Te Tama

Iroun Brian K. Ashton

Te Kauoman ni Kauntira n te Reirei n Taabati n te Beretitentii ni Kabuta

Ngaira ni kabane iai ara kona n riki bwa n aia aron te Tama. Ni karaoan aei, ti riai n neboa te Tama n aran Natina.

Ibukin maiuna ni kabane, kainabau ae, Melinda, e a tia ni kata ana kabanea ni kona n riki bwa ana reirei Iesu Kristo ae kakaonimaki. Ni moa man kairakena, e namakinna ae aki kororaoi n ana tangira ao kakabwaia te Tama are i Karawa bukina bwa e aki koaua raoi n Arona. E tekeraoi, Melinda bwa e teimatoa ni kawakin tuua n aki tabe ma te nanonakawaki ae rotaki iai. Tabeua te ririki n nako, e karekei ana atatai ake e buokia ni kaotaa raoi aron te Atua, n raonaki ma Ana tangira ibukiia Natina ao Ana kakaitau ibukin ara mwakuri aki tau ni karaoan Ana mwakuri.

E kabwarabwara bwa e kanga n tia ni kaira ana iango: “I a namakinna raoi ngkai bwa e mwakuri ana babaire te Tama, e karekea te tokanikai iroura, ao E katauraoira ma reirei ao atatai aika ti kainnanoi n oki nako Ina. I kona n norai ao tabeman riki n aron are e norira te Atua. I a kona ngkane ni karaoa ana mwakuri te karo, reirei, ao ni beku ma te tangira ae bati riki te maaku e a uarereke. I namakina te rau ao te koaua nakon te nakonano ao te aki mano. Irarikin are namakinan bairean taekau, I namakina te boutokaki. E a matoa riki au onimaki. I namakina ana tangira Tamau n ae bati rikii ao n nano riki.”¹

Karekean te “iango ae eti ni katein, kororaoin, ao maiun [te Tama are i Karawa]” e kakawaki ibukin kamwakuran te onimaki ae tau ibukin karekean te karietataki.² Etin raoi otara ni katein te Tama are i Karawa e kona ni bitira bwa ti na kanga n taraira ao tabeman ao ni buokira n ata ana tangira ae moan te korakora te Atua ibukiia Natina ao nanona ae korakora ni kaan buokira bwa tia onga n riki n ai Arona. Te taratara ae bure ibukin Arona e kona ni katikuira n namakinna ae kanga ti aki konabwai ni manga oki nako Matana.

Au kantaninga n te bong aei bon reiakinan iango aika kakawaki ibukin te Tama are e na kariaira, ma ti nakoia riki nake aki ataia ae e tangiria te Atua, bwa ana ata Kateina aika koaua ao ni kamwakura aia onimaki ae koaua Irouna, Natina, ao Ana baire ibukira.

Te Maiu Imwain te Maiu Aei

N te aonaaba imwain te maiu aei ti bungiaki bwa tamnei nakoia Ara Karo i Karawa ao ni maeka ma ngaia n aroia utu.³ A kinaiaira, a reireiniira, ao a tangiriira.⁴ Ti rangin n tangiria ni kan riki n aekakin Tamara are i Karawa. E ngae n anne, karaoakina, ti kunea bwa ti riai ni karaoia n aron:

1. Karekean rabwata aika neboaki, aki mamate, ae kona n ringaki;⁵

2. Maare ao karikiia am utu man mwakan te kabaebae n te nakoanibonga;⁶ ao

3. Karekei ni kabane atatai, mwaaka, ao anuan maiu mairoun te Atua.⁷

Bukina bwa te Tama, e karaoa te baire are e na kariaira ngkana a koro bukin te boraraoi tabeua⁸ ni karekei rabwatara aika aki mamate ao n neboaki n te Mangauti; ni mare ao ni kariki utu n te maiu ae mamate ke, ibukiia aika kakaonimaki aika aki reke aia tai aei, imwiin te maiu ae mamate;⁹ ti na waaki nakon te kororaoi; bwa ti aonga n oki nakoia ara Karo i Karawa ao ni maeka ma Ngaia ao ara utu n te karietataaki ao te kukurei ae aki totoki.¹⁰

