Tabeka Atuum ao Kimwareirei
Ngkai ti kaaitarai bwaai aika a rawawata n ana kawai te Uea, ti na tabekii atuura ao ni kimwareirei.
Inanon 1981, tamau, uoman raraou, ao ngai ti nako n neweaba i Alaska. Ti na tiku n te aba ae tionako iaon te karaanga ao ti na tamwarake nakon tabeua taabo aika rietata aika tamaroa. Bwa ti aonga ni kauarerekea tinebun te uota ake ti na uotii, ti niniri ara bwai inanon bwaoki, ni batii n te ito, ti kanim kabaebae aika karanaki, ao ti karenakoi man wintoon ara wanikiba nakon te tabo are ti na nako iai.
Imwiin rokora, ti kakae man kakae, ma te maraki n nano, e aki reke naba iroura teuana te bwaoki. N tokin te tai ao ti a kunea teuana. Iai inanona te titobu te kaeti, te ooning, tabeua kanre, ao uoua baketen te Hamburger Helper—ma akea kanoana. Akea te kawai are ti na reitaki iai ma tabeman ake tiaki raora ao ara tai n anaaki bon te wiiki are imwiina.
I reiakin uoua reirei aika a kakaawaki man te bwai ae ti rinanona aei: Teuana, tai karenakoi kanam man te winto. Te kauoua, n tabetai ti na kaaitarai bwaai aika a kangaanga.
Ae e riiriki, arora ni kaaitarai bwaai aika a kangaanga e kangai “Bukin tera e riki aei nakoiu?” Te titirake are bukin tera, ni bon arona, e aki kamwaawai bwaai aika kangaanga. Te Uea e kantaningaia bwa ti na tokanikai iaon kakaewenako, ao E a tia ni kaotia “bwa ni kabane bwaai aikai a na angani[ira] taneiai, ao bon ibukin kabwaia[ra].”1
N tabetai te Uea e tuangiira bwa ti na karaoi bwaai aika a kangaanga, ao n tabetai kakaewenakoara a riki bon man ara rinerine ke aia rinerine tabeman. Nibwaai e rinanon bwaai aika uoua aikai. Ngke Riaai e kaoia natina mwaane bwa a na oki n anaa te bwaatua mairoun Raban, e taku, “Ao ngkai, nooria a ngurengure tarim, ni kaangai, e bon rangi ni kaangaanga te bwai are I a tia ni mwiokoiia iai, ma nooria, I aki kainnanoa aei mairouia, ma bon ana tua te Uea.”2 N te tai teuana, tarin Nibwaai a kabongana inaomataia n anaa inaomatana: “Ao e koro bukina bwa a katokai baia iaou, bwa noria, a bon rangi n un ao a kabaeai n taian bwai ni kabaebae, bwa a kan anaa maiu.”3
Iotebwa Timiti e kaaitarai bwaai aika a kangaanga n te karabuuti i Liberty. N akea ataakin kainaomataakina ao ngke akea ana kaantaninga bwa e na kainaomataaki, e takarua Iotebwa, “O Atuau, ko mena ia?”4 Akea te nanououa bwa tabeman mai ibuakora a tia n namakina are e namakinna Iotebwa.
Aomata ni kabane a bane ni kaaitarai bwaai aika kangaanga n aron: maten temanna ae tangiraki, te raure, te nati ae tionako man maiuakinan reirein te euangkerio, te aoraki, te kataaki n te onimaki, buan te mwakuri, ke kangaanga riki tabeua.
I bitaki n ae bwanin ngke I ongo taeka aikai mairoun Unimwaane Neal A. Maxwell man te Kooram n te Tengaun ma Uoman, are e taekinna inanon korakaina n te kaentia n te raraa. E taku, “I karauai ni iango n ae nano ngke e roko 13 taeka ni kaunganano nakon au iango: ‘I a tia n anganiko te kaentia n te rara bwa aonga aomata ni kakoauai reirei ake ko anga bukina bwa ko a tia n rinanonii.’” Imwiina e waaki nako ni kaota aron te namakin aei are e a tia ni kakabwaiaa ma “te kaantaninga iaon bwaai aika a koaua aika akea tokiia. … Te atatai aei n ae akea tokina e kona ni buokiira n reitinako ni karekea te tokanikai, are e kona n rangi ni kangaanga.”5
Ni buokakira n reitinako ao n tokanikai iaon taai ni kangaanga ma nooran te maiu are akea tokina, N na taekin bwaai aika uoua. Ti riai ni kaaitarai bwaai aika a kangaanga, te moan, man kabwaraan aia bure tabeman ao, anganakin Tamara are i Karawa ngaira.
