq chi tiik qach’ool, taachalq li kutan naq taqil a’an ut toowanq rik’in, ut taqataw ru naq ak xoowulak jo’ chanru a’an ut, jo’kan ut, wanq qak’ulub’ re sutq’iik chiru li rilob’aal li Yuwa’b’ej.

Xb’aan naq lix yeechi’ihom li Kolonel a’an ch’olch’o: a’aneb’ li “te’paab’anq re lix k’ab’a’ li Jesukristo, ut te’xloq’oni li Yuwa’b’ej sa’ lix k’ab’a’, ut te’kuyuq sa’ xpaab’ankil lix k’ab’a’ toj sa’ roso’jik,”23 a’an te’kole’q sa’ li rawa’b’ejihom li Dios. Jo’ laa’ex, laa’in ajwi’ nasaho’ sa’ inch’ool naq naru taqak’ul li osob’tesihom maak’a’jo’ xjuntaq’eetankil rik’in xk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Jesukristo. Sa’ xk’ab’a’ a’an ninch’olob’ xyaalal, amen.

Eb’ li raqalil

  1. Moises 5:8.

  2. Mosiah 3:17.

  3. Tzol’leb’ ut Sumwank 18:23.

  4. Dallin H. Oaks, “El tomar sobre nosotros el nombre de Cristo,” Liahona, julio 1985, 79.

  5. Tzol’leb’ ut Sumwank 18:24; k’eeb’il xkawil li aatin.

  6. Tzol’leb’ ut Sumwank 20:37; k’eeb’il xkawil li aatin.

  7. Li Awa’b’ej Dallin H. Oaks kixk’ut: “Naqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Kolonel naq noko’ok choq’ komon sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan. … Jo’ tz’aqal aj paab’anel chiru li Kristo, jo’ aj Kristiano, xqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’ a’an chi sa qach’ool” (“El tomar sobre nosotros el nombre de Cristo,” 80).

  8. Russell M. Nelson, “Los profetas, el liderazgo y la ley divina” (ch’utam choq’ reheb’ li saaj chiru chixjunil li ruchich’och’, 8 enero, 2017), broadcasts.lds.org.

  9. Chi’ilmanq Russell M. Nelson, “Lix Hu laj Mormon: K’a’ru raj xjalanil laa yu’am chi maak’a’ li hu a’an?” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2017.

  10. Mosiah 18:9.

  11. Russell M. Nelson, “Juventud de Israel” (ch’utam choq’ reheb’ li saaj chiru chixjunil li ruchich’och’, 3 junio, 2018), HopeofIsrael.lds.org.

  12. “Li Qaawa’ xk’e sa’ lin k’a’uxl lix aajelil ru li k’ab’a’ej li kixk’utb’esi choq’ re lix Iglees, a’an ajwi’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan. Wan li k’anjel tento taqab’aanu re too’ok sa’ rajom li Dios choq’ qe” (Russell M. Nelson, sa’ “El nombre de la Iglesia” [declaración a la prensa, 16 agosto, 2018], mormonnewsroom.org).

  13. Chi’ilmanq Moroni 7:19.

  14. Russell M. Nelson, “Al avanzar juntos,” Liahona, abril 2018, 7.

  15. Tzol’leb’ ut Sumwank 20:77; k’eeb’il xkawil li aatin.

  16. 3 Nefi 9:14; chi’ilmanq ajwi’ Alma 5:33–34.

  17. Chi’ilmanq 2 Nefi 1:15.

  18. “Naq naqak’e reetal li rajom qach’ool chixk’ulb’al sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Jesukristo, yooko chixk’utb’al xyaalalil li rajom qach’ool chixb’aanunkil chixjunil naru chiqu re xk’ulb’al li yu’am maak’a’ roso’jik sa’ lix awa’b’ejihom li qaYuwa’. Yooko chixyeeb’al li rajom qach’ool chixk’ulb’al li taqenaqil loq’al sa’ li choxahil awa’b’ejihom. …

    “… Ink’a’ naqaye naq taqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’, naqaye b’an naq wan qach’ool chixb’aanunkil. Chi jo’kan, li naqaye wan rilom rik’in k’a’ruhaq taachalq moqon li ink’a’ uxb’il qab’aan, k’eeb’il b’an xb’aan lix wankilal ut li rajom li Kolonel.” (Dallin H. Oaks, “El tomar sobre nosotros el nombre de Cristo,” 79–80).

  19. “At Dios li Yuwaʼbʼej,” Eb’ li B’ich, 104.

  20. Chi’ilmanq Mosiah 5; 6; 18; 3 Nefi 19.

  21. Mosiah 5:12.

  22. Tzol’leb’ ut Sumwank 20:29.

Isi reetalil