E atongaki ni booki aika tabu te bwai aei bwa te babaire ni kamaiu.¹¹ Ti rangin ni kakaitau ibukin te babaire aei ngaia are ngke e uotaki nakoira, ti takaarua ni kukurei.¹² Ngaira n tatabemaniira nako ti kariaia taekan te baire, n raonaki ma taian atatai ao kakaewenako n te maiu ae mamate are e na buokira ni karikirakei katei mai ieta.¹³

Te Maiu ae Mamate

N tain te maiu ae mamate, te Tama are i Karawa e katauraoira ma kawai aika ti na kainnanoi ni waaki ma Ana babaire. Te Tama e karika Iesu Kristo n te iriko¹⁴ ao e karekea nako Ina te ibuobuoki mai ieta ni kakoroi nanon Ana mition n te maiu ae mamate. Te Tama are i Karawa e na buokira naba n tatabemanira ngkana ti teimatoa ni kekeiaki ni kawakin Ana tua.¹⁵ E anganira te Tama inaomatara n rinerine.¹⁶ Maiura a mena inanon Baina, ao ara “bong ataaki” ao “ana aki kauarerekeaki.”¹⁷ Ao E atai bwaai bwa a bane n ibuobuoki ibukin raoiroia te koraki akana Tangiria.¹⁸

Bon te Tama are i Karawa ae anganira karara ae ti a tau iai n te bong aei,¹⁹ e raonaki ma te amwarake ae ti kanna ao te korakora ae ti kainanoia ni kawakina Ana tua.²⁰ Te Tama e anga te bwaintituaraoi ae raoiroi.²¹ E ongo ao e kaekai ara tataro.²² Te Tama are i Karawa E kamaiuira man te buakaka ngke ti Kariaia.²³ E tang ma ngaira ngke ti nanokawaki.²⁴ Ni bon arona, ni kabane ara kakabwaia a nako mairoun te Tama.²⁵

Te Tama are i Karawa e kairiira ao e anganira atatai aika ti kainnanoi aika boboto iaon te korakorara, mamarara, ao ara rinerine n te aro bwa ti na kariki uaa aika raraoi.²⁶ E katuaira te Tama bukina bwa E tangiriira.²⁷ Bon “Aomatan Taeka n Reirei,”²⁸ are e na reirei ma ngaira ngkana ti titiraki.²⁹

Bon te Tama are i Karawa are e kanakoa te kairoro ao ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi nakon maiura.³⁰ Rinanon ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi, te kimwareirei—ke te rabakau, te ota, ao mwakan—te Tama e kona ni maeka inanora.³¹ Ngkana ti kekeiaki n rikirake n te ota ao te koaua ni karokoa a tiku ara taratara nakon kimwareirein te Atua, te Tama are i Karawa e kanakoa te Tamnei ae Tabu n te Berita ni kabaebae nakon te maiu ae akea tokina ao E kaota ubuna nakoira—tao n te maiu aei ke are imwiina.³²

Te Maiu Imwiin te Maiu Aei

N te maiu imwiin te maiu aei te aonaaba n tamnei, e teimatoa te Tama are i Karawa ni kaota te Tamnei ae Raoiroi ao e kanakoia mitinare nakoia naake a kainnanoa te euangkerio. E kaekai tataro ao e buokia naake akea irouia ni karekei otenanti ni kamaiu man mwakuri ibukiia ake a tia ni mate.³³

Te Tama e kaikawa Iesu Kristo ao E anganna te mwaka ni kona ni karaoa te Mangauti,³⁴ are bon te kawai ni karekean rabwata aika aki mamate. Ana mwakuri te Tia Kamaiu ni Kaboan maiura ao te Mangauti e uotira rikaki nako matan te Tama, ike e na baireaki iai taekara iroun Iesu Kristo.³⁵

Naake a onimaki rinanon “te raoiroi, ao te nanoanga, ao ana akoi te Mesia ae Tabu”³⁶ ana karekei rabwata aika kamimitongaki n aron te Tama³⁷ ao ni maeka ma Ngaia “n te aro ni kukurei ae aki totoki.”³⁸ Ikekei, te Tama e na kaoi ranin matara ni kabane³⁹ ao ni buokira n reitinako ni kawaira n ai Arona.