Kabwaraakin aia bure naake a karikii ara kangaanga ao raoiakinan “[nano]ra nakon nanon te Atua”6 e kona ni kangaanga. E kona ni kammaraki riki ngkana bwaai aika a rawawata a reke mai iroun kaain ara utu, raraora ae ti tatangiria, ke bon ngaira.
Ngke I bitiobi n au ririki ni kairake, I reiakina te kabwarabure ngke au titeiki beretitenti, Bruce M. Cook, e karakina te karaki aei. E kabwarabwaraa:
“Imwain banen te ririki 1970, tabeman raou n reirei ao ngai ti waakina te bitineti. E ngae ngke akea te bwai ae ti karaoia ae e urua te tua, tabeua babaire aika aki raraoi, n raonaki ma kangaanga ni bwakan kaubwain te aba, e karika totonakon ara bitineti.
“Tabeman taan bitineti a kateitei n te bowi bwa e na kaboaki mwiin aia kabua. Aia rooia e manennanti n riki bwa te kauntira n au bitiobiriki. E bon rangi ni kangaanga kamatoaan te aomata ae taraa ni kataia n uruana maiu. E rikirake au kairiribai nakoina ao I taraia bwa ai au kairiribai. Imwiin nimaua te ririki ni buaka inanon te tua, ti konaaki ao a anaaki ara bwai ni kabane, ni ikotaki ma mweengara.
“Inanon 2002, ngai ma kainnabau ti ongo bwa te titeiki beretitentii n te tabo are I beku iai bwa te kauntira e nang manga kabouaaki kaaina. Ngke ti mwananga ibukin te motirawa ae uarereke imwain te kamotirawa, e titirakinai kainnabau bwa antai au kauntira ae N na rineia ngkana arona bwa I riki bwa te bereteitenti ae boou n te titeiki. I aki kan taetae iaona, ma e bubuti. N tokina, e otinako te ara teuana n au iango. Imwiina e taekina aran te rooia are ti iangoia bwa e a tia n riki bwa ara kangaanga 20 te ririki mai imwaina. Ngke e taetae, te Tamnei e kamatoaa bwa e na riki bwa te kauntira temanna. I kona ni kabwara ana bure te aomata anne?
“Ngke Unimwaane David E. Sorensen e kanakoa nakoiu te wewete bwa N na beku bwa te titeiki beretitenti, e anganai teuana te aoa bwa N na rineia au kauntira. Rinanon rannimata, I kaotia bwa te Uea e a kaman katauraoa te kaotioti anne. Ngke I taekina aran te aomata are I a tia n taraia bwa au kairiribai, te un, te nano n riribai, ao te kan un a mauna nako. Inanon te tai anne, I reiakina te rau are e roko man te kabwarabure rinanon Ana Mwakuri ni Kamaiu Kristo.”
N taekana teuana, au beretitenti n te titeiki e “bon kabwara” ana bure, n ai aron Nibwaai are man ngkoa.7 I kinaia Beretitenti Cook ao ana kauntira bwa uoman mataniwi n te nakoanibonga aika tamaroa ao a itangitangiri imarenaia. I kataia ni katotongiia.
Ririki ake mai imwainia, n tain ara kangaanga i Alaska, I a tia ni waekoa n reiakinna bwa bukinaia tabeman ibukin ara kangaanga n aron—te bwairati are e kabwakai amwarake n te taura ae roo—bon tiaki katokana. E ngae n anne, inanon ara tai n rinanon te kua n rabwata, karakon te amwarake, ao te matu iaon te tano n tain te buaka ae korakora ma ti te ooning are e na kona n rabuniira, I reiakinna bwa “akea te taeka teuana iroun te Atua ae e na aki mwaaka.”8
Ngkami kairake, te Atua e kantaningai bwaai aika kangaanga bwa kam na rinanon. Temanna te kairake n ataeinnaine ae 14-ana ririki e kaaina te kabo n te bwatiketibooro. E tangiria bwa e na takakaro n te bwatiketibooro n te kauarinan n aron tarina are e ikawai. Imwiina e ataia bwa ana karo a tia ni weteaki bwa a na tararua te mition i Guatemala.
N rokoia, e kunea bwa uoua ana kiraati bon te taetae n Tibein, te taetae are e aki kabongana. Akea naba teuana te tiim n aine n taian takakaro n ana reirei. E maeka n te ka 14 n auti mai ieta n te kateitei are e mena iai ao e rang korakora te tararua iai. Ni ikotaki ma baike a tia ni mwaneweaki, e aki naba kona n otinako ibukin kamanoakina.
Ana karo a ongo bwa e tang ibon irouna ni karokoa e matu ni katoa tairiki inanon teuana te namwakaina. Aio e uruaki iai nakoia! N tokina a baireia bwa a na kanakoa nakon tibuna bwa e na reirei n te kauarinan ikekei.