Ko kona n nooria bwa, te Tama are i Karawa e mena ikekei n tainako ibukira.⁴⁰

Katein te Tama

N riki n aron te Tama, ti riai ni karikirakea Maiuna. Kororaoin ao anuan te Tama are i Karawa e raonaki ma bwaai aikai:

• Te Tama e “Aki Totoki ao Akea Tokina.”⁴¹

• E momotiraoi, nanoanga, akoi, te taotaonaki n nano, ao n tangira te kabanea n tamaroa ibukira.⁴²

• Te Tama are i Karawa e tangira.⁴³

• E kawakin Ana berita aika tabu.⁴⁴

• E aki bitaki.⁴⁵

• E aki kona ni kewe.⁴⁶

• E aki nanonano n tarakin aroia aomata te Tama.⁴⁷

• E atai bwaai ni kabane—ngkoa, ngkai, ao n tai aika a na roko—mai moan.⁴⁸

• Te Tama are i Karawa e rabakau riki⁴⁹ nakoira ni kabane.⁵⁰

• Iai iroun te Tama te mwaaka ni kabane⁵¹ ao e karaoi bwaai ake E tangiri bwa E na karaoi.⁵²

Tariu ao mwaneu, ti kona n onimaki ao ni mwiokoa te Tama. Bukina bwa Ana taratara e reitinako, te Tama are i Karawa e kona n nori bwaai aika tiaki kona n noori. Kimwareireina, ana mwakuri, ao mimitongina e karekea te aki mamate ao te karietataki.⁵³ Bwaai ni kabane aika E karaoi bon ibukin kabwaiara. E “tangira [kukureira] ae akea tokina nakon riki ae [ti] karaoia.”⁵⁴ Ao E “aki [kainnanoira] bwa ti na rinanon te kaangaanga n ae riaon ara konaa ma ae tii kainnanoaki ibukin [kabwaiara] ke ibukiia naake [ti] tangiriia.”⁵⁵ Ao n tokina, E kabanea ana taratara iaon buokara, tiaki iaon bairean taekara ao kabuakakakira.⁵⁶

Te Riki n Aiaron Tamara

Ngkai ngaira natin te Atua mwaane ao aine, ngaira n tatabemanira ti kona n riki n ai aron te Tama. Ni karaoan aei, ti riai n neboa te Tama n aran Natina.⁵⁷ Ti karaoa aei man ara kekeiaki n ongotaeka nakon ana kantaninga te Tama, n aron ae karaoia te Tia Kamaiu,⁵⁸ ao n reitinako n rairi nanora.⁵⁹ Ngkai ti karaoi bwaai aikai, ti “karekea te akoi ibukin te akoi” ni karokoa ti karekea bwaninin te Tama⁶⁰ ao n entaunte ma “kateina, kororaoina, ao anuana.”⁶¹

Iangoan te kaokoro imarenan arora ngkai aomata aika mamate ao aron rikin te Tama are i Karawa, e na aki kamimi bwa tabeman a namakinna ae te riki n aekan te Tama e kaangaanga aron rekena. E ngae n anne, koroboki aika tabu a mataata. Ngkana ti nimta Kristo n te onimaki, rairannano, ao n ukoukora ana akoi te Atua rinanon te ongotaeka, ao n tokina ti na riki n aekan te Tama. I karekea te mwengaraoi ae korakora n te koaua are ngkana ko kekeiaki n ongotaeka ko na “karekea te akoi ibukin te akoi” ao tokina “karekean bwanininna.”⁶² N taekana riki teuana, ti aki kona n riki n aekakin te Tama rinanon oin korakorara.⁶³ Ma, e na roko rinanon ana bwaintituaraoi te akoi, tabeua a bubura ma angiia a uarereke, anne e kateaki iaon teuana ni karokoa ti karekea bwaninna. Ma, tariu ao mwaneu, e na roko!

I kaoko bwa ko na kakoaua ae te Tama are i Karawa e ataia bwa ko na kanga ni karietaaki; ukoukora ni katoabong, Ana ibuobuoki; ao waaki nako man teimatoa i nanon Kristo e ngae ngke ko aki namakina ana tangira te Atua.

E mwaiti te bwai ae tiaki ataia n aron te riki n aekan te Tama.⁶⁴ Ma I kona ni kakoaua ma te koaua ae te kekeiaki n riki n aekan te Tama ae e uana nakon anga karea ni kabane.⁶⁵ Anga karea aika ti karaoi ikai n te maiu ae aki mamate, n aki tabe bwa aekakira kakawakina, bon akea kabotauaia nakon te kimwareirei, te kukurei, ao te tangira ae ti na namakinna i matan te Atua.⁶⁶ Ngkana ko korakai ni kakoaua e kakawaki te anga karea are ko tuangaki bwa ko na karaoia, e weteiko te Tia Kamaiu, n taku, “Kam tuai moa n oota bwa korakorara kakabwaia ae e a tia te Tama ni … katauraoia ibukim; … kam aki kona ni uotii bwaai ni kabane ngkai; e ngae n anne, kukurei, bwa N na kaiririko i nanon kawaim.”⁶⁷

I kakoaua bwa Tamami are i Karawa e tangiriko ao e tangiriko ni maeka ma Ngaia rimwii. N aran Iesu Kristo, amen.

Bwaai aika a na taraaki

1. Tarai ana bwai te tia koro rongorongo; taraa naba D. Melinda Ashton, “Te Tamnei ae Raoiroi: Te Kairiiri, Te kaetieti, ao te Kauring” (Brigham Young University Women’s Conference, Ebe. 28, 2016), byutv.org.

2. Lectures on Faith (1985), 38.

3. Tara “Te Utu: Te Katanoata Nakon te Aonaaba,” Riaona, Meei 2017, 145; “Mother in Heaven,” Gospel Topics, topics.lds.org.

4. E taekinna te Abotoro Bauro bwa ti kina raoi te Tama ngaia are tamneira a ingainga ni kan weteia bwa Abba, are nanona “Daddy,” te taeka ae katauaki ibukiia taama are ti rangin n taneiai ma ngaia (taraa I-Rom 8:15).

5. Taraa Reirei ao Berita aika Tabu 130:22.

6. Taraa Reirei ao Berita aika Tabu 132:19–20.

7. Taraa Mataio 5:48; taraa naba 2 Betero 1:3–8.

8. A irianaki kawai aikai ma kawakinan ara moan ni maeka (taraa Aberaam 3:26) ao n te maiu ae mamate ti kamwakura te onimaki iroun Iesu Kristo ao Ana Mwakuri ni Kamaiu, rairannano, te bwabetito n te kateboaki iroun temanna ae iai irouna ana kariaia te nakoanibonga te Atua, karekea ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi, ao e teimatoa ni uaa te toki (taraa 3 Nibwaai 27:16–20).

9. E a tia n reirei Beretitenti Dallin H. Oaks: “Tabeman ake a ongora nakon te rongorongo aei ana bon kangai, ‘Ao ngai?’ Ti ataia bwa a mwaiti Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira aika tau ao n tamaroa aki reke irouia te konaa ao baika a riai ni karekeaki ibukin rikirakeia. Tiku n aki iein, aki kariki, te mate, ao te raure e tuki iango ao n taon kakoroan bukin kakabwaia aika beritanaki. … Ma bwaranano aikai aki teimaan. E a tia te Uea ni berita bwa te maiu ae akea tokina a na akea te kakabwaia ae na katukaki nakoia natina mwaane ao aine aika kawakin tuua, a kokoaua nakon aia berita aika tabu, ao n tangira te bwai ae raoiroi” (“The Great Plan of Happiness,” Ensign, Nobembwa 1993, 75).