Ngke e rin kainnabau n ana ruu natira te aine bwa e na kaongoa ara babaire, e nooria natira bwa e katorobubua n tataro ma Ana Boki Moomon n tangaina iaon ana kainiwene. E wirikiriki te Tamnei nakon kainnabau, “E na bon reke ae riai irouna,” ao kainnabau e karaurau ni kiitana te ruu.
Ti aki manga ongo tangina ni karokoa e matu. Ma te nanomatoa ao n ana ibuobuoki te Uea, e kaaitarai ririki akana teniua akanne ma te ninikoria.
Ni banen ara mition, I titirakina natiu te aine ngkana e kan nako ni mitinare ni kabwanina ana tai. Ana kaeka “I aki, Tamau, I a tia ni kaman beku.”
Bon akea au kangaanga n anne! Ma tao bon onoua te namwakaiin imwiina, te Tamnei e kautai n te tairiki ma te iango aei: “I a tia ni wetea natim te aine bwa e na nako ni mitinare.”
Au kaeka iai “Tamau are i Karawa, e a tia n anga ae rang mwaiti.” I waekoa ni kaetaki iroun te Tamnei ao e roko n au atatai bwa ana beku ni mitinare e kantaningaaki iroun te Uea.
I waekoa ni kaira natiu ni katawanou ma ngaia. I taetae mai tabon te taibora ao, I taku, “Ganzie, ko ataia bwa bukin tera ti mena ikai?”
E kaeka, “Eng, Tamau. Ko ataia I riai ni beku n te mition. I aki tangiria n nako, ma I tauraoi n nako.”
Ibukina bwa e anga ana kaantaninga nakon Tamana are i Karawa, e beku ibukina ma nanona ni kabane, korakorana, ana iango ao marurungina. E a tia n reireina tamana aron karaon te bwai ae kangaanga.
N ana bootaki n taromauri Beretitenti Russell M. Nelson n te aonaaba ibukiia kairake, e tuatua tabeua bwaai aika a kangaanga irouia kairake. E taku Beretitenti Nelson: “Au kanimaua ni kakao nakoimi bwa kam na tei n okoro; kam na okoro man te aonaaba. … Te Uea e kainnanoiko bwa kona taraa, ni bwanaa, ni karaoa aekakin, ao ni kunnikainiko n ai aron ana reirei ni koaua Iesu Kristo.”9 Anne te bwai ae e kona ni kangaanga, ma I ataia bwa kam kona ni karaoia—ma te kimwareirei.
Uringnga are “a riki aomata bwa aonga ni karekea te kimwareirei.”10 Ma bwaai ni kabane ake e kaaitarai Riaai, e teimatoa ni karekea te kimwareirei. Uringnga ngke Aramwa e “karawawataaki n te rawawata”11 ibukiia ana bootanaomata Amonia? E tuangnga te anera, “Ko na kakabwaiaki ngkoe, Aramwa; mangaia ae, tabeka atuum ao kimwareirei, … bwa ko a bon tia ni kakaonimaki ni kaawakin ana tua nako te Atua.”12 Aramwa e a tia n reiakina te koaua ae korakora; ti kona ni kimwareirei n taainako ngkana ti kawakin tuua nako. Uringnga bwa n tain te buaka ao kaitaraan kangaanga n ana tai Kaaben Moronaai, “bon akea riki taai aika a tia n rang ni kakukurei irouia ana botanaomata Nibwaai.”13 Ti kona ao ti riai ni karekea te kimwareirei ngkana ti kaaitarai bwaai aika a kangaanga.
Te Tia Kamaiu e kaaitarai bwaai aika a kangaanga: “Te aonaaba … a na taraia bwa te bwai ae akea bongana; mangaia ae a na bwainikirinna, ao e na kariaia; ao a na oroia, ao e na kariaia. Eng, a na baewareia, ao e na kariaia, ibukin ana tangira ma ana taotaonakinnano ae korakora nakoia natiia aomata.”14
Ibukin ana akoi n tangira anne, Iesu Kristo e korakai n te Mwakuri ni Kamaiu. N tokina, E kangai nakoira n tatabemaniira, “Ami bwai i aon te aba te rawawata: ma kam na kabebetei nanomi; I a tia ni kataea ana kai te aba.”15 Kioina ngkai iai Kristo, ngaira naba ti kona ni kataea ana kai te aba.
Ngkai ti kaaitarai bwaai aika a rawawata n ana kawai te Uea, ti na tabekii atuura ao ni kimwareirei. N te tibwanga ae tabu aei I kaotia nakon te aonaaba, I taekinna bwa ara Tia Kamaiu e maiu ao e kaira Ana Ekaretia. N aran Iesu Kristo, amen.