10. Taraa Motiaea 2:41.

11. Taraa Aramwa 42:5; e atongaki naba bwa te babaire ibukin kaboan maiura (taraa, te katooto, Iakobo 6:8) ao te babaire ni kakukurei (taraa Aramwa 42:8, 16).

12. Taraa Iobi 38:4–7.

13. Taraa, te katooto, Ebera 5:8; 12:11; Ita 12:27. N te moan, tabeua kakaewenako aika ti rinanoi n te maiu ae mamate ana kona n taraa otara ae tau ae ana totokoira man karekean oin ara kantaninga-ibukin berita aika beritanaki. E ngae ngke akaitara ibon imarenaia n bwaai aikai, te Atua e na anganira kakabwaia ni kabane ake a tia ni beritanaki ngkana ti teimatoa n onimaki.

14. Taraa Ruka 1:31–35; Ioane 1:14; 1 Nibwaai 11:18–21; Guide to the Scriptures, “Iesu Kristo,” scriptures.lds.org.

15. Taraa Reirei ao Berita aika Tabu 93:4–5, 16–17, 19–20.

16. Taraa Mote 7:32.

17. Reirei ao Berita aika Tabu 122:9.

18. Taraa Romans 8:28.

19. Taraa Mataio 6:11.

20. Taraa N. Eldon Tanner, “The Importance of Prayer,” Ensign, Meei 1974, 50.

21. Taraa Ruka 11:10–13; Iakobo 1:17.

22. Taraa Ruka 11:5–10; Joseph Smith Translation, Ruka 11:5–6 (n Ruka 11:5, footnote a); 3 Nibwaai 13:6.

23. Taraa Mataio 6:13.

24. Taraa Mote 7:31–40.

25. Taraa Iakobo 1:17.

26. Taraa Ioane 15:1–2; Reirei ao Berita aika Tabu 122:6–7.

27. Taraa Ebera 12:5–11; Reirei ao Berita aika Tabu 95:1.

28. Mote 7:35.

29. Taraa Aramwa 37:12, 37.

30. Taraa Ioane 14:26; 2 Nibwaai 31:12.

31. Taraa Ioane 17:21–23, 26; Reirei ao Berita aika Tabu 93:36.

32. Taraa Reirei ao Berita aika Tabu 76:53; 88:67–68.

33. Taraa 1 Betero 4:6. Unimwaane Melvin J. Ballard, e taetae bwa bukin tera te aomata are e bwabetitoia e a tia ni kaina te Ekaretia, e taku, “I tuangaki bwa ana bakatibu n te aonaaba n tamnei a tia ni kariaia te Euangkerio inanon ririki aika nako ao e a tia n tataro bwa temanna man aia utu iaon te aba e na karaoi otenanti ibukiia, ao bwa a nakoraoi aia tataro ao e kairiia mitinare nakon ana mataroa te mwaane aei” in Melvin R. Ballard, (Melvin J. Ballard, Crusader for Righteousness [1966], 250).

34. Taraa Mormon 7:5–6; taraa naba Ioane 5:21, 26; 1 I-Korinto 6:14; 2 Nibwaai 9:11–12; Aramwa 40:2–3; 3 Nibwaai 27:14.

35. Taraa Ioane 5:22; Iakobo 6:9; Aramwa 11:44; Ereman 14:15–18. Ana Mwakuri ni Kamaiu Kristo e tokanikai iaon mwiin Bwakan Atam, n raonaki ma te mate n rabwata ao n tamnei, are ana riai ni bane n tokanikai iaoia bwa ti aonga n oki nako matan Tamara are i Karawa. Nake a tia n rairinanoia n aia bure ana maeka ma te Tama ao te Nati n te maiu ae akea tokina. E ngae n anne, naake aki kakaraoa te rairannano ana rinanon te kauoua ni mate, are e reke man oin aia bure (taraa Ereman 14:15–18).

36. 2 Nibwaai 2:8.

37. Taraa Reirei ao Berita aika Tabu 76:56; 88:28–29.

38. Motiaea 2:41.

39. Taraa Te Kaotioti 7:17.

40. Taraa Mote 7:30. Te Tama are i Karawa e teimatoa n tararuaira ao ni katauraoi ibukiia naake inanon te aba n uea n te teretio rinanon ana tararua Iesu Kristo ao aomata tabeman ake n te tiretio (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 76:77, 87) ao naake inanon te aba n uea ae te tiretio rinanon ana ibuobuoki te Tamnei ae Raoiroi ao anera (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 76:86, 88).

41. Mote 7:35; taraa naba Taian Areru 90:2.

42. Taraa Taian Areru 103:6–8; Ruka 6:36; Mote 7:30.

43. Taraa 1 Ioane 4:16.

44. Taraa Reirei ao Berita aika Tabu 84:40.

45. Taraa Iakobo 1:17.

46. Taraa Warekaia Iteraera 23:19.

47. Taraa Mwakuri 10:34–35.

48. Taraa 1 Nibwaai 9:6; Reirei ao Berita aika Tabu 130:7.

49. Dictionary.com e kamataata intelligence bwa te “konabwai ibukin te kamatebwai, kakaean bukina, otam, ao aeka ni waaki ni kakukurei; am konabwai n atai taian koaua, reitakira, koaua, nanoia, etc.” ao te “atatai.”

50. Taraa Aberaam 3:19. Iesu Kristo ae mimitong, ae kororaoi e rangin n rabakau riki nakoira ni kabane.

51. Taraa Te Kaotioti 21:22.

52. Taraa Aberaam 3:17.

53. Taraa Mote 1:39.

54. Richard G. Scott, “Trust in the Lord,” Ensign, Nobembwa. 1995, 17.

55. Richard G. Scott, “Trust in the Lord,” 17.

56. Taraa Ioane 5:22; Mote 1:39. Bon Tatan ao ngaira bon iroura aika a kabuakakaira (taraa Te Kaotioti 12:10; Aramwa 12:14).

57. Taraa Ioane 4:23; Reirei ao Berita aika Tabu 18:40; 20:29.

58. Taraa 3 Nibwaai 11:11; Reirei ao Berita aika Tabu 93:11–19.

59. Te rairannano bon te kawai are ti bita iai arora bwa ti aonga n riki n aekan te Atua. Ngaia ae, ti riai n teimatoa n rairinanora, tiaki ti n rairinanora ngkana ti “karaoa te bwai ae bure.”

60. Taraa Reirei ao Berita aika Tabu 93:19–20.

61. Lectures on Faith, 38; taraa naba Moronaai 7:48; 10:32–33; Reirei ao Berita aika Tabu 76:56, 94–95; 84:33–38.

62. Reirei ao Berita aika Tabu 93:20; e kairaki katuruturuana.

63. Taraa Moronaai 10:32–33; Reirei ao Berita aika Tabu 76:69, 94–95.

64. E aera te Atua e aki kona ke n aki kaota riki te kawai ni kona n riki n ai Arona? I aki atai raoi bukina ni kabane. Ma iai uoua aika I atai. Te moan e kangai bwa tabeua bwaai aki rangin ni bwarabwara raoi ni maekara n te maiu ae mamate (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 78:17). E kona n ae ti tebo ma katakin kabwarabwarakin te intanete nakon temanna ae maiu n Taai ake Rimoa. Kanoana ao tarakina aki mena ikekei. Ao te kauoua e kangai bwa te bwaintituaraoi n te akoi e roko iroura n tainako n ae matata bukina bwa ti riai n raraoma ao ni kekeiaki rinanon aki atakina.

65. Anga karea aika ti tuangaki bwa ti na karaoi a kona ni kakawaki ni karekean te kororaoi (taraa Ana Rairairi Iotebwa Timiti, Ebera 11:40 [inanon Ebera 11:40, te bwai ae na taraaki mai inano a]).

66. Taraa I-Rom 8:18.

67. Reirei ao Berita aika Tabu 78:17–